20080221-theorie Yolanda van Nieuwkoop
Alternatief kan ook, een serie over de zogenaamde alternatieve landbouw bedacht, samengesteld en geschreven door Yolanda van Nieuwkoop http://www.geocities.com/RainForest/Vines/5394/map.html?200821
Deel 1 : groeien met de sterren
ZAAIEN PLANTEN OOGSTEN volgens de stand van de maan en sterren . Volgens verschillende theorieën hebben de maan en de planeten vormende krachten die inwerken op een plant, vooral als die zich in een kwetsbaar stadium bevindt, zoals bij het ontkiemen en bij het verplanten. De verschillende onderdelen van de plant, de wortel, de bloem, het blad en de vrucht/het zaad worden op verschillende manieren hierdoor beïnvloed
Mazdaznantuinbouw
Hier vond ik de volgende regels, die wat eenvoudiger toe te passen zijn dan die van de Biologisch Dynamusche landbouw , tuinieren
Vrucht Peul Zaad Fruit Kruiden (zaad vrucht) gewassen ZAAIEN PLANTEN op 2de of 3de dag voor Nieuwe Maan NM-2 NM-3
Wortel Knol Bol Stengel (prei) Kruiden (wortels) gewassen 5 - 6 dagen na Volle Maan VM+1 VM+6
Bloem (brocoli) Fruit Kruiden (blad bloem) gewassen ZAAIEN PLANTEN........... Bloem (Brocoli SnijBloem Bomen kappen) Fruit (appels peren etc) Fruit (kersen bessen etc) Kruiden (blad bloem)
Blad (bloemkool koolrabi) Kool gewassen ZAAIEN PLANTEN eerste 2 dagen na Nieuwe Maan NM+1 NM+2
SNOEIEN struiken en bomen alleen bij Afnemende Maan AM
OOGSTEN bij voorkeur tot Laatste Kwartier LK , met name bij bewaargroenten en fruit
Maria Thun Biologisch Dynamisch
De zaaikalender van Maria Thun gaat uit van ingewikkelder regels. De maan verandert om de 2 - 3 dagen zijn plaats in de dierenriem en daarmee wijzigen zich ook de vormende krachten die de plant ontvangt. In de praktijk komt het hier er op neer
Vrucht Peul Zaad Fruit Kruiden (zaad vrucht) gewassen ZAAIEN VERPLANTEN maan in Ram Leeuw Boogschutter beste opbrengst
Wortel Knol Bol Stengel (prei) Kruiden (wortels) gewassen ZAAIEN VERPLANTEN maan in Stier Maagd Steenbok
Bloem (brocoli) Fruit Kruiden (blad bloem) gewassen ZAAIEN VERPLANTEN maan in Tweelingen Weegschaal Waterman voor een goede oogst
Blad (bloemkool koolrabi) Kool gewassen ZAAIEN VERPLANTEN maan in Vissen Kreeft Schorpioen Slangendrager beste opbrengst
OOGSTEN best de 14 dagen dat de maan in de dierenriem opstijgt, dat wil zeggen bij Wassende Maan WM ????
Je kunt deze perioden elk jaar opnieuw berekenen, maar ook de zaaikalender aanschaffen die bij biologische winkels te koop is
"Work on the Land and the Constellations", Maria Thun, The Lanthorn Press, East Grinstead, 1990
Working with the Stars, A Bio-Dynamic Sowing and Planting Calendar", Maria and Matthias K. Thun, Lanthorn Press, Launston, 1997
Onkruid bestrijding
De meest ecologische bestrijding van onkruid is nog steeds het wieden. Begin er mee voordat je gaat planten en zaaien en ga er mee door tot het najaar. Schoffel je heel regelmatig, dan kun je het onkruid laten liggen, de jonge onkruidplantjes verwelken snel en leveren humus voor je tuin. Door het gebruik van de hak en schoffel wordt tevens de bovenlaag van de grond losgemaakt, daarmee stimuleer je het bodemleven en voorkom je verzuring en dichtslaan van je grond. Wortelonkruiden moeten uitgespit en verwijderd worden In de siertuin kun je ter voorkoming van het ontkiemen van onkruid een dikke laag compost, cocopeat of schors e.d. aanbrengen. De laag moet wel een cm of 8 zijn wil het effect hebben. Je stimuleert hier mee het bodemleven en de vorming van humus. Bij ons zelf in de tuin komt ook het gemaaide gras in dunne lagen tussen de sierplanten als mulch en onkruidonderdrukker
Heermoes
De Akkerpaardestaart wordt ook wel heermoes, akkerpest, ragebol of kattestaart genoemd. Op sommigeplaatsen zie je dit gewas nu in het voorjaar razendsnel omhoog komen. Het is een verschrikkelijk onkruid dat in een groot deelvan de wereld voorkomt en heel moeilijk te bestrijden valt doordat het diepliggende wortelstokken vormt. Ditonkruid kun je oogsten en op verschillende manieren gebruiken. Deze plant bevat veel kiezel, bitterstoffen,zuringzuur, appelzuur, pectinezuur, kalk, natrium, kalium, ijzer, mangaan, magnesium en hars
Heermoes - Akkerpaardestaart als schimmel-bestrijdingsmiddel
Kiezel verstevigt de celwand en zorgt voor een steviger en gezonder plantenweefsel met een verhoogdeweerstand tegen schimmels. Gebruik dit middel bij voorkeur als er een periode is met weinig zon en te koudetemperaturen voor de tijd van het jaar. Bij dat soort weersomstandigheden hebben de planten meer moeite omkiezel op te nemen en zullen gevoeliger worden voor allerlei schimmelziekten 100 gram vers kruid op een liter water 24 uur laten trekken of 25 gram van het gedroogde kruid op een literlauw water 24 uur laten trekken, dan zeven en onverdund sproeien's of vernevelen 's morgens vroeg bij droogweer
Wortels Wortelvlieg maden
Wormtekigheid in peen wordt veroorzaakt door de witte maden van de wortelvlieg. Rond half mei vindt de eerste vlucht van de Wortelvlieg plaats. Ze leggen eieren op 2 - 4 cm diepte bij de wortelhals van de plantjes. De maden kruipen in de wortels en vreten de bruine gangen. Na verloop van tijd zie je de bladeren verwelken Aantasting Zomerwortels , Peterseliewortel , Knolselderij , Pastinaak en andere Schermbloemigen
Voorkoming
Vroeg zaaien, bij voorkeur in platte bak Bedekken met vlies insectengaas Houtas strooien tussen de jonge wortels Regelmatig aanaarden Zure bodem de PH te verhogen Nooit zaaien op plaatsen onverteerde kompost verse mest , bemest jaar voordien Vroegtijdig spuiten met rabarberblad , vlierbladaftreksel Aangetast , bladeren verkleuren , vroegtijdig oogsten. Brandnetelgier werkt niet Een kombinatieteelt met bieslook, sjalot, salie, eenjarig bonenkruid, afrikaantjes, blauwe morgenster, tijm wil aantasting ook wel voorkomen. Dun de peentjes na opkomst niet uit maar zorg dat de grond goed gesloten blijft. Haal bij het oogsten ook niet hier en daar een wortel er uit maar oogst "voor de voet weg".
Vlieraftreksel : de bladeren van de gewone vlier 100 gram op een liter water een etmaal laten trekken. Onverdund spuiten.
Rabarberaftreksel : Neem 100 gram op een liter water, laat dit 24 uur trekken en spuit onverdund
Aardappelziekte Phytophtora
Je kunt nog zo ecologisch telen, maar als er aardappelziekte in je omgeving voorkomt, zul je er zelf waarschijnlijk ook last van krijgen Aardappelziekte wordt veroorzaakt door de schimmel Phytophtora infestans Deze ziekte overwintert op aangetaste aardappelknollen of aardappelblad wlke in/op de grond zijn achtergebleven of in de composthoop verwerkt zijn De ziekte kun je herkennen aan de grote bruine tot bijna zwarte vlekken die op de stengels en bladstelen voorkomen. Die plekken op het blad worden steeds groter en er komt tenslotte een witte schimmel op Doe je er niets aan dan zullen de toppen verslijmen en afsterven en zullen de knollen ook aangetast worden De ziekte gaat niet door de stengel naar de knollen toe maar worden door de regen of door gieten naar de knollen toe overgebracht Heb je je aardappels goed aangeaard dan zullen minder aardappels worden aangetast. De ziekte krijgt vooral bij warm, vochtig en drukkend weer een kans om zich te ontwikkelen Luister naar het weerbericht
Genezen
Met spuiten met heermoesthee kun je de aardappels niet genezen maar je kunt de nog overgebleven gezonde planten in ieder geval daarmee wel beschermen. Ik heb gelezen dat commerciële boeren de aangetaste toppen bespuiten met zwavelzuur verdund met water (1 deel zwavelzuur op 7 delen water) waardoor de ziektekiemen verbranden
Maai of knip aangetaste toppen af en verbrand ze. Daarna laat ik de aardappelen nog een tijdje in de grond zitten, meestal een week of drie. De oogst is minder dan bij niet zieke aardappelen.
Preventie
Spuit preventief met heermoesthee Zorg dat bij het rooien ook werkelijk al je aardappels uit de grond zijn Plant niet vaker dan 1 keer per 4 jaar aardappels op dezelfde plaats Gebruik gezond pootgoed Gooi nooit aangetaste delen op de composthoop Nachtschade familie Denk er aan dat tomaten ook door deze ziekte aangetast kunnen worden. De tomaten zelf zullen dan ook donkere plekken vertonen en oneetbaar worden. De eenvoudigste manier om ze te beschermen is de hele plant tijdens de groei in doorzichtig kunststof zakken te hullen. Die zijn verkrijgbaar bij tuincentra e.d.
Giftige middelen
Bordeauxse pap werd vroeger preventief gespoten en werd nog lang gebruikt in de biologische landbouw. Het zorgt er voor dat sporen niet in het aardappelblad kunnen binnen dringen. Het recept, wat hier staat kun je in oude boeken vinden. Dit is echter een giftig middel en dit middel mag niet meer kant en klaar verkocht worden en persoonlijk zou ik je niet willen aanraden het toe te passen!! Los 2 kg kopersulfaat op in 100 liter water in een houten of kunststof vat Meng 1 kg verse gebluste kalk met 25 liter water in een ander vat en roer dit door een zeef in de kopersulfaatoplossing. Roer goed. De koper moet neerslaan, dit kun je controleren door een schoon mes in de vloeistof te houden, wordt dat door een laagje koper bedekt dan moet je meer kalk toevoegen Vernevel het mengsel met een fijne sproeier, zorg er daarbij voor dat zowel de boven als de onderkant van de bladeren geraakt worden. Sproei een paar dagen voordat de bladeren van de rijen elkaar bereiken en herhaal dit een week later nog een keer Een mengsel van kopersulfaat met kalk werk ook wel droog vermengd en daarmee worden de planten bestoven. Het probleem is echter dat de onderkant van de bladeren nu moeilijker te bereiken is
Bourgondische pap is een sterker middel dan de Bordeauxse pap. In plaats van 1 kg kalk gebruik je nu 6 kg gewone soda. Verder is het recept, de houdbaarheid en de toepassing hetzelfde. Evenals de giftigheid
Bewaartips groenten en fruit
Voor veel bewaargroenten is oktober de goede tijd om te oogsten en voor die groenten die je op de tuin laat staan is de komende maand de goede maand om maatregelen te treffen voor de winter. De meeste mensen gebruiken tegenwoordig een diepvriezer, maar zogenaamde oude manieren om groenten te bewaren zijn ecologisch meer verantwoord dan diepvriezen
Wortel Knol Bol Stengel (prei) Kruiden (wortels) gewassen
Een methode om buiten in de tuin koolraap, knolselderij, winterbieten, winterwortelen, schorseneren, winterrammenas, aardappelen op te slaan is het kuilen of op een hoop opslaan Ziektekiemen hebben er zo minder vat op dan bij bewaren binnenshuis Alles wat je voor deze methode nodig hebt is stro, aarde en zand Wordt het kouder dan moet je soms tijdelijk je laag stro dikker maken Als het echter langere tijd zeer hard vriest moet je toch naar een bewaarplaats zoeken binnenshuis waar het niet vriest.
Opslaan in huis: in huis kan men deze groenten opslaan in kisten gevuld met zand. Men spreid de groente uit zodat ze elkaar niet raken, vult de ruimte er tussen op met zand en bedekt ze met een laagje zand, voegt weer een laag knol of wortelgewassen toe, weer zand etc. Als je grote kisten gebruikt heb je bij het gebruik van de groenten een nadeel dat je -naarmate je dieper komt - steeds meer zand opzij moet schuiven voordat je bij je bieten of wortels bent. En na afloop moet je al het zand er uit scheppen.
Eenvoudige methode voor het opzetten van de kuil of hoop:Als de grondwaterstand in de tuin laag genoeg is kun je "inkuilen" door een kuil te graven van maximaal 75 cm diep. Leg een laag stro van 10 - 15 cm op de grond. Spreid hierop de gewassen die je wilt bewaren en begin dan te stapelen in een piramidevorm. Deze groenten niet eerst wassen! Oogst ze, draai het loof vlak boven de wortelhals af, laat ze een aantal uren op je tuin drogen en stapel ze dan in je kuil. Dek dit af met stro of riet, ook in een laag van zo'n 10 - 15 cm en dek dit weer af met een laag dekzand van 15 cm. Bij een hoop werk je op dezelfde manier alleen bouw je die vanaf grond niveau op, de grond die je voor die deklaag nodig hebt kun je ook weghalen als een greppeltje om de hoop heen. Als het regent zal dan regenwater in die greppel terecht komen zodat de hoop zelf niet nat wordt In sommige boeken kom je tegen dat je de hoop afdekt met plasticfolie, waarover dan weer aarde komt. Dit voorkomt zeker dat er water in de kuil of hoop komt maar kan weer als nadeel hebben dat de temperatuur te hoog oploopt en je groenten uit gaan lopen In een wat ingewikkelder kuil kun je wat meer soorten gewassen in een en dezelfde kuil opslaan. Deze methode lijkt wel op de methode voor het opslaan van wortelgewassen in huis. Je maakt hierbij lagen van een gewas, dekt die af met zand en maakt een volgende laag van een ander gewas, dekt die weer af met zand enz. Meestal werkt men zo afwisselend met aardappels, wortels en bieten. Het afdekken van de kuil gaat op dezelfde manier als hierboven beschreven Heb je veel last van muizen in je omgeving, leg dan eerst een stuk fijnmazig gaas op de grond voordat je de hoop op bouwt en bedek ook het stro of riet met dit gaas voordat je de uiteindelijke afdeklaag aanbrengt.
Uien, knoflook, sjalot Deze kun je op rekken bewaren, maar het beste vlecht je ze samen tot strengen. Dus eerst het loof laten drogen en er niet aftrekken. Bind dan 3 tot 4 uien aan elkaar en begin te vlechten, (eventueel kun je een stukje koord voor de stevigheid mee-vlechten) en door bij elke slag een ui of sjalot toe te voegen vlecht je een mooie tros. Hang die op een droge plaats. Zelf verwerk ik op deze manier mijn sjalots, hang ze op een droge en koele plaats in de keuken. Als ui en sjalot te warm hangen gaan ze na enige tijd spruiten en worden slecht. Een tweede methode, die ook voor Prei , Pepers , Paprika gebruikt kan worden: pel ze en snij ze in ringen. Rijg die aan een stevige draad en droog ze. Voor gebruik van de draad af halen, weken en uit laten lekken voor gebruik. Paprika en Pepers verkleuren naar een donkere kleur tijdens het drogen.
Prei kan vorst goed verdragen en in de tuin blijven staan. Als het hard gaat vriezen kun je een aantal uitgraven en bij elkaar zetten en licht afdekken. Een andere mogelijkheid is ze binnenshuis in wat vochtig wit zand bewaren op een vorstvrije plek. Een derde manier is ze drogen zoals hierboven omschreven
Blad (bloemkool koolrabi) Kool gewassen
Sluitkool kan met wortel en al uit de grond getrokken worden, daarna ontdaan worden van zijn blad, waarna de kool omgekeerd opgehangen kan worden op een koele maar vorstvrije plaats. Regelmatig controleren op vraat of schimmel blijft nodig.
Spruiten en boerenkool kunnen op het land blijven staan, zelfs bij vorst. Als het heel hard gaat vriezen kan met ze binnen halen en bewaren als sluitkool. Spitskool kan niet volgens bovenstaande methode bewaard worden. Het beste maakt men er zuurkool van.
Vrucht Peul Zaad Fruit Kruiden (zaad vrucht) gewassen
Erwten , Bonen worden in de herfst geoogst, gedroogd - zorg dat dit goed gebeurd - en dan gedorst en gewand. Voor kleine oogsten worden ze meestal met de hand gepeld en daarna te drogen gelegd, waarbij ze elke dag even geschud moeten worden. Let er op dat er geen insecten of schimmels inzitten en bewaar ze als ze droog zijn in kruiken, potten of blik. Ik zet hier niet bij hoe lang dit kan duren want dat hangt af van de temperatuur en de luchtvochtigheid Bonen kunnen ook in hun geheel gedroogd worden. In Groningen op het platteland is dit nog een veel gebruikte methode. Daarvoor moeten ze eerst goed gewassen worden en vervolgens aan een stevige draad geregen of geknoopt. Hang ze op een droge plek, in de loop van de tijd zullen ze kreukelen en droog worden. (Gebruik: haal de bonen van de draad af, kook ze even, gooi het water dan weg en zet ze opnieuw op en kook ze lang, tot ze zacht genoeg zijn. In Groningen eet men dit met aardappelen, uien en varkensvlees)
Meloenen, Pompoenen, Courgettes Deze moeten vorstvrij bewaard worden. Het best doet men dat door ze in netten op te hangen in een koele plaats. Als je ze toch neerlegt keer ze dan regelmatig.
Bloem (brocoli SnijBloem Bomen kappen) Fruit (appels peren etc) Fruit (kersen bessen etc) Kruiden (blad bloem)
Appels, Peren worden het beste bewaard in een donkere koele ruimte bij een graad of 4 C maximaal. Na de oogst de vruchten goed op insecten, schimmels en andere aantastingen onderzoeken, niet wassen en alleen het mooie fruit opslaan, de anderen verwerken tot jam, gelei, en moes. Het meest ideale is elke vrucht te omwikkelen met een stuk papier. Leg ze anders los van elkaar. Controleer het fruit regelmatig en verwijder te rijp en aangetast fruit meteen. Afhankelijk van het ras kunnen appels wel tot april bewaard blijven Appels kun je eventueel ook drogen. Daarvoor moet je ze eerst wassen, de klokhuizen verwijderen en in schijven snijden die je boven of in een warmtebron droogt. Het beste drogen ze bij 65 C en doen er dan zo'n uur of zes over. Je bewaart ze in een luchtdichte trommel op een koele plaats. Voor gebruik moet je ze zo'n 12 uur weken. Pruimen kun je op eenzelfde soort wijze drogen in 48 uur, maar mijn ervaring is dat je erg op moet letten dat de schil niet kapot gaat en bovendien dat je een vrij taaie schil krijgt. In een artikel dat ik een tijdje geleden las werd geopperd dat je ze voor het drogen eerst twee minuten in een oplossing van 60 gram caustic soda in 10 liter water moest leggen, hierna zeer goed afspoelen. Daardoor zou de schil zacht worden
Hier onder zijn een aantal LINKS over Ecologisch Biologisch en Biologisch Dynamisch tuinieren
Plants for a future
Agricultural Resourcces Center & Pesticide Educational Project
Earthkind Gardening heeft een groot aantal pagina's met gegevens over milieu-vriendelijke landbouw.
Sal Schettino, Organic : Farmer 'Noah's Ark', ook al een tijd op het www
Plants and sustainable agriculture
University of California: sustainable argriculture
Institut für organischen Landbau Bonn
|
|
*
*
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
_%27Dolvi%27.jpg){kind=link}