Acute respiratory distress syndrome of ARDS is een ernstige longaandoening die ontstaat ten gevolge van een ernstige ziekte van de longen zelf (bijvoorbeeld een longontsteking) of een ziekte elders in het lichaam. ARDS ontstaat doordat de primaire ziekte op nog onbekende wijze een heftige ontstekingsreactie in de longen veroorzaakt. Door deze ontstekingsreactie treden vocht, eiwitten en ontstekingscellen uit de longbloedvaten in het longweefsel. Hierdoor wordt de overdracht van zuurstof vanuit de longen naar het bloed bemoeilijkt, waardoor een tekort aan zuurstof in het bloed (hypoxemie) ontstaat. Op een röntgenfoto van de longen zijn in beide longen zogenoemde consolidaties te zien: opeenhopingen van vocht, cellen en afvalmateriaal.
Belangrijkste oorzaken:
bloedvergifteging (sepsis)
ernstige aspiratie
longontsteking
verdrinking
rookinhalatie
ernstig trauma
Symptomen:
dyspnoe
cyanose
PO2 daalt
longoedeem t.g.v. een abnormale doorlaatbaarheid van de longcapillairen door ernstig trauma, shock, sepsis, verbranding, longembolie en dergelijke.
Behandeling:
ARDS is een reactie van de longen op een ernstige onderliggende aandoening. De meeste gevallen van ARDS ontstaan dan ook en dienen in ieder geval te worden behandeld op een intensive care afdeling. In het overgrote deel van de gevallen is beademing met een beademingsmachine noodzakelijk om een voldoende zuurstoftoevoer te garanderen. Er zijn geen medicamenten voorhanden om een ARDS te behandelen. Beademing dient om de patiënt in leven te houden zodat ARDS de tijd heeft om te genezen. Helaas kan ook beademing ARDS veroorzaken, in stand houden of verergeren. De beademing dient dan ook met de grootste zorgvuldigheid te worden uitgevoerd. De sterfte ten gevolge van ARDS is de laatste jaren, door verbeterde beademingstechnieken, enigszins afgenomen maar is nog altijd rond de 30%.
24-12-2020
Zelfmanagement
ZELFMANAGEMENT
Zelfmanagement is het vermogen van chronisch zieken om zelf te kunnen kiezen in hoeverre men de regie over het leven in eigen handen wil houden en mede richting wil geven aan hoe beschikbare zorg wordt ingezet, om zo een zo optimaal mogelijke kwaliteit van leven te bereiken of te behouden.
M.a.w. het persoonlijke vermogen om de ervaren kwaliteit van leven te verhogen door bewust keuzes te maken, die kunnen leiden tot vermindering van de ziektelast.
Zo ook bij COPD. Het aantal patiënten met COPD neemt toe. Voor deze patiënten is het belangrijk dat zij hun gedrag aanpassen om te voorkomen dat hun ziekte verergert en een manier vinden om zo goed mogelijk met COPD te leven.
Voor een groot deel van de COPD-patiënten betekent zelfmanagement dus dat ze inzien dat gedragsverandering belangrijk is. De patiënt moet zijn leefstijl aanpassen door bijvoorbeeld te stoppen met roken, zijn conditie te verbeteren of zijn medicijnen op de juiste manier te gebruiken. Hierin zelf de regie houden, vergt kennis en vaardigheden. Het is aan zorgverleners om de patiënten bij hun gedragsverandering te begeleiden zodat de patiënten resultaten en vaardigheden bekomen en deze kunnen vasthouden.
Bij COPD zijn acute exacerbaties een belangrijke trigger voor inactiviteit en resulteren in een achteruitgang van de fysieke conditie! Daarom is een follow-up noodzakelijk en moeten we trachten aan te sluiten bij de interesses van de patiënt. Zelfmanagement (= Het van dag tot dag nemen van beslissingen en ondernemen van activiteiten door de patiënt, eventueel met hulp van zijn naasten, om zijn ziekte te managen.) heeft hier een belangrijke plaats. Wanneer de patiënt een actievere rol heeft en de zorgverlener aan zelfmanagement educatie doet, komt dit de therapietrouw ten goede. Zelfmanagement educatie is van enorm belang daar de patiënt steeds dient te anticiperen op schommelingen (o.a. exacerbaties) in het verloop van de ziekte. De patiënt dient dus steeds zijn ziekte zelf te managen en kan hierbij geholpen worden door de zorgverleners om voor een gezond gedrag te kiezen.Zo zal hij vaardigheden opdoen om ziekte-specifiek gedrag te veranderen (bv. meer gaan bewegen, sneller anticiperen op exacerbaties, juist nemen van medicatie, rookstop, ). Dit kan leiden tot meer zelfvertrouwen en zo tot werkelijke gedragsveranderingen. Dit kan uiteindelijk ook gezondheidseffecten hebben (bv. sneller contact opnemen met arts, verhogen van puff-gebruik, ) en leiden tot daling in de zorgconsumptie. Zo ook dienen we te onthouden dat wanneer we advies op maat geven (= advies toegesneden op de wensen en behoeften van de individuele patiënt ) dit wellicht wel tot een gedragsverandering kan leiden.
25-12-2020
6MWT
6MWT(= 6 Minuten Wandeltest)
De Zes Minuten Wandeltest is een intensieve inspanningstest welke een bruikbaar meetinstrument is om het functionele inspanningsvermogen van een patiënt in kaart te brengen en te evalueren. De est kangoed gestandaardiseerd uitgevoerd worden bij allerhandepopulaties bv. Patiënten met longaandoeningen.
De testuitslag geeft een goed beeld van de hoeveelheid ADL-activiteiten van de patiënten. De test is m.a.w. een betrouwbare maat voor het uithoudingsvermogen. Immers; in een onderzoek onder patiënten met COPD werd gevonden dat de fysieke activiteiten (gemeten met een activiteitenmonitor) significant gerelateerd waren aan de afgelegde afstand op de 6MWT. Daarom heeft deze test ook een meerwaarde.
De submaximale inspanningstest, welke de 6MWTis, vormt een essentieel onderdeel bij en/of evalueren van trainingsprogrammas. Door een goede afstemming tussen belasting en belastbaarheid wordt de training effectiever. De testresultaten kunnen vergeleken worden met voorspelde waarden. Een verbetering van de 6MWT met 54meter wordt als klinisch relevant beschouwd.
Om de voorspelde waarden te kennen, maken we gebruik van predictievergelijkingen voor de 6MWT bij volwassenen:
Troosters et al. Eur.Respir.J. 1999; 14:270-274
- ♂ => Afstand 6MWT = 218 + (5.14 x lengte) - (5.32 x leeftijd) (1.80 x gewicht) + 51.31m
- ♀ => Afstand 6MWT = 218 + (5.14 x lengte) - (5.32 x leeftijd) (1.80 x gewicht)m
2. Thuisopdracht cursus 'COPD & astma' van het Nederlands Paramedisch Instituut (2007) (deze thuisopdracht werd niet verbeterd door een van de cursisten)
