Heeft u een leuke foto of groepsfoto. Heeft u belangrijke informatie over het reilen en zeilen van de Rijkswacht in Limburg met eventueel bijkomende documentatie. Een mailtje is steeds welkom.
KEN JE OUD RIJKSWACHTERS DIE INTERESSANTE INFORMATIE HEBBEN OF KUNNEN HEBBEN BETREFFENDE DE RIJKSWACHT (liefst met foto's) STUUR DIT ADRES DOOR
Zoeken met Yahoo
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
{TITEL_VRIJE_ZONE}
WELKOM OP ONZE BLOG RIJKSWACHT NOSTALGIE - LIMBURG
Laat de geschiedenis niet verloren gaan - hebt u informatie? stuur ze ons door !
07-03-2007
FOTO BRIGADE TONGEREN
Klik op foto voor vergroting. Brigade Tongeren is was van oudsher al een district en vervulde een belangrijke rol in de Limburgse politiewereld en naderhand ook in het gerechtelijk arrondissement. Tongeren was een districtshoofdplaats. Het gebouw is momenteel nog steeds in gebruik, gedeeltelijk door de lokale politiezone en het andere gedeelte door de federale politie FGP.
Zittend: Eric Haustraete - Eric Vanaecken -Martin Bemelmans - Patrick Platteeuw en Meurs
De onderlijnden zijn Limburgers.
1OWM Rogiers was onze hoofdonderrichter - de toenmalige OWM Vereecke was toen de hulponderrichter. Maakten nog deel uit van de afdeling : Fraipont Roland, Christis Eddy, Vanaken Eric, Putseys Larry, Holderbeke, Bossuyt Paul, Vanavondt Alfons en misschien zijn er nog een paar die ik vergeten ben. Wie kent ons liedje nog ? CHerio CHerio bij Rogiers daar zingen ze zo, weg met Vanacker, Vanhinsbergh kapot, geef ons de beker en Heymans werd zot. Gelukkige tijden waren het toen. Nostalgisch
Reactie door Oscar Hermans als laatste onderdeel bijgevoegd.
Ook in de begin tachtiger jaren waren het zeer moeilijke tijden met betrekking tot het sluiten van de mijnen. Voor sommigen gemengde gevoelens want onder de Limburgse rijkswachters waren er velen die ook stamden uit een mijnwerkersgezin. GEYSELINCK werd toen aangesteld als manager in verband met de mijnsluitingen.
Rechtsonder de twee van rechts is 1OWM Jean JOLLING (+) toen brigade Tongeren Op de vierde trede rechts is 1WM Pierrot CROES (Toen brigade Borgloon) Op de derde trede - links naast Croes staat 1WM Herman MAES (brigade Tongeren-pensioen)
Met dank voor de inzending aan Herman MAES.
(Herkent u iemand op deze foto? Laat het ons weten)
Een convooibegeleiding met Harley Davidson Electra Glide, een Porche 911 en een BMW 2002Ti(Klik op foto
De Motards zijn: Vooraan: 1OWM Johnny Hermans - 1WM Hubert Franssen 2° rij: 1WM Jos Vandersmissen - 1WM Jaak Magnette (+) Bij de Porche staat adjudant Eduard Vanderspikken (+) Bij de BMW staan 1WM Camillus - 1WM Leon Reynders bestuurde de BMW Op de achtergrond staat Commandant Joseph Schrey hoofd wegpolitie Limburg
Met dank an Guy De Raeve en Nico Dillen (voor de aanvullingen)
Vooraleer de Rijkswachtgeschiedenis weer te geven, even een korte schets over "GENK" Waarschijnlijk ontstaan uit een Keltische nederzetting. Van oudsher behorende tot het graafschap "Loon". Voor het eerste werd de naam genoemd in 1108 in een schenkingsakte van Graaf Adolf van Saphenberg. Op 01/12/1393 kwam het begevingsrecht van de kerken toe aan de Abdis van Munsterbilzen voor wat betreft de kerken van Gellik en As terwijl de Graaf deze van Riemst en Genk toegewezen kreeg. De vele oorlogen en bezetting door verschillende vreemde troepen zorgden voor een ontvolking.
In 1570 werd door Filips II de rechtspraak vereenvoudigd. Hekserij werd met strenge straffe beteugeld. De Booi (uitgesproken zoals op zijn Engels Boy) voorloper van de politieman, moest overtreders en misdadigers opsporen.
In 1712 woonde er in Genk ongeveer 800 mensen In deze periode werd het eerste gemeentehuis geïnstalleerd in de kapelanie.
Omstreeks 1775 werd gerechtelijk recht hervormd onder de Oostenrijkse Habsburgers; Alle ter dood veroordeelden zouden eerst worden gewurgd voordat zij op het wiel werden geradbraakt en op de brandstapel terecht kwamen.
Tijdens het Franse bewind werden de graafschappen afgeschaft en richtte men departementen op. Er werd in 1789 een nieuwe codex opgesteld van misdrijven en straffen.
De Franse brigade generaal WIRION kreeg de leiding over de op 30/01/1794 aangehechte gebieden en naar Frans model organiseerde hij ook op het Belgisch grondgebied de Gendarmerie Nationale. Twee aangrenzende brigades mochten nooit meer dan zes postmijlen van elkaar verwijderd liggen en zo werden door hem 210 nieuwe rijkswachtbrigades opgericht, waarvan 16 voor het departement "Nedermaas". Dit werd in het besluit van 10/07/1796 vastgelegd.
Op 06/10/1814 brak de "Hollandse periode" aan en werd de Gendarmerie omgedoopt tot Marechaussee. Een belangrijke erfenis van deze periode voor de Rijkswacht waren de reglementen. Reglement op de politie, reglement op de tucht en dienst der gendarmerie. En zo ook het Algemeen reglement voor inwendige dienst der nationale gendarmerie.
De onafhankelijkheid van België. Als gevolg van een eerste aanloop na een toneelopvoering van "De Stomme va Portici". Op 19/11/1830 werd de Belgische Gendarmerie opnieuw een feit.
Na de eerste wereldoorlog groeien nieuwe opvattingen bij de Rijkswacht en brigade Genk wordt overgeheveld van het district Bree naar district Hasselt. Opnieuw volgen een hele reeks van reorganisaties en hervormingen binnen de rijkswacht tot dat op 10/01/1940 er een Territoriale groep Hasselt wordt gecreëerd met een mobiele macht en de compagnies in Hasselt en Tongeren. Genk was dan een district en vormde samen met district Tongeren de compagnie Tongeren.
Vanaf de steenkoolwinning na de eerste wereldoorlog ging Genk van uitzicht veranderen en telde in 1930 reeds 24574 inwoners. Vooral een massale inwijking van arbeiders in de steenkool. Maar ook begonnen andere bedrijven zich rond de steenkoolmijnen te vestigen.
District Genk vormde samen met district Tongeren en Maaseik het gerechtelijk arrondissement Tongeren. Bij de reorganisatie van de Rijkswacht in 1997 werden Genk en Hasselt de twee districtshoofdplaatsen. Men sprak toen van Mega-districten.
Een zeer fijne medewerker en overal gekend in Limburg is toch wel zeker ons "zwaantje" Nico Dillen. Voorts zien wij op deze foto van links naar rechts: Delahey (+) Roebben (Mul Hasselt) Vervruyse (Mons) Thijs (pensioen) Putzeys (pensioen) Claes (pensioen) Morren (Verk. Post Anderlecht) Nico Dillen (Verk. post Hasselt) Marc Vanhauwaert (VP Kortrijk)
La Fraternelle de la Gendarmerie en kolonel Vigneron
Een andere belangrijke gebeurteniss is de in mei 1934 opgerichte Verbroedering van de Rijkswacht - Fraternelle de la Gendarmerie. Erevoorzitter van deze fraternelle was majoor Ketelle, de toenmalige commandant van de Rijkswacht. Aan het hoofd van deze fraternelle stond de reservekolonel en rijkswachtmajoor op rust, de 54-jarige Georges Vigneron. Onder Kolonel Vigneron sluiten op nauwelijks een jaar tijd meer dan 6.000 rijkswachters, waaronder vele officieren, zich aan bij de fraternelle van kolonel Vigneron.
De verbroedering van de Rijkswacht wordt dan omgevormd tot "Het nationaal Verbond van het Rijkswachtpersoneel. Behalve socio- cultuerele activiteiten ging het Nationaal Verbond zich vooral toeleggen op een begin van syndicale activiteiten hetgeen niet direct gesmaakt werd door de officieren binnen de Rijkswacht.
In de begin jaren 70 werd de Verbroedering omnieuw omgevormd tot N.S.R.P. zijnde het Nationaal Syndicaat van het Rijkswachtpersoneel. vanaf dan profileerde deze instelling zich meer als syndicale organisatie ten einde de belangen van het Rijkswachtpersoneel te behartigen.
Naar aanleiding van de nakende politiehervormingen en om als A-politieke vakvereniging te kunnen blijven standhouden werd het NSRP einde jaren '90 opnieuw gereorganiseerd. Intussen werden de banden nauwer aangehaald met de eveneens A-Politieke politievakbond NSBP. Deze twee vakverenigingen smolten samen en vormen thans het huidige N.S.P.V. zijnde Het Nationaal Syndicat voor Politie en Veiligheidspersoneel.
Op deze foto uit 1990: Adjudant; Jos Pareyn 1OWM ; Jan Schonkeren; 1WM ; Jacques VANHOEF - Livinus VAN ENDERT; Alfons BECKERS; Francois MEUS; Michel VANDERHENST; Jos CUSTERS; Marc LEMMENS; Patrick ULRICHS.
Middelste rij: Jean Peeters - Tony Poncelet - Gustaaf Peters - Jacques Brauns - Maurice Fontaine - Mathieu (Michel) Adams - Gerard Weytjens - Ivo Vanmarsenille - Luc Panjaer - Johnny Stevaert - Jean Vanschoenwinkel - Joseph Driesmans
In het tumult van de omwenteling in 1830 geraakte de Marechaussee Op 19/11/1830 ontwricht en werd op korte tijd door de Belgische Nationale Gendermerie vervangen. Van de 4° divisie werd het onverdeelde Limburg bij de compagnies van Luik en het Groothertogdom gevoegd. De compagnie Limburg telde toen drie Luitenantschappen Hasselt, Maastricht en Roermond. Op 07/02/1831 werd de Belgische grondwet goedgekeurd en bij besluit van 15/04/1832 werd het uniform van de Belgische Gendarmes geregeld. Deze kregen een grote en kleine tenue. De beremuts en de politiemuts werden met en granaat versierd.
Ook nu was het bestaan van brigade "Meeuwen" van korte duur. Met de ondertekening van het vredesverdrag van Londen op 19/04/1839 werd ook de verdeling van Limburg definitief en noopte de gendarmeriebevelhebbers tot herschikking want de "Belgische" ambtenaren moesten het Nederlands Limburgs grondgebied verlaten. De kapitein commandant van de Gendarmerie in Belgisch Limburg werkte een nieuwe herschikking uit. De geplande nieuwe brigades waren As - Overpelt en Riemst. De brigade Meeuwen bestond uit 1 brigadier en 4 gendarmen, allen te paard.
De brigade "Meeuwen" werd rond 1840 (alleszins voor 1846) opgedoekt en Bree werd opnieuw brigadestandplaats. In de tweede helft van de 19° eeuw werden in het noorden van Limburg nog enkele brigades opgericht o.a. Peer (Heropgericht in 1885), Lommel (1887) en Hamont (1895)
In 1909 werd de organisatie van de "Gendarmerie gewijzigd. Het aantal brigades was intussen meer dan verdubbeld en bij KB van 25/09/1909 werd het Belgisch grondgebied verdeeld over: GROEPEN - COMPAGNIES - DISTRICTEN en KANTONS. Door deze nieuwe inrichting van 1909 werd Limburg een afzonderlijke compagnie nl. Compagnie Hasselt, behorende tot de groep Luik en telde drie districten nl.: District Bree, District Hasselt en district Tongeren. Het district Bree telde elf brigades: As, Bree, Genk, Hamont, Hechtel, Kessenich, Lommel, Maaseik, Overpelt, Peer en Stokkem. De brigade Bree was gemengd dwz Gendarmes te paard en te voet. (Nee nee, geen dames.. grapje)
De eerste bevelhebber vande brigade Meeuwen was opperwachtmeester Aloïs Joseph DE SMEDT. Hij kwam van de brigade Bree. Commandant DE SMEDT was oudstrijder en hield daar een bevordering tot brigadecommandant en een hoop onderscheidingen aan over. Van Meeuwen vertrok hij naar Assenede (O-VL) daar was hij alleszins in 1923 nog. De twee brigadiers die vanaf het begin onder zijn bevel waren zijn: Remi BAMS en Hendrik LAUWERS, twee Brabanders die elkaar gekend hebben want in 1919 waren ze beiden vrijwillig bij de Rijkswacht gegaan. In december 1921 komt eindelijk een tweede wachtmeester bij die de brigade definitief op getalsterke brengt. Het is Diepenbekenaar Albert Renier MERTENS.
De Rijkswachters waren in 1920 gekazerneerd ongeveer halverwege de hobbelige Kerkstraat - nu Dorpstraat - waar de firma Anpa Cleaning haar burelen heeft (had?) gevestigd.
De rijkswachtkazerne van Lanaken. De openbare orde berustte in de 19de eeuw op drie korpsen: de rijkswacht, de burgerwacht en de veldwacht. In 1840 telde Limburg 15 rijkswachtbrigades met samen 106 manschappen en 4 officieren. Hoewel de rijkswacht onder centrale bevoegdheid viel, kwam de provincie tot 1899 tussen in de kazerneringskosten ervan.
Personeel transmissiecentrum Genk kort voor de Politiehervormingen: (Van L naar R)
Eerste rij: Gustave ZWAKHOVEN - Roland VANDERSCHELDE - Michel KNOCKAERT - Willy GIELEN - Robert LEHAEN Tweede rij: Jean FLIPKENS - Jos PAREYN - Bart ELSEN - Roger ACHTEN - Wasili PEDJKO Derde rij: Jacky SCHULPEN - Guy MARTENS - Mathieu LEENDERS - Nico NIJS - Wladi PIETRAS - Cor GIJSEN - Jean Pierre HOLTHOF F. MEUS - Frans DEDROOG
Twee afwezigen: Roger LURINX (Fotograaf van dienst) en M. PEETERS (Operator van dienst)
In het vroegere Maaseik, welk deel uitmaakte van het prinsbisdom Luik, werd de Prins Bisschop welke verantwoordelijk was voor recht en orde, vertegenwoordigd door een schout. De schout was voorzitter van de schepenbank. Deze schepenbank was ook de strafrechtelijke macht die zowel burgerlijke als strafrechtelijke zaken behandelde. Uit geschiedkundige stukken blijkt dat de criminaliteit in de 18° eeuw in Maaseik en omstreken welig tierde. Naast de schout kon ook een "Drossaard" als gevolmachtigde en plaatsvervanger van de Prins Bisschop aangesteld worden die in zijn ambt misdrijven en overtredingen moest opsporen. Op 27/03/1790 werd op aandringen van de burgemeesters van de steden Bree - Maaseik en Stokkem en 22 omliggende dorpen Jan Mathijs CLERCX (° 04/12/1759 te Eksel) door de prins aangesteld. Deze ging de geschiedenis in als een streng en onmeedogend man, als een echte vervolger van de gevreesde "Bokkenrijders" (J Venken "De Bokkernrijders in het Maasland")
Na de slag van Fleuris op 26/06/1794 werd ons land door de Franse troepen bezet en werd er al snel werk gemaakt om in "België" een nationale politiemacht op te richten naar het voorbeeld van de Franse " Gendarmerie Nationale". Op 30/10/1795 werd een decreet uitgevaardigd waarbij Generaal WIRION de opdracht kreeg om in België in negen departementen de " Gendarmerie" op te richten. Het was ook hij die aan de basis lag van de wet van 17/04/1798 welke tot 2/12/1957 (meer dan anderhalve eeuw) de basiskeure is geweest van onze Gendarmerie.
Het departement "Nedermaas" omvatte grotendeels het huidige Nederlandse en Belgische Limburg, onderverdeeld in 31 Kantons. Het kanton Maaseik omvatte: Maaseik - Heppeneert - Wurfeld - Gremelslo - Solt - Ven en Aldeneik - Elen - Rotem -) Dilsen - Opoeteren - Neeroeteren - Ophoven - Geistingen - Kessenich - Kinrooi - Neeritter - Beersel - Ittervoort - Ell - Thorn - en Wessem. De totale bevolking: 10.542 personen
Bij besluit van 10/07/1796 werd de Franse Gendarmerie voor België uitgebreid: LUIK - BRUSSEL en GENT. De organisatie van de Belgische Gendarmerie was een feit. De 1° divisie LUIK omvatte drie departementen. Elk departement omvatte 2 compagnies en elke compagnie telde 3 Luitenantschappen. Het departement "Nedermaas" bestond uit twee compagnies Maastricht en Hasselt. De Compagnie Hasselt was verdeeld in het Luitenantschap Hasselt - Maaseik - Roermond en St Truiden. Het Luitenantschap Maaseik (behorende tot de 33° compagnie) omvatte de brigades Maaseik - Peer - Rekem en As.
Eind 1796 begin 1797 kwamen dan de eerste Gendarmes in Maaseik. Het is niet geweten waar zij aanvankelijk hun intrek hebben genomen maar gelet dat omstreeks deze periode de geestelijkheid werd vervolgd werden deze massal uit hun kloosters verdreven. Op 16/02/1797 werden de "Kruisheren" van Maaseik uit hun klooster verdreven en zeer waarschijnlijk hebben de Gendarmen vanaf 18/07/1797 in een deel van dit klooster hun intrek genomen.
Brigadier CHARBONNEAU. Hij leidde in de stad Maaseik de opsporingen naar religieuzen die op de deportatielijsten voorkwamen. Deze Charbonneau was eind 1798 pas toegekomen als vermoedelijke eerste officiële commandant der brigade Maaseik.
Begin 1814 verlaten de Fransen de geannexeerde gebieden, het land achterlatend in wanorde. Op 15/02/1814 wordt het bestuur van de Belgische provincies overgegeven aan de prins van Oranje. Voornamelijk op basis van de Franse Gendarmerie wordt er nu in het Koninkrijk der Nederlanden een "korps Marechaussee" opgericht. De brigade Maaseik maakt nu deel uit van het Luitenantschap ROERMOND (samen met As-Bree-Roermond- Weert en Heythuizen) compagnie Limburg, 4° divisie 's Hertogenbosch.
Op donderdag 25/08/1830 na de vertoning van "De Stomme van Portici" breken rellen uit en deze zijn het begin van het verzet tegen de Hollandse overheerser. Op 19/11/1830 wordt de Marechaussee ontbonden en vervangen door de "Gendarmerie Nationale Belge"
Op 17/02/1831 wordt de definitieve tekst van de grondwet gestemd en de "Gendarmerie" krijgt een gronwettelijke waarborg voor haar bestaan. Maaseik blijft tot 1839 behoren tot het Luitenantschap Roermond, compagnie Limburg van de 3° divisie LUIK. Op 19/04/1839 worden de overmaase gebieden aan Nederland terug gegeven. Vanaf dan begint een reorganisatie van de Rijkswacht. De Luitenantschappen worden vervangen door districten.
De Gendarmen van Maaseik behouden in 1830 hun kazerne, Kruisherenklooster in de Pelserstraat. Het gebouw is echter in een slechte staat en wordt in 1840 afgebroken en vervangen door een nieuw gebouw, hetwelk tot 08/10/1870 dienst zal doen als brigade en tot 1876 als district. Door KB van 18/04/1876 wordt het Luitenantschap Maeseyck overgebrcht naar Bree. In 1945 zal Maaseik echter terug een districtshoofdplaats worden.
Bij de oprichting van het militair kamp in 1835, werden door het ministerie van Oorlog gendarmen ter plaatse gezonden. Dit was nodig voor de handhaving van de orde en de tucht bij de soldaten. In het begin werden deze gendarmen bij burgers ingekwartierd, maar de verstandhouding met de plaatselijke veldwachters was niet altijd even goed.
Vanaf 1860 nam de Gendarmerie haar intrek in de nieuwgebouwde kazerne naast de Karmel. De brigade bestond toen uit een officier en 29 onderofficieren. Dit stond in schril contrast met het feit dat er voor de hele provincie Limburg slechts een 100-tal gendarmen beschikbaar waren. De verklaring lag waarschijnlijk bij het hoog aantal militairen dat in het kamp kwam oefenen.
