Aan de andere kant heeft het werk van de historici van de discipline aangetoond dat Ueshiba Morihei op een gegeven moment zeer gezellige relaties heeft met leden van de Japanse ultranationalistische kringen en dat het ten minste tot het midden van de oorlog duurt.
De aard van de exacte ideologie van Morihei tijdens deze periode is omstreden, maar het wordt steeds duidelijker dat hij geen pacifist is en er nooit een wordt. Kisshomaru dringt hier herhaaldelijk op aan en voegt eraan toe dat aikido nog steeds een krijgskunst is en dat het daarom geen pacifistisch systeem is, zelfs als het doel zelf is om vrede te vestigen. De rijping van aikido tot iets niet-agressief kost enige tijd en het lijkt duidelijk dat de inspanningen en geschriften van Kisshomaru het verlengde zijn van de (late) verandering van hart van Morihei.
Om de hierboven uiteengezette redenen verwijdert Kisshomaru ondanks het feit dat hij zeer goed op de hoogte is van het onderwerp, het grootste deel van het religieuze [Shinto] aspect van aikido, vooral de Kotodama, voornamelijk vanwege de recuperatie die er door ultranationalisten tijdens de oorlog van is gemaakt, maar waarschijnlijk ook om aikido een meer universele en exporteerbare dimensie te geven.
In feite legt O Sensei zelf uit dat het niet nodig is om iemands religie te veranderen om aikido te begrijpen. In tegenstelling tot zijn vader, beschouwt Kisshomaru zichzelf niet als een brug tussen hemel en aarde en heeft hij dergelijke, hij neemt nooit zijn toevlucht tot het soort rituelen waar Morihei bekend om staat. Kisshomaru is een pragmatische en rationele man die toegeeft dat hij niet noodzakelijkerwijs in dezelfde dingen gelooft als zijn vader, en hij gaat zelfs zover dat hij de werken van grote wetenschappers en sceptici in zijn boeken noemt wanneer hij probeert het Japanse concept van Ki uit te leggen in het licht van de huidige wetenschappelijke kennis.
(foto https://www.pinterest.com/nariigawa/aikido/)
