Aikido

Japan was al sinds 1931 duidelijk bezig met een expansionistische politiek en had goede relaties met nazi-Duitsland voor de Tweede Wereldoorlog, waarbij het Japans Keizerlijk Leger een eigen koers had. In 1941 werd de behoefte aan grondstoffen zeer nijpend toen een wereldwijd economische embargo werd afgekondigd tegen Japan, waarop men besloot de Amerikaanse vloot te vernietigen op 7 december 1941 (Pearl Harbor) en om dan alle Aziatische koloniën, vooral N-O China, te veroveren d.m.v. massale bloedbaden en gruweldaden die een oorlog met zich meebrengt.
Ueshiba maakte zich zorgen over het vooruitzicht op oorlog en raakte betrokken bij een aantal pogingen om het conflict te voorkomen dat uiteindelijk de Tweede Wereldoorlog zou worden. Hij maakte deel uit van een groep, samen met Shūmei Ōkawa en verschillende rijke Japanse geldschieters, die probeerden een deal te sluiten met Harry Chandler om vliegtuigbrandstof uit de Verenigde Staten naar Japan te exporteren (in strijd met het olie-embargo dat momenteel van kracht is), hoewel deze poging uiteindelijk mislukte. In 1941 ondernam Ueshiba ook een geheime diplomatieke missie naar China in opdracht van prins Fumimaro Konoe. Het beoogde doel was een ontmoeting met Chiang Kai-shek om vredesbesprekingen op te zetten, maar Ueshiba kon de Chinese leider niet ontmoeten en die missie mislukte.
Japan kon echter het enorme veroverde gebied niet effectief besturen en zond daarom grote aantallen Japanse burgers naar o.a. Mantsjoerije (China) om controle te nemen, waaronder vele Aiki-bujutsu sensei's om o.a. militaire politie te trainen. Het is de moeite waard om op te merken dat O'Sensei niet onwetend kon zijn geweest van de verschrikkelijke onderdrukking die het fascistische Keizerlijk Japanse leger overal doorvoerde. Het is realistisch om te stellen dat in deze donkere geschiedenis van Japan een cruciale evolutie van Aikido door OSensei heeft plaatsgevonden en misschien kunnen we daarom begrijpen waarom Morihei Ueshiba vanaf 1942, en vooral na de oorlog, naar een vrediger pad van budo heeft gezocht. Niet vergetend dat hij, als overtuigende pacifist, met zijn ascetisme tussen 1924-1925 reeds in aanvaring kwam met de Japanse autoriteiten.
Half 1942 zetten de geallieerden de tegenaanval tegen Japan in. Op dat moment verandert Morihei Ueshiba de term bujutsu in een nieuwe naam Aikido, om zijn kunst te identificeren als een originele en te onderscheiden vorm van budo: "....om de wereldvrede te beschermen en om alles in de natuur in zijn juiste vorm te behouden....". Toen besefte hij dat de echte budo niet is om een tegenstander met geweld te verslaan, maar om vrede te bewaren in deze wereld, om de ontplooiing van alle wezens te accepteren en te bevorderen.
Begin augustus 1945 dwongen de Amerikanen de Japanners op de knieën door atoombommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki te gooien. Op 2 september 1945 werd de overgave van Japan ondertekend.
De boerderij in Iwama had geen huis, dus kocht Ueshiba een boerenschuur en liet het verbouwen tot een huis voor zichzelf en zijn vrouw. Zijn omstandigheden in Iwama waren aanzienlijk anders dan die in Tokio. In Iwama was hij gewoon een andere boer. Dit beviel Ueshiba heel goed, omdat hij een leven kon leiden dat overeenkwam met zijn religieuze idealen. De dojo in Tokio liet hij in handen van zijn zoon Kisshomaru. In Iwama kon Ueshiba rusten, trainen en boeren. Hij was ook in staat om het Aiki-heiligdom te bouwen.
Japan is bezaaid met kleine heiligdommen gebouwd ter ere en verering van een van de yaoyoruzu kami - letterlijk de "acht miljoen goden en geesten". Deze heiligdommen kunnen zo klein zijn dat ze op een klein voetstuk langs de weg passen of zo groot als de enorme complexen in Ise en Kumano. Het Aiki-heiligdom in Iwama is klein, maar nog steeds groot genoeg om een klein buitengebouw te hebben om het kleine binnenste heiligdom te begeleiden en te bewaken waar de goden wonen. Daar zijn de 42 beschermgoden van Aikido verankerd, evenals de Grote Geest van Aiki. Hier bad Ueshiba, en in de dojo bouwde hij naast het heiligdom dat hij beoefende, zijn Aikido tijdens de Tweede Wereldoorlog en tijdens de jaren van de bezetting behouden, toen alle vechtsportpraktijken door de Amerikanen werden verboden. Buiten op het platteland, ver weg van de ogen van de autoriteiten, was Ueshiba in staat Aikido zonder onderbreking te blijven oefenen en onderwijzen.
Ondanks het verbod op het onderwijzen van vechtsporten na de Tweede Wereldoorlog, bleven Ueshiba en zijn studenten in het geheim oefenen in de Iwama dojo; de Hombu-dojo in Tokio werd in ieder geval gebruikt als een vluchtelingencentrum voor burgers die ontheemd waren door de zware bombardementen. Het was tijdens deze periode dat Ueshiba Koun Nakanishi ontmoette en bevriend raakte, een expert in Kotodama. De studie van Kotodama zou in het latere leven een van Ueshiba's passies worden, en Nakanishi's werk inspireerde Ueshiba's concept van Takemusu aiki.
In 1946, toen de Amerikanen de praktijk van alle vechtsporten in Japan verbood, werd ook de dojo van O'Sensei te Tokio gesloten. In 1948 kreeg Aikido als eerste Japanse krijgskunst de toestemming om de praktijk terug te hervatten, vanwege zijn leringen over harmonie en vrede. De technieken waren grotendeels hetzelfde, maar de intentie was veranderd. Als je kijkt naar alle sensei's van Karate, Judo, Jujutsu, ondergaat niemand een boodschap van vrede op zo'n fundamentele manier. Iedereen heeft het over stoten om uit te schakelen, schoppen om te breken en vechten om te winnen.
Na de oorlog trok Ueshiba zich effectief terug uit Aikido. Hij delegeerde het runnen van de Hombu dojo en de Aiki Federatie aan zijn zoon Kisshomaru en koos ervoor om veel van zijn tijd door te brengen in gebed, meditatie, kalligrafie en vooral landbouw.