Wat denkt u, kunt zonder een computer? Kunt u zich een leven voorstellen zonder hardware en software, zonder internet en email, zonder getwitter, gechat en gehyves, een bestaan zonder ipod, usb-stick, monitor, externe harde schijf en powerpoint? Ik vraag maar. (Ikzelf ben vrijwel geheel overgeleverd aan de digitaliteit, uitgezonderd het lezen, want dat doe ik het liefste van papier.) Hoe is alles begonnen?

De eerste keer dat ik persoonlijk met een computer van doen kreeg, was eind jaren 70 van de vorige eeuw. Ik was tweedejaarsstudent aan de universiteit van Nijmegen en zat af en toe in de computerzaal van het Erasmusgebouw. De computer zélf (een bakbeest van een apparaat) stond in een aparte zaal op dezelfde verdieping. Wij hadden alleen maar een toetsenbord onder onze vingers en een monitor voor onze ogen. We hadden ook al een paar programma’s: een ingewikkeld mathematisch programma om  nog ingewikkelder rekensommetjes te kunnen maken. En een tekstverwerkingsprogramma waarmee je een onderzoeksverslagje kon schrijven. Het besturingsprogramma was te vatten in drie letters: DOS.  Printers waren er niet. Als je wat te schrijven had deed je dat en na een paar uur kon je in het grote universitair rekencentrum (vijf minuten fietsen) uit een bak zo’n kettingformulier halen waar je tekst op stond. Alsof het gedrukt was.

Niet veel later had iedereen de beschikking over een personal computer, waardoor je onafhankelijk werd van de grote universiteitscomputer. De ontwikkeling verliep zo snel dat je moeite had om alle vernieuwingen bij te houden. Maar nog steeds herinner ik mij de Dell-laptop die ik op zeker moment op mijn bureau had staan. Met een spreadsheat-programma CALC, een tekstverwerker WordPerfect (versie 4.1) en Powerpoint versie Nul waarmee je mooie presentaties kon maken. Bijzonder was dat de kleine laptop een ingebouwde printer had met een rol thermisch papier.

Momenteel barst het bij ons thuis van harde en softe waren. Veel te veel. Veel zaken die helemaal niet zo onmisbaar zijn als ze lijken. En daar bovenop komt het gevoel dat we, gezien de onophoudelijke snelle ontwikkeling, ergens toch de boot missen. Het wordt tijd voor een retraite.

20-08-2009, 11:43 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Mijn moeder heeft haar hele leven op fossiele brandstof gekookt. Aanvankelijk alles op een kolenfornuis, dat je overigens wel met een oude krant en dunne houtjes moest aansteken. Aanmaken, zeiden wij, vandaar de naam aanmaakhoutjes. In dat fornuis brandden briketten en eierkolen. De antraciet, de steenkool van betere kwaliteit, werd bewaard voor het fijnere haardwerk in de woonkamer.

Later kookte Ma op gas. Geen aardgas, want dat zat nog onbekend en onaangebroken ergens in Groningen onder de grond, maar op butagas. In van die grote grijsblauwe, metalen flessen. Af en toe, meestal op onpassende tijden, was de gasfles leeg. Dan moest ik gewapend met speciaal gereedschap een volle fles aansluiten.

Een eveneens fossiele nevenwarmtebron mag hier niet onvermeld blijven. Ik bedoel het petroleumstel. Om te beginnen ging je naar Westerveld aan de Veldweg, later Wilhelminastraat, de oliehandelaar met het bord BP op zijn huis. (Pas veel later heb ik begrepen dat het hierbij om de Bataafse Petroleummaatschappij ging.) Daar liet je voor een paar centen je petroleumblik vullen uit het grote voorraadvat.

Hoe werkt nu zo’n stel? De petroleum bevindt zich op de bodem. Zij verplaatst zich opwaarts via brede lonten die aan hun ene kant in de petroleum bengelen en aan de andere kant een piepklein eindje uit de brandopening steken. Vier raderen (want er zijn vier branders, althans bij het stel van ons) zorgen ervoor dat je de uitstekende lonten verder kunt laten uitsteken of juist andersom kunt terugdraaien. En dat correspondeert met de manier van branden: vol, rokend en opgetogen of juist getemperd, rustig en bezadigd. Het is de kunst de lonten zo vlak en recht te krijgen dat je tenslotte een bijna bewegingloos, reukloos vuurspoor ziet. Dat afbranden deden wij vroeger met een gloeiende pook.

Het brandgebeuren speelt zich af in het opstaande deel van het petroleumstel. Door een rond glaasje aan de voorkant kun je zien wat er gaande is. Daar weer bovenop ligt een ijzeren rooster waar je een theeketel, een potje, een pannetje of een fluitketel kunt zetten.

Petroleumstellen gebruik je om iets te laten trekken. Bouillon bijvoorbeeld. Stukken vlees pruttelen in water dat net niet aan de kook is, zachtjes voor zich uit. Het duurt uren en uren, maar dat is niet erg. Integendeel, want hoe langer je iets laat trekken, hoe lekkerder het wordt. Je moet er de tijd voor nemen.

19-08-2009, 11:26 Geschreven door terra38  
Reageren (0)