- School: Kan je naar school blijven gaan of niet? - Ouders: Heb je finfanciele en mentale steun van je ouders of niet? - Partner: Alleenstaand of een relatie? - Sociaal leven: Oppas of niet? - Uitgangsleven: Ga je nog uit of blijf je thuis? - Cultuur: Is het taboe? - Opvoeding: Zelf kind van tienermoeder?
Iedereen heeft wel al eens gehoord over tienerzwangerschap. Mijn mening hierover is dat het in sommige gevallen goed afloopt maar ik denk dat veel afhangt van de persoon (dus tiener) die zwanger is. Heeft zij familie/vrienden die haar steunen? Hebben ze financiële problemen? Op welke manier is ze zwanger geraakt en wordt het kind opgevoed door beide ouders of door de mama alleen. Wanneer deze factoren allemaal meeezitten ben ik van mening dat een kind van een tienermama even gelukkig kan zijn dan een kind van een mama met een sociaal aanvaardbare leefdtijd.
Standpunt Nele:
Tienerzwangerschap is volgens mij niet echt verantwoordelijk. Een meisje van 15-16jaar is mentaal helemaal nog niet klaar om moeder te zijn. Daarbij komt ook nog eens dat ze een kind vaak niet kan combineren met haar studies. Financieel is een tienerkoppeltje ook helemaal niet voorbereid op een zwangerschap. Ik denk persoonlijk ook niet dat er veel tienermoeders met opzet zwanger zijn geworden. Dus vaak is de baby ook niet echt " welkom". Maar ik veroordeel geen enkele tienermoeder, ik respecteer het feit dat ze hun leven drastische veranderen om voor hun kind te zorgen. Ik zou persoonlijk toch wachten tot ik een leefijd heb bereikt waarvan ik zeker weet dat ik voor mijn kind kan zorgen.
'Zwangerschap bij tieners niet alleen in marginale milieus'
Bea Vanmechelen van het centrum voor Relatievorming en Zwangerschapsproblemen:
'Tienerzwangerschappen komen echt niet alleen in marginale milieus voor'
Bea: 'Veel mensen beschouwen een tienerzwangerschap per definitie als een ramp, maar dat hoeft het echt niet te zijn. Het is erg belangrijk dat je een verschil maakt tussen een gewenste, een ongeplande maar uiteindelijk wel gewenste, en een ongewenste tienerzwangerschap.'
'In vergelijking met bijvoorbeeld de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk komen tienerzwangerschappen in België trouwens sowieso niet vaak voor. In 2001 werden in België 3.303 meisjes jonger dan twintig moeder, en lieten ongeveer 2.208 van hen een abortus uitvoeren. De grote meerderheid van die kleine groep tienermoeders is achttien, negentien jaar oud. Dat valt dus best mee. Het enige wat ons verontrust, is het feit dat het aantal tienerzwangerschappen blijft stijgen.'
Hebben jullie daar een verklaring voor? 'Zoiets wordt door verschillende factoren beïnvloed. Meisjes menstrueren steeds vroeger en zijn dus ook vroeger vruchtbaar. Tegelijkertijd blijft de leeftijd voor 'de eerste keer' dalen. Volgens het meest recente grote onderzoek, dat van Geeraert, heeft gemiddeld de helft van de jongeren op zeventien jaar al seks gehad. Ten slotte heeft elk voorbehoedmiddel een faalpercentage, ook als je het volledig juist gebruikt, wat vooral jongeren zeker niet altijd doen.'
Dat is toch vreemd? Tegenwoordig word je zowat doodgeslagen met informatie over seks en anticonceptie. Je ziet het in elke film, elk tijdschrift.. 'Dat is inderdaad zo, maar er is nog altijd een groot verschil tussen weten en doen. Dat is ook op latere leeftijd zo. Als je eerlijk naar je eigen gedrag kijkt, zal zowat iedereen dat toegeven. Laat staan op een leeftijd waarop je jezelf nog moet ontdekken en met alles experimenteert, ook met seks. In zo'n onzekere periode kan je niet verwachten dat iemand heel rationeel omgaat met anticonceptie. Ten tweede wordt gedrag niet alleen beïnvloed door kennis, maar ook door motivatie. En daar wordt in deze zogenaamde 'open' samenleving maar heel zelden over gesproken. We kennen elk standje en elk voorbehoedmiddel, maar over hoe je je daarbij voelt, en wat je zelf wilt, daarover blijft het meestal angstwekkend stil.'
Wie moet dat onderwerp dan bespreekbaar maken? De school? 'Natuurlijk is het belangrijk dat scholen jongeren goed begeleiden. Maar seks is iets heel intiems, en de invloed van vrienden en het gezin weegt vaak veel zwaarder door dan die van de school. Anticonceptie bespreken met de ouders blijft zowel voor veel jongeren als voor veel ouders lastig. Jongeren geven zelf meestal niet aan dat ze zo'n gesprek willen. Als ze dat wel doen, vinden ouders het op hun beurt vaak moeilijk om daarop in te gaan. Zij zien hun kinderen (nog) niet als seksueel actieve jongeren.'
Het cliché wil dat tienerzwangerschappen vooral voorkomen bij jongeren uit lagere sociale klassen. 'Als ik kijk naar mijn ervaring klopt dat beeld niet. Tienerzwangerschappen komen in alle milieus voor. Het milieu en de bijbehorende toekomstperspectieven bepalen wel in grote mate de keuze die gemaakt wordt. Voor iemand uit een hogere sociale klasse betekent een kind een beperking: niet studeren, geen carrière uitbouwen... Dit werkt de keuze voor abortus in de hand. Voor een meisje uit een lagere sociale klasse kan een kind juist een manier zijn om thuis weg te geraken, om eindelijk een eigen leven op te bouwen.'
Waar hebben tienermama's het het moeilijkst mee? 'Met de reactie van de maatschappij: het gefluister op de bus, de blikken aan de kassa... Gelukkig reageren de meeste tienermoeders daar erg volwassen op. Ik heb het zelf ervaren tijdens het weekend dat we om het halfjaar voor jonge mama's organiseren: hun kracht en flexibiliteit blijven me verbazen.'
Door Nathalie Balsing (Goed Gevoel, september 2003)
Wij hebben dit thema gekozen omdat wij vinden dat tienerzwangerschap bespreekbaar moet zijn in de maatschappij. We weten dat het leven van een tienermoeder heel lastig kan zijn. We kennen namelijk iemand die dit nu meemaakt. Hierdoor willen we meer te weten komen over dit onderwerp.
Als kleuterleidster is de kans groot dat je in contact komt met tienermoeders. Dit thema is ook zeker actueel want er worden zelfs tv-programma's over gemaakt.
