De hele dag doorgebracht op de Golanhoogte, tussen Israël, Syrië en Zuid-Libanon. Toen Israël in 1967 inviel op de Golanhoogte, woonden daar 130.000 mensen in 138 dorpen. Twee maanden na de annexatie waren er nog maar 5 dorpen en 7.000 mensen overgebleven. De anderen waren verdreven naar Syrië Nu wonen er in deze 5 dorpen ongeveer 16.000 mensen.
- er zijn op de Golanhoogte 133 vernielde dorpjes Overal zie je dus ruïnes
- het dorpje Syrische dorp Mjdal sjams aan de grens met Syrië
- zie de afsluithekkens meanderen... aan de overkant ligt Syrië
De inwoners hebben er het statuut van resident van Israël (95% van de Syrische inwoners van de dorpen hebben het Israëlisch burgerschap geweigerd). Israël is verantwoordelijk voor toevoer van goederen en diensten, maar sinds 1967 worden ze vaak geconfronteerd met allerhande pesterijen. Zo moesten ze op een bepaald moment betalen voor het regenwater dat ze opvingen in regentanken. Betalen voor regenwater, ja! Nu betalen ze nog steeds bijna 4 keer zo veel voor het leidingwater als wat de Israëlische kolonisten in Golan ervoor betalen.
- watertank
De hele grensregio is afgesloten met hekkens, en op elke bergkam zijn er legerkampen. Een groot deel van de landbouwgronden zijn nu onbruikbaar, omdat Israël er mijnenvelden van heeft gemaakt.
- mijnenveld: er vallen nog steeds doden en gewonden, vooral kinderen
- mijnenveld: veel landbouwgrond wordt op die manier onbruikbaar gemaakt
- het Israëlisch leger op een bergkam middenin het dorp Mjdal Sjams
Vandaag verlaten we Nabloes en gaan we richting Sakhnin, waar we bij gastgezinnen slapen en waar internet misschien niet zo alomtegenwoordig is als in de hotels... Tot???
Dag 8 â Gevangenis van Al Faraa, Jenin Vluchtelingenkamp, lange wachttijd aan checkpoint en Sakhnin
s Morgens vroeg vertrokken van Nabloes voor onze laatste bestemming: Sakhnin, een Palestijnse stad in Israël.
Onze eerste bestemming van de dag was Jenin, maar onderweg stopten we nabij het vluchtelingenkamp Al Faraa, in een vroegere Israëlische gevangenis (http://alfaraa.virtualactivism.net/about/afcenter.htm). Onze gids had er vier jaar doorgebracht, verspreid over 6 verblijven. Hier hebben hij en zijn lotgenoten het idee gehad voor het local rehablitation commitee dat we op dag 7 in het Askar-kamp bezochten.
- in een cel van 1,5m op 3m moesten 10 gevangenen zitten. Ze stelden beurtrollen in om te slapen
- ondervragingskamer: de gevangene werd dagenlang vastgebonden en ondervraagd
- het gebouw wordt nu gebruikt als gemeenschapsruimte, waar tijdens de zomer ook zomerkampen plaatsvinden voor de kinderen uit het vluchtelingenkamp
Onze volgende halte was het vluchtelingenkamp van Jenin, die in april 2002 zwaar onder vuur was genomen door het Israëlische leger, met als resultaat 56 doden en gewonden Na een uiteenzetting over deze militaire inval, wandelden we naar het Freedom Theater (www.thefreedomtheatre.org) , een sociaal-artistiek project met jongeren uit het vluchtelingenkamp. Doel van het project is de jongeren hoop te geven door te acteren en artistieke expressie.
- Freedom Theater
%%% FOTO5%%% - Jenin Omstreeks 2 uur vertrokken we. In het kamp waren we verwittigd dat de checkpoint die ons rechtstreeks richting het noorden (Nazareth) zou leiden, maar deze was helemaal afgesloten. Ook het excuus dat we een parlementair in onze gezelschap hebben, kon niet baten. Wel zouden de soldaten ervoor zorgen dat we niet meer helemaal naar Huwwara terug zouden moeten, ten zuiden van Nabloes, maar dat we er via Bartaa (ten westen van Nabloes) door zouden kunnen.
- checkpoint Jenin
- checkpoint Jenin met muur
In Bartaa mochten we er inderdaad door: alle bagages moeten uithalen, meermaals door de scanner, bagages uitgepluisd (in een aparte kamer), en dit alles zonder één echt menselijk contact (de soldaten zitten achter kogelvrij glas, alle orders worden door luidsprekers doorgegeven ). De hele operatie duurde meer dan 2 uur (er moesten dan ook wel een heleboel mensen door ).
- checkpoint Bartaa (zoek de 5 verschillen: alle zogenaamde terminals zien er eender uit)
s Avonds toegekomen in Sakhnin, bij een heel sympathieke Nederlandse mevrouw, Trees. Lekker eten (barbecue met frieten!!!).
Ontmoeting met 2 interessante journalisten: Nell Westerlaken uit Nederland en de in Nazareth wonende Brit Jonathan Cook. Zal zeker hun boeken lezen
Vandaag was het nogal verwarrend, door een veel te behulpzame gids die erin geslaagd is om al onze afspraken in de war te helpen, en doordat we ook constant geëscorteerd worden door de toeristische politie Maar uiteindelijk hebben we bijna heel het programma kunnen afwerken, dus dat is goed, zeker?
Eerst gingen we op bezoek in bij het rehabilitation committee (http://l-c-r-askar.spaces.live.com) van het Askar vluchtelingenkamp. Askar ligt naast Nabloes en is al sedert 1948 de plaats waar vele vluchtelingen uit heel de regio tijdelijk wonen. In 1948 vond er namelijk een ware genocide plaats: vele dorpen werden vernietigd, andere mensen werden uit hun huizen weggejaagd. 750.000 mensen moesten op deze manier een nieuw onderkomen vinden. Ook later is deze genocide zeer systematisch voortgezet (en dat gaat nu in zekere zin nog steeds door: Palestijen worden nog altijd weggepest van hun huizen en woonplaatsen, in de bezette gebieden en in Israël). Voor wie hier meer over wil lezen: Ilan Pappé (de ethnische zuivering van Israël) en Susan Nathan (de andere kant van Israël) zijn aanbevolen lectuur!
Maar terug naar het rehabilitation committee van Askar. Het werd opgericht in 1992 door enkele mensen die na de vredesonderhandelingen in Madrid vonden dat het op goede weg ging met Palestina en dat ze zich moesten voorbereiden op echte onafhankelijkheid. Dus moesten ze ook een maatschappelijk project hebben, moesten ze hun maatschappij vorm helpen krijgen. Zo richtten ze een centrum op waar ze personen met een handicap een plaats kunnen helpen krijgen in de samenleving. In dat centrum bieden ze zorg, maar ook ondersteuning om zich te integreren op school, een job te vinden Nu is het zomervakantie en het centrum organiseert ook zomeractiviteiten voor de kinderen in het vluchtelingenkamp.
- het Askar local committee for rehabilitation biedt aangepaste zorg voor personen met een handicap
- Handallah wacht ook in Askar dat alle Palestijnse vluchtelingenkinderen op een dag vrij zouden zijn
Hierna keerden we terug naar Nabloes, waar we een persconferentie bijwoonden over de situatie van de Palestijnse vrouwen in de Israëlische gevangenissen.
- De universiteit van Nabloes, waar 17.000 Palestijnse studenten studeren
Na de middag kregen we een rondleiding op de Al Najah-universiteit en tenslotte gingen we ook een bezoek brengen aan de Samaritanen. Want ja, die bestaan! Ze noemen zichzelf geen joden, maar Israëlieten. Ze stammen af van Adam en volgen de 5 boeken van Mozes (uit het oud testament of de thora), ze spreken oud-hebreeuws en zijn bijna helemaal uitgestorven. Ze hebben er bewust voor gekozen om te blijven wonen op de heilige berg waar ze al eeuwen wonen, gaan naar school in Nabloes en hebben er ook winkels of gaan er werken. Een paar jaar geleden waren er nog maar 200 Samaritanen over, maar nu zijn er weer zon 700, onder meer dankzij het vinden van bruiden via internet
- de (barmhartige?) samaritaan
s Avonds nog een gesprek met het PFLP en nieuw bezoek aan Askar, waar de kinderen één en ander voor ons hadden voorbereid.
DAG 6 â Ramallah en Nabloes, of vrouwen, water en toerisme
Vroeg opstaan was weer de boodschap vandaag, want we moesten uitchecken uit het hotel in Ramallah om na enkele afspraken in de stad door te rijden naar Nabloes.
Onze eerste afspraak was bij PWWSD (palestinian working woman society for development, www.pwwsd.org), een vrouwenorganisatie die op heel wat gebieden actief is: ondersteunen van vrouwen om deel te nemen in het beleid op alle niveaus, psycho-sociale en juridische ondersteuning, organisatieversterking, ondernemerschap Ze hebben ook een restaurant en een winkeltje met handwerk gemaakt door Palestijnse vrouwen als sociaal tewerkstellingsproject en inkomstenbron.
De positie van de vrouwen in Palestina staat onder druk: de bezetting door Israël ontwricht het gezinsleven, zorgt voor armoede en onzekerheid en angst, maar ook sociaal in de Palestijnse samenleving is één en ander aan het bewegen, en niet altijd in de goede richting voor de Palestijnse vrouwen.
Het is niet enkel de opkomst van Hamas die hiervoor zorgt: de hele wetgeving waarop de Palestijnse Nationale Authoriteit momenteel steunt is nog overgenomen uit het Jordaans recht uit de jaren 1940 en 1950, maar is nooit meegeëvolueerd (mocht het Belgisch recht uit de jaren 1940 zijn overgenomen, dan is er veel kans dat het stemrecht nog niet is ingevoerd voor de vrouwen!!!). Tot voor kort was er geen minimumhuwelijksleeftijd. Daar is onder druk van PWWSD verandering in gekomen. En vrouwen mogen nog altijd geen contract ondertekenen zonder handtekening van een echtgenoot, vader, broer, onkel Terwijl net als in België 52% van de universiteitsstudenten in Palestina vrouwen zijn (maar zij durven al eens meer een technisch-wetenschappelijke richting te volgen dan de Belgische vrouwen ).
Onze volgende afspraak was bij de Palestine Hydrology Group (www.phg.org), een niet-gouvernementele organisatie die werkt rond de problematiek van het water. Zij onderzoeken welke de gevolgen van de bezetting zijn op het vlak van watervoorraden voor Palestina. Het is ronduit bedroevend. De Westelijke Jordaanoever is namelijk de voornaamste bron van grondwater in de regio. Er zou dus theoretisch gezien water genoeg moeten zijn. En toch zijn er veel plaatsen in de bezette gebieden waar er absoluut te weinig water is (in de regio rond Betlehem is dit eens in de 14 dagen, maar er zijn dorpen die al 40 dagen of langer geen water meer hebben).
Hoe dit komt? Overal in de buurt van de grenzen (of waar de muur heel wat land van de Westelijke Jordaanoever afneemt) wordt massaal water opgepompt, tot heel diep in de grond. Bovendien is er een militaire verordening die zegt dat er in Palestina geen nieuwe waterputten mogen worden gemaakt. Als resultaat hiervan is water in de Palestijnse gebieden heel schaars geworden en zijn de Palestijnen voor waterbevoorrading afhankelijk van Israël (die gestolen water als het ware terugverkoopt aan Palestina ). Een deel van de dorpen is niet aangesloten op het waternet. Door de checkpoints en de omwegen, is het transport van dat water heel duur geworden, waardoor de prijs voor water in een paar maanden tijd verdrievoudigd is. Sommige gezinnen moeten tot 40% van hun inkomen aan water spenderen.
PHG klaagt niet alleen de situatie aan die ontstaat door de bezetting. Ze hebben ook concrete projecten om de Palestijnen te ondersteunen om zo efficiënt mogelijk om te gaan met het schaarse goed (hoe water besparen, grijswaterprojecten voor irrigatie ).
Muurschilderingen in Nabloes: Handallah is een 10-jarig jongetje die zijn gezicht pas zal tonen als de Palestijnen vrij zijn en een sleutel, die symbool staat voor het recht op terugkeer
s Middags gingen we eten in het restaurant van het vrouwenproject en daarna reden we door naar Nabloes. Het was voorzien dat we via het checkpoint zouden passeren zoals de Palestijnen dat moeten doen (dit wil zeggen: afgezet vóór de checkpoint en dan een paar honderd meter te voet, bepakt en bezakt, en dan metaaldetectoren, paspoortcontrole ), maar onze chauffeur had compassie met ons, arme Belgen die niet veel gewoon zijn, en hij overtuigde de soldaat om ons tot naar het einde van de checkpoint te voeren, waar een nieuwe bus op ons wachtte. Onze chauffeur had namelijk geen toestemming van de Israëli om Nabloes binnen te rijden (net zoals bijna alle voertuigen: er zijn dus taxidiensten van en naar het checkpoint, want niemand mag er met de auto door ).
Eenmaal aangekomen in Nabloes begonnen we een toeristisch bezoek aan de stad. Eerst aan de waterput van Jakob, waar Jezus ook zou hebben gerust en die nu één of andere orthodoxe kerk is. Daarna het oude stadskern, met haar marktjes, moskee en winkeltjes. Ons hotel ligt daar middenin.
s Avonds nog een ontmoeting gehad met een vertegenwoordiger van Hamas, en dat was dan weer het einde van een lange dag.
DAG 5 - Ramallah, Beit Sira, Bil'in of nog de muur en de gevangenen
's Ochtends in Ramallah gebleven, waar we op bezoek waren bij 2 organisaties die elk op hun manier strijd leveren tegen de bezetting: Addameer en Stop the Wall.
Addameer (www.addameer.org) ondersteunt de Palestijnse gevangenen. Op dit moment zitten zo'n 11.500 Palestijnen gevangen in Israëlische gevangenissen, onder wie ook vrouwen en minderjarigen. Een grote meerderheid van de Palestijnse mannen heeft een periode in de gevangenis achter de rug. Elke Palestijnse familie heeft er ervaring mee. Als je opgepakt wordt, kan je tot 8 dagen zonder enige verklaring worden opgesloten (tijdens de 2e intifada was dit zelfs 18 dagen), je kan bijna onbeperkt worden vastgehouden voor ondervraging en als je uiteindelijk voor de militaire rechtbank komt, is een verklaring tijdens de ondervraging voldoende om veroordeeld te worden. Zo is er het verhaal van een man die samen met twee anderen was opgepakt op beschuldiging van moord. De 2 anderen verklaren uiteindelijk dat die man erbij was. In de militaire rechtbank krijgt de man dan te horen op welk moment hij die moord zou hebben gepleegd. De tijdsspanne die ze hem geven, komt overeen met een periode dat hij in Jordanië was. Maar hij moet dat bewijzen (terwijl de Israëli alles bijhouden over het doen en laten van de Palestijnen). En uiteindelijk wordt hij toch veroordeeld... Dit soort verhalen zijn schering en inslag. Tijdens de ondervraging wordt gemarteld, zowel psychologisch als fysiek (hoewel dit de laatste jaren na kritiek op Israël verminderd is). En de wetten die overtreden worden, dat wordt bepaald door militaire verordeningen. Er zijn er zo'n 1500. Zo mag je geen boeken hebben van bepaalde auteurs, is het verboden om een Palestijnse vlag het hebben, is het verboden om met een afbeelding van Handalla rond te lopen, is het verboden lid te zijn van één van de Palestijnse partijen (als ze het zouden willen, kunnen ze zelfs de president oppakken...) of is het voldoende dat het vermoeden bestaat dat je mogelijks ooit eens in de toekomst een misdaad zou kunnen begaan
Zon arrestatie laat diepe sporen na, niet enkel bij de persoon die gearresteerd wordt, maar ook op heel het gezin. Heel vaak komt het Israëlisch leger midden in de nacht met een groot aantal soldaten de persoon arresteren, met veel machtsvertoon en voor de ogen van heel zijn gezin. Maar Palestijnen spreken hier niet graag over: ze proberen het leven verder te zetten.
%%%FOTO4%%%
Stop the Wall(www.stopthewall.org) verenigt quasi alle actiegroepen tegen de muur, het zogenaamde veiligheidshek dat Israël bouwt rond de bezette gebieden. Is het een muur? Is het een hek? Soms het ene, nooit het andere. Want een hek, dat dient om buren af te scheiden, maar daar kan je over klimmen. Over een muur van 8 meter bewaakt door cameras en wachttorens, of over een barrière van prikkeldraad en hekkens en veiligheidszones, daar klim je niet meer zomaar over. Als deze muur bovendien dient om nog eens hele stukken grond van de buur af te nemen, dan is het zeker geen hek meer. Als deze muur de buur verhindert om naar school te gaan, of zijn grond te bewerken, of zijn grond te irrigeren, dan mag je het woordje hek wel vergeten!!! En het veiligheidsexcuus moet je ook met een korreltje zout nemen. Israël claimt dat de muur ervoor gezorgd heeft dat er veel minder aanslagen zijn. Dat er minder aanslagen zijn, is zeker waar, maar dat de muur hiervoor gezorgd heeft? Overal zijn er op dit moment nog hele stukken muur onafgewerkt. Eender wie echt slechte intenties heeft, zou er zo overkunnen Als er minder aanslagen waren, dan is dit vooral een teken dat de Palestijnen echt hun beloftes in het vredesproces nakomen en dat Hamas het echt meent met het staakt-het-vuur. Bovendien neemt de muur hele stukken vruchtbare grond af van de Palestijnen, en bronnen en waterbekkens. Bovendien wordt niet enkel een muur gebouwd, maar komen er overal nog nederzettingen bij van Joodse kolonisten en wegen enkel voor de Palestijnen, waardoor er bijna geen ruimte meer overblijft om te leven, laat staan een staat te vormen
Na deze uitleg trokken we noordwaarts richting Beit Sira, een dorpje die zwaar te lijden heeft onder de muur: hele stukken landbouwgrond zijn nu onbereikbaar voor de dorpelingen en ingenomen door kolonisten. In Beit Sira is er ook een vrouwencoöperatieve opgericht, om de vrouwen te helpen hun gezin economisch te ondersteunen. Elke vrouw heeft haar eigen specialiteit. Zo is er een vrouw die zich specialiseert in steenkappen (voor de bouw), een andere is imker, nog een andere maakt artisanale zeep op basis van olijfolie en nog eentje heeft schapen Want met de torenhoge werkloosheid en de inkrimping van de gronden, moeten ze wel manieren vinden om hun gezin te ondersteunen. Ondertussen worden de vrouwen ook weerbaarder en mondiger, een leuk neveneffect
%%%FOTO7%%%
In Beit Sira konden we ook genieten van een heerlijke maaltijd, waarna we richting Bilin trokken. In Bilin (www.bilin-village.org) zijn er wekelijks protesten tegen de muur. Het dorp heeft ook een rechtzaak gehouden tegen Israël om de ligging van de muur aan te vechten. Dit proces hebben ze gewonnen, maar na 1 jaar is er nog niets veranderd. En zolang er niets verandert, zullen de protesten aanblijven.
s Avonds bij aankomst in Ramallah nog eens langsgeweest bij het graf van Arafat, waarna een avond zonder sprekers wel eens welkom was
Nieuwe dag, nieuwe vorm van verslag. Vandaag is (bijna) niets gelopen zoals oorspronkelijk gepland, maar uiteindelijk was het best wel een interessante ervaring.
s Ochtends in alle normaliteit uitgecheckt uit hotel Sahara in Beit Sahour. Van hieruit via de bypasswegen voor kolonisten richting Hebron gereden. Tot daar geen probleem Het oude centrum van Hebron is heel mooi. Maar Hebron is een stad met veel spanningen. In Hebron wonen namelijk een vierhondertal extreme kolonisten, die pal in het stadscentrum en in de buurt van de Ibrahimmoskee (op de plek waar Abraham begraven ligt) huizen inpalmen. Om die kolonisten te beschermen (en omwille van het symbolische karakter van de plek, want Abraham is belangrijk voor de christenen, de joden en de moslims) is het leger alomvertegenwoordigd. Hier voel je echt dat de Westelijke Jordaanoever belegerd is. Sinds 1997 is het protocol van Hebron van kracht, waardoor de stad effectief in 2 zones is verdeeld: H1 staat onder gemengde Palestijns-Israëlische controle en H2 is volledig bezet door het Israëlische leger. En dus zijn er in de stad ook checkpoints, wegen waar de Palestijnen niet mogen doorgaan, geblokkeerde straten, wachttorens van de militaire bezetters, Na een tijdje zie je ze overal.
overzichtskaart Hebron
Hebron: de oude stad
Onze eerste afspraak was bij het HRC (Hebron Rehabilitation Committee, www.hebronrc.org), in het hartje van de oude stad. Om er te geraken moest je door de winkelstraat wandelen, waar allerlei kraampjes hun handelswaren aanbieden. Boven deze straat zijn op vele plaatsen netten gehangen. Want de joodse kolonisten vinden er niets beter op dan om regelmatig de mensen in de straat te bekogelen met allerlei projectielen. HRC is een project gericht op het opnieuw leefbaar maken van het oude stadscentrum voor de Palestijnen. Oude huizen die vernield zijn in de gevechten worden heropgebouwd, waarbij de oorspronkelijke stijl, bouwmethodes en uitzicht worden behouden. Palestijnse gezinnen worden vervolgens gemotiveerd om zich hier opnieuw te vestigen met goedkope woningen en voorzieningen. Veel mensen waren het oude centrum ontvlucht door de vele vijandigheden. En als huizen leegstaan worden ze ingepalmd door kolonisten, en dan kan je als Palestijn niet meer terugkomen
de winkelstraat in het oude centrum van Hebron
Na ons bezoek bij het HRC was het de bedoeling om met een bekeerde Israëlische ex-soldaat van Breaking the Silence (www.breakingthesilence.org.il) te spreken. Hij zou ons ook rondleiden in de stad om te tonen wat het Israëlische leger hier allemaal heeft aangericht. Maar kort voor onze afspraak kregen we het bericht dat dit niet zou kunnen doorgaan. De man was immers opgepakt door het Israëlische leger, voor zijn eigen veiligheid, was de verklaring. Later op de dag vernamen we dat hij de stad was uitgezet.
In plaats van deze rondleiding zouden we naar de oude Palestijnse wijk Tel Rumeida gaan, waar nu een kolonie met 15 Israëlische kolonistengezinnen tussen 20 Palestijnse gezinnen wonen. De wijk is volledig afgesloten door checkpoints. Twee soldaten bewaakten de checkpoint. Ze lieten ons door de metaaldetectoren passeren, maar eenmaal we binnen waren, moesten we onze paspoorten afgeven voor controle. Toen vertelden ze ons doodleuk dat ze niet gemachtigd waren om zon grote groep (de observatiemissie bestaat uit 17 personen) te controleren en dat ze de politie erbij moesten roepen. We moesten in de buurt van de checkpoint blijven wachten. En maar wachten. Ondertussen moest ook een Britse Palestijn die bij zijn familie op bezoek was ons groepje vervoegen, want hij zou niet de juiste stempels in zijn paspoort hebben gehad. Andere mensen mochten erdoor. Onder andere een man en zijn zwaarbeladen ezel. Omdat de doorgangspoort te nauw is voor de ezel met al zijn lasten, hielpen we de man om zijn goederen binnen te brengen. Eén van de soldaten hielp ook mee. (Later hoorden we dat de man met zijn ezel een beetje verder is aangehouden. We hebben niet kunnen vernemen voor hoe lang. Hij werd aangehouden omdat wij hem geholpen hebben). Ondertussen liep de tijd gemoedelijk verder.
Op een bepaald moment ving de soldaat een zinnetje op van één van de groepsleden. De soldaat had iets gezegd van polo (waarmee hij wilde zeggen dat we wel fotos mochten trekken van hem en zijn collega, maar niet van de checkpoint, want dat is een militaire installatie maar zoveel wisten we op dat moment nog niet, natuurlijk). Eén van de groepsleden zei hierop: Polo, dat is kip in het spaans. Dat was de start van een enorm misverstand. De soldaat vroeg: You calling me stupid? You calling me chicken? Waarop de jongen nogal heftig reageerde, en dan ook gezegd heeft dat hij problemen heeft met checkpoints. Waarschijnlijk iets te heftig Want een half uur later, toen we wilden weggaan om naar onze volgende afspraak te gaan (zonder ooit bij het Palestijns gezin uit Tel Rumeida te geraken waar we op bezoek zouden gaan om de omstandigheden in de wijk beter te leren kennen), kreeg iedereen zijn paspoort terug, behalve die jongen. De politie was erbij geroepen, en kwam uiteindelijk ook af. De jongen werd samen met zijn vriendin afgevoerd naar een politiekantoor, in Kiryat Arba, zeiden ze ons, een kolonie net buiten Hebron. Aangezien we onze paspoorten terug hadden gekregen, gingen we naar buiten, naar de bus om onze reisgenoten op te wachten. Maar ze lieten ons niet binnen: de politie werd erbij geroepen. Naar het schijnt waren er geen opgepakte Belgen in Kiryat Arba. We belden met de vriendin van de opgepakte persoon en uiteindelijk kregen ze politie van het kantoor in het centrum van Hebron zo ver dat ze de twee tot onze bus brachten. Eind goed al goed. Op het politiekantoor hadden ze ondertussen te horen gekregen dat enkel militairen onze paspoorten konden controleren en dat de politie enkel komt als ze er door de militairen bij worden geroepen. Dus hebben die twee Israëlische piepjonge soldaten mooi twee uur met onze voeten gespeeld, en door een beetje wederzijdse provocaties, hebben ze ook nog eens hun macht kunnen vertonen Tot een arrestatie toe. Wij zijn gelukkig Belgen, maar de Palestijnen maken dat dagelijks mee. En de gevolgen zijn voor hen veel erger: ze kunnen gedurende 8 dagen zonder enige reden worden vastgehouden, waarna ze nog eens voor onbepaalde tijd kunnen worden ondervraagd, zonder inbeschuldigingsstelling Dat is wat de bezetting dag na dag betekent. Daarom kan het leven in de bezette gebieden niet zijn normale gang gaan
Het bezoek aan een zionistische kolonist hebben we door al die omstandigheden niet gedaan. Maar een aantal zaken van het leven in bezet Palestina werden zo heel duidelijk: willekeur, pesterijen,
s Avonds was Hasan Barghouti van DWRC (democracy en workers rights center) op bezoek in ons hotel in Ramallah. Hij legde ons uit welke de moeilijkheden zijn voor de werknemers uit Palestina (zeer hoge werkloosheid, de laatste jaren quasi onmogelijk om nog in Israël te gaan werken, uitbuiting in de kolonies, moeilijke omstandigheden voor vakbondswerk ) en pleitte tenslotte voor de één-staats-oplossing. Want 2 staten, met de huidige kolonisering, dat is gewoon niet mogelijk. Maar hierover misschien later een beetje meer (wellicht wanneer ik terug ben in België, want de dagen zijn hier goed gevuld).
(Deze checkpoint was in 2005 nog niet af. Toen gebeurden de controles een beetje verder op de straat. Er was veel meer rechtstreeks contact met de soldaten. Nu staan er overal cameras, metaaldetectoren en draaideuren, zitten de soldaten in hokjes zoals je die ook in luchthavens vindt, Het is allemaal veel systematischer en properder en daardoor nog veel angstaanjagender. Bovendien wordt niet meer gesproken over checkpoint, maar over terminal, net als in de luchthavens )
- checkpoint Betlehem
- checkpoint Betlehem
- checkpoint Betlehem
- checkpoint Betlehem
Na het ontbijt hadden we een eerder toeristische ochtend op en aan de Tempelberg en in Jerusalem (Al Aqsamoskee, Haram El Sharif, klaagmuur, Heilige Grafkerk ). Mooi zedig bedekt bij stikkende hitte, maar best wel indrukwekkend. Hier vechten ze al eeuwen voor
- tempelberg
- klaagmuur en tempelberg
Na de middag rondleiding in Oost-Jeruzalem met Gilad van ICAHD (Israeli Coalition against House Demolitions). Oost-Jeruzalem wordt sedert 1967 bezet door Israël en wordt beschouwd als volledig deel uitmakend van Jeruzalem. De inwoners betalen er dezelfde gemeentetaksen als de inwonders van West-Jeruzalem. Maar ze kunnen niet genieten van dezelfde diensten. Geen propere straten, geen huisvuilophaling, geen straten zonder gaten, geen voetpaden ICADH berekende dat de Palestijnen 34% uitmaken van de bevolking van Jeruzalem. Allemaal mensen die taksen moeten betalen. Maar er wordt maar 10% van het totale budget aan hen gespendeerd. Dat is één van de vele voorbeelden van het discriminerend beleid van Israël t.a.v. de bezette bevolking.
Maar Oost-Jeruzalem heeft niet enkel te lijden onder de verwaarlozing door het gemeentebestuur. Er is ook een systematische kolonisering aan de gang. Nieuwe wijken worden ontwikkeld op de heuvels (gepromoot als volgt: privédienst voor huisvuilophaling, veiligheidsdiensten, zwembad ). Palestijnen krijgen geen toegang tot deze nieuwe appartementen. De immokantoren sturen ze gewoon weg. Regelrechte discriminatie dus. Maar het gaat nog verder. Veel woningen van Palestijnen in Oost-Jeruzalem worden beschouwd als illegaal (zonevreemd, geen toestemming gevraagd, ) of worden onteigend (zonder compensatie) voor archeologische opgravingen, omwille van een nieuwe bestemming van de gronden, etc. Deze woningen worden zonder boe of ba afgebroken. In deze druk bevolkte Palestijnse wijken bouwen ook Israëlische joden illegale woningen en deze mogen blijven staan. Op plaatsen waar Palestijnse woningen werden afgebroken, worden afgesloten woonwijken gebouwd voor de Israëli. En dat mag blijkbaar.
- vernielde woning van Palestijnen in Oost-Jeruzalem
- Nov Zion luxeappartementen voor Joden in Oost-Jeruzalem, waar de Palestijnen niets meer mogen bijbouwen
Buiten Jeruzalem, in de woestijn tussen Ramallah, Betlehem en Jericho, bouwt Israël almaar meer nieuwe (illegale, want op bezette gronden) nederzettingen. Zo ook Maale Adummim, waar 35.000 mensen wonen en die nog moet verdubbelen van grootte. Om deze nederzetting aantrekkelijk te maken wordt ook massaal veel water van de regio van het meer van Tiberias versluisd, om de bloemetjes en boompjes rond de huizen water te geven. Het is dus niet wonderlijk dat de waterconsumptie in de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever dubbel zo hoog ligt dan in Israël! Nog een weetje over deze kolonie: het past in de strategie om zogenaamde industriële nederzettingen te plaatsen, waar de Palestijnen net als in een vrijhandelszone elders ter wereld voor een hongersloontje en zonder arbeidsrechten zullen worden tewerkgesteld. In naam van de vrede!!!
- Kolonie Maale Adummim.
s Avonds nog een ontmoeting gehad met een lokale vertegenwoordiger van Fatah in Betlehem. Het was meteen onze laatste nacht nabij deze al bij al rustige stad.
Ochtend: Jeruzalem (Olijfberg te voet afdalen via Gethsemane tot aan Leeuwenpoort). Sint-Annakerk (geboorteplaats heilige maagd maria) en Bethesda: ontmoeting met Frans Bauwens (witte pater uit Vlaanderen) over situatie Israël-Palestina.
Middag: falafel in Jericho, gevolgd door rondleiding in de Jordaanvallei. Jericho ligt op bijna 600 meter onder de zeespiegel, is de oudste staat ter wereld en heeft als grootste eigenschap op vandaag dat de stad volledig autonoom is. Maar de stad is wel volledig afgesloten door Israëlische checkpoints, een gevang in open lucht dus. Ten noorden van Jericho ligt de vallei van de Jordaan. Hier zijn 23 dorpen, maar slechts 5 ervan worden erkend door Israël (de 18 anderen hebben dus geen bestaansrecht, en kunnen dus ook helemaal geen aanspraak maken op elementaire zaken zoals wegen, water, elektriciteit, scholen, huisvuilophaling...). Van die 5 dorpen heeft er eentje een A-status, wat betekent dat ze valt onder de Palestijnse Nationale Autoriteit, de anderen staan onder gemengde (B) of Israëlische (C) toezicht. De vallei wordt bovendien elke dag meer ingepalmd door Israëlische nederzettingen, die het bezet gebied gebruik maken van de rijke landbouwgrond. Via bedrijven als Carmel komen ze ook in België terecht. Zoals onze gids verklaarde: "de Israëli halen profijt uit bezet gebied, en dat mag niet volgens internationaal recht. Het is dus diefstal. Wie bewust gestolen producten koopt, is dus zelf een dief..." Hele dorpen worden verplicht te verhuizen, omdat ze niet erkend zijn en omdat de nederzettingen willen uitbreiden. Eén van de vele voorbeelden van de manier waarop Israël omgaat met de bezette gebieden. Bovendien worden de boeren ook geconfronteerd met tal van pesterijen, zoals de opsluiting van hun vee indien deze op "Israëlische" gronden grazen...
Na deze intense kennismaking met de situatie ter plekke, eindigden we in de Dode Zee. Een ervaring apart... Niet bepaald een frisse duik, maar wel eentje met een gewichtloze indruk. Of zoals we het ook nog zeiden: een absoluut dieptepunt in onze reis, althans wat betrof de zeeniveau (600 meter onder de zeespiegel!).
Toegekomen om 3 uur 's nachts in het hotel in Beit Sahour, nabij Betlehem, in de bezette gebieden. volgens de overlevering is het hier dat de herders van de engels hoorden dat er een kindeke geboren was in een grotje in Betlehem. Geslapen.
Bezoek van de geboortekerk in Betlehem en ontmoeting met Fatah-gemeenteraadslid die erbij was in april 2002 toen de kerk aangevallen werd bij een inval van het Israëlisch leger. 700 mensen stonden er 39 dagen lang onder vuur.
Bezoek aan het dorpje Nahalin, nabij Betlehem. Binnenkort is dit dorpje volledig afgesloten van Betlehem door de muur (die nu bijna volledig af is). Ondertussen worden de omliggende heuveltoppen volgebouwd door illegale Israëlische nederzettingen.
Bezoek aan "Tent of Nations" in Nahalin. Tent of Nations is het project van een Palestijns gezin. Eigenlijk zijn het gewoon de landbouwvelden en de boerderij van de familie van Daher. Ze bezitten deze gronden al sinds 1916. Maar Israël heeft dit gebied "nationaal Joods gebied" verklaard, en dus worden alle middelen ingezet om deze mensen weg te pesten. Naast hun strijd in de rechtbanken, willen ze de strijd ook positief voeren, door een project waarbij ze via het contact met de aarde en met elkaar kinderen en jongeren uit de regio willen laten zien dat deze aarde van hen is, dat je de aarde kan bewerken, dat je je niet moet laten wegpesten. (zie ook http://www.tentofnations.org/).
Bezoek aan Wadi Fukhin, een dorpje achter de gekoloniseerde heuvels nabij Nahalin, tussen illegale Israëlische nederzettingen en de "groene lijn" (die het Palestijns gebied moet afbakenen, volgens VN-resoluties). De dorpelingen waren tijdens de oorlog weggevlucht, waardoor ze het volgens de Israëli hadden verlaten, maar ze zijn teruggekeerd. Het dorpje had vele bronnen, maar nu wordt het water schaarser, omdat alles wordt opgepompt door de kolonisten. De landbouwers hanteren er opnieuw eeuwenoude manieren om te irrigeren, naast modernere irrigatiesystemen met waterdruppels. In Ha'aretz (een Israëlische krant) verscheen een interessant artikel over dit dorpje: http://www.haaretz.com/hasen/pages/ShArt.jhtml?itemNo=678656.
Daarna gingen we nog op bezoek in het vluchtelingenkamp Dheisheh, nabij Betlehem. Daar wonen 11.000 personen op 1 km². Ze hopen ooit terug te mogen keren naar de plaatsen die zijzelf of hun ouders of grootouders van de ene dag op de andere hebben moeten achterlaten.
In 2005 kon ik voor de eerste keer mee op een observatiemissie in Palestina. Dat was met een delegatie van het ABVV op uitnodiging van de Israëlische vakbond Histadrout en de Palestijnse vakbond PGFTU. We bezochten een aantal plaatsen en groepen in zowel Israël als in de bezette Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever. Een verslag van deze reis kunt u hier lezen: http://www.abvv.be/PDF/nl/documents/2005/Palestina/PalestinaNL.pdf.
Het thema bleef me boeien, en ik wilde me verdiepen in de Palestijnse kwestie. Ik was vastbesloten om opnieuw naar Palestina te gaan. En om hierover te vertellen. Vandaar deze blog.
Verwacht hier niet al te veel hoogdravende literatuur: ik schrijf in de gauwte, wanneer ik tijd en een connectie vind. Als alles goed gaat volgt er wel een meer uitgebreid verslag bij mijn terugkeer.
- er zijn op de Golanhoogte 133 vernielde dorpjes
Overal zie je dus ruïnes
- het dorpje Syrische dorp Mjdal sjams aan de grens met Syrië
- zie de afsluithekkens meanderen... aan de overkant ligt Syrië
- watertank
- mijnenveld: er vallen nog steeds doden en gewonden, vooral kinderen
- mijnenveld: veel landbouwgrond wordt op die manier onbruikbaar gemaakt
- het Israëlisch leger op een bergkam middenin het dorp Mjdal Sjams
- in een cel van 1,5m op 3m moesten 10 gevangenen zitten. Ze stelden beurtrollen in om te slapen
- ondervragingskamer: de gevangene werd dagenlang vastgebonden en ondervraagd
- het gebouw wordt nu gebruikt als gemeenschapsruimte, waar tijdens de zomer ook zomerkampen plaatsvinden voor de kinderen uit het vluchtelingenkamp
- Freedom Theater
- checkpoint Jenin
- checkpoint Jenin met muur
- checkpoint Bartaa (zoek de 5 verschillen: alle zogenaamde terminals zien er eender uit)
- het Askar local committee for rehabilitation biedt aangepaste zorg voor personen met een handicap
- Handallah wacht ook in Askar dat alle Palestijnse vluchtelingenkinderen op een dag vrij zouden zijn
- De universiteit van Nabloes, waar 17.000 Palestijnse studenten studeren
- de (barmhartige?) samaritaan
%%%FOTO4%%%
%%%FOTO7%%%
- checkpoint Betlehem
- checkpoint Betlehem
- checkpoint Betlehem
- tempelberg
- klaagmuur en tempelberg
- vernielde woning van Palestijnen in Oost-Jeruzalem
- Nov Zion luxeappartementen voor Joden in Oost-Jeruzalem, waar de Palestijnen niets meer mogen bijbouwen
- Kolonie Maale Adummim.
