Kortenberg is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente telt ruim 18.000 inwoners.
Geschiedenis
Op het grondgebied van Erps-Kwerps is een Romeinse villa opgegraven. Tevens vond men op de site een begraafplaats van de Franken.
In 1095 erkende Gualgericus, bisschop van Kamerijk, het bestaan van de religieuze gemeenschap op de Curtenbergh. Daarom wordt 1095 als stichtingsdatum van Kortenberg aanvaard. De kloosterlingen verhuisden in 1222 van de heuvel (de Curtenbergh) naar het dal aan het Minneveld waar nu nog steeds de Abdij van Kortenberg is gevestigd.
Van oudsher is het de woonplaats van de Heren van Cortenberg, die een belangrijke rol speelden in de geschiedenis van het Hertogdom Brabant. Erps was, zeker sinds 1286, de hoofdplaats van een meierij.
De aanleg van een steenweg van 1706 tot 1709was een belangrijke gebeurtenis in de groei van de gemeente, evenals de aanleg van de spoorleg in 1866. Op het einde van de negentiende eeuw werden in Kortenberg en Erps-Kwerps door de nieuwe burgerij heel wat nieuwe villa's gebouwd, in Belle Epoque stijl met veelal typische torentjes.
Op 27 augustus 1914 staken de Duitse troepen bij hun inname van Kortenberg een lokale brouwerij, een aantal villa's en een kasteeltje in brand.
Kernen
Naast Kortenberg zelf bestaat de gemeente nog uit de deelgemeenten Erps-Kwerps, Everberg en Meerbeek. In het zuiden van Everberg ligt het gehuchtje Vrebos. Tussen Erps en Meerbeek ligt in de buurt van het station het gehucht Schoonaarde.
Abdij van Kortenberg
Op de huidige locatie is sinds 1222 een abdij aanwezig. In 1312 ondertekende Hertog Jan I van Brabant in de abdij het Charter van Kortenberg.
De abdij kende een bewogen geschiedenis van brandstichting, plundering en heropbouw. De oudste nu nog resterende gedeeltes zijn het poortgebouw met de gotische spitsvormige toegangspoort uit het begin van de zeventiende eeuw, het Veehof uit 1650, het pachthof de Bouwerij uit 1732 en het abdijkasteel gebouwd van 1779 tot 1783. De traditionele ridderzaal en de barokke abdijkapel dateren slechts van 1934. De abdij, eigendom van het bisdom, werd op 14 februari 2005 bij Vlaams ministrieel besluit opgenomen als beschermd monument. De Oude Abdij Kortenberg is thans een bezinningscentrum en wordt door een vzw uitgebaat.
De abdij huisvest o.a. een afdeling van he centrum voor beroepsopleiding en begeleiding voor personen met een handicap en arbeidshandicap, Job-Link. Het centrum leidt personen met een (arbeid)handicap op in alle beroepen. Op het domein van de Oude Abdij is er een praktijkgerichte horeca-opleiding. Deelnemers aan deze opleiding verzorgen de catering van het volledige bezinningscentrum.
Verkeer
De gemeente wordt doorkruist door de autosnelweg A3/E40. Hoewel op het grondgebied van de gemeente wel de parking Everberg van deze snelweg is gelegen, zijn er geen op- of afritten in de gemeente zelf. Afrit 21 in Sterrebeek en afrit 22 in Bertem zijn de dichtstbijgelegen toegangspunten. De belangrijkste gewestweg is de N2.
Kortenberg heeft een spoorwegstation aan de lijn Brussel-Luik (lijn 36). Ook de kern Erps-Kwerps heeft een spoorwegstation op diezelfde lijn. Bij uitrol van het gewestelijk expresnet zullen deze stations een hogere bedieningsfrekwentie krijgen.
Kortenberg wordt ook bediend door heel wat buslijnen van de Lijn. De lijnen 351, 352 en 358 verbinden alle drie via verschillende routes Leuven via Kortenberg met de Brusselse agglomeratie. Lijn 225 verbindt Kortenberg met Vilvoorde. Het gehucht Vrebos wordt apart verbonden met Brussel dankzij lijn 318. Lijn 271 van Brussel naar Kampenhout doet de kern van Erps-Kwerps aan. De nieuwe START-lijnen 651 en 652 verbinden Leuven via Kortenberg met Brussels airport en de bedrijvenzone Brucargo.
Onderwijs
De gemeente richt in elk van de vier kernen zelf basisonderwijs in:
- De Klimop in Erps-Kwerps
- De Negensprong in Everberg
- De Regenboog in Kortenberg
- De Boemerang in Meerbeek
De oudste nog bestaande school in de gemeente is de vrije basisschool Mater Dei in de kern Erps-Kwerps. De Vlaamse Gemeenschap richt ook onderwijs in: de gemeenschapsschool Hertog-Jan heeft zowel een basisschool als een middenschool, waar de eerste 2 jaar van het secundair/voortgezet onderwijs gevolgd kan worden. De academie van zaventem heeft een filiaal in Kortenberg, zodat ook deeltijds kunstonderwijs wordt aangeboden. De meerderheid van leerlingen in Kortenberg die secundair/voortgezet onderwijs volgen, doen dit in de gemeenten in de regio met een groter aanbod, zoals Leuven, zaventem, Rotselaar, Haacht en Tervuren. Er zijn ook meerdere scholen die met eigen buslijnen leerlingen elke dag oppikken. De Lijn heeft als "extra dienst" een aantal specifieke schoolbuslijnen vanuit Kortenberg naar scholen in Haacht (516), Zaventem (Za1) en Heverlee (bij Leuven) (521, 522, 523).
Bekende Kortenbergenaars
Personen die in Kortenberg geboren of gestorven zijn, geruime tijd in Kortenberg verbleven hebben, of er nog wonen.
- Marie Abts-Ermens
- Félicien Marceau (geboren Louis Carette)
- familie de Merode
- Willem Charles Ghislaine van Merode (1762-1831), Prins van Rubempré-Everberge
- Minister van Staat Charles-Antoine-Ghislain (Karel) graaf de Merode-Westerloo
- Albert Jozef baron de Vleeschauwer van Braekel
- Minister van Staat Robert Houben Jean Meeus
- generaal Bernard Montgomery (in 1941 en 1944)
- Edward Schillebeeckx
- Minister van Staat Karel Van Miert
Verbroedering
De gemeente Kortenberg is verbroederd met de gemeente Parcé in Bretagne, Frankrijk en Blauwgrond in Suriname.
|