Heeft u een leuke foto of groepsfoto. Heeft u belangrijke informatie over het reilen en zeilen van de Rijkswacht in Limburg met eventueel bijkomende documentatie. Een mailtje is steeds welkom.
Middelste rij: Jean Peeters - Tony Poncelet - Gustaaf Peters - Jacques Brauns - Maurice Fontaine - Mathieu (Michel) Adams - Gerard Weytjens - Ivo Vanmarsenille - Luc Panjaer - Johnny Stevaert - Jean Vanschoenwinkel - Joseph Driesmans
In het tumult van de omwenteling in 1830 geraakte de Marechaussee Op 19/11/1830 ontwricht en werd op korte tijd door de Belgische Nationale Gendermerie vervangen. Van de 4° divisie werd het onverdeelde Limburg bij de compagnies van Luik en het Groothertogdom gevoegd. De compagnie Limburg telde toen drie Luitenantschappen Hasselt, Maastricht en Roermond. Op 07/02/1831 werd de Belgische grondwet goedgekeurd en bij besluit van 15/04/1832 werd het uniform van de Belgische Gendarmes geregeld. Deze kregen een grote en kleine tenue. De beremuts en de politiemuts werden met en granaat versierd.
Ook nu was het bestaan van brigade "Meeuwen" van korte duur. Met de ondertekening van het vredesverdrag van Londen op 19/04/1839 werd ook de verdeling van Limburg definitief en noopte de gendarmeriebevelhebbers tot herschikking want de "Belgische" ambtenaren moesten het Nederlands Limburgs grondgebied verlaten. De kapitein commandant van de Gendarmerie in Belgisch Limburg werkte een nieuwe herschikking uit. De geplande nieuwe brigades waren As - Overpelt en Riemst. De brigade Meeuwen bestond uit 1 brigadier en 4 gendarmen, allen te paard.
De brigade "Meeuwen" werd rond 1840 (alleszins voor 1846) opgedoekt en Bree werd opnieuw brigadestandplaats. In de tweede helft van de 19° eeuw werden in het noorden van Limburg nog enkele brigades opgericht o.a. Peer (Heropgericht in 1885), Lommel (1887) en Hamont (1895)
In 1909 werd de organisatie van de "Gendarmerie gewijzigd. Het aantal brigades was intussen meer dan verdubbeld en bij KB van 25/09/1909 werd het Belgisch grondgebied verdeeld over: GROEPEN - COMPAGNIES - DISTRICTEN en KANTONS. Door deze nieuwe inrichting van 1909 werd Limburg een afzonderlijke compagnie nl. Compagnie Hasselt, behorende tot de groep Luik en telde drie districten nl.: District Bree, District Hasselt en district Tongeren. Het district Bree telde elf brigades: As, Bree, Genk, Hamont, Hechtel, Kessenich, Lommel, Maaseik, Overpelt, Peer en Stokkem. De brigade Bree was gemengd dwz Gendarmes te paard en te voet. (Nee nee, geen dames.. grapje)
De eerste bevelhebber vande brigade Meeuwen was opperwachtmeester Aloïs Joseph DE SMEDT. Hij kwam van de brigade Bree. Commandant DE SMEDT was oudstrijder en hield daar een bevordering tot brigadecommandant en een hoop onderscheidingen aan over. Van Meeuwen vertrok hij naar Assenede (O-VL) daar was hij alleszins in 1923 nog. De twee brigadiers die vanaf het begin onder zijn bevel waren zijn: Remi BAMS en Hendrik LAUWERS, twee Brabanders die elkaar gekend hebben want in 1919 waren ze beiden vrijwillig bij de Rijkswacht gegaan. In december 1921 komt eindelijk een tweede wachtmeester bij die de brigade definitief op getalsterke brengt. Het is Diepenbekenaar Albert Renier MERTENS.
De Rijkswachters waren in 1920 gekazerneerd ongeveer halverwege de hobbelige Kerkstraat - nu Dorpstraat - waar de firma Anpa Cleaning haar burelen heeft (had?) gevestigd.
De rijkswachtkazerne van Lanaken. De openbare orde berustte in de 19de eeuw op drie korpsen: de rijkswacht, de burgerwacht en de veldwacht. In 1840 telde Limburg 15 rijkswachtbrigades met samen 106 manschappen en 4 officieren. Hoewel de rijkswacht onder centrale bevoegdheid viel, kwam de provincie tot 1899 tussen in de kazerneringskosten ervan.
Personeel transmissiecentrum Genk kort voor de Politiehervormingen: (Van L naar R)
Eerste rij: Gustave ZWAKHOVEN - Roland VANDERSCHELDE - Michel KNOCKAERT - Willy GIELEN - Robert LEHAEN Tweede rij: Jean FLIPKENS - Jos PAREYN - Bart ELSEN - Roger ACHTEN - Wasili PEDJKO Derde rij: Jacky SCHULPEN - Guy MARTENS - Mathieu LEENDERS - Nico NIJS - Wladi PIETRAS - Cor GIJSEN - Jean Pierre HOLTHOF F. MEUS - Frans DEDROOG
Twee afwezigen: Roger LURINX (Fotograaf van dienst) en M. PEETERS (Operator van dienst)
In het vroegere Maaseik, welk deel uitmaakte van het prinsbisdom Luik, werd de Prins Bisschop welke verantwoordelijk was voor recht en orde, vertegenwoordigd door een schout. De schout was voorzitter van de schepenbank. Deze schepenbank was ook de strafrechtelijke macht die zowel burgerlijke als strafrechtelijke zaken behandelde. Uit geschiedkundige stukken blijkt dat de criminaliteit in de 18° eeuw in Maaseik en omstreken welig tierde. Naast de schout kon ook een "Drossaard" als gevolmachtigde en plaatsvervanger van de Prins Bisschop aangesteld worden die in zijn ambt misdrijven en overtredingen moest opsporen. Op 27/03/1790 werd op aandringen van de burgemeesters van de steden Bree - Maaseik en Stokkem en 22 omliggende dorpen Jan Mathijs CLERCX (° 04/12/1759 te Eksel) door de prins aangesteld. Deze ging de geschiedenis in als een streng en onmeedogend man, als een echte vervolger van de gevreesde "Bokkenrijders" (J Venken "De Bokkernrijders in het Maasland")
Na de slag van Fleuris op 26/06/1794 werd ons land door de Franse troepen bezet en werd er al snel werk gemaakt om in "België" een nationale politiemacht op te richten naar het voorbeeld van de Franse " Gendarmerie Nationale". Op 30/10/1795 werd een decreet uitgevaardigd waarbij Generaal WIRION de opdracht kreeg om in België in negen departementen de " Gendarmerie" op te richten. Het was ook hij die aan de basis lag van de wet van 17/04/1798 welke tot 2/12/1957 (meer dan anderhalve eeuw) de basiskeure is geweest van onze Gendarmerie.
Het departement "Nedermaas" omvatte grotendeels het huidige Nederlandse en Belgische Limburg, onderverdeeld in 31 Kantons. Het kanton Maaseik omvatte: Maaseik - Heppeneert - Wurfeld - Gremelslo - Solt - Ven en Aldeneik - Elen - Rotem -) Dilsen - Opoeteren - Neeroeteren - Ophoven - Geistingen - Kessenich - Kinrooi - Neeritter - Beersel - Ittervoort - Ell - Thorn - en Wessem. De totale bevolking: 10.542 personen
Bij besluit van 10/07/1796 werd de Franse Gendarmerie voor België uitgebreid: LUIK - BRUSSEL en GENT. De organisatie van de Belgische Gendarmerie was een feit. De 1° divisie LUIK omvatte drie departementen. Elk departement omvatte 2 compagnies en elke compagnie telde 3 Luitenantschappen. Het departement "Nedermaas" bestond uit twee compagnies Maastricht en Hasselt. De Compagnie Hasselt was verdeeld in het Luitenantschap Hasselt - Maaseik - Roermond en St Truiden. Het Luitenantschap Maaseik (behorende tot de 33° compagnie) omvatte de brigades Maaseik - Peer - Rekem en As.
Eind 1796 begin 1797 kwamen dan de eerste Gendarmes in Maaseik. Het is niet geweten waar zij aanvankelijk hun intrek hebben genomen maar gelet dat omstreeks deze periode de geestelijkheid werd vervolgd werden deze massal uit hun kloosters verdreven. Op 16/02/1797 werden de "Kruisheren" van Maaseik uit hun klooster verdreven en zeer waarschijnlijk hebben de Gendarmen vanaf 18/07/1797 in een deel van dit klooster hun intrek genomen.
Brigadier CHARBONNEAU. Hij leidde in de stad Maaseik de opsporingen naar religieuzen die op de deportatielijsten voorkwamen. Deze Charbonneau was eind 1798 pas toegekomen als vermoedelijke eerste officiële commandant der brigade Maaseik.
Begin 1814 verlaten de Fransen de geannexeerde gebieden, het land achterlatend in wanorde. Op 15/02/1814 wordt het bestuur van de Belgische provincies overgegeven aan de prins van Oranje. Voornamelijk op basis van de Franse Gendarmerie wordt er nu in het Koninkrijk der Nederlanden een "korps Marechaussee" opgericht. De brigade Maaseik maakt nu deel uit van het Luitenantschap ROERMOND (samen met As-Bree-Roermond- Weert en Heythuizen) compagnie Limburg, 4° divisie 's Hertogenbosch.
Op donderdag 25/08/1830 na de vertoning van "De Stomme van Portici" breken rellen uit en deze zijn het begin van het verzet tegen de Hollandse overheerser. Op 19/11/1830 wordt de Marechaussee ontbonden en vervangen door de "Gendarmerie Nationale Belge"
Op 17/02/1831 wordt de definitieve tekst van de grondwet gestemd en de "Gendarmerie" krijgt een gronwettelijke waarborg voor haar bestaan. Maaseik blijft tot 1839 behoren tot het Luitenantschap Roermond, compagnie Limburg van de 3° divisie LUIK. Op 19/04/1839 worden de overmaase gebieden aan Nederland terug gegeven. Vanaf dan begint een reorganisatie van de Rijkswacht. De Luitenantschappen worden vervangen door districten.
De Gendarmen van Maaseik behouden in 1830 hun kazerne, Kruisherenklooster in de Pelserstraat. Het gebouw is echter in een slechte staat en wordt in 1840 afgebroken en vervangen door een nieuw gebouw, hetwelk tot 08/10/1870 dienst zal doen als brigade en tot 1876 als district. Door KB van 18/04/1876 wordt het Luitenantschap Maeseyck overgebrcht naar Bree. In 1945 zal Maaseik echter terug een districtshoofdplaats worden.
Bij de oprichting van het militair kamp in 1835, werden door het ministerie van Oorlog gendarmen ter plaatse gezonden. Dit was nodig voor de handhaving van de orde en de tucht bij de soldaten. In het begin werden deze gendarmen bij burgers ingekwartierd, maar de verstandhouding met de plaatselijke veldwachters was niet altijd even goed.
Vanaf 1860 nam de Gendarmerie haar intrek in de nieuwgebouwde kazerne naast de Karmel. De brigade bestond toen uit een officier en 29 onderofficieren. Dit stond in schril contrast met het feit dat er voor de hele provincie Limburg slechts een 100-tal gendarmen beschikbaar waren. De verklaring lag waarschijnlijk bij het hoog aantal militairen dat in het kamp kwam oefenen.
HIER EEN AFFICHE VOOR WERVING VAN RIJKSWACHTERS HET JAARTAL IS MIJ NIET GEKEND
Uit informatie bekomen vanwege Nico Latteur (Frastalig) vernemen wij dat deze affiche werd verspreid in de tweede wereldoorlog en meer bepaald om "meer" Nederlandstaligen in de Rijkswacht in dienst te laten treden.
Ga met de muis over de namen van de Bde commandanten. (Diegenen welke onderlijnd staan kan via muisklik de foto zichtbaar gemaakt worden)
Omdat in bepaalde streken van het Rijk de middelen voor toezicht onvoldoende zijn, wijzigt Koning Leopold II het effectief van het Rijkswachtkorps en richt door zijn Besluit nr 13696 van 2 augustus 1901 negen nieuwe rijkswachtbrigades op, waaronder Heers met als territoriale omschrijving: Heers, Batsheers, Veulen, Horpmaal, Opheers, Klein-Gelmen, Mechelen-Bovelingen, Rukkelingen-Loon, Gutschoven, Mettekoven en Gelinden. Hiervan valt op 16.9.1956 Gelinden weg en komt Heks bij. De brigade omvat een bevolking van 6488 inwoners en haar territorium strekt zich uit over 4588 ha.
Het perceel D 103, "op de Katzij', een boomgaard met schuur, samen 33a60 ca groot, eigendom van landbouwer Frans Doneux uit Heers bij het begin van het Belgisch kadaster in de eerste jaren van 1840, gaat bij deling in 1876 over op Dominicus Doneux-Coaert. Deze breekt de schuur af en verkoopt het perceel in 1902 aan de Belgische Staat. Na het bouwen van de gendarmerie, 10a6O ca groot en 23are tuin wordt de opmeting kadastraal vastgelegd in de loop van 1904. In 1909 wordt nog geacteerd dat de gendarmerie vijf woongelegenheden met respectievelijke oppervlakten van 8a70ca, 25ca en drie van 55ca, inrichtte voor de rijkswachters.
De achtereenvolgende bevelvoerders waren: WM Boskams Englebert (1906-1912) OWM Jourère François (1912-1918) OWM Kerkhofs (1918-1921) OWM Beeckman Charles (1921-1922) OWM Van Lathem Emile (1922-1928) OWM Vandenbroeck François (1928-1930) 1WM Melis Calixte (1930-1932) 1OWM Wessaert Jean-Julien (1932-1935) OWM De Paduwa Victor (1935-1945) 10WM Ameloot Odilon (1945-1951). 1OWM Devos Albrecht (1951-1961), Adjt Hornikx Theodoor (1961-1968) Adjt Van Oostende Emiel (1968-1970) Adjt Van Acker Luciaan (1971- ?), Adjt Vandenbroeck Roger (?- 1976). ADCLaseure Roger (1976-1982), ADC Schrijvers Gerard (1982-2002)
(Uit de dorpskalender Heers 2001, en uitgave van BGJG - Vechmaal) Met dank aan Georges Vanschoonwinkel (Bde Heers) dank ook aan gemeente Heers (www.heers.tk )
Het maken van een blog en het onderhouden is eenvoudig. Hier wordt uitgelegd hoe u dit dient te doen.
Als eerste dient u een blog aan te maken- dit kan sinds 2023 niet meer.
Op die pagina dient u enkele gegevens in te geven. Dit duurt nog geen minuut om dit in te geven. Druk vervolgens op "Volgende pagina".
Nu is uw blog bijna aangemaakt. Ga nu naar uw e-mail en wacht totdat u van Bloggen.be een e-mailtje heeft ontvangen. In dat e-mailtje dient u op het unieke internetadres te klikken.
Ga met de muis over de namen van de Bde commandanten. (Diegenen welke onderlijnd staan kan via muisklik de foto zichtbaar gemaakt worden)
