* Dit Pinksterweek-end ging ik de Zondag en maandag als gewone luisteraar de ' Ham Sessions' (Voor mij was het de eerste keer ) bij Michel Mast thuis , bijwonen Ik verheugde me er op om zeker een paar "oude bekenden " terug te zien tijdens deze alweer derde muzikale versie van " chambres d'amis" Ik was zeer benieuwd naar al de groepen die aantraden .... en die ik na een langdurig persoonlijk contactverlies met de levende muzikale scène , voor de eerste maal life zou bezig zag Een verslag ( met een eerste indruk en heel veel mijmeringen ) van/over die twee dagen staat hier onder :
op Zondag
Was het vorige weekend in het citadelpark een hartverwarmende en confirmerende manifestatie van vooral jongere musici ( en kundig begeleid door de late dertigers) die stilaan de fakkel doorgeven en daarmee de toekomst van de Gentse impro-muziek verzekeren ...dan was dit driedaags gebeuren een demonstratie van de belangrijke kweekvijver van klasbakken die Flat Earth Society is geworden ....
Van de voormelde jonge wolven herkende ik trouwens ook wel iemand in het opgekomen publiek Ook maandag bemerkte ik er een paar ....
Alle aantredende formaties hadden overigens op de een of andere manier een link met de verschillende ondernemingen van Peter Vermeersch De dag samengevat in één woord : GESLAAGD , GESLAAGD en nog eens GESLAAGD
Een veelbelovend openingsnummer gevolgd door mooie onderkoelde, smaakvolle en perfect gespeelde dingetjes met "third stream" inslag ____muziek als ragfijne pentekeningen ____ en gebracht als interpretaties van de komposities van voonamelijk Saf Verhelst ( een andere uitstekende Gentse componist /bassist die ook al lang aktief bezig is )
Uitstekende klarinet : ik had nochtans graag wat meer bassklarinet gehoord en alhoewel ik geen groot liefhebber ben van de black stick , was er zeer gaaf en boeiend werk te horen op dat instrument ___in die mate zelfs dat ik weer wat meer ben verzoend met de rechte klarinet (1)
En uiteraard goede en mooie tenorsaxsoli .... Maar ik kende de tenorist al : goede wijn behoeft geen krans / De man speelde konstant door de jaren heen op hoog niveau : iedereen weet het en dat is nog steeds zo ...
Zeer efficiente drumpartijen die kompleet fusioneren met het geheel
Mijn algemene indruk van het optreden van WOFO :
Een weverij van allerlei rythm's van diverse origine en pluimage Bijvoorbeeld ( ik geef wat persoonlijke indrukken ) : Funkbas gecombineerd met beguine 332) en "spanish tinge"(3122 ) ; bolero -achtige dingetjes ,en vooral allerlei omdraaiingen van 7 aksenten figuurtjes van het 11/11/11/2 type ( 7 aksenten over 8/8 als basis = het afrikaanse "akwete" )
En daarop geënt : een beetje balkanklarinet ( ik verwachte ook uitgesproken aksak rythms( bijvoorbeeld 32 22 en 3213 ) ,maar ze kwamen niet expliciet ,: spannnend ( de spanning tussen wat wordt gesuggereerd / verwacht en daadwerkelijk perfect gebracht , is de moeder van innerlijke swing bij de luisteraar( = "dancing in your head , baby" )); Uitendelijk werden deze aksak dingetjes helemaal niet gemist .... Mocedonia = een goed voorbeeld van het soort impressionante collage van allerlei motiefjes dat kenmerkend is voor de schriftuur van deze groep, toch alleszins tijdens dit optreden ) en als uitsmijter tenslotte een bluesy nummer (2) dat mij onwillekeurig wat deed denken aan een updated Stanley Turrentine atmosfeertjes :( het bisnummertje zat een beetje in diezelfde hoek )inclusief enige honkende preacher style tenor
Maar dat is niet lang het enige in dit boek kaarten ; er zijn ook dromerige en biterzoete ballades (December) en impressionistische uitstapjes aanwezig ; er is de introverte focus met als resultaat het doorzichtige "flou artistique "van een pentekening die langzaam aquarel wordt Kortom een zeer geslaagd , afwisselend , professioneel gebracht en clever samengesteld eclectisch geheel Ongetwijfeld valt het in de smaak van de meeste mensen maar zelf vind ik het niet bepaald spannend genoeg om de aandacht vast te houden gedurende de ganse set Je wacht eigenlijk op iets wat maar niet komt .... Maar wie ben ik
De nieuwkomer / bij Ravel(?) aanleunende pianist ( Heeft einzelganger en guitarist Walter Verschaeren zich alweer terug getrokken ? ) paste moeiteloos in dit weefsel ; De man was degelijk, routineus professioneel en bleek een perfect conventioneel begeleider maar nam nog geen uitgebreide soli; maar dat is( nog )niet echt nodig want vooralsnog is het fijne samenspel = het uitgebalanceerde zwaartepunt en de grote troef (gebleven ) van deze formatie
Free Jazz ? Helemaal niet ...
(Michel Mast vorig jaar in ) WoFo is helemaal niet free.......Maar dat etiket blijft gewoon kleven.
Ach ja, free; af en toe doe ik dat nog. (Deed Michel Mast op dit festival in 2008 nog ) .... met Peter Van den Berghe , Eric Thielemans en Pierre Vervloesem hebben we een free set uit onze mouw geschud
bron :
29-05-2010
<-- (klik)Ham Sessions 2009
Ach ja , ( voor de goede verstaander ) Michel ( trouwens een prachtige muzikant en efficient organisator ) is wél afkomstig uit de free , maar hij is verder geevolueerd ( speelt al decennialang in de formaties van Peter Vermeersch ) ... Free is helemaal niet zo gemakkelijk( en erg ondankbaar ) Natuurlijk wél "gemakkelijk" ( als stijl ) voor de jongens die het vroeger ook al speelden ..... duidelijk
Blijkbaar is "free " bruikbaar zoals zovele anderen aanpakken (die allemaal enkele waardevolle en bruikbare sjablonen hebben opgeleverd en ook de " free " kan passen in een amalgaam ?) in het rijke palet van de hedendaagse muziek en kan je erin grasduinen naar believen ...af en toe een free-sausje dus om de boel wat op te peppen ? Tsja dat is een keuze : een procédé : een soort recyclerende aanpak (waarbij met niet moet denken dat " free " gemakshalve en stereotiep moet worden gelijkgeschakeld met de energy school van bv Brotzman en Co ? ...".Let my fingers go " is ondertussen een erg gedateerd en oudbollig alternatief geworden voor "let my people go ") Het "loos gaan " en het vrij fietsen past altijd moeiteloos in goed ogend patchwerk en genietbare moderne potpourries ( van concepten ) nu de verwende oren van de goefende luisteraars dit zijn gewoon geworden .... ja , het zelfs verwachten ...
Niets mis mee , natuurlijk
Maar ( ik kan het niet laten hier verder op in te gaan met enig gemijmer en geassoc ieer ) je kan toch beter voorzichtig blijven met het leentjebuur spelen van stijlelementen , chichés, motiefjes en manierismen ; want -ooit was er deze of gene " klassieker " met jazzsausje ; maar dat bleek eerder een misser ____indien al geen miskleun ; Teveel dikke saus en /of teveel vooraf aangekochte halfpreparaten uit bijvoorbeeld de Bach keuken .... en oppassen is het altijd .... geblazen of het wordt allemaal altijd hetzelfde kleinschalige en vervelende eenheids-papje geserveerd door kleine hardwerkende ondernemers enambachtslui uit gaar- en graaikeuken ________ De grootste gemene deler voor het grootste gemene veelvoud is nauurlijk de veiligste geldezel , maar dit kan toch niet de hoofdbedoeling zijn van de hedendaagse muziekmakerij ?( oh jawel de muzikanten moeten kunnen overleven ) ...
Toch blijft improvisatie ( routineus gebonden, dat wél, aan referentiepunten ( zoals bijvoorbeeld scenario's waaronder schriftuur , akkoordenschema's , toonladders , modalen , enharmonisaties , "exotische " tunings .... instrumentenkeuze ....Het verkiezen van konstante modulering , een idioom , een vertrouwheid met de medemusici en of hun eigenheid en originaliteit ... etc.... etc ... ) en waaraan de musicus zelf beslist zich al dan niet ten houden , dat wél , en nogal spannend- expressionistisch gebracht , gekoppeld aan momentane inspiratie : Een van de motoren van de jazz en dat wat men nogal "mythisch " swing noemt ( vooral die in je hoofd ) ... Net zoals in de liefde kan je het ook "faken" natuurlijk .... en net zoals in de liefde kan het evengoed een anticlimax zijn ....en net zoals in de liefde is er nood aan heelwat fantasie ...... hoort er allemaal bij ...
Jazz en improvisatiemuziek ( althans deze die ik verkies ) speel je vooral uit de ingewanden , de buik maar vooral ook én met het hoofd én in het bezit van fingerspitzgefull / ingeoefende parate instrumentbeheersing ....(1)
Alleen uit de buik is het vlug een scheet , allen uit het hoofd is het een oprisping die al vlug verkeerdelijk voor een lumineus idee wordt gehouden ... maar het is gewoon wat wervelende wind die je moet kneden tot een effektief emotioneel communicatiemiddel.... Het brengt mensen in " the mood " , hypnotiseerd ... ook en "faken " doet dit allemaal te niet ... Alleen maar vingerwerk is acrobatie ....en alleen maar de verworven beheersing van vele talen kan emotionele armoede en spraakgebrek niet vervangen ern of kompleet maskeren
(1) De zogenaamde "Free" is echter, naar ik meen , wel een "breder bord vreten "geworden dan een dikke zwaar te verteren pap georganiseerd lawaai , protest en dada ;het is vooral een bevrijding geworden uit de strakke en vastgeroeste schemata en geaccepteerde cliches ... het maakte ( soms te radicaal, puristisch ) tabula rasa en opende alzo de mogelijkheid om totaal nieuwe aanpakken te creeren (moet je doen natuurlijk ) en vooral zelf je "eigen clicheetjes" uit te vinden ....Eigenlijk keert het terug naar de bron ; free is (bijvoorbeeld)ook de hedendaagse erg oude pre-jazz (afro) poly-rithmiek , polytonaliteiten , inclusief de straatdeuntjes , de ostinato's en de vermenging van vele repeterende rifachtige motiefjes ( zie bij voorbeeld the brotherhood of breath / The Art Ensemble of chicago ) het speelplezier en de mengeling van eigenzinnige langdurig aanwezige autodidacten en "originelen" met tradfitioneel professionalisme , tijdens de uiterst serieus genomen collectieve uitvoering ( zoals in de roots-afrikaanse manifestaties altijd aanwezig ) die alle aanwezige( in afrika ook het publiek dat vertrouwd is met de "codes" en toch een uitvallende vemoeide performer kan vervangen ) betrekt : Talking drums en Talking Jazz
Oh ja , Free en Instant music composing zijn ____voor wie het nog niet wist_____ : allang geaccepteerde moderne mainstream geworden ....Spijts de nog steeds laatdunkende reacties van de mensen die denken dat de meningsverschillen en discussies van 50 jaar geleden nog eens door hen moeten worden opgelost
*Sommigen menen het gebrek aan enige ( bij gebrek aan een betere term ) "swung" te kunnen excuseren door te verklaren dat ze geen jazz spelen :maar dat is eerder een flauw grapje
Musique de Peter Vermeersch, composée pour le nouveau film de Dorothée Vandenberghe : « My Queen Karo »
La grâce mélodique dun Ornette Coleman, les jonglages stylistiques dAlfred Schnittke, lharmonie «gueule en coin » de Kurt Weill, une bonne touche dada de vrai Gantois, coucou cest qui ? Mais oui cest lui, cest Vermeersch, celui que ses grosses lunettes décaille empêcheront toujours davoir froid aux yeux, celui qui écrivait les ostinatos diaboliques de Maximalist!, enregistra depuis du jazz électrique à New York, crée ci et là big bands et groupes de rock - et aujourdhui, just for fun, trempe sa plume dans le bon jus gras des Sixties.
Heel anders was de volgende groep : Toegegeven die sloten ook veel dichter aan bij mijn persoonlijke smaak/ ik zal dus moeten opletten dat ik niet te vlug met superlatieve ga smijten , alhoewel ik me niet ga inhouden
Ook hier een grote afwisseling ( indien ik me niet vergis / was het programma vooral een remake van vier stukken die deze jongens lang geleden speelden ) Het waren interpretaties die vooral Mingus (____Gôh wat heb ik die twee dagen toch Dolphy clarinet gemist , en ondanks de aanwezigheid van vele basklarinettisten ....) en Monk in de gedachten brachten ( uiteraard ook composities van Peter Vermeersch als basismateriaal ) ..... ook met een vleugje surrealistische dada ... maar toch : recht toe , recht aan ......zonder waterige toevoegsels : straight no chaser , zoals een oude pure bourbon whisky dient te worden uitgeschonken en genoten
Katachtige en soepele blazers lijnen ... een pizzicato bespeelde en af en toe als slaginstrument gebruikte prachtbas en een inventieve pianist die ik eindelijk eens op een erg goed gestemde piano kon beluisteren......en wat voor een pianist , perfect vastgelijmd aan de uiterst bewegelijke contrabas met een continue presence , bespeelt met een onwaarschijnklijke vanzelfsprekendheid ...
Puik blaaswerk en opvallende bruitage technieken van de tenorist Goed en grote cohesie verschaffend slagwerk ,ook De groep staat als een huis
En frames ( op ook mijn favoriete toonladdders , afwisselend in Re min 7 / Fa min 7 (in piano concet pitch )uitstekend kunnen passen ) door die mensen soepel gespeeld als het ondersteunend skelet van alle belangrijkste recitante uitstapjes gebracht in de meanderende lijnen van de alt en de robuuste tenor( Onwillekeurige herinneringflarden aan John Handy the III rd en Georges Adams)
Bedankt jongens
Al met al een mooie pinksterdag met heel veel muziek .... Een dag die al jaren in de rest van de binnenstad traditioneel een generale repetitie lijkt voor de Gentse feesten Nu nog de korenmarkt en aanpalende straten zo vlug mogelijk stofvrij en de "bloody war" met en door een of andere stadsbader uitgevoerd , is voorbij , vergeven en vergeten
Maandag
THE BLACKLIGHT ORCHESTRA Dan Barbenel (piano, zang) Quentin Malfroy (fluit) Eric Bribosia (keyboards) Grégoire Tirtiaux (saxen) Yannick Dupont (vibrafoon, slagwerk) www.blacklightorchestra.org
De onwaarschijnlijk goede fluitspeler Quentin Malfroy ( vooral de interpretaties op de kleinere dwarsfluitjes waren keigoed en loepzuiver )
(De overige leden van dit gezelschap zijn objectief gezien , erg puike en bekwame muzikanten , maar het is een soort muziek theater wat ik niet bepaald smaak ... ik behoud me dan ook van verder commentaar )
PTITS CONS t klein verbruik Bart Maris (trompet) Stefaan Blancke (trombone) Roel Poriau (slagwerk) www.myspace.com/bartmaris
FLAT EARTH SOCIETY & ESTHER LYBEERT Esther Lybeert (zang) en FES : Bart Maris, Luc Van Lieshout (trompet)- Benjamin Boutreur, Michel Mast, Bruno Vansina (saxen) - Stefaan Blancke, Marc Meeuwissen (trombone)- Berlinde Deman (tuba) - Tom Wouters (klarinetten en slagwerk) - Peter Vermeersch (klarinetten) - Wim Willaert (accordeon, zang) - Pierre Vervloesem (gitaar) - Peter Vandenberghe (piano) - Kristof Roseeuw (bas) - Teun Verbruggen (drums)
Een opvallende prachtmuzikant en perfectionist Tom Wouters (klarinetten en slagwerk )
De tweede dag stond ook al zonder artistiekerige poes-pas pretenties in het teken van feestmuziek ,: het begon met verfijnd uitgevoerd Engels/:Schots cabaret en varieté maar van een zeer hoog technisch niveau Alleen van dat al kon je genieten ....
Vervolgens een uitstekende straat en carnaval muziek evocatie met veel eigen inbreng ( een nummertje deed me denken aan een "samba"versie van de ouroude surinaamse tenorist Georges Scheermacher ) Bart Marris en zijn kompanen deden nog eens erg goed over wat ze vorige weekend al hadden gepresteerd ...Alleen was de locatie ( en de weergoden ) nog inschikkelijker Bart lijkt ook een beetje aan muzikale archeologie te gaan doen ( Dat vind ik een uitstekend projekt) ; een evocatie van "Binche " bijvoorbeeld ,en hij lapt er gelukkig ook altijd heel veel eigen inbreng in ook in de schriftuur .... Puiik , aangenaam , onderhoudend , inzetbaar , versatiel .... en tenslotte een goed geoliede big band gemodelleerd op de beproefde meng en leentjebuur aanpak die daarna wordt aangepast aan de band zelf ( tot en met covers ) ... Dat is de traditionele manier waarop ook de meeste mainstream jazz / en ouderwetse dansmuziek orkesten werkten ....met een grote knipoog uiteraard naar (publiek lievelingen ) het franse chanson en duitse cabaret .... maar heel wat vlaams- warmer gebracht ( inclusief knipoog en zelfrelativerende typisch gentse humoristische sneer/ opmerking uit de mond van de zangeres " amateurs " !!! ) dan het beproefde maar ernstige Willem breuker model zoals ik het vorig jaar mocht meemaken op de Gentse feesten (dat orkest klonk toen allemaal wat overjarig, ze hebben het tijdsgewricht niet meer mee natuurlijk , alhoewel een stunt als de integratie van een kunstfluiter - instrumentist , ook een geweldige vondst is en dat sinds jaren ... ) Het enige wat ontbrak aan het gerodeerde repertorium was een recht toe recht aan potpouri en een traditionele reidans met polonaise( gelukkig maar want de tuin stond bomvol )
Hieronder een video van de FES op het gent jazz festival 2008
Erg goed en zalig om mee te maken in het :mooie zonnetje .... en een "déjà vu " gevoel als toemaatje Meer valt er niet over te zeggen ... want meer moet dat ook niet zijn waarschijnlijk is het allemaal " onbelangrijk" en "vanzelfssprekend " uiteraard ____ of net als een zak frieten die je aan het frietkot zelf moet opeten ____ maar je mist die dingetjes alleen maar heel erg wanneer ze er niet meer zijn
Een overbodige dubbele bodem ( gespeelde ?) opmerking van Shiffer " we zijn hier om ons te amuseren " is hilarisch , want dat doen we al uitstekend met zulk een orkest ...Het grappige echter aan deze reactie van Guido droeg goed bij aan de mooie atmosfeer en luim die in de tuin uiteindelijk de bovenhand voerde
Allemaal erg goed maar er kan slechts maar één uitschieter zijn en dat was MQK Tuurlijk is het een persoonlijke voorkeur .... en jazeker de capaciteiten van de leden van de bigband zijn al genoegzaam bekend en al besproken want tenslotte zat het gros van de aantredende muzikanten in datzelfde FTE in de diverse kleine formaties Vermeld ik nog het werk van de stevige bassist Kristof Roseeuw , maar over die zeer aktieve muszikant zal ik later terzijnertijd wel meer te vertellen hebben .. Laat ik verklappen dat het een van mijn favoriete bassisten is die ik life mocht meemaken .
PS. Ja hoor ik heb veel "oude" jongens terug gezien
Ook een ontroerend moment toen ik zondag de nu aan zijn stoel gekluisterde Rudy Blondeel op mijn beurt ging groeten .... Rudy is een Gentse muzikant ( zie ook het essay van patrik De Groote over de geschiedenis van de Gentse jazz in de jaren zestig ) die vooral van belang is omdat hij enkele op dit festival aanwezige muzikanten heeft gesteund door ze te helpen aan enige initierende en pretentieloze jazz-opleiding( tonale jazz ) geput uit eigen ervaringen en inzet , iets wat je in die prehistorische tijden niet kon krijgen bij het officieele kunstonderwijs . Bovendien moest Rudy "leven van de muziek " , maar dat belette hem nooit toch veel van zijn adviezen en eigen know how , gratis weg te geven )
Aan alle mensen die attentievol en voorzichtig Rudy's aanwezigheid op het eerste concert ( wofo) van deze festivaldag mogelijk hebben gemaakt mijn grootste en dankbare achting .... Prachtig is het wat jullie deden ....
(1) Overigens apprecieer ik al lang Perry Robinson, een voorbeeld van wat voor een ruige en spannende muziek er ook aan dat instrument kan worden ontlokt... en het was voor mij het begin om wat meer aandacht te schenken aan dat instrument
(2) Sfeerscheppende onversneden epigonen van de city blues a la cleanhead Vinson 'n consoorten , kreeg ik onverwacht gratis geserveerd in de "ballet infernal "( vroeger de "Martiko")toen ik daar op de terugweg naar huis ,nog even binnensprong Het cafe zat vol met het zogenaamde "verloren " jazzpubliek van de populaire mainstream uit eind vijftiger de vroege zestiger jaren : een mooie sfeer en de oudere generatie ; Ook de nu erg vergrijsde liefhebbers van het genre uit de vroege vijftiger jaren waren nog aanwezig ...de erg grote inzet en enthoesiame van de band stofte op doeltreffende wijze deze muziek af ...het (oudste ) publiek waagde zelfs danspasjes ; een demonstratie van wat de "blue jazz " ooit was : een life gebeuren waar ook het publiek erg actief aan deelnam .....Het was een beetje alsof ik weer tussen mijn oudere broers en zusters mocht zitten als jong broekje ... familiereunie en joie de vivre ketsten er af . Associaties met de "fats domino band " van Bobby Setter ook ( en eigenlijk begon ik weer stilletjes te hopen op een reconstructie van die andere kweekvijver : het verdwenen "Kandahar " van Karel Bogaert )
Bitterzoete nostalgie en een geslaagde reconstructie , maar nu eens niet van de eind negentiend eeuwse Gentse volksmuziek, waar deze voormalige Martiko terecht beroemd en berucht mee werd .... Heel toepasselijk ook wat Rudi Blondeel vroeger in dit cafe altijd zei ; " kwèk ,kwèk, kwèk ..... ambiance , ambiance "
Uiteindelijk ging ik nog eens kijken in de "hotclub" ; de eerste maal dat ik de zondagavondse jam aldaar ( ook al met een meer main stream karakter , maar gebracht voor een duidelijk jong publiek )wilde bijwonen ... Pech , de musici waren juist aan het pauseren en eigenlijk moest ik wegens gezondheidsredenen al lang thuis zijn Tsja , een volgende keer allicht ....
Reacties op bericht (2)
30-09-2010
FLAT EARTH SOCIETY
FES
(een compilatie van kritieken en besprekingen verazmeld op het internet)
Belgische big bands zijn te duur geworden sinds de opkomst van de jukebox, maar subsidies en wild speelplezier doen soms wonderen.Een voorbeeld is ;The Flat Earth Society, een big band-achtige formatie van Peter Vermeersch. (...) Balorige satire gaat er samen met speelplezier, humor en technisch kunnen." "Eenvoudige ankerpunten(het midden tussen jazz, cha cha cha, filmmuziek en frivole kermisdeuntjes. )en luistervriendelijkheid kan ook complex zijn en ingewikkeldheid is niet noodzakelijk synoniem met navelstaarderig."
Sinds de oprichting halverwege de jaren negentig is het Vlaamse Flat Earth Society één van de meeste originele en authentieke bigbands van de Benelux. Daar waar de meeste jazzorkesten uitblinken in voorspelbaarheid doet het collectief van componist/klarinettist Peter Vermeersch juist het tegenovergestelde Flat Earth Society maakt van alles wat ze integreert in haar collages een duizelingwekkende muzikale roller coaster ride ...De georkestreerde chaos * bevat steeds een aantal staaltjes van het compositorische vernuft dat het idioom van Flat Earth Society zo eigenzinnig en opwindend maakt.: Prettig gestoorde en hypnotiserende anarchy is het resultaat :
Een trompet die niet goed durft, een saxofoon die kreunt en zwoegt, tot de rest invalt en de muzikanten alles uit hun instrumenten halen. De vrolijke kakafonie gaat over in een swingend ritme en wat een circusorkest leek, verandert in een volmaakte bigband. Maar wél ver verwijderd van de gehistoriseerde en geautoriseerde big-band klank( dé rigeur in de VS en de restauratiepogingen van curator-purist Wynton Marsalis ) klinkt het FES fris, inventief en geestig ; Theatrale bombast gepaard aan tederheid , collectieve improv, achtervolgingsmuziek uit de kat en muis tekenfilms van Ted Avery en de mad movies/slapsticks uit de stomme film ,monden uit in swingende ( officieele en onofficieele ) nationale volksliederen
* Uiteindelijk heeft deze Gentse big band ( minstens gedeeltelijk ) de inspirerende mosterd gehaald uit de Gentse muzikale "volks"tradities met vooral de zachte anarchisten van de eerste versie van de moderne ( amateuristische fanfare ) " de lochte Genteneers " ... (De tweede versie van die fanfare was een fusie met de ( bijna allemaal overleden ) mensen van het collectief van de "Sint Juttemis fanfare" uit Middelburg )
FES: /Is al jaren een verplichte halte ; het is de Gentse big band numero uno ; met Bronstige blazers, een forse ritmiek en jachtig gitaarwerk . FES is zeker geen klassieke bigband, maar zit ergens tussen een echte bigband, een ensemble voor hedendaagse muziek, en een ensemble dat lijkt op een " zot geworden fanfare op speed"Naar de rijke muziek van Flat Earth Society luister je altijd met een glimlach rond de lippen. Technisch is deze groep misschien niet het neusje van de zalm, maar het is wel een echte groep, veel meer dan de optelsom van vijftien muzikanten. : niet per se het beste, maar wel het gekste, origineelste en theatraalste (big band) orkest uit de lage landen . Swing kan zomaar omslaan in heavy metal, een ballad eindigt plotseling in psychedelische freejazz....Gecompliceerde jazzy songs met veel breaks die ondanks of misschien wel dankzij alle blazers toch prettig wegluisteren, het is bepaald geen muziek voor beginners. Zappa-fans zullen ongetwijfeld goed uit de voeten kunnen met hetgeen wordt geboden ; maar ook de avontuurlijke (mainstream)jazzliefhebber moet maar s een gokje wagen ; dit is toch wel iets anders dan het stalinistische project van archeoloog Wynton Marsalis . De FES Big Band geniet terecht wereldfaam met hun vrije, wilde en kleurrijke jazz.FES heeft bovendien een grote eigen identiteit, en dat is belangrijker dan om het even welke persoonlijke mening ....
Het vijftienkoppige orkest onder leiding van Peter Vermeersch klinkt als een bigband die er geen is. De muzikale kwaliteit en discipline van de grote jazzorkesten vindt haar weg naar een universum waarin de band weinig collega's, laat staan concurrenten,heeft. Funky grooves, wisselende thema's in de traditie van Frank Zappa ,een dreunende wals, jazz uit oude zwart-witfilms, de groepsgeest van een Balkanband en hier en daar een klein streepje elektronica: het parcours van FES zit vol bochten en hellingen. waarbij het zuiver eclectische en de gekte (niet de humor of het dubbelzinnige) die er vaak mee samenhangt steeds meer ten dienste van de muziek staan. De verschillende stijlen en de humor worden beter dan ooit geïntegreerd in een heel eigen geluid.
De band bestaat uit vijftien olijke muzikanten die zich als dolle mannen storten op de composities/arrangementen van Vermeersch: zonder compromissen, vol muzikale durf en kunde, en gespeeld door een bende die met zichzelf kan lachen Typisch middeneuropese muziek met knipogen naar rock, freejazz, hardbop enz, gespeeld met enthousiasme, technische onderlegdheid en een reeks perfecte ensembles en solos die inslaan als een bom. Het is ongetwijfeld zo dat de Flat Eart Society tot nu toe- een van de grootste verrassingen blijft in de(toegankelijke) muziekbranche.: ze zorgen telkens weer ,voor een verfrissend, muzikale ervaring.
Peter Vermeersch (sax, klarinet), Trompet :artistieke duizendpoot Bart Maris & Luc Van Lieshout(Tuxedomoon ), Peter Vandenberghe (keyboard), Kristof Roseeuw (bas), Marc Meeuwissen & Stefaan Blancke (trombone), Berlinde Deman (tuba), Tom Wouters (klarinet, vibrafoon/ uitstekend ), Michel Mast (tenorsax), Bruno Vansina (baritonsax, fluit), Benjamin Boutreur (altsax), Wim Willaert (zang & accordeon), Teun Verbruggen (wat een drummer/ percussionist) & Pierre Vervloesem (naast de gitaar ook de knoppen )
-Met name de vele blazers hebben stevig de touwtjes in handen. Ze maken een zeer energieke, steeds verrassende mix van jazz met rock- en avant-garde-elementen.De slimme arrangementen doen af en toe herinneren aan zwierige circussen en zwoele nachtclubs (...) soms komen zelfs lang vervlogen Belgische avant-gardegroepen bovendrijven. (...) Even karakteristiek als mooi ... De ene keer werkt het getoeter biologerend en tot de verbeelding sprekend, de andere keren weten ze te intrigeren en imponeren met kakofonisch en improvisatorische krachttoeren. Een enkele keer brengen ze ook op adembenemende wijze nachtelijk verstilde stukken ten gehore, waarbij je even kunt uitblazen van de heerlijke hectiek ervoor. De traditionele jazz laten ze ver achter zich en maken hier veeleer een gevarieerd en bewonderenswaardig luisteravontuur van
-Pianist Peter Vandenberghe, komt met meer impressionistische kleuren , hier en daar misschien wat meer aan een vroegere Gil Evans refererend moment, maar vooral met veel MONK -achtige interventies , dat enerzijds wat abstracter overkomt, en anderzijds voor liefhebbers van moderne jazz wat meer aanspreekt.
www.soundslike.be, 29/05/2009 "Wat Vermeersch de luisteraar wil vertellen, is niet altijd duidelijk, maar het is allerminst vrijblijvend."
Flat Earth Society is het geesteskind van Peter Vermeersch, de Belgische klarinettist-componist die o.m. voor realisaties van choreografen Anne Theresa De Keersmaeker en Wim Vandekeybus, en voor ensembles als Arditti Quartet, Quadro Quartet, Smith Quartet en Ensemble Musique Nouvelle muziek componeerde, en zelf speelde met Union, Fred Frith, Jazzwork, The Simpletons, en lid was van X-Legged Sally en Maximalist!
Met Flat Earth Society (afgekort: FES) combineert hij muzikale krachtlijnen van ensembles als Willem Breuker Kollektief, Sun Ra Arkestra, (John Zorn's) Naked City en een beetje Carla Bley Big Band, met die van muziek van Frank Zappa, Nino Rota, John Barry, Igor Stravinsky, en Captain Beefheart. Resultaat: Europese, eclectische stadsmuziek (urban music), waarin hedendaagse klassieke muziek, kermismuziek/muzikale pastiche, filmmuziek, freejazz, onder stroom staande bebop, rock, en noem maar op gecombineerd worden. Vermeersch, die er zeker niet om bekend staat een fervente jazzer te zijn, heeft zich geleidelijk aan met dit ensemble wat meer in een jazzhoek geplaatst....
Vermeersch houdt ervan zijn muziek vol kleuren, effecten, knipogen en bizarre sounds te stoppen en jongleert vindingrijk met contrasten. Soms gebeurt dat bruut, maar vaak hanteert hij ook een fijner penseel.Vermeersch plakt* graag verschillende themas aan elkaar zodat een soort collage ontstaat met flink wat bochtenwerk.( en dat is duidelijk wat anders dan een potpourri -nummertje )
*Eigenlijk is het plaatselijk Gentse, vroegere ( letterlijke ) knip en plak werk( met telkens twee maten van verschillende "sheet music" achter elkaar geplakt : en dit ook om de beschuldiging van "plagiaat" en de auteursrechten te ontlopen )de " uitvinding " van de mensen van de eerste fanfare van de "Lochte Genteneers "....met name het tastende verzamel-knip en plak werk van o.a. Jan Kopers , Eric De Volder , en arrangeur Clee Van herzeele enz..enz...
Maar vooral in de arrangementen is gezorgd voor subtiele variatie zodat het verhaal nooit stilvalt Zijn composities en zijn orkest klinken meestal als een mengeling van circusmuziek en jazz die voor vermaak en vreugde graag eens door de pootjes zakt.:De ietwat procédématig voorkomende zottefanfarefragmenten krijgen (meestal) met devroeg-ellingtoniaanse kleuren een artistieke ladfing . Er is ook de gespeelde nonchalance die nogal eens functioneert als een maskerade.
De balans tussen compositie en improvisatie is in de loop der jaren heel stabiel geworden : solistische passages passen steeds beter in het geheel en worden goed omkaderd door het arrangement. In de arrangementen laat Vermeersch horen dat hij oor heeft voor de individuele kleur van instrumenten.Zo bijvoorbeeld is de trompettist Bart Maris, de Bubber Miley van Vermeersch . De trombones mogen buikige geluiden maken, de keyboards kunnen freaken en de klarinet mag juichen, maar even laterwordt er ook wat stoom gelost Bovendien kiest hij meer dan eens voor een gelaagde opbouw, waardoor de stukken niet alleen blijven boeien, maar ook extra stevig op hun poten staan.
Een voorbeeld van hoe uitgewerkt de stukken kunnen zijn, is 'Bad Linen' waarbij elke solist een andere begeleiding meekrijgt. Door het gebruik van verschillende thema's, grooves en instrumentkleuren klinkt deze compositie als een ontmoeting van het exotische van Ravels 'Bolero', funk, jungledrums en bigbandblazers. Vermeersch weet deze verschillende invloeden tot een organisch en logisch geheel te smeden, waarbij contrasten niet nodig zijn om de aandacht van de luisteraar vast te houden.
Wanneer de extremen dan wel opgezocht worden, is het effect maximaal.Zo opent 'Too Sublime in Sin' traag, breed en met een weemoedige ondertoon à la Antony and the Johnsons. Wanneer het hele orkest in blok binnenvalt, wordt het roer bruusk omgegooid: eerst in korte, knallende stoten, later in een pompend ensemblespel. Het resultaat is een ontlading die perfect gekanaliseerd wordt en die menig concertganger zal uitnodigen om de stoelen uit de vloer te sleuren.
Het muzikale vocabularium van FES is indrukwekkend en gevarieerd, waardoor een breed publiek aangesproken kan worden. Wat daarbij eerbetoon is en wat parodie is bij momenten erg vaag. Dat is zeker zo wanneer er uit het klassiek vaatje van de jazz getapt wordt. In 'Flatology' met een ontketende Teun Verbruggen knipogen Vermeersch en FES zowel naar de klassieke bigbandstijl als naar swingjazz. Of de springerige melodie daarbij een grijns of een milde glimlach wil zijn, is niet helemaal duidelijk, maar net deze onduidelijkheid is een van de dingen die van FES een uniek orkest maken. En van 'Cheer Me, Perverts!'(2009) een hoogtepunt in hun oeuvre.
Eclectisisme is het " nieuwe " programma op de huidige jazzscene Modernski-programma (2009) Netjes gebrachte Surrealismen en dadaismen
Vermeersch : "We kiezen obscure werken met een kronkel en spelen er spelletjes mee"
Peter Vermeersch: Het is begonnen bij het Ebony Concerto van Stravinsky. Dat is een stuk met nogal wat onverwachte wendingen. Niet eenvoudig om te spelen zonder dirigent. Ik heb dan verder gezocht naar werk met zulke kronkels erin.
Een van de stukken is een obscuur werk van Tom Dissevelt, de bassist en arrangeur van het Nederlandse radio-orkest The Skymasters. Dat is heel grappig: het klinkt als variété met een jazzy sfeer, maar de compositie is volledig gebaseerd op dodecafonische principes.
Een gelijkaardige kronkel heb je in dat werk van Mauricio Kagel. Het klinkt alsof het gespeeld wordt door een schabouwelijke dorpsfanfare,(*) maar natuurlijk is zon Kagelpartituur iets voor serieuze, hoogopgeleide muzikanten. Kagel neemt heel eenvoudige patronen en maakt ze bijna onspeelbaar of doet ze helemaal fout klinken. Daardoor klinkt het geheel nogal shabby. Dat komt goed uit, want bij ons klinkt alles al slordig, dus die stap konden we overslaan (lacht).
(*) Han Bennink speelde ooit een free klarinet-solo bovenop een uitvoering van westvlaamse dorpsfanfare die zijn (uitgeschreven)stuk en "arrangement" had ingestudeerd ...Je kan prettig gestoorde chaos op twee manieren veroorzaken ; door de dingen kapot te schrijven , zodat niemand nog in staat is de komposities foutloos te spelen of door hoogopgeleide muzikanten "slecht" te laten spelen en/of dat te mengen met expressieve en enthoesiaste (improviserende en beperkte ) amateur-musisci ( die zichzelf zeer ernstig nemen ) het beste van zichzelf te laten geven ....
Hebben jullie er dan technisch geen moeite mee?
Het is wel wennen. De schriftuur is moeilijk, maar het resultaat is eigenlijk heel eenvoudig. Het is alsof je een normaal marsje aan een slechte fanfare geeft en hun onbeholpen uitvoering opnieuw gaat transcriberen. Die partituur geef je dan aan een professioneel klassiek orkest.
We doen ook nog een Scott Joplin, Stop Time Rag. Ook daarmee spelen we wat spelletjes.(* ) Ragtime betekent eigenlijk letterlijk het in flarden trekken van de tijd. Ik heb dat natuurlijk nog wat overdreven, zodat de compositie geregeld door de knieën zakt. Het is het zogenaamde modernski projekt /programma , dat stilaan een eigen leven begint te leiden voor FES. Het wordt misschien een repertoire dat we gaan meenemen om onze waarde te meten. Zoals klassieke orkesten bijvoorbeeld Haydn spelen, gewoon om te weten of ze er als orkest wel staan. Want bij Haydn weet je: als het niet klinkt, dan ligt het niet aan de partituur maar wel aan de groep. Dit Modernski-repertoire lijkt me iets gelijkaardigs voor ons. Vanuit het standpunt van de klassieke muziek zijn het allemaal koekoekseieren. Die composities worden zelden of nooit nog gespeeld, maar als het binnen ons bereik ligt, vind ik dat heel prettig.
((*) Er bestaat een grote persiflage traditie in de jazz ... niets echts nieuws dus Met name Charles Mingus was daarin een meester
Hoe groot is dat bereik? Ik vergelijk FES soms wel eens met ICP,(1) maar dat is de lat wel heel hoog leggen, niet?
Zeker, maar die vergelijking vind ik prima. Een van de dingen die we gemeen hebben, is dat we altijd een dosis humor meebrengen. Dat is belangrijk, want dat stelt de mensen gerust. Dan hebben ze niet het gevoel dat ze een examen moeten afleggen, dat ze ook gewoon mogen luisteren en er het hunne van kunnen denken.
(1)De link met het ( professionele ) Willem Breuker Collectief ( trouwens, net als de "Lochte genteneers" ook een anarchistisch orkest uit het tijdsgewricht 70-80-tiger jaren ) is ook nogal merkbaar
Je zou ook als fanfareorkest kunnen functioneren.
We hebben dat vroeger nog gedaan. Het is even plezierig, maar het begon toch snel te vervelen. Als je als fanfare rondwandelt dan verandert je publiek altijd, en eigenlijk kun je dan bijna altijd hetzelfde spelen en verslapt de aandacht. Voor ons is het toch belangrijk om meer dan een uur lang de aandacht van het publiek vast te houden. Laat het fanfarewerk maar over aan echte fanfares. Jammer genoeg verdwijnt dat. De meeste fanfares doen nu mee aan wedstrijden en halen hun neus op voor het traditionele werk.
......De tuin is begrensd door hoge muren en dat zorgt, zo verzekert Michel Mast ons, voor een zeer goede akoestiek. De concerten beginnen op de late namiddag, en stoppen (behoorlijk) vroeg op de avond, om eventuele overlast tot een minimum te beperken.
Met de locatie zit het alvast goed, het muzikale programma kondigt zich veelbelovend aan, en het festival gespreid over twee weekends is bovendien geheel gratis toegankelijk. Vorig jaar vonden 450 mensen gespreid over de drie dagen de weg naar het festival. We zitten ondertussen aan de derde of is het reeds de vierde editie?
Michel Mast Eigenlijk de vierde editie, maar de eerste keer was niet meer dan een try-out van WoFo. Dat waren wij alleen toen, en het tweede jaar hebben we dan wat bevriende muzikanten uitgenodigd. De eerste keer was het dan ook op uitnodiging voor vrienden, nu is het voor iedereen gratis toegankelijk.
Gentblogt Het is dus redelijk snel gegroeid.
En alles groeit mee: de budgetten, de organisatie dat begint allemaal wel serieuze proporties aan te nemen. Ik ben daar bijna een gans jaar mee bezig. Enfin, niet altijd even intensief natuurlijk.
Jullie krijgen daarvoor subsidies?
De eerste keer niet. De tweede keer heb ik het met De Wijk aan Zet geprobeerd, en dat is gelukt; de derde keer heb ik dat opnieuw geprobeerd, maar dat is dan op het allerlaatste nippertje afgeketst. Ik zat toen in Mexico met FES (Michel Mast speelt sax bij de groep van Peter Vermeersch GB), en ik vernam een week voor de Ham Sessions dat het niet doorging. Ik ben dan beginnen skypen vanuit Mexico om het nodige budget bijeen te krijgen. Stad Gent is toen uiteindelijk toch nog met iets over de brug kunnen komen. Voor deze editie is er opnieuw een substantiële bijdrage van Stad Gent, en er zijn ook de samenwerkingen met Kopergietery en De Centrale.
Hoe belangrijk zijn die samenwerkingen voor jullie?
Heel belangrijk. Vorig jaar was er een eerder symbolische bijdrage van Kopergietery, en ze hadden gezegd dat als ze dit jaar opnieuw zouden meedoen, dat ze dan graag ook iets inhoudelijk zouden toevoegen. En zo is dat project van die Moederband ontstaan.
Inderdaad. We zullen die dag een muzikaal programma brengen rond moeders, een zeer breed en tot de verbeelding sprekend thema. WoFo zal twee zangeressen begeleiden, Madiha Figuigui en Charlotte Vandermeersch. We zijn daar al ruim een maand mee bezig, er zijn composities gemaakt speciaal voor de gelegenheid, door Xavier Verhelst, Peter Vermeersch, Tom Wauters, Wim Willaert, en mijzelf; en er zijn arrangementen voor geschreven van de meest uiteenlopende zaken, van Pergolesi (Stabat Mater) tot Kate Bush. Enfin, als ik een suggestie mag maken dit wordt verschrikkelijk interessant.
En de samenwerking met De Centrale verloopt op een gelijkaardige manier?
Zij wilden tussenkomen voor één de groepen, voor zover die tot een niet-Europese traditie behoort. En dat was snel gevonden die was trouwens al geprogrammeerd eigenlijk.
Tegenwoordig is er wel wat overlap in de programmatie van de concerten. Wordt daar soms overleg gepleegd tussen de verschillende organisatoren?
Met Opatuur is er bijvoorbeeld contact geweest, en we gaan voor volgend jaar zeker ook eens samenzitten met Mathias (Van de Wiele, van Jazz Sur lHerbe GB). Niet noodzakelijk om samen te werken niet dat we dat uitsluiten natuurlijk maar zeker al om elkaar niet voor de voeten te lopen.
Nu zondag wordt ook de nieuwe cd van WoFo voorgesteld, Tweedt. Zit er veel evolutie in de groep sinds het debuut?
De groep is veel rijper geworden: we hebben meer podiumervaring opgedaan, als groep dan, en we hebben het repertoire al vaak gespeeld voor de opnames. We zijn zelfzekerder, denk ik. De composities zijn trouwens ook sterk. Xavier Verhelst schrijft alle muziek, gooit dat in de groep, en dat wordt dan wel gekneed en naar ieders hand gezet, maar hij voelt ook precies aan waar wij als groep naartoe willen. Muzikaal klikt dat heel goed.
Hoe hebben jullie elkaar gevonden? Iedereen uit de groep woont overigens in Gent.
Ah ja, dat was een voorwaarde om te mogen meedoen! (Schaterlacht.) Xavier (Verhelst) en Walter (Verschaeren), wij kennen mekaar al van in de jaren 70. Wij hebben toen nog vrij intensief samengespeeld, in euh mjah, in obscure groepjes (lacht), met namen als National Topographic Magazine of Second Life Band.
Trouwens, hoe zit dat? Als ik uw naam ingeef in Google, dan krijg ik meestal omschrijvingen als avant garde en free jazz terug.
(Schatert het opnieuw nieuw uit.) Weet ge, toen ik dertig was, schreven ze van mij dat ik free jazz veteraan was. En dat blijft kleven aan mij! Ik ben, en zal altijd een kind van de jaren 60 zijn; dat is een enorm scharnierpunt geweest. Ach ja, free; af en toe doe ik dat nog. Vorig jaar heb ik dat hier gedaan, met Peter Van den Berghe en Eric Thielemans en Pierre Vervloesem hebben we een free set uit onze mouw geschud.
Maar WoFo is helemaal niet free.
Helemaal niet. Maar dat etiket blijft gewoon kleven.
