Vandaag
hebben we vooral materiaal gemaakt. We hebben plannen getekend van alles wat
uit hout moest gemaakt worden. Daar zijn we twee uur en half aan bezig geweest
om uit zo weinig mogelijk hout zoveel mogelijk stukken te halen. Het was niet
makkelijk, maar het is uiteindelijk gelukt.
Zaterdag 24
juli
Een
gelukkige verjaardag aan Ilan!!!!
Iedereen
ging vandaag naar HO! Internetten en zwemmen, ik blijf hier want ik mag toch
niet in een chloorzwembad zwemmen. Ik dacht om er een eenvoudig rustig dagje
van te maken. Niets was minder waar.
Ik
vertrek rond 9 uur naar de markt. Ik zeg tegen Frank dat hij voor mijn niet
moet koken, dat ik als het goed is zelf wel iets maak. Ik ga nog eerst even
iets vragen bij een plaatselijke houtsnijder en ga dan naar de markt. Onderweg
wil een man nog een foto van zichzelf. Het is best grappig dat als je met je
fototoestel rond loopt een aantal mensen willen dat je een foto van hen maakt.
Toenik voorbij de katedraal kwam zag ik
dat er iets ging gebeuren. Toen ik van op een afstandje stond te kijken sprak
een kind me aan. Waarom ben je zo aan het kijken?Ik vertelde dat ik wilde weten wat er ging
gebeuren. Ze vertelde me dat er iemand ging trouwen en dat ik maar wat dichterbij
moest gaan staan. Dus ging ik naar
binnen. Ga nog maar wat dichter zei ze tegen mij. Ik ging dus wat dichter
staan en vroeg aan een omstaander of ik fotos mocht trekken. Dat was geen
probleem. Toen de bruid was aangekomen ging stilaan iedereen naar binnen. Ik
zag een bekende man (iemand die meewerkt aan het project) en vroeg of het
mogelijk was of ik binnen een kijkje nam. Hij vertelde me dat iedereen
uitgenodigd was en dat ik dus gerust naar binnen mocht gaan. Ik dus naar
binnen! Ik zette me discreet op de achterste rij. De man van het project kwam
al heel snel een misboekje brengen. Niet veel later kwam een meisje vragen of
ik vooraan wilde zitten. Dat vond ik best oké en dus volgde ik haar meer naar
voor. Ik zat nu ineens in het midden van de kathedraal. Ik was de enige blanke
in de kerk, maar niemand die dat raar vond, alleen in het begin ikzelf een
beetje. Maar omdat ik me zo welkom voelde ging dat gevoel al snel over. Ik
bedacht me ook bij het begin van de dienst dat ik een nogal korte short en een
topje met een nogal blote rug aanhad en dat dat misschien toch niet zon
gepaste kledij was om in de kerk te zitten. (ik kon ook niet weten datik plots in de kerk ging belanden.) Maar
niemand maakte daar een probleem van.De
misdienst begon in het Ewe en dat begreep ik dus niet! Maar gelukkig wisselde
de stukken Ewe zich af met Engelse stukken zodat ik toch ongeveer de helft van
de dienst begrepen heb. De dienst duurde twee uur en half, maar was op geen
enkel moment saai. In het programmaboekje kon ik volgen wat er ging
gebeuren.
(dat was gelukkig in het Engels) je kan een huwelijksmis een beetje vergelijken
met een mis van bij ons. Alleen duurt ze veel langer, zijn de gebeden intenser
en word er meer gezongen en gedanst. Best indrukwekkend om te zien hoe een hele
kerk uit zijn dak gaat. Bij bepaalde liedjes zingen en dansen ze en zwaaien ze
met hun zakdoek. Net als bij ons zegt het koppel ja als er gevraagd word of ze
elkaar als man en vrouw nemen en zeggen ze een tekstje als ze de ringen geven.
Dan gaat de kerk uit zijn dak want dan moeten ze kussen. Dat is de moment dat
de bruidegom de sluier van de bruid naar achter doet en haar kust, maar de
bruidegom maakt er een spelletje van en doet eerst twee keer alsof en doet
daarna pas de sluier omhoog. De eerste offergang: de mensen steken hun gift
eigenlijk in hun zakdoek en gaan al dansend naar voor om het geld in het
offerblok te gooien. En gaan daarna al dansend weer naar hun plaats. In de
helft van de viering gaat het koppel plots naar achteren in de kerk. Je denkt
bijna dat ze verdwijnen uit de kerk, maar ze gaan achteraan de kelk met de wijn
en de hosties halen. Na de zegening van de hosties en de wijn mag iedereen te
communie gaan. Dan nog enkele gebeden en dansen en bedankingen en dan komt de
tweede offergang, deze dient om het koppel te steunen. Dus weer naar voor geld
in het offerblok en dan is de dienst gedaan. Na nog een bedanking gaat het
koppel voorgegaan door enkele officiele manen en gevolgd door familie, enkele
koningen, quen mothers en ouderen de kerk uit. Natuurlijk met het nodige gezang
en gedans. Je kan ook via de zijuitgang de kerk verlaten. Daar kom ik Liesbeth
tegen een van de kleuterjuffen waarwe
met samen werken, zij vond het geweldig dat ik in de kerk was en een hele
dienst heb meegedaan. Na de dienst
volgde nog de nodige fotomomenten en daarna kwam de receptie. In het
huwelijksboekje kon je dit helemaal volgen. Ik ben stilletjes verdwenen toen ze
aan de fotos begonnen.
Nog onder
de indruk van de dienst ben ik dan toch op de markt geraakt. Nog een stofje
gekocht, wat bissapbloemen om een van de dagen bissap te maken (de vorige zijn
al in België) en een pot oploschocomelk.
Terug thuis
gekomen heb ik een lekker ommeletje met een beetje ui, een wortel en een tomaat
gemaakt. Heerlijk.Verder ga ik er nog
wel een rustig dagje van proberen maken, maar ja dit is Afrika en alles is
mogelijk dus wie weet wat staat er me nog allemaal te wachten?
Maandag 19 juli Vandaag kwamen de leerkrachten naar ons thuis. We hebben hen het speelgoed laten zien dat wij bij hadden. Je had hun ogen moeten zien! We hebben met hen bespoken wat we nog gaan maken en daarna samen hen met het speelgoed gespeeld. Ze vonden het geweldig! Ze hebben er een hele tijd mee gespeeld, ze hadden dit waarschijnlijk nog nooit gezien!! Ze vonden het geweldig. Voor hen was dit niet zo makkelijk. Ze weten bv niet dat je een puzzelstuk kan omdraaien en dat het dan wel past. Zo zie je maar dat je die vaardigheden echt moet leren en dat die niet vanzelf komen. Ze vonden het ook heel leuk om samen met hen de prentjes voor de alfabet kaarten te kleuren en te lamineren. Dat kenden ze niet, maar dat wilde ze wel leren. Onze kleuterjuffen waar wij mee samen werken zijn echt heel enthousiaste juffen. s avonds kwamen er twee bandjes spelen. Bij de ene groep waren er ook dansers bij, allemaal kinderen! Knap om te zien.
Dinsdag 20 juli Ik trek er voor het eerst echt alleen op uit! Ik was al wel alleen naar het internetcafe geweest en naar het dorp maar vandaag ga ik alleen naar de pottenbakkerij in Fesi! Dat is een dorp verder. Met de fiets is dit een tochtje van ongeveer 20 minuten bergop en bergaf rijden. De politiecontole kwam ik vlot voorbij, ik heb vriendelijk goede morgend gezegd en mocht gewoon verder rijden. Betalen is hier niet zo eenvoudig als het lijkt!als je in de bank geld wisseld krijg je allemaal briefjes van 50cedi, maar op veel plaatsen kunnen ze hier niet op weergeven! Dus ik mee naar de huizen een eindje verder om te kunnen wisselen. Terug met de fiets naar het huis! Weer probleemloos voorbij de politiecontrole en hop naar het huis. Ik kan je zeggen dat het best vermoeiend was,want het was best warm vandaag. O ja een klein detail de remmen waren stuk! Berg op is dit niet ze erg, maar berg af vond ik dit toch een beetje spannend! s middags zijn we met een aantal leerkrachten naar de markt getrokken. Daar moet je soms goed kijken waar je loopt(er liggen veel stenen op de grond),met als gevolg dat ik dus knal tegen zon schaal op een kind zijn hoofd loop. Gelukkig bleef de schaal liggen. Maar mijn oogkas deed er wel flink zeer van! Nieuwe les= niet alleen naar de grond maar ook voorbijwandelende schalen kunnen gevaarlijk zijn!
Woensdag 21 juli Deze morgen hebben we afscheid genomen van Linda, Victor, Elly,Frank en Ad. Linda zorgde ervoor dat er elke maaltijd groenten op ons bord kwamen! Linda is nog maar een paar uur weg en de volgende maaltijd bestond uit rijst en een klein stukje kip! Ik denk dat we af en toe zelf mee op groentenjacht zullen moeten! En geloof mij dat is hier niet gemakkelijk. Op sommige marktdagen vind je amper 10 worteltjes en 3 kooltjes. Wetende dat we tot nu toe met 18 mensen moesten eten! Dan heb je niet veel groenten per persoon! Maar het was altijd heel lekker! De kleuterjuffen gaan vandaag met een deel materiaal naar 2 kleuterscholen, we willen samen met de kinderen spelen met het materiaal. Zo konden we hun reactie zien. In de eerste school was er weinig structuur en veel te veel kinderen in 1 klas! Maar de kinderen genoten er van. In de tweede school was er veel meer structuur! Liesbeth de juf die mee in het project zit ging helemaal mee in het spel. Zij begon meteen nieuwe dingen te bedenken met het materiaal. Zo begon ze de noppers volgens kleur te sorteren, ze te tellen, er letters mee te schrijven, . Leuk om te zien hoe die juf op zo een korte tijd helemaal mee is. Een lege taxi vinden is een hele uitdaging!! Wij dus zowel in het heengaan als in het terugkomen met 4 op de achterbank lekker warm. In het terugkomen moesten er zelfs twee Afrikaanse vrouwen samen op de voorbank zodat wij mee konden. En die vrouwen kende elkaar helemaal niet. Nationale feestdag in België, en wij eten frietjes, met wortsjes en een slaatje vanavond. Weliswaar frietjes van Yam.
Donderdag 22 juli Na een hele korte nacht, om 4 uur was er iemand aan het rondsleffen en kon ik dus niet meer slapen, trekken we naar de twee andere kleuterscholen. In de beide scholen was er wel structuur en deden de kinderen goed mee. Leuk om te zien dat de kinderen het materiaal tof vinden. De juffen moesten wel tolken voor ons, want de kinderen hier spreken amper Engels. Het is best vermoeiend om les te geven in een warme klas en in het Engels terwijl de kinderen je niet begrijpen. De terugtocht hebben we te voet gedaan een dik half uur wandelen in de blakke zon, want vandaag is het echt heel warm. Gisteren vroegen ze ons nog of we het niet koud hadden omdat wij in onze topjes rond lopen en het voor hen gisteren een koude dag was. Wij vonden het dus goed weer. Halverwege begon ik zo stillaan door te hebben dat mijn schouders het een beetje warm begonnen krijgen. En ja hoor tegen dat ik thuis kwam waren ze mooi verbrand!! Ik hoop dat dat mooi zal bruinen. Verder hebben we deze middag nog verder aan het materiaal gewerkt. (in de schaduw)
Op dinsdagavond hadden we een echte Afrikaanse hevige regenbui!! Die
duurde wel een tijdje gelukkig waren we thuis, want anders zouden we erg nat
geweest (lees doorweekt)!
Op woensdag hebben we een hele trip voor de boeg!! Eerst gaan we naar
een apenbos! Voor een klein bedragje ging je met de gids het bos in! Daar mocht
je de apen een banaan geven!! Je moest ze wel goed vasthouden, want anders was
je ze al heel snel kwijt!! Dat was wel leuk wilde apen die van overal te
voorschijn komen en die lekker komen eten. Het enige nadeel: mieren.
Reusachtige mieren in vergelijking met de onze en natuurlijk bijt er een in
mijn teen. Ik kan u garanderen dat dat pijn doet. De rest van de dag heb ik dus
goed uitgekeken voor mieren.
Na de apen zijn we naar de Hogeschool voor lerarenopleiding gegaan, maar
daar waren ze bezig met hun examens en daar waren we snel weer weg. Dan reden
we naar de struisvogelboerderij! De struisvogels zagen er niet zo verzorgd uit
als bij ons. Ze eten enkel de eieren en niet het vlees.
Tot slot reden we naar de waterval, daar betaal je inkom en mag je naar
de waterval!! Een eind stappen door de jungle. De weg vinden is eenvoudig, want
je moet gewoon het aangelegde padje volgen. De tocht was best vermoeiend door
de warmte en de vochtigheid. Maar het resultaat was bangelijk!! Een zeer mooie
waterval waar aan de rotsen ik zou niet weten hoeveel vleermuizen hingen. Af en
toe fladderden ze in het rond. Het water was best wel koud. Na een tijdje
moesten we weer vertrekken, want het weer zag er zeer wisselvallig uit. Terug
een vermoeiend tripje door de jungle.
Op de terugrit verloor het busje een onderdeeltje, maar we konden
gelukkig verder rijden!!
Donderdag zijn we met een klein groepje naar de special needs school
geweest, ons buitengewoon onderwijs. Dat gebouw was in orde en ze hadden een
mooie groene speelplaats. De directeur was er niet en die had de sleutel van de
lokalen! Dus wij konden niet in de lokalen kijken. De motivatie van de
leerkrachten was ook niet alles.
De rest van de dag heb ik vanalles uitgeknipt!!
s Avonds was de naaister naar het huis gekomen en heb ik aan haar
verteld hoe ik mijn kleedje wil. Helemaal volgens eigen ontwerp! Ze heeft een
schets gemaakt enmijn maten genomen, mijn
stofje meegenomen en dan maar hopen dat mijn kleedje voor zaterdag af is zodat
ik het kan aandoen voor de kick-off party.
Vrijdag heb ik er een rustig dagje van gemaakt de hele bende ging naar
Ho. Daar is snel internet en een zwembad, maar daar ik hier ook kan internetten
(wel heel traag) en ik niet mag zwemmen ben ik dus niet meegegaan! Samen met
Mathias en Linda ben ik naar de markt gegaan. Ik heb daar nog een stofje
gekocht en bloemen om bissap te maken. Dus op mijn verjaardagsfeest als
aperitief bissap. Na de markt een terrasje gedaan. Aan de overkant van de
straat zat een aapje. Ik heb daar een aantal fotos van gemaakt en als ik wilde
kreeg ik de aap. Ik heb hen proberen uitleggen dat je in ons land geen aap mag
houden. Dat begrepen ze niet. Maar als ik hem heel de uitleg deed vond hij het toch
maar beter dat ik hem niet meenam. We zijn ook naar de potterij geweest daar
hadden ze heel leuke dingetjes, moeilijk om te kiezen wat ik wilde!! Terug in
het huis zijn we begonnen aan de groentensoep voor s avonds. Toen bijna alle
groenten gekuist waren kregen we telefoon van de mensen uit het busje. Ze
kwamen ons oppikken, want we waren uitgenodigd door een koning van een dorpje
aan het meer om te komen eten. Ze wilde ons bedanken omdat Tsatsaboli sport
daar de schoolgebouwen had opgeknapt. Dus een verwelkomsceremonie en eten. Ik
heb gegeten omdat het onbeleefd zou zijn om te weigeren en het was ook lekker,
maar als ik de blik van de kinderen zag die voor ons zaten dan kreeg ik amper
eten binnen. Toen we naar de school waren gaan kijken zag ik een kindje huilen
en toen ik over zijn buikje aaide voelde ik meteen een ondervoedingsbuik en een
navelbreukje. En wij zitten daar lekker te eten voor hun ogen mijn hart brak
echt als ik hun gezichtje zag. Op zon momenten besef je echt dat wij het heel
goed hebben in België.
Ik moest natuurlijk weer naar de wc en vroeg dus waar de wc was. Deze wc
was de grootste uitdaging tot nu toe. Pikdonker, gewoon een afwaterende
betonnen plaat en overal lagen al hoopjes en plasjes, je moest dus goed
uitkijken waar je ging staan!! Maar ja als de nood het hoogst is dan doe je dat
gewoon.
Zaterdag was de grote kick-off party daar. Evy
de naaister kwam s morgens onze kleedjes brengen. Ik was zeer tevreden met
mijn jurkje. Snel aandoen en klaar voor de party.
De party
was een grote ceremonie om ons te verwelkomen in de gemeenschap. Al de
koningen, queen mothers en ouderen van Kpando waren aanwezig in vol ornaat met
al hun juwelen. Echt de moeite om te zien. Er was ook een prachtige parasol die
enkel bij heel speciale gelegenheden buiten komt. Al de belangrijke mensen van
Kpando kwamen spreken. Ze heetten ons allemaal welkom in de gemeenschap. Op het
einde kregen we een welkomssteen die elk kind van Kpando krijgt een teken dat
we echt opgenomen waren in de gemeenschap.
We kregen
ook een handgeweven sjaal. Die is werkelijk prachtig. Aan de ene kant staat er
Kpando op en aan de andere kant Antwerp. Ik vond dat een emotioneel en
indrukwekkend moment. Nadien zijn we met al de koningen, ouderen en queen
mothers op de foto gegaan. Tot slot hadden we de eer om nog eens binnen in het
koninklijk paleis te gaan kijken. Daar zaten de koningen om nog eens te zeggen
dat we welkom waren.
De rest van
de dag heb ik het rustig aan gedaan.
Vandaag zondag
word het onze rustdag dus veel staat er niet op het programma. Vanaf 9.30uur
Linda en ik begonnen aan het eten. We hebben een beetjemoeten improviseren, want veel groenten
vinden we hier niet. Dus maakten we een wortelslaatje, mangochutney, rijst en
dan ajuin met zoete aardappel, tomaten en boontjes in de pan gaar laten worden.
Het was best lekker voor een experiment. Voor de rest van de dag lekker luieren
want het is verschrikkelijk warm hier vandaag. Enkel even naar het internet
café als het een beetje frisser is om dit alles te posten.
