Constitutioneel of atopisch eczeem

Wat?

Constitutioneel of atopisch eczeem is de meest voorkomende vorm van eczeem.

De aandoening wordt gekenmerkt door een ontstoken huid, veroorzaakt door een allergie. ‘Atopie’ staat voor ‘neiging tot allergisch reageren’, ‘constitutie’ betekent ‘aanleg’. Anders gezegd: het atopische eczeem is een erfelijke, niet-besmettelijke aandoening waarbij een allergische reactie op de huid optreedt.

Symptomen

De klachten bij constitutioneel eczeem zijn:

• een droge huid die rood, warm en gezwollen is;
• schilfertjes;
• rode bultjes;
• vochtblaasjes;
• vochtafscheiding;
• korstjes;
• jeuk;
• een grove huid indien de kwaal chronisch is.

Typisch is dat ook de niet-aangetaste huid droog is en schilfert, wat de jeuk in de hand werkt.

Mensen met atopisch eczeem zijn bovendien gevoeliger voor huidinfecties. Hun huid raakt ook makkelijker geïrriteerd door onder meer kleding, afwasmiddelen, wol en nylon en door zich frequent te wassen met zeep.

De aandoening kan gedurende een korte tijd optreden (acuut eczeem) maar ook jarenlang blijven bestaan (chronisch eczeem). Bij de chronische vorm wisselen periodes met en zonder eczeem elkaar vaak af.

Verloop

Hoewel atopisch eczeem op elke leeftijd kan opduiken, slaat het meestal al op zeer jonge leeftijd toe, vaak nog voor de eerste verjaardag. Bij baby’s wordt de kwaal ook dauwworm genoemd, omdat vochtige plekken verschijnen die op dauwdruppels lijken en de huiduitslag, net als een worm, ringvormig is.

Deze acute vorm van eczeem komt vooral voor op de wangen, achter de oren en op de hoofdhuid. Naarmate het kind ouder wordt, verplaatst het eczeem zich vaak naar de armen en benen.

Als het kind twee tot vier jaar oud is, neemt de kwaal meestal af. Soms gaat dit eczeem over in astma of hooikoorts.

Jongeren ouder dan veertien jaar en volwassenen krijgen meestal de chronische vorm van eczeem. Doorgaans neemt de ernst van de aandoening af met het ouder worden.

Oorzaken

Het atopische eczeem is erfelijk bepaald. Ook als de ouders geen tekenen van eczeem vertonen, kunnen ze de kwaal toch aan hun kind doorgeven. Waarom het eczeem bij de een wel en bij de ander niet doorbreekt, is niet bekend.

Wel weten we dat onderstaande factoren – of een combinatie ervan – het eczeem uitlokken en verergeren:

• ingeademde stoffen veroorzaakt door:
• huisstofmijt;
• honden -en kattenroos;
• schimmel;
• planten;
• dierlijke producten in beddengoed (zoals veren, dons, wol);
• vloerbedekking;
• pollen;
• gras;
• bomen;
• voeding: eiwit, koemelk, pinda's, vis, schaaldieren, peulvruchten, noten, fruit, groenten, granen;
• klimatologische omstandigheden: droge lucht (vorst), vochtige warmte, zon, weersveranderingen;
• verzwakte weerstand, bijvoorbeeld door slaaptekort of (over)vermoeidheid;
• psychogene factoren, zoals emotionele stress;
• aandoeningen met koorts;
• huidbacteriën (vooral stafylokokken).  

Diagnose

Omdat vele factoren een rol spelen, is het vaak erg moeilijk om de juiste boosdoener(s) te vinden, temeer omdat het ene lichaam er onmiddellijk op reageert en het andere pas na enkele dagen of soms nog later.