De letterlijk vertaling van Kiai is "de eenheid van de geest". In de praktijk wordt dit getoond door een sterke, indringende kreet te geven tijdens het uitvoeren van een techniek. De wetenschap van het geluid vertelt ons dat de (stem)geluiden trillen op verschillende frequenties. Afhankelijk van frequentie kan een geluid rustgevend, genezing of angst en desoriëntatie veroorzaken. Een bekend voorbeeld is die van de reactie die de meeste mensen laten zien voor het geluid van nagels op een schoolbord of angstgevoel bij lage frequentieweerkaatsingen in bepaalde delen van een kamer. Bij extreme toepassingen kunnen geluid fysieke schade verandering in de moleculaire structuur veroorzaken. Het vermogen om het geluid te beheersen bevat daarom een grote kracht.

Kiai is in de eerste plaats een manier om de ki op een bepaald moment te concentreren op een natuurlijke wijze. Wanneer men een zware fysieke activiteit verricht is het zeer waarschijnlijk dat men uiteindelijk zal grommen of zelfs schreeuwen op het moment van maximale inspanning. Deze spontane uitroep lijkt ons te voorzien van die extra (ki)energie die we nodig hadden. De Kiai moet zeer energiek en zuiveren zijn en mag zich niet gespannen of gedwongen aanvoelen. Als men de Kiai stoot, moet het voelen als een spontane “geluidsexplosie” van lichaam en geest. Kiai uitstoot is een integraal onderdeel van een Aikidotraining en helpt ons om onze aandacht te concentreren met deze bewuste controle en om de concentratie van de aanvaller te verwarren, een seconde dat misschien het verschil kan maken tussen winnen of verliezen.

Morihei Ueshiba heeft vanaf 1920 actief het geluid bestudeerd dankzij de Omoto-religie, dat stelt dat bepaalde geluiden en woorden heilig zijn en goddelijke eigenschappen hebben. Hij gebruikte kototama als een spirituele basis voor zijn beoefening, waarbij de Kiai de ademhalingstechniek en concentratie van de Aikidoka bevorderd.

“Als je de ware leegte niet hebt ervaren, zul je nooit de kunst van de vrede begrijpen.” (Morihei Ueshiba)