Als ik ooit reïncarneer, dan hoop ik dat ik terug op aarde kom zonder geweten. Want wat een last is me dat soms, dat geweten. Waarom ontzeg ik mij dingen, zonder dat ik er zelf beter van wordt, terwijl de mensen om me heen er in slagen door te gaan met onwetend genieten? Hoe heerlijk moet het leven wel niet zijn als je kan vliegen, vlees eten en autorijden zonder schuldgevoel? Vroeger ja, toen werd je aan de hemelpoort nog wel eens afgerekend op een zuiver geweten, maar nu ze de hemel hebben opgedoekt en er niets anders overblijft dan het hier en nu, is een geweten vooral een ongelooflijk nadeel: je zet er jezelf maar mee in de zak.
 
Eén voorbeeld: vliegtuigreizen. Van het vermelde kwaad is het vliegtuig zonder twijfel het vervelendste. Aan de meeste zaken die je om morele redenen laat, kleeft ergens altijd nog wel een voordeel voor jezelf. Vegetariërs leven langer en autorijden is best duur, terwijl fietsen je in conditie houdt. Niet zo met vliegtuigreizen: weigeren om het vliegtuig te nemen brengt je helemaal niets op. Ik kom graag in andere landen, ik zou eigenlijk de hele wereld wel eens willen zien - maar de trein is nu eenmaal beperkt in bereik en snelheid. Voor mij dus geen weekendje Barcelona noch 14 dagen Latijns-Amerika, ook al zou ik dat heel graag willen. (Niet te negatief doen: met de trein geraak je heus wel in Spanje, alleen niet voor één weekend. En één vliegtuigreis om de 15 jaar is misschien ook nog net verdedigbaar, alleen niet als jaarlijkse gewoonte, en dus zal je moeten kiezen waar je écht het liefste heen wil - en kiezen is verliezen.)

Hoe je het dus ook draait of keert: weigeren om te vliegen komt neer op jezelf iets ontzeggen. En ja, er bestaan heel goede redenen om niet te vliegen: het is bijvoorbeeld rampzalig voor het milieu (allemaal heel bevattelijk gemaakt op http://www.ecopassenger.com, waar je per tripje kan narekenen hoeveel CO2 je de lucht inpompt - maar ik betwijfel of cijfers indruk maken op vliegverslaafden). Ik ken wel de drogredenen om toch te blijven vliegen ("die vliegtuigen vliegen toch", "ze moeten vliegreizen maar duurder maken" , ...), alleen: ik heb nooit het gevoel dat mijn vliegverslaafde vrienden die drogredenen zelf écht geloven(*). Er speelt hier iets van een heel ander niveau: "ignorance is a bliss". Kijk de andere kant uit, negeer vervelende informatie - en check in.

Dus daar sta je dan, als eenzaat (met vir erbij als tweezaat, en sinds ik van mijn schoonbroer iets gelijkaardigs hoorde: driezaat), jezelf iets te ontzeggen terwijl de rest vrolijk doorvliegt, zonder dat het je persoonlijk iets opbrengt (want van dat ietsiepietsie betere milieu waar jij voor zorgt, profiteren zij natuurlijk even goed mee, terwijl jij even veel last hebt van hun vieze lucht).

Daar kan ik soms behoorlijk droef van worden: wat een rotgevoel!

Want waarvoor doe je het dan nog? Omdat ik niets anders kan, omdat ik mijn dochter niet in de ogen zou kunnen kijken en zeggen: daar heeft je papa aan meegedaan? Och, die vliegers zijn vaak heel sympathieke, bezorgde, eerlijke mensen, en die kunnen dat blijkbaar wél! (En dan nog, ooit ga je dood en je dochter en alle andere mensen voor wie je het uiteindelijk zou doen óók, en dan blijft er niets meer over van al dat gedoe over moreel goed en moreel slecht.) Dus waarom kan ik nu niet gewoon doen waar ik zin in hebt, zonder rekening te houden met morele bezwaren? Waarom kan ik niet gewoon mee genieten van het feit dat de zondvloed altijd ná ons komt?

Misschien kunnen jullie, de vliegeraars, carnivoren of automobilisten, het mij wel leren: hoe doen jullie dat? Hoe nemen jullie 1 of 2 keer per jaar het vliegtuig, en voelen jullie daar toch geen schaamte bij? Hoe houden jullie het schuldgevoel op afstand, met een levensstijl waarvan je wéét dat ze anderen / de aarde kapot maakt?

Leer mij vliegen, alsjeblieft. Tips zijn welkom onder "reacties" - of per luchtpost. Misschien dat ik het, dankzij jullie, op een dag ook kan. Dan kunnen we samen, in Mexico, gaan barbeque'en.

Ik trakteer.

(*) Al klopt het natuurlijk dat een groot deel van de oplossing niet individueel is, maar instuitutioneel: de overheid moet vliegtuigreizen (en ander ongewenst gedrag) duurder maken. Alleen is dat geen reden om je persoonlijk gedrag vorlopig maar niet te moeten aanpassen. Stel je voor dat er een weg is waarvan je wéét dat de toegelaten snelheid daar veel te hoog ligt, en dat daar veel kinderen spelen. In principe zou je daar ook kunnen zeggen: het is aan de overheid om de toegelaten snelheid daar lager te leggen, dus zolang die dat niet doet, blijf ik er vlammen, ook al weet ik dat de kans dat er een kind onder mijn wielen komt erg groot is. Naar ik hoop zullen de meeste mensen die redenering immoreel vinden, en zullen ze hun snelheid ook zelf al aanpassen – ook al zou een opgelegde snelheidsverlaging efficiënter zijn. Dat vliegen duurder moet worden is waar, maar het is geen excuus omp zelf niets te doen. Andersom focussen politieke partijen soms teveel op individuele gedragsverandering, terwijl ze de structurele zaken – die zij net zouden moeten aanpakken – te weinig aandacht geven.

26-10-2009 om 21:51 geschreven door hersenspinsel

Vijf weken geleden werd ik papa. De voorbije maand is zonder twijfel één van de meest ingrijpende periodes van mijn leven geweest, vol euforie, vermoeidheid en een warm gevoel van plotse verantwoordelijkheid. Ik ben doorgaans niet zo dol op Grote Gevoelens, maar wat ik voor mijn dochtertje voel is werkelijk onbeschrijflijk: echte, onvoorwaardelijke liefde.

Het is wellicht dit soort verheven gevoelens dat sommigen doet vermoeden dat er “meer” moet zijn dan enkel materie. Als wij niet meer zijn dan een (weliswaar zeer complexe) ordening van “dode” chemische moleculen, waarom voel ik dan zo intens al die heerlijke dingen die ik voel? Het doelloze, zielloze principe van natuurlijke selectie – enkel de sterksten overleven - lijkt geen verklaring te bieden voor dat unieke, prachtige gevoel van ouderliefde, waardoor je in staat bent jezelf volledig weg te cijferen voor dat kleine mensje, dat toevallig je dochtertje is.

Natuurlijk kan het dat wel. Het is niet zo ongelooflijk moeilijk in te zien dat ouderliefde een prima manier is om te zorgen voor meer nageslacht, het uiteindelijke “doel” van al wat leeft. Preciezer uitgedrukt: genen die ervoor zorgen dat de drager ervan op slag verliefd wordt op zijn kinderen, zorgen ervoor dat die kinderen verzekerd zijn van de noodzakelijke bescherming, voedsel en warmte van hun ouders, en verhogen daardoor de levenskansen van de kinderen. En omdat die kinderen de genen van hun ouders erven, verhogen genen voor ouderliefde onrechtstreeks hun eigen overlevingskansen - en zijn ze erg succesvol in de genenpoel.

Die prachtige, warme ouderliefde wordt door de biologie dus gereduceerd tot het “goedbegrepen egoïsme” van een stel genen (egoïsme uiteraard in metaforische zin, want genen denken niet; genen “zijn” egoïstisch omdat genen die lichamen maken die niet voor 100% gericht zijn op de eigen reproductie, minder kans hebben zich te reproduceren; genen “zijn” dus egoïstisch omdat niet-egoïstische genen eenvoudig worden weggewied; het egoïsme kan bovendien welbegrepen zijn, soms is het bijvoorbeeld succesvoller om bondgenootschappen aan te gaan dan alles zelf te willen hebben). Sommigen hebben het moeilijk met die conclusie, omdat ze vinden dat het mooie oudergevoel er helemaal door “ontheiligd” wordt. Ik ben het daar nooit mee eens gewees, omdat het berust op een verwarring van de genetische achtergrond van het bewustzijn met dat bewustzijn zelf. Wat ik voel is échte liefde, geen goedbegrepen egoïsme: uiteraard denk ik niet “ik zal maar voor haar zorgen, omdat zij de helft van mijn genen draagt”. Maar de verklaring van wat ik voel, de reden dat de moleculen in mij zó geordend zijn dat bij het zien van mijn kindje allerhande chemische stoffen vrijkomen die mij een warm en liefdevol gevoel geven, is wel degelijk evolutionair: die moleculen zijn precies zo geordend omdat genen die coderen voor een andere, minder kindvriendelijke ordening, minder succesvol zullen zijn (wegens minder overlevingskansen voor hun nageslacht) en dus zullen worden weggewied door natuurlijke selectie.

Nu, the proof of the pudding is the eating: ben ik anders over ouderliefde gaan denken nu ik er zelf deelgenoot aan ben? Ik kan mezelf, en mijn fans, gelukkig geruststellen: geenszins. Meer zelfs: integendeel. Ik vind het eigenlijk een ongelooflijk goede grap dat ik al dit moois mag beleven, enkel en alleen omdat de domme, doelloze kracht van de natuurlijke evolutie miljoenen jaren de tijd heeft gehad om dit soort gevoelens in mij te programmeren. Ouderliefde ontdoen van al het metafysische gebrabbel leidt dus niet alleen geenszins tot ontheiliging, maar het geeft een al erg mooi verhaal ook nog eens een heel goed gevonden pointe.

Want dat dit prachtige gevoel enkel en alleen is ontstaan door het volgehouden egoïsme van een stel genen: een mens kan ook dáár toch enkel warm van worden?

25-10-2009 om 15:22 geschreven door hersenspinsel

Als overtuigd vegetariër en melkverlater (en als vrijwilliger bij de organisatie in kwestie) ben ik het doorgaans volmondig eens met de standpunten van EVA, het Ethisch Vegetarisch Alternatief. Doorgaans. Want in de onlangs in de krant en op de radio gevoerde discussie over melk, ergerde ik me bijna een indigestie aan één van de door “ons” gebruikte argumenten. Dat wringt natuurlijk - vandaar deze blog.

Wat me in het bijzonder stoorde, waren de conclusies die werden gekoppeld aan het voorkomen van lactoseintolerantie. Een korte toer op het web leert dat het argument niet door EVA werd bedacht – het argument doet het blijkbaar erg goed doet onder veganisten – maar in “ons” persbericht werd het als volgt verwoord:

“Zo’n 75 % van de wereldbevolking verdraagt geen melk: een voldoende reden om ons ten minste even af te vragen of melk wel degelijk zo’n fantastisch voedingsmiddel is voor mensen.”

Om te beginnen: ik begrijp de causaliteit in deze zin niet. Waarom zou het voorkomen van lactose-intolerantie bij drie kwart van de mensheid iets zeggen over de waarde van melk als voedingsmiddel voor dat andere kwart (en over dat andere kwart gaat het natuurlijk bij de promotie van zuivel)? Dat sommigen geen melk kunnen verteren, hoeft toch helemaal niet te betekenen dat melk ook voor anderen geen mooie bron van allerlei voedingsstoffen kan zijn?

Zelfs daarvan afgezien is de redenering biologisch gezien gewoon onjuist. Meer zelfs: als je dan toch zo nodig een conclusie wil koppelen aan het voorkomen van lactoseintolerantie, dan zou die vanuit biologisch perspectief net moeten zijn dat melk wel degelijk een “fantastisch voedingsmiddel” vormt – precies het tegenovergestelde van wat EVA suggereert! Om dat in te zien, herhaal ik even wat “lactoseintolerantie” precies is.

Elk organisme heeft een bepaald enzym (lactase) nodig om melksuiker (lactose), dat in hoge concentraties in de moedermelk van zoogdieren voorkomt, af te kunnen breken. Bij zijn geboorte produceert iedere mens in voldoende hoeveelheden lactase. Dat moet ook wel: een baby kan zonder lactase geen melksuiker en dus ook geen moedermelk verteren, en dat stelt voor zo'n borstzuigende ukkepuk natuurlijk geen klein probleem. Bij sommige mensen stopt de productie van lactase na verloop van tijd – zij worden lactoseintolerant - terwijl het lichaam van anderen wél lactase blijft aanmaken – zij blijven lactosetolerant.

Vanwaar komt nu dat verschil tussen die twee groepen? Vóór de mens aan landbouw en veeteelt begon te doen, werd iedereen na verloop van tijd lactoseintolerant. Dat valt biologisch gezien eenvoudig te begrijpen: moeders stoppen na een tijdje met het produceren van melk (op zijn beurt om duidelijke evolutionaire redenen), en waarom zou ons lichaam energie blijven verspillen aan de aanmaak van een enzym dat toch nergens meer toe dient? Op volwassen leeftijd toch nog lactosetolerant blijven, was in die tijd biologisch gezien nutteloos - en dus kwam het niet voor. De ontwikkeling van de veeteelt veranderde echter de zaak. De jagers-verzamelaars die 10.000 jaar geleden begonnen dieren te houden, merkten immers dat niet alleen het vlees van de dieren voedzaam was, maar dat ook de melk van moederdieren veel stoffen bevatte die “ze” goed konden gebruiken - 't is te zeggen, tenminste die leden van de stam wiens lichaam het witte goedje kon verteren, de nog lactosetolerante kinderen met andere woorden.

De kinderen die het langst lactosetolerant bleven, konden 't langst van die melk drinken. En nu komt het: blijkbaar was die melk zó voedzaam dat kinderen met een lange lactosetolerantie evolutionair in het voordeel waren: ze hadden hogere overlevingskansen en brachten gemiddeld meer nakomelingen voort. Die nakomelingen erfden van hun ouders uiteraard de genetische aanleg om relatief lang lactosetolerant te blijven, waardoor ze weer betere overlevingskansen hadden, meer nakomelingen kregen, die elk weer enzovoort. Natuurlijke selectie zorgde er dus voor dat opeenvolgende generaties steeds langer lactosetolerant bleven – totdat ze 't uiteindelijk hun leven bleven. Europeanen – die massaal vee hielden - werden daardoor op termijn levenslang lactosetolerant, terwijl de oorspronkelijke bewoners van Amerika, waar geen grote zoogdieren voorkwamen en waar dus geen “gratis” dierenmelk voorhanden was om de natuurlijke selectie  naar lactosetolerantie in gang te zetten, lactoseintolerant bleven. (Ik las deze week toevallig nog een anekdote over een Europese ontdekkingsreiziger die bij zijn eerste bezoek aan Amerika een inheems opperhoofd nietsvermoedend een kop warme melk aanbood als blijk van goodwill, waarna die lactoseintolerante Amerikaan uiteraard ziek werd, concludeerde dat men hem probeerde te vergiftigen, en er uiteindelijk een jarenlange oorlog van kwam. Had die man maar deze blog gelezen...)

Als we dus toch iets willen concluderen uit het voorkomen van lactoseintolerantie, dan zou het net moeten zijn dat melk - ook op latere leeftijd - bijzonder voedzaam is. Aan het vermogen om melk ook op latere leeftijd te kunnen verteren, moet klaarblijkelijk een duidelijk evolutionair voordeel hebben gekleefd, want het werd door natuurlijke selectie opgepikt en verspreid - de mensen die het vermogen bezaten, produceerden blijkbaar meer nakomelingen. Bij veehoudende stammen tenminste - bij stammen die geen melk tot hun beschikking hadden, was die eigenschap uiteraard nutteloos en werd ze dus niet geselecteerd.

Heel vreemd dus dat volgens EVA het voorkomen van lactoseintolerantie ons zou moeten doen twijfelen over de voedingswaarde van melk. Hoe kan dat niemand dat daar opmerkt – bij EVA werken toch geen domkoppen? Ik weet het niet zeker, maar ik vrees dat het te maken heeft met de manier waarop (jammer genoeg) heel veel vegetariërs zich voorstellingen maken van “de natuur”. Tobias van EVA verwoordt het als volgt in z'n radio-optreden (dat verder overigens zeer verdienstelijk was, ik zou het zelf niet kunnen):

“De mens is het enige zoogdier dat systematisch de moedermelk van een andere diersoort als voeding gebruikt. Dat geeft toch een indicatie dat zuivel geen onderdeel van onze voeding moet zijn? Het zou toch wel heel gek zijn van Moeder Natuur om een systeem georganiseerd te hebben waarin wij afhankelijk zouden zijn voor onze gezondheid van de moedermelk van een andere diersoort.”

Of in dezelfde categorie, op de site van dierenrechtenclub Bite Back:

“Het overgrote deel van de wereld wordt ziek van het drinken van melk. Behalve bij de Europeanen en Noord-Amerikanen: zij zijn zo geëvolueerd dat ze melk kunnen blijven drinken. Maar was dat wel de bedoeling van Moeder Natuur? Koemelk is bedoeld voor het kalf, net zoals moedermelk is bedoeld voor de baby.”

Twee keer Moeder Natuur op het toneel, en twee keer gaan mijn tenen krullen. Want twee keer refereren de vegetarische auteurs aan een doelmatige natuur, met “bedoelingen” die zeker niet “al te gek” mogen zijn! Als er nu iets is wat ik als de centrale les van de evolutietheorie beschouw, dan is het wel de volstrekte ondoelmatigheid van de natuur (of eigenlijk: van het leven). De natuur hééft geen inherente “bedoelingen”, de natuur kent alleen feitelijkheden. Een melkklier kan het niets schelen of de melk die ze produceert wordt gedronken door een mensenkind dan wel door een kalf, een melkklier produceert gewoon melk (omdat ze daartoe geprogrammeerd werd door haar genen, die zelf dan weer door de evolutie geselecteerd werden omdat ze feitelijk in het voordeel van de drager bleken te werken – niet omdat het de natuur haar “bedoeling” was dat kalfjes uiteindelijk melk zouden drinken). En andersom kan het ons lichaam werkelijk niets schelen of een voedzame vloeistof afkomstig is uit de melkklieren van een mens dan wel uit die van een andere soort: het enige wat voor ons lichaam écht telt, is of het haar de energie levert waarmee het – via allerlei omwegen, natuurlijk – uiteindelijk haar kans op nakomelingen vergroot.

Het laatste deel van Tobias' citaat doet tot slot nog meer wenkbrauwen fronsen. Waarom zou in hemelsnaam onze gezondheid niet wel kunnen varen bij (of zelfs afhankelijk zijn  van) moedermelk van een andere diersoort? Met uitzondering van borelingen lijkt het me nogal de essentie van voedsel dat het doorgaans gaat om zaken die door andere levensvormen werden geproduceerd. De bladeren, weefsels, zaden of vruchten van planten lijken me in heel veel gevallen prima voedingsbronnen, ook al werden ze door een andere levenssoort geproduceerd (en hadden ze voor die plant een heel andere biologische functie (zich voortplanten, of aan fotosynthese doen, bijvoorbeeld) dan hun uiteindelijke bestemming, namelijk om door mij te worden geplukt en gegeten).

Betekent dit allemaal dat ik morgen weer lustig melk begin te drinken? Geenszins. Er zijn tal van goede argumenten te bedenken tégen melk, zoals dierenwelzijn (slechte leefomstandigheden, kalfjes die moeten worden geslacht om de melkproductie op peil te houden) en ecologie (mest, broeikasgasuitstoot). En zelfs voedingskundig zou het kunnen dat er iets te zeggen valt voor geen melk, en zeker voor minder melk – al ben ik te weinig specialist om dat echt ten gronde te kunnen beoordelen. Alleen: als je wil weerleggen dat melk een goeie voedingsbron is, gebruik dan wetenschappelijke argumenten: ontleed de scheikundige samenstelling van melk bijvoorbeeld (hoeveel calcium en eiwitten zitten er in, hoe gemakkelijk zijn die door ons lichaam op te nemen?), of door na te gaan of veganisten gemiddeld gezonder of minder gezond zijn dan ovo-lacto-vegetariërs of omnivoren. Maar laat die nietszeggende of zelfs ronduit foutieve onzin over lactose-intolerantie en gekke bedoelingen van Moeder Natuureen volgende keer alsjeblieft achterwege.

Een discours is immers maar even goed als haar slechtste argument.

12-05-2009 om 00:00 geschreven door hersenspinsel

EEN ECHO

Wat is poëzie? Geen idee, maar probeer eens met
een stel vergelijkingen, en laat die elkaar
dan telkens weer tegenspreken, tot je op het eind
een troostend gebrek aan antwoord overhoudt.
 
Zoals.
 
Wat is leven? Geen idee, maar alles begint met
een vlekje in de duisternis, te klein
om het niet te zien, te stil
om het niet te horen, te fijn
om het niet te voelen
 
maar, bovenal en
onmiskenbaar: te mooi

om niet waar te zijn.
 
Zoiets.

23-03-2009 om 14:05 geschreven door hersenspinsel

05-03-2009 om 22:00 geschreven door hersenspinsel

 

25-01-2009 om 23:26 geschreven door hersenspinsel

23-12-2008 om 21:56 geschreven door hersenspinsel

Had ik net een nieuwe mooie mixwit klaar, beweert de site plots dat “We regret to announce that Mixwit is shutting down before the end of the year.” Jammer! Nog precies één week dus om van deze Mixwit te genieten, laat er m.a.w. geen gras over groeien…

Lambchop – This Corrosion

Ik had eigenlijk ooit eens een special cover-Mixwit in gedachten, maar wegens de sombere vooruitzichten speel ik hem nu al maar: één van de weinige covers die duizend keer beter zijn dan het origineel.

Holy Sons - Saccharine Trust

De (her-)ontdekking van de maand. “There are too many ways to be dissatisfied”: de Holy Sons vormen een bijna even hartverscheurend kliekje als de Montgolfier Brothers (hun cd’s zijn ook bijna even moeilijk te vinden). Nog een aanrader: Gnostic Device.

Damien Jurado – Trials

Een fijn meerstemmig melodietje uit de nieuwe van Damien Jurado.

PJ Harvey – Grow, grow, grow

Op de valreep naar 2009 nog dé plaat van 2008 leren kennen, gemaakt in 2007. Waar vroeger PJ vooral een feeks was, zou je tegenwoordig bijna verliefd op haar worden. Zelf kreeg ik de vlinders in de buik bij deze live-versie – vanaf 00:35. Die stem! Was Vir het er mee eens geweest, mijn eerste dochter heette Polly Jean.

Bright Eyes – No lies, just love

Opnieuw uit Bright Eyes uit de oude doos , vanop Oh Holy Fools. Van het eenzaamste dat Conor ooit heeft gemaakt: hij beschrijft hoe hij als 17-jarige een overdosis pillen gaat kopen, wat hij in zijn afscheidsbrief aan z’n familie (it’s not your fault, you’ve been good to me) en in zijn testament (“i’d prefer to be remembered as a smiling face, not this fucking wreck that has taking its place”) schrijft, en dan hoe zijn broer hem van z’n plannen doet afzien (“he said: of course it's your decision, but just so you know: if you decide to leave, soon i will follow”) en hoe hij zich finaal optrekt aan ‘t vooruitzicht weldra oom te zullen worden (“when your new eyes meet mine, they won't see no lies, just love”). En dat allemaal met die schreeuwende stem van hem: snik!

Electric President – Monsters

Meer moois van bij Morr Music.

65 Days of Static - Drove Through Ghosts

Sinds Rock Herk heb ik zowaar sympathie voor deze instrumentele post-rock-band, en gisteren (koptelefoon op in de lijnbus naar Wijgmaal of all places, donker buiten, ergens in het industriegebied in de Leuvense kanaalzone, geen mens te zien) was ik zelfs even helemaal fan. Waar gaan we dat schrijven!

Giant Sand - Spiral

De nieuwe Giant Sand is zoals we van Howe Gelb gewoon zijn: een mengeling van prachtige intieme liedjes met volkomen overbodige rommeltjes. Dit exemplaar uit de eerste categorie gaat – je zou het op het eerste gehoor niet echt zeggen – over de strijd tegen de klimaatverandering: “It sure is getting hotter, and the water’s been on the rise. Don’t wanna live forever, but another generation would be nice.” Slaap zacht.

20-12-2008 om 21:48 geschreven door hersenspinsel

Deze week hebben we Sophie Scholl gezien, een ontroerende biografie van een jonge Duitse die haar leven offert in het verzet tegen de nazi’s. Het is moeilijk je ogen droog te houden wanneer Sophies vader haar vlak voor haar executie duidelijk maakt hoe trots hij wel is op zijn moedige dochter. Respect voor die heldin, dat is het gevoel dat achteraf overheerst: laten we allemaal een voorbeeld nemen aan haar dapperheid, een standbeeld voor dat kind!

Nu is Hitler-Duitsland natuurlijk geen slechte achtergrond voor een verhaal over moed en zelfopoffering. Geen ander tijdsvak waarin het kwade zó donker was als toen: elk rechtgeaard mens voelt vandaag terstond weerzin bij haar praktijken van marteling, willekeur en rassenhaat. Dat zwart-witte is vooral handig omdat je op die manier nooit moet twijfelen of je je “geweten” dan wel “de wet” moet volgen: je geweten boven de wet mag plaatsen is een stuk evidenter als die laatste het product is van een onmenselijke dictatuur.

Vandaag is de werkelijkheid natuurlijk een stuk minder zwart-wit. We kunnen het nog wel oneens zijn met bepaalde wetten, maar die zijn wel democratisch tot stand gekomen in een rechtstaat. Dat maakt de afweging tussen “geweten” en “wettelijkheid” natuurlijk een stuk gecompliceerder. En daarom zal een hedendaagse Sophie Scholl ook op heel wat minder instemming kunnen rekenen.

Laat ik een voorbeeldje nemen uit de Oude Doos. Vorige week liep ik op een feestje nog een oude bekende tegen het lijf. We kenden elkaar van een gedeeld engagement in de rand van een aantal politieke bewegingen eind jaren ’90, zoals bijvoorbeeld de periferie rond het Collectief tegen de Uitwijzingen, de organisatie die indertijd middels burgerlijke ongehoorzaamheid en directe actie de gedwongen uitwijzing van afgewezen asielzoekers probeerde te verhinderen.

Ik leerde het Collectief kennen op een warme zomeravond in ’98, toen iemand me op een feestje vroeg om ’s anderendaags naar Zaventem te komen om de uitwijzing van een Nigeriaanse vrouw te helpen tegenhouden. ’t Was dringend: de vrouw in kwestie was gevlucht omdat zij in Nigeria tegen haar zin ging worden uitgehuwelijkt worden aan een oudere, al met drie andere vrouwen getrouwde man. Dat leek mij alvast een goede reden om naar hier te komen, maar de Belgische Staat oordeelde daar jammer genoeg anders over. De vrouw was bovendien nogal van het strijdbare type: vier eerdere uitwijzingspogingen waren allemaal mislukt omdat ze erin geslaagd was de andere vliegtuigpassagiers aan haar kant te krijgen. Zo’n historie maakte de wetsdienaars die met haar uitwijzing waren belast natuurlijk alleen maar meer gedecideerd om de volgende keer wél “succes” te boeken …  Alle hulp was dus welkom om er voor te zorgen dat die jonge vrouw de gewapende arm  der wet niet helemaal op haar ukkie zou moeten trotseren.

Ik dronk die avond teveel en ging niet. De uitwijzing mislukte gelukkig opnieuw.

Een maand na dat bewuste feestje probeerde de Belgische Staat de vrouw opnieuw het land uit te zetten. De dame protesteerde wat te luid en dus werd haar geschreeuw gesmoord in een kussentje.

Enkele uren later was Semira dood en wij onze onschuld kwijt.

Na de moord op Semira werd het even rumoerig. De dagelijkse betogingen brachten zelfs oproer tot in het anders bijna apolitieke Leuven. Een week later was er een betoging tegen een nieuwe gevangenis voor asielzoekers, ergens in de buurt van Luik. De emoties liepen natuurlijk hoog op, wat had je in die omstandigheden verwacht, het liep allemaal uit de hand, ik gooide voor de eerste en de laatste keer in m’n leven een steen naar een politieagent, mis gelukkig.

De overheid en haar regering geraakte wat in paniek: raken aan de logica van de gedwongen uitwijzingen staat gelijk aan raken aan de kern van ons welvaartsysteem. Onze welvaart is immers voor een groot deel gebaseerd op ons vermogen om haar af te schermen van de miljarden minderbedeelden die op andere continenten zitten te dromen van hun deel van onze koek. “We kunnen toch niet al de ellende van de hele wereld hier oplossen,” hoorde je dan zeggen door mannen in een veel te duur pak met veel te dure auto’s. En dus moesten de poorten van Fort Europa op slot, en wie er toch nog doorheen geraakte moest onmiddellijk weer buiten. Nu krijg je iemand die écht niet weg wil uiteindelijk alleen maar weg wanneer je bereid bent dwang en geweld te gebruiken. Voor de verdediging van onze welvaartstaat leek een beetje geweld dus wel onvermijdelijk. Alleen leek de publieke opinie dat geweld niet meer te pikken. De oplossing bestond dan ook uit twee dingen: ten eerste zou de dwang waarmee mensen werden uitgewezen voortaan een “humanitaire” dwang zijn (hoe men iemand humanitair kon verplichten iets te doen wat hij echt niet wou wist niemand, maar men hoopte dat het afschaffen van het kussentje en alle andere te opzichtige excessen de publieke opinie wel zou sussen, wat ook gebeurde). En ten tweede moesten de ergste pottenkijkers aangepakt worden:  wie nog teveel kabaal maakte rond die gedwongen uitwijzingen, zou het geweten hebben.

En of ze het bij het Collectief geweten hebben. Ik heb het gelukkig nooit van dichtbij mee moeten maken, maar die oude bekende dus wel, en hij beschreef het me vorige week met enige gêne. Mensen die ’s nachts uit hun bed werden gelicht, elke nacht opnieuw, maanden aan een stuk. Willekeurige huiszoekingen en ellenlange ondervragingen die het huis en het leven van de activisten helemaal overhoop gooide, ze verloren hun werk, ze werden vreselijk geïntimideerd: wie nog bleef meedoen was de volgende. Het moet voor hen een enorme desillusie geweest zijn, dat dat bij ons allemaal zo maar kon - volgens mijn oude bekende hield minstens één van hun, de meest idealistische natuurlijk, aan zijn aanvaring met de Belgische rechtstaat een jarenlange zware depressie over, en een hardnekkige paranoia - psychische littekens die nooit meer zullen helen.

De meesten hielden er toen mee op, of wat had je gedacht? Tegen een staatsmacht die de wet aan haar kant heeft maak je geen enkele kans, Sophie Scholl niet en de mensen van het Collectief niet. I fought the law, and the law won. “Luisteren naar je geweten, ook al zegt de wet iets anders,” het is een mooie boodschap voor een film, maar dat ook consequent in de praktijk brengen durven weinigen, en je zou voor minder – ze zijn er bij het Collectief alvast zelf niet echt gelukkiger door geworden, vermoed ik. Respect verdien je er doorgaans niet mee, laat staan een standbeeld.

Laat ik dus maar eens een “held van de maand” nomineren. Alle gedesillusioneerde mensen van het Collectief mogen zich aangesproken voelen, en in het bijzonder ook Pol Van Camp, de Leuvenaar die al een aantal keren meedeed aan de hongerstakingen van asielzoekers en mensen-zonder-papieren. Het is allemaal wat minder meeslepend dan Sophie Scholl, maar laten we toch maar eens een voorbeeld aan hen nemen. Amen.

10-12-2008 om 00:00 geschreven door hersenspinsel

Gisteren heb ik anderhalf uur door winkelstraten lopen dwalen, op zoek naar een nieuwe jas. Boodschappen doen tussen shoppende mensen: er bestaan aangenamere manieren om een zaterdagnamiddag door te brengen. Bleek bovendien dat geen enkele jas van geen enkele keten voldeed aan de criteria die ik samen met Blogvir had vooropgesteld: warm, donker, niet al te lang, in het bezit van een kap en voldoende slijtvast. Veel meer ellende is er dezer dagen niet nodig om me nostalgisch terug te doen denken aan de tijd dat ik geen job en dus ook geen centen had en ik mijn outfit bijgevolg steevast in het Spit – voor de Gentenaars: het Ateljee - bij mekaar moest scharrelen.

Een kringloopwinkel is niet alleen geweldig omdat je er voor een handvol euro’s een volledige nieuwe garderobe op de kop kan tikken: de kledij die je er vindt is bovendien soms, eufemistisch uitgedrukt,  behoorlijk origineel. Het enige nadeel is dat zo’n winkel van elke nieuwe kledingslijn per definitie maar één exemplaar in zijn collectie heeft.  Dat impliceert twee dingen. Ten eerste moet je de instroom goed in de gaten houden, zeker als je collega-werklozen ongeveer dezelfde maten hebben als jij en zij dus evengoed op vinkenslag liggen om dat nieuwe prachtstuk voor je neus weg te kapen. Omdat een kringwinkel geen aparte rayon heeft voor de het laatst binnengekomen spullen, ben je bovendien verplicht om elke dag opnieuw de volledige collectie uit te spitten. Een dergelijk tijdrovende bezigheid is voor een werkmens uiteraard onbegonnen werk. Gelukkig heb je als werkloze zeeën van tijd . Wat zit de economie soms toch mooi in mekaar! Als loontrekkende verdien je geld, dat je vervolgens over de balk smijt in een veel te dure winkelketen. Als uitkeringsgerechtigde daarentegen verdien je niets, maar je hebt wél de tijd om je te kleden zonder grote kosten. Netto is het resultaat ongeveer hetzelfde!

Het tweede gevolg van het wezen van de kringwinkel (met van elke nieuwe lijn slechts één exemplaar) is dat je niet té kritisch mag zijn t.o.v. het begrip “de juiste maat”. Als je net de ultieme broek te pakken hebt gekregen (lichtblauw, zacht, warm, perfect over je kont vallend, 2€35), dan moet je niet beginnen zeuren over het feit dat jij eerder een S bent en die broek een XL - dan koop je gewoon. En als achteraf het verschil in taille met een gewone riem niet op te lossen blijkt, dan valt daar met enige creativiteit wel een mouw aan te passen, bijvoorbeeld door een spitvondige variant op de traditionele sluitingstechniek te hanteren: de knoop niet in het daartoe bestemde knoopsgat steken maar hem vasthaken in het lusje waar je anders je riem doorhaalt, en de ondertussen overbodige stof rond de rits dubbelvouwen en platdrukken door je riem wat aan te halen, ik zeg maar wat.

“Geen zicht” volgens de puristen, een daverend succes bij jonge vrouwen. Kiest u zelf maar.

07-12-2008 om 15:09 geschreven door hersenspinsel

Ik had het moeten weten van zodra ik mijn reisplanning kreeg: hier zit iets niet in de haak. Alsof twee en een half uur vliegen zou kunnen volstaan om iemand anders te worden.

Reizen met een vervoermiddel waarvan je de snelheid niet kan bevatten is sowieso niet gezond. Je stapt in en een paar tellen later ben je ergens 1.500 km hier vandaan: dat is toch geen tempo op mensenmaat, ze zouden het alleen al daarom moeten verbieden.

“Die ochtend” doen we vanavond dus nog eens over, maar dan eindelijk zoals het hoort: met de trein natuurlijk (19 uur, leve de geleidelijkheid), maar vooral: met zijn tweeën. Er zijn zo van die rekeningen die maar blijven openstaan tot je ze met een ferm gebaar weer sluit, en dit was er zo één, een laatste punt op de agenda– en dan begint het pas écht.

Was ik daar gelukkig, tijdens dat half jaar? Zou ik het opnieuw doen? Nee, en ja. De eenzaamheid zoals ik die tijdens die Poolse winter heb gevoeld is nog steeds onovertroffen en, laat dat duidelijk zijn, niet voor herhaling vatbaar. Maar daartegenover staat het eveneens ongeëvenaarde gevoel van vrijheid om te leven los van elk vertrouwd kader. “Dit is een avontuur, dus ik ben niet bang,” staat er in een agenda uit die tijd, en dat was zowel een juichende vaststelling als een vermanend bevel. Leven met alleen maar nieuwe mensen in je buurt, en met doorlopend nieuwe ervaringen, dat betekent niet alleen een schone lei om op te kunnen schrijven, maar ook: niemand die over je schouder met je meeleest. Maar ook niemand die weet waar je verhaal over gaat.
 

Ik weet niet waar ik uiteindelijk het meest naar heb uitgekeken: naar 10 september 2003, of naar 29 februari 2004. Ik weet dat ik heb uitgekeken naar 29 oktober 2008, maar ik weet ook dat ik heel hard verlang naar erna.

Na zdrowije.

29-10-2008 om 16:12 geschreven door hersenspinsel

De herfst is in het land, en dat merk je niet alleen aan de kleur van de bomen. Bij het korten van de dagen en het vallen van de bladeren hoort ook een heel eigen geluid, en niemand die dat dezer dagen beter begrijpt dan de mensen van Duyster.

Hoog tijd voor een nieuwe mixwit dus, met dank aan Ayco, Eppo, en ook een beetje Blogliep.

1. Bowerbirds – In our Talons

Ti-ti-ti ti-ti-ti ti-ti: een liedje over je niet meer alleen voelen en over niet langer bang moeten zijn. Ter info: een “bowerbird” is een soort vogel, en “talons” zijn klauwen. No, my cousins, you’re not alone. You’re in our talons now, and we’re never letting go.

2. Shearwater – Rooks

En om in de ornithologische sfeer te blijven: een “shearwater” is een pijlstormvogel en dit nummer gaat over kauwen. Hun akoestische Duystersessie van enkele weken terug maakte me volledig verkocht aan ‘s mans falset (het kippenvel bij het inzetten van de tweede strofe...).

3. PJ Harvey – Dear darkness

Het vrouwelijke antwoord op “I see a darkness”: Dear darkness, now it's your time to look after us: we kept your clothes, we kept your business, when everyone else was having good luck.

4. Son Lux – Break

Son Lux woont bij ons in huis sinds Virs verjaardag en ondertussen is deze overgevoelige knul niet meer uit onze koptelefoon weg te branden. Zijn állerbeste liedjes kunnen blijkbaar nog niet worden gemixwit, maar er zitten er daar een paar van het ronduit hartverscheurende type tussen.

5. Built to Spill – Traces

Een heerlijke Sebadoh-achtige riedel over zin en onzin van het bestaan waarin toch alles voorbijgaat. And when you know how few things there are worth knowing I suppose anyone who tries could forget. Of zoals Herman DC het zeggen zou: iemand moet toch toezien hoe alles voorbijgaat?

6. Conor Oberst – Lenders in the Temple

Bright Eyes is altijd een ideale soundtrack geweest om de overgang naar kille novemberdagen te begeleiden. Z’n nieuwe soloplaat doet bij momenten denken aan de dwingende intensiteit van op Fevers en Mirrors en Every day, every night, en dat wil wat zeggen. If I loved you, well that's my fault.

7. Nina Kinert – Through my eyes

Eppo heeft opnieuw een Scandinavisch engeltje te pakken, zoek vooral ook eens naar de Duyster-classic Libras (die ze jammer genoeg niet kennen bij de Mixwit).

8. Micah P. Hinson and the Red Empire Orchestra – I keep having these dreams

“Country Noir” wordt dit soort muziek blijkbaar genoemd, maar dit nummer heeft óók het vrolijkste viooltje sinds This Is The Dream Of Win And Regine van Final Fantasy.

9. Port O’Brien- Fisherman’s Son

Op aanvraag van Blogloop nog eentje van Port O’Brien, die maar niet over zijn afkeer van zijn vakantiejobs op vissersboten af lijkt te kunnen komen. Oh whatever is the cause, I will find another job and I will stay until I’m far away - this is not what I’m here for, I was made to live indoors.

10. Elliot Smith – Fond farewell

En als afsluiter, omdat het volgende week precies vijf jaar geleden zal zijn: één van die liedjes van hem waarbij een krop in de keel nog altijd moeilijk te vermijden is. Veins full of disappearing ink, vomiting in the kitchen sink, disconnecting from the missing link, this is not my life.

[Hadden ze jammer genoeg niet bij Mixwit: Calexico – Red Blooms, over alcoholici die bij het invallen van de winter buiten doodvriezen en pas de volgende lente gevonden worden. Zorg dat het joú dit jaar niet overkomt.]

10-10-2008 om 17:32 geschreven door hersenspinsel

Omdat helaas niet iedereen er die zaterdagavond live bij kon zijn, even een korte terugblik op de vrij memorabele doortocht van Rajendra Pachauri eind augustus in Gent.

Rajendra wie? Eerlijk gezegd had ik een half jaar geleden óók nog nooit van die man gehoord. En toch is dr. Pachauri misschien wel één van de meest invloedrijke figuren van het moment: hij is immers de voorzitter van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Voor wie ook dát niet meteen een belletje doet rinkelen: het IPCC is het klimaatpanel van de Verenigde Naties en bestaat uit een duizendtal gereputeerde wetenschappers die op gezette tijden bijeenkomen om de staat van ons klimaat te bespreken. Dat panel geldt wereldwijd als dé autoriteit inzake de klimaatproblematiek: haar gezag is zo groot dat het voor haar klimaatwerk vorig jaar zelfs de Nobelprijs voor de Vrede kreeg (samen met Al Gore).

En de grote baas van dát panel kwam dus in Gent langs. Logisch dus dat de meer dan 600 zitjes van de grote aula van de Blandijn allemaal bezet waren. Dr. Pachauri stelde geenszins teleur. Ik ben, met enig gevoel voor understatement, normaal niet zo van het enthousiaste type, maar de overtuiging waarmee die man zijn boodschap bracht, de manier waarop hij een heldere wetenschappelijke logica koppelde aan een hartstochtelijke oproep om zonder dralen in actie te komen, dat was er knal op. Ik voelde zelfs iets als ontroering opkomen, om al te voor de hand liggende woordspelingen van het type “ik werd er helemaal warm van” toch maar te vermijden.

Ik enthousiast dus, maar de lezing was ook om een andere reden historisch te noemen. Het was immers de eerste keer dat een zo belangrijk figuur publiekelijk sprak over de impact van vleesconsumptie op de klimaatverandering. In de wetenschappelijke wereld is al langer bekend dat er bij veeteelt erg veel broeikasgassen vrijkomen: methaan door de koeienscheten, lachgas door chemische reacties in de mestoverschotten, CO2 omdat er om al dat veevoeder te telen erg veel ruimte nodig is (voor een bepaald gewicht aan vlees is er een veelvoud van dat gewicht aan graan nodig) en er daarom veel bos moet worden gekapt. Hoe dat allemaal precies in elkaar zit ga ik hier niet herhalen – ik moet ook wat aan mijn bezoekersstatistieken denken - maar EVA-coördinator Tobias legde het deze week nog eens prima uit in De Wereld van Sofie op Studio Brussel. (Wie er niet genoeg van kan krijgen, verwijs ik bovendien met graagte door naar mijn eigen radio-optreden, ergens begin dit jaar op Klara. Minder vlotte babbelaar, maar wel diepgaander!)

Tot nog toe werd er, in het licht van de overweldigende bewijslast, echter vooral veel gezwegen over de relatie tussen heat en meat. Vlees is één van de laatste heilige huisjes - mensen reageren doorgaans erg geprikkeld als je hen voorzichtig vertelt dat ze misschien iets aan hun levensstijl moeten veranderen, laat staan aan hun eetgewoonten, want dat is toch iets persoonlijk? Net daarom was het dus zo geweldig dat een Nobelprijswinnaar eindelijk zijn nek durfde uitsteken: be the change you want to see in the world, zo zei Gandhi blijkbaar ooit, en dat werd nu dus: probeer toch alsjeblieft eens om wat minder vlees te eten. Een waarheid als een, het moest er eens van komen, koe.

Over een gebrek aan aandacht hoefden we zaterdag alleszins niet te klagen, met artikels in alle belangrijke kranten (waaronder een vrije tribune van ondermeer mezelf in – horresco referens – de rijkemensenkrant De Financieel-Economische Tijd). Zelfs ’t VTM-journaal had het er over. En gisteren was een artikel over Pachauri zelfs het op twee na meest gelezen artikel (!) op de site van het Amerikaanse mega-tijdschrift Time Magazine. We zullen zien wat het geeft...

Om te eindigen ook nog een kleine persoonlijke triomf: de voorbije maanden heb ik hard gezwoegd om te berekenen hoeveel broeikasgassen we zouden uitsparen als we allemaal één keer in de week geen vlees zouden eten (geef toe, da’s een kleintje) - het effect zou trouwens hetzelfde zijn als wanneer er een half miljoen auto’s minder op de Vlaamse wegen zouden rijden. Het streelde dan ook geen klein beetje mijn ijdelheid dat klimaatheld Pachauri “mijn” cijfertjes in zijn lezing gebruikte (paar keer klikken om volledige slide te zien), en dat die berekeningen ’s anderendaags ook krant en TV haalden. Applausje voor jezelf, Poen!

Alles over Pachauri’s lezing vind je terug op de site van EVA.

12-09-2008 om 16:03 geschreven door hersenspinsel

Ik had voor deze week een nieuwe Mux in gedachten, maar zie daar: Muxtape will be unavailable for a brief period while we sort out a problem with the RIAA, meldt de site.

Een alternatief gezocht en gevonden in de vorm van Mixwit, waar je nog wel een muxtape maken kan. Je moet je er wel beperken tot een keuze uit nummers die je op andere sites vindt. Helemaal je zin doen is er dus niet bij (zo vind ik er maar één nummer van m’n huidige lievelingen Meanwhile, Back in Communist Russia), maar goed, alleszins véél beter dan de stilte. En dit weekend begint Duyster weer aan een nieuw seizoen, dus dan is het sowieso weer elke zondagavond feest.

Als de wiederweerga dus naar http://www.mixwit.com/jerre/muxtape-3, voor deze tien:

1. Port O’Brien – Stuck on a boat

Speelden ze op de laatste Duyster voor het zomerreces. Een kerel die grondig het schijt heeft aan zijn zomerjob op een vissersboot ergens voor de kust van Alaska, en daar liedjes over maakt. It don’t make much sense to me, to be stuck on a boat at sea. Vorige week in De Morgen (4 sterren), deze week in m'n cd-speler, in oktober in de AB.

2. Meanwhile, Back in Communist Russia - Blindspot/Invisible Bend
Van de mooiste groepsnaam ter wereld, de hype van het moment in mijn koptelefoon.

3. The Czars – Drug

Een Duyster-classic uit de tijd dat groepjes met “The + substantief in ‘t meervoud” nog niet per definitie lawaaierige indierock maakten. Misschien nog net geen XTC, maar alleszins beter dan cocaïne.

4. Goran Bregovic – Wedding-cocek

5. Goran Bregovic – Prawy do Levego

In een ijdele poging om ‘s mans populariteit in blogland wat te stimuleren: een heerlijk meerstemmig blazerdeuntje waardoor je zó zelf trombone wil leren spelen, met als welverdiende bis iets met een wilde Poolse.

6. By this River – Brian Eno

Nog meer filmmuziek: van op de soundtrack van La Stanza Di Figlio.

7. Chris Garneau – Relief

8. Bright Eyes – A line allows progress, a circle does not

De kerels van Bright Eyes verdienen eigenlijk een aparte post op deze blog, maar in afwachting daarvan een nummer van op “Every day and every night”, hun wellicht meest intense plaat. Over het klem zitten tussen alcoholmisbruik, adolescentie en aanslepende depressies,  zonder daarbij klef te klinken. Naar goede gewoonte zingt Conor Obersts geniaal:  één regel citeren zou de rest onrecht aandoen, zie dus maar gewoon http://www.songmeanings.net/lyric.php?lid=34079.

9. Bodies of Water – Only You

10. The Gentle Waves – Falling from Grace

En naar bed met iets zoets van Isobel Campbell, uit een ver verleden.

05-09-2008 om 13:47 geschreven door hersenspinsel

Drie weken zonder teken van leven op dit blog...

Om de talrijke ongeruste tienerharten niet langer op de proef te stellen: néé, er is niets ergs gebeurd, alleen hebben we in ons nieuwe plekje nog geen internetaansluiting, en op kantoor heb ik wél internet maar géén tijd. (Bovendien ben ik erg druk bezig ben met de organisatie van www.vegetarisme.be/lessmeat. Meteen dus ook nog eens een, tsja, warme oproep om zaterdag naar Gent te komen, alwaar een Nobelprijswinnaar u zal uitleggen dat we de planeet kunnen redden door wat minder koebeesten te eten, en indien dát u geen moer interesseert is er ook een receptie en is ‘t gratis.)

Elders op het web is er gelukkig wél doorlopend vertier te vinden. Zo heeft Bloglieven het een blog lang over tetten en doet Blogkip iets met lammetjes. Ook Blogjenny heeft de smaak ondertussen te pakken. Geniet ervan!

Om toch nog even serieus te blijven heb ik Jan Turf van de BBL een stukje laten schrijven over het voorstel van automobilistenclub Touring (zie ook: Flitspaalhysterie) om de toegelaten snelheid te verhogen. “Met welk soort minachting voor mens en milieu moet je begiftigd zijn om vandaag nog met dit soort voorstellen af te komen in tijden van algemene nood aan vermindering van CO2-emissies?”, vraagt Jan zich af.

Zijn schrijfstijl kan ongetwijfeld beter, maar met zijn boodschap ben ik het roerend eens.

25-08-2008 om 00:00 geschreven door hersenspinsel

Aan de bezoekersstatistieken op deze blog is het duidelijk af te lezen: sex sells. Zolang het hier over vakantieliefdes ging, was dit een behoorlijk populair plekje. Maar schrijf iets diepzinnigs over flitspalen, geef een splijtende opinie over de asielproblematiek, of doe iets met een verloren gelopen fietssleuteltje, en de reacties zijn op de vingers van één hand te tellen. Wel, dat schikt: het devies van Baz Luhrmanns Everyone’s free to wear sunscreen indachtig (keep your old love letters, throw away your old bank statements), búlkt de Oude Doos immers van de herinneringen aan lang vergane jeugdliefdes. Welaan dan: wat valt er zoal te zeggen over alexandraéthelleilseelkeleenevievelienev-o-lynkerriebiekenancynelerosanneleonanienkefemkebrittankimemiliacaroxleenfranenisabelle?

Dát vraagt Blogvir zich trouwens óók meermaals per dag af. M’n amoureus verleden is één van haar favoriete gespreksonderwerpen, met name aan de afwasbak. Haar meest favoriete vraag op zo’n momenten is zo eenvoudig, zo kort en krachtig dat ze onmogelijk mis te verstaan is.

En net daarom is dat ene woordje zo gevreesd:

“Maar waarom?”

Tsja, waarom? Waarom moest het zo impulsief, zo niets ontziend, zo onvoorwaardelijk?

Wel, beste Blogvir,

-         omdat ze er vrijgevochten uit zag

-         omdat ze mooi was

-         omdat ze me leek te begrijpen

-         omdat ze het grappigste meisje van de keet was

-         omdat ze het juiste meisje op het juiste moment op de juiste plaats was

-         omdat ze een meisje was, op een moment op een plaats

-         omdat ze het me vroeg

-         omdat ze zo mooi kon praten

-         omdat ze hartstikke links was

-         omdat ze hartstikke Frans was

-         omdat ze een erg pronte poep had

-         omdat ze op dat moment net een slow draaiden

-         omdat haar lakens lekker roken

-         omdat we een fijne tijd hadden, samen

-         omdat ik zo goed met haar kon praten

-         omdat ik vijftien was, en eraan verslaafd

-         omdat zij vijftien was, en ik daaraan verslaafd

-         omdat ik dacht dat het zo hoorde

-         omdat ik het nodig had

-         omdat ik het eens wou proberen

-         omdat ik teveel gedronken had

-         omdat zij teveel gedronken had

-         sorry, maar dat kan ik me onmogelijk nog herinneren

-         omdat m’n hormonen het zo bevolen

-         omdat ik eigenlijk een oogje had op haar vriendin

-         tsja, waarom niet?

-         omdat ik jong was en wel wat wou

-         goeie vraag: dat vraag ik me soms ook wel eens af

Enzovoort, en zo verder.

Maar nooit, nóóit:

-         omdat ik hoopte dat we de rest van ons leven bij elkaar zouden blijven

-         omdat ik wist dat we elkaar gelukkig zouden maken

-         omdat ik van plan ben met haar een gezin te beginnen

Nooit.

Behalve bij die ene.

02-08-2008 om 23:19 geschreven door hersenspinsel

Van op veertig meter hoogte kijken ze op ons neer. Kraanvogels. Ze zitten daar maar wat. Ze eisen omzeggens niets. Ze vinden enkel dat als die dikke mevrouw daar beneden hier mag blijven, dat die dikke vrouw in de kraan dat dan eigenlijk ook wel mag. En ze beweren dat als die knul met zijn blonde krullen beneden als ober werken mag, dat een jongen met zwarte krullen dat even goed moet kunnen. Zelfs al zit hij in een kraan.

Beneden halen een dikke mevrouw en een ober met blonde krullen hun schouders op. In het beste geval begrijpen ze er niet zo veel van: waarom doen die asielzoekers altijd zo druk? In het slechtste geval begrijpen ze het maar al te goed: die asielzoekers zitten in een kraan omdat ze onze welvaart willen afpakken. Omdat ze onze wetten niet willen respecteren. Of de ergste, omdat het een machtig man was die het zei: omdat ze denken dat ze door afpersing hun gelijk zullen halen. Waarop men strijdvaardig repliceert: maar dát zal hen nu eens niet lukken, zie! Als dat zootje denkt dat ze door hun leven in gevaar te brengen ons tot enig medeleven kunnen bewegen, dan kennen ze ons nog niet! Chantage! Emotioneel terrorisme (ene Vincent Vogels, op het Standaardforum)!

Je vraagt je af waar zoveel stoerheid plots voor nodig is. Veel kwaad richten kraanvogels namelijk niet aan. (Vincent Vogels probeert nog wel: “Het zal je kraan maar wezen!”. Ja, en het zal je broer maar wezen, of je dochter, of je vader, die de nacht daar boven in een kraan doorbrengt in de hoop op een iets beter leven. Lul.) De economische schade door deze kraanactie is nul komma nul nul één procent van deze door een treinstaking of een betoging van boze boeren. En toch reageren mensen alsof ze zonet persoonlijk door die bende kraanvogels werden beroofd, verkracht en op een weinig vriendelijke manier het land uit gezet.

Wat is het wat ons zo steekt? Ik denk dat ik het weet. We schamen ons. We schamen ons over het feit dat we in één van de welvarendste landen ter wereld leven, maar niet in staat zijn om zelfs maar dat ene ietsiepietsie van die rijkdom met anderen te delen (het laatste jaar daalde het budget voor ontwikkelingssamenwerking nog tot nul komma zevenendertig procent van ons BNI (0.37%), terwijl we al jaren beloven dat we daarvan 0.7% gingen reserveren, wat eigenlijk ook al een afgezwakte versie was van een eerder engagement van 1%, wat zelfs, alles bij elkaar, eigenlijk ook nog altijd maar een peulschil is). We schamen ons omdat wij ons dagelijks druk lopen te maken over het weer, over een treinvertraging van 5 minuten of over de toegangsprijzen voor Rock Werchter (voor een uitgebreide analyse van het hedendaagse geneut, zie www.bloggen.be/blogvir), terwijl die kraanvogels maar wat graag hun familie en vrienden achterlieten om in dit miserabele apenland bij de vuilkar te komen werken, of iets anders smerigs, tegen een al bij al vrij karig loon, waarmee ze dan wel helemaal nooit tot op Rock Werchter zullen geraken, maar hé, wat zou dat iemand die net de totale armoede is ontvlucht eigenlijk kunnen schelen?

En dát is het wat ons stoort: alles waar wij menen over te moeten klagen, alles waarvan wij menen dat we het recht hebben om er over te klagen (en dat niemand iets anders durft beweren, anders zullen ze het de volgende keer wel zien in het stemhokje!), al onze onwaarschijnlijke ongemakken zou door die emotionele bandieten met de glimlach, ja zelfs met enige dankbaarheid worden aanvaard.

Het is op dat moment dat wij beseffen wat wij eigenlijk zijn: een stel hopeloos verwende kinderen. Heel even maar, maar we beseffen het, en dat is het wat zo steekt,

Geef hen papieren, laat ze hier blijven als ze willen en laat ze werken als ze willen. En jullie, liefste kraanvogels: laat mij hier alsjeblieft nooit alleen achter met zes miljoen zelfgenoegzame Vlamingen!

29-07-2008 om 22:47 geschreven door hersenspinsel

Deze morgen in de krantenkop: de VAB raadt autobestuurders aan om op weg naar de kust de E40 links te laten liggen en in plaats daarvan de E429 te gebruiken, een autosnelweg die je (met een boog doorheen Noord-Frankrijk) óók tot in De Panne brengt. Die weg zou een stuk minder druk zijn, en zou vakantiegangers dan ook meerdere uren fileleed kunnen besparen.

Nu valt er natuurlijk van alles op dat advies aan te merken – bijvoorbeeld dat als iedereen zich morgen langs de E429 spoedt er zich daar óók wel eens een opstopping zou kunnen vormen (automobilisten vergeten nogal eens dat zij het zélf zijn die die vervloekte files veroorzaken), of ook dat er een erg snelle en regelmatige verbinding naar de kust bestaat per trein. Maar goed, het idee kwam van de VAB, en dat staat voor de Vlaamse Automobilistenbond, en vanuit die hoek mag je je doorgaans niet meteen aan een wild mobiliteitsidee verwachten.

En tóch viel ik nog van mijn stoel toen ik ook de rest van het artikel las. Volgens de VAB is de E429 immers niet alleen een ideale alternatieve route omdat er veel minder verkeer rijdt, nee, het wordt volgens de bond nog een stuk mooier als je weet dat “de federale politie er bovendien nooit op snelheid controleert – deze weg is een paradijs voor de slimme toerist”!

Als er iets is wat mij mateloos ergert, dan is het dat wel: de extreem kleinburgerlijke tegenstand van automobilisten tegen snelheidscontroles. Zelfgenoegzaam zoals alleen Vlaamse automobilisten dat kunnen zijn vinden zij dat ze het – democratisch tot stand gekomen – verkeersreglement aan hun laars moeten kunnen lappen als het hen niet bevalt. Met een tenenkrullend, puberaal plezier proberen ze dat reglement dan te saboteren, en met een al even tenenkrullend, hysterisch geweeklaag komen ze in de pers uithuilen als hen dat niet lukt – en ze dus moeten betalen, hoera!

Denk voor dat eerste aan die presentator op Q-Music, die doodleuk de locaties doorgeeft waar de politie probeert de verkeersveiligheid te verhogen door de snelheid te verlagen. Met een grijns worden flitspalen daar omschreven als“vallende sterren”. Hoe ondeugend, hoe stoer! Als het woord “idioot” niet had bestaan, zou ik het nú hebben moeten uitvinden. (Het ergste is nog dat hij beweert dat het verklikken van flitslocaties de verkeersveiligheid ten goede komt, want “je maakt erdoor mensen bewust van snelheidscontroles”. Kom zeg, als je weet waar de controles wel staan, dan weet je ook waar ze niet staan, en ik durf er gif op innemen dat mensen veel méér op hun snelheid letten als ze weten dat er achter de hoek een controle zou kunnen staan, dan wanneer ze weten dat die er niet staat. Als ik het mis heb, dan stel ik voor dat de Federale Politie voortaan alle dievenbendes, drugsmokkelaars en carjackers op voorhand brieft waar ze dit weekend zal patrouilleren, uiteraard niet om hen te helpen, maar om hen eens grondig “bewust te maken van die patrouilles”.) 

Denk voor dat tweede aan Dedecker, die inderdaad zijn protest tegen de verhoging van sommige verkeersboetes omschreef als een verzet “tegen een fascistische maatschappij waarin de mensen uit schrik om te worden geverbaliseerd nauwelijks nog de baan op durven”. (Nee, dán liever JM’s Vrije Maatschappij waarin mensen uit schrik om te worden omvergereden nauwelijks nog de baan op durven.) Of denk aan die ziekelijke petitie van een andere automobielenclub (Touring), “Tegen de flitspalenmanie”. Huiver mee: “men verstopt nu zelfs flitscamera’s in een soort vuilnisbak op rolletjes, burgers op een geniepige manier pakken heeft weinig te maken met preventie, maar is een praktijk die een vertrouwd gegeven is in een politiestaat”!

Een politiestaat? Een fascistische maatschappij waarin mensen de straat niet meer opdurven? Enkel en alleen omdat ze zullen moeten dokken als ze een ander z’n leven in gevaar brengen door te snel rijden? Wat een kleinzerigheid plots, van die stoere jongens, die voor eender welk ander misdrijf trouwens wél een zero-tolerance beleid bepleiten!

Stel je eens voor dat ook andere overtreders van de wet op eenzelfde manier zouden beginnen jammeren:

De Bond der Vlaamse Winkeldievegges: “Weg met de bewakingscamera’s in de supermarkt! Wij winkeldievegges kunnen amper nog een pakje sigaretten gappen, nu ze ons overal met camera’s zitten beloeren! Straks mag je zelfs niet meer vals spelen tijdens het wegen van je groenten! De Delhaize begint aardig in de buurt te komen van Buchenwald!”

De Liga der Professionele Autokrakers: “Een luisteraar informeerde ons net dat enkele Smurfen [hilariteit in de studio] vannacht zullen patrouilleren in de buurt van de Grote Markt. We raden dan ook aan om vannacht een alternatieve locatie te proberen, zoals de stationswijk, waar er ook heel wat dure auto's te vinden zijn, en waar de federale politie bovendien bijna nooit op diefstal controleert - een paradijs voor de slimme autokraker!”

Elk jaar sterven er in België meer dan duizend mensen per jaar in het verkeer. Duizend doden, ieder jaar, dat zijn er drie per dag. Plus nog eens 50.000 gewonden.  En overdreven snelheid.is daarbij, na alcoholmisbruik, oorzaak nummer 1. Alles welbeschouwd is het niet gewoon idioot om een controlebeleid dat daar iets aan probeert te doen, stokken in de wielen te steken. Eigenlijk is het: crimineel.

27-07-2008 om 12:20 geschreven door hersenspinsel

Dit is de allereerste fles alcohol die ik ooit dronk.

Ik was dertien en extreem zedig: de primus van de tweede Grieks-Latijnse, een voorbeeldleerling waar met de beste wil van de wereld niets op aan te merken was. "Goede wijn behoeft geen krans," schreef mijn klastitularis op m’n kerstrapport. Die ijverige knaap deed tijdens de jaarlijkse opendeurdagen uiteráárd mee aan de door de vakleerkrachten Grieks georganiseerde scholierenquiz. Hij won, en wel een fles Retsina.

Het was niet de laatste fles die ik ontkurken zou.

Dat van die wijn kreeg aldus iets profetisch. Als puber won ik geen flessen meer met quizzen op school - ik pikte ze, en ik maakte ze met des te meer overtuiging soldaat. Wat volgde waren hele reeksen zaterdagavonden waarover ik nooit veel meer geweten heb dan dat iemand met een goed hart me half lam weer thuis moet hebben gebracht. Drankmisbruik dat niet zonder gevolgen kon blijven: op mijn zestiende refereerden de commentaren in mijn rapport nooit meer aan “goede wijn”, het gebruik van het woord “apathisch” werd daarentegen ontzettend populair. “I'm a negative creep, I'm a negative creep, I'm a negative creep - and I'm drunk”, beweerde Nirvana op de voorkant van m'n klasagenda, in dikke vegen tippex, en wie was ik om hen tegen te spreken?

Als student-receptionist werd de zoektocht naar goedkope alcohol een steeds dominantere hobby, ja zelfs: een levensstijl. “Margalev: principiële zatlapperij, een protest tegen de collectieve zatloosheid”, zo omschrijft een krabbel in een agenda uit de Oude Doos dat tijdperk. (Kennen jullie dat verhaal over de Wisigoten, dat hun dorpsraden alle belangrijke beslissingen tweemaal moesten bespreken: één keer nuchter, en één keer zwaar in de wind?). Aan de meeste herinneringen uit die periode, ook aan de gelukkige, of misschien zelfs: voorál aan de gelukkige, kleeft dan ook een doordringende alcoholwalm. Met mijn beste vrienden van dat moment kwam ik trouwens overeen dat dát de definitie van geluk moest zijn: samen door de sneeuw naar een receptie fietsen.

Wanneer je leven verwordt tot één voortdurende beneveling, heeft dat minstens één vervelende bijwerking: nieuwe vrienden en vriendinnen maak je doorgaans uitsluitend nog in beschonken toestand. Van alle liefjes die ik in die jaren tegenkwam, kuste ik er geen enkele de eerste keer in nuchtere toestand. Af en toe leidde zo’n ontmoeting dan al wel eens tot een relatie, maar die waren er dan ook vaak naar.

Tot Blogvir ten tonele verscheen. Nu zal ik de laatste zijn om iets kwaads te zeggen over Blogvirs capaciteiten op dit vlak, laten we zeggen dat ze het wijnvat aardig weet staan. En toch werd het bij haar anders, rustiger, beheerster, maar vooral: ruimer. De adolescente fixatie op de fles verdween, andere perspectieven dan dat van de dronkenlap bleken tot mij grote verbazing óók rechtsgeldig, ik ontdekte dat er ook andere hobby’s dan Feestjes bestonden. Het leven kreeg enige regelmaat, ik leerde drinken als een volwassene en ik leerde nuchter kussen.

Ik was dertien toen ik een fles Retsina won, en het duurde nog eens bijna dertien jaar eer mijn geest weer enigszins helder werd.

Ik zou niet willen dat het anders was gegaan.

10-07-2008 om 11:38 geschreven door hersenspinsel

MUXTAPE is voor het internettijdperk wat de cassettes waren voor onze puberjaren: een gemakkelijke manier om compilaties te maken van je favoriete groepen en die met je vrienden te delen. Ideaal dus voor wie graag nieuwe fijne muziekjes ontdekt!

jerre.muxtape.com bevat sinds vandaag een twaalftal nieuwe pareltjes (de eerste aflevering heeft deze blog gemist), en ook loopje.muxtape.com, vir.muxtape.com en gillesdebil.muxtape.com mogen er wezen (al zou ik diene Cuckoo er toch dringend uithalen, Gilles!). Lieven.muxtape.com deed ooit ook een dappere poging, maar helaas heeft-ie ondertussen alles per ongeluk weer gewist: if you are lieven, you can begin uploading here. Ook kimstertje.muxtape.com kampt jammer genoeg met hetzelfde probleem.

Voor de ongelukkigen die het voorlopig nog zonder eigen radiostation moeten stellen: meedoen is vrij simpel. Je kiest op muxtape.com een gebruikersnaam en een paswoord en vervolgens kan je een aantal liedjes uploaden. Op gebruikersnaam.muxtape.com kunnen andere mensen je compilatie dan komen beluisteren.

Soit, de nieuwe selectie is de volgende, mét klank op jerre.muxtape.com!

Modest Mouse – Bukowski: Zó de nagel op de kop dat het bijna pijn doet: “every night turns out to be a little bit more like bukowski, and yes i know he’s a pretty good read, but god who would want to be, who would want to be such an asshole?”

The National – About Today (live): hoe troost klinkt, en berusting, you just walked away, and i just watched you.

Sonic Youth – (She’s in a) Bad Mood: van een intensiteit waar enkel A Silver Mt. Zion bij in de buurt komt. En al even weinig toonvast. (Een tip voor wie ’t leren spelen wil: leg uitsluitend hoge E-snaren op je gitaar.)

Jim O’Rourke – Halfway to a Threeway: éérst luisteren naar dit gevoelige liefdeslied, pas dán de tekst opzoeken! (Of, om de pret al te bederven: “as i lay you down a my bed, it doesn’t matter that you’re brain dead”)

Mount Eerie – Great Ghosts: nog meer humor, dit keer van “I still wallow as” Phil. Mijmeringen over hoe het zou zijn om alleen te gaan leven.

Het Zesde Metaal – Gasten: een West-Vlaming die te diep in de Oude Doos heeft gekeken.

Elliot Smith – King’s Crossing: één van de donkerste nummers ooit, “give me one good reason not to do it”, en dat z’n zusjes op de achtergrond (hartverscheurend!) “because we love you”, en dan weer hij “don’t let me get carried away”, en even later stak hij een dolk door z’n hart.

13+God – Soft Atlas: rap kan ook mooi zijn.

The Shins – New Slang, zoals het een compilatiecassette betaamt uit een oude Duysteraflevering geknipt.

Joan As A Policewoman – You Don’t Own It: geschreven voor haar maatje Elliot (die van de dolk).

Gravenhurst – Nicole: als BLOGVIR en ik ooit een openingsdans moesten kiezen, dan zou het deze zijn.

Black Heart Procession & Solbakken – Voiture en Rouge: het hijgt, het is Frans, het is niet Gainsbourg

09-07-2008 om 00:00 geschreven door hersenspinsel