De hele dag doorgebracht op de Golanhoogte, tussen Israël, Syrië en Zuid-Libanon. Toen Israël in 1967 inviel op de Golanhoogte, woonden daar 130.000 mensen in 138 dorpen. Twee maanden na de annexatie waren er nog maar 5 dorpen en 7.000 mensen overgebleven. De anderen waren verdreven naar Syrië Nu wonen er in deze 5 dorpen ongeveer 16.000 mensen.
- er zijn op de Golanhoogte 133 vernielde dorpjes Overal zie je dus ruïnes
- het dorpje Syrische dorp Mjdal sjams aan de grens met Syrië
- zie de afsluithekkens meanderen... aan de overkant ligt Syrië
De inwoners hebben er het statuut van resident van Israël (95% van de Syrische inwoners van de dorpen hebben het Israëlisch burgerschap geweigerd). Israël is verantwoordelijk voor toevoer van goederen en diensten, maar sinds 1967 worden ze vaak geconfronteerd met allerhande pesterijen. Zo moesten ze op een bepaald moment betalen voor het regenwater dat ze opvingen in regentanken. Betalen voor regenwater, ja! Nu betalen ze nog steeds bijna 4 keer zo veel voor het leidingwater als wat de Israëlische kolonisten in Golan ervoor betalen.
- watertank
De hele grensregio is afgesloten met hekkens, en op elke bergkam zijn er legerkampen. Een groot deel van de landbouwgronden zijn nu onbruikbaar, omdat Israël er mijnenvelden van heeft gemaakt.
- mijnenveld: er vallen nog steeds doden en gewonden, vooral kinderen
- mijnenveld: veel landbouwgrond wordt op die manier onbruikbaar gemaakt
- het Israëlisch leger op een bergkam middenin het dorp Mjdal Sjams
Vandaag verlaten we Nabloes en gaan we richting Sakhnin, waar we bij gastgezinnen slapen en waar internet misschien niet zo alomtegenwoordig is als in de hotels... Tot???
Dag 8 â Gevangenis van Al Faraa, Jenin Vluchtelingenkamp, lange wachttijd aan checkpoint en Sakhnin
s Morgens vroeg vertrokken van Nabloes voor onze laatste bestemming: Sakhnin, een Palestijnse stad in Israël.
Onze eerste bestemming van de dag was Jenin, maar onderweg stopten we nabij het vluchtelingenkamp Al Faraa, in een vroegere Israëlische gevangenis (http://alfaraa.virtualactivism.net/about/afcenter.htm). Onze gids had er vier jaar doorgebracht, verspreid over 6 verblijven. Hier hebben hij en zijn lotgenoten het idee gehad voor het local rehablitation commitee dat we op dag 7 in het Askar-kamp bezochten.
- in een cel van 1,5m op 3m moesten 10 gevangenen zitten. Ze stelden beurtrollen in om te slapen
- ondervragingskamer: de gevangene werd dagenlang vastgebonden en ondervraagd
- het gebouw wordt nu gebruikt als gemeenschapsruimte, waar tijdens de zomer ook zomerkampen plaatsvinden voor de kinderen uit het vluchtelingenkamp
Onze volgende halte was het vluchtelingenkamp van Jenin, die in april 2002 zwaar onder vuur was genomen door het Israëlische leger, met als resultaat 56 doden en gewonden Na een uiteenzetting over deze militaire inval, wandelden we naar het Freedom Theater (www.thefreedomtheatre.org) , een sociaal-artistiek project met jongeren uit het vluchtelingenkamp. Doel van het project is de jongeren hoop te geven door te acteren en artistieke expressie.
- Freedom Theater
%%% FOTO5%%% - Jenin Omstreeks 2 uur vertrokken we. In het kamp waren we verwittigd dat de checkpoint die ons rechtstreeks richting het noorden (Nazareth) zou leiden, maar deze was helemaal afgesloten. Ook het excuus dat we een parlementair in onze gezelschap hebben, kon niet baten. Wel zouden de soldaten ervoor zorgen dat we niet meer helemaal naar Huwwara terug zouden moeten, ten zuiden van Nabloes, maar dat we er via Bartaa (ten westen van Nabloes) door zouden kunnen.
- checkpoint Jenin
- checkpoint Jenin met muur
In Bartaa mochten we er inderdaad door: alle bagages moeten uithalen, meermaals door de scanner, bagages uitgepluisd (in een aparte kamer), en dit alles zonder één echt menselijk contact (de soldaten zitten achter kogelvrij glas, alle orders worden door luidsprekers doorgegeven ). De hele operatie duurde meer dan 2 uur (er moesten dan ook wel een heleboel mensen door ).
- checkpoint Bartaa (zoek de 5 verschillen: alle zogenaamde terminals zien er eender uit)
s Avonds toegekomen in Sakhnin, bij een heel sympathieke Nederlandse mevrouw, Trees. Lekker eten (barbecue met frieten!!!).
Ontmoeting met 2 interessante journalisten: Nell Westerlaken uit Nederland en de in Nazareth wonende Brit Jonathan Cook. Zal zeker hun boeken lezen
DAG 6 â Ramallah en Nabloes, of vrouwen, water en toerisme
Vroeg opstaan was weer de boodschap vandaag, want we moesten uitchecken uit het hotel in Ramallah om na enkele afspraken in de stad door te rijden naar Nabloes.
Onze eerste afspraak was bij PWWSD (palestinian working woman society for development, www.pwwsd.org), een vrouwenorganisatie die op heel wat gebieden actief is: ondersteunen van vrouwen om deel te nemen in het beleid op alle niveaus, psycho-sociale en juridische ondersteuning, organisatieversterking, ondernemerschap Ze hebben ook een restaurant en een winkeltje met handwerk gemaakt door Palestijnse vrouwen als sociaal tewerkstellingsproject en inkomstenbron.
De positie van de vrouwen in Palestina staat onder druk: de bezetting door Israël ontwricht het gezinsleven, zorgt voor armoede en onzekerheid en angst, maar ook sociaal in de Palestijnse samenleving is één en ander aan het bewegen, en niet altijd in de goede richting voor de Palestijnse vrouwen.
Het is niet enkel de opkomst van Hamas die hiervoor zorgt: de hele wetgeving waarop de Palestijnse Nationale Authoriteit momenteel steunt is nog overgenomen uit het Jordaans recht uit de jaren 1940 en 1950, maar is nooit meegeëvolueerd (mocht het Belgisch recht uit de jaren 1940 zijn overgenomen, dan is er veel kans dat het stemrecht nog niet is ingevoerd voor de vrouwen!!!). Tot voor kort was er geen minimumhuwelijksleeftijd. Daar is onder druk van PWWSD verandering in gekomen. En vrouwen mogen nog altijd geen contract ondertekenen zonder handtekening van een echtgenoot, vader, broer, onkel Terwijl net als in België 52% van de universiteitsstudenten in Palestina vrouwen zijn (maar zij durven al eens meer een technisch-wetenschappelijke richting te volgen dan de Belgische vrouwen ).
Onze volgende afspraak was bij de Palestine Hydrology Group (www.phg.org), een niet-gouvernementele organisatie die werkt rond de problematiek van het water. Zij onderzoeken welke de gevolgen van de bezetting zijn op het vlak van watervoorraden voor Palestina. Het is ronduit bedroevend. De Westelijke Jordaanoever is namelijk de voornaamste bron van grondwater in de regio. Er zou dus theoretisch gezien water genoeg moeten zijn. En toch zijn er veel plaatsen in de bezette gebieden waar er absoluut te weinig water is (in de regio rond Betlehem is dit eens in de 14 dagen, maar er zijn dorpen die al 40 dagen of langer geen water meer hebben).
Hoe dit komt? Overal in de buurt van de grenzen (of waar de muur heel wat land van de Westelijke Jordaanoever afneemt) wordt massaal water opgepompt, tot heel diep in de grond. Bovendien is er een militaire verordening die zegt dat er in Palestina geen nieuwe waterputten mogen worden gemaakt. Als resultaat hiervan is water in de Palestijnse gebieden heel schaars geworden en zijn de Palestijnen voor waterbevoorrading afhankelijk van Israël (die gestolen water als het ware terugverkoopt aan Palestina ). Een deel van de dorpen is niet aangesloten op het waternet. Door de checkpoints en de omwegen, is het transport van dat water heel duur geworden, waardoor de prijs voor water in een paar maanden tijd verdrievoudigd is. Sommige gezinnen moeten tot 40% van hun inkomen aan water spenderen.
PHG klaagt niet alleen de situatie aan die ontstaat door de bezetting. Ze hebben ook concrete projecten om de Palestijnen te ondersteunen om zo efficiënt mogelijk om te gaan met het schaarse goed (hoe water besparen, grijswaterprojecten voor irrigatie ).
Muurschilderingen in Nabloes: Handallah is een 10-jarig jongetje die zijn gezicht pas zal tonen als de Palestijnen vrij zijn en een sleutel, die symbool staat voor het recht op terugkeer
s Middags gingen we eten in het restaurant van het vrouwenproject en daarna reden we door naar Nabloes. Het was voorzien dat we via het checkpoint zouden passeren zoals de Palestijnen dat moeten doen (dit wil zeggen: afgezet vóór de checkpoint en dan een paar honderd meter te voet, bepakt en bezakt, en dan metaaldetectoren, paspoortcontrole ), maar onze chauffeur had compassie met ons, arme Belgen die niet veel gewoon zijn, en hij overtuigde de soldaat om ons tot naar het einde van de checkpoint te voeren, waar een nieuwe bus op ons wachtte. Onze chauffeur had namelijk geen toestemming van de Israëli om Nabloes binnen te rijden (net zoals bijna alle voertuigen: er zijn dus taxidiensten van en naar het checkpoint, want niemand mag er met de auto door ).
Eenmaal aangekomen in Nabloes begonnen we een toeristisch bezoek aan de stad. Eerst aan de waterput van Jakob, waar Jezus ook zou hebben gerust en die nu één of andere orthodoxe kerk is. Daarna het oude stadskern, met haar marktjes, moskee en winkeltjes. Ons hotel ligt daar middenin.
s Avonds nog een ontmoeting gehad met een vertegenwoordiger van Hamas, en dat was dan weer het einde van een lange dag.
DAG 5 - Ramallah, Beit Sira, Bil'in of nog de muur en de gevangenen
's Ochtends in Ramallah gebleven, waar we op bezoek waren bij 2 organisaties die elk op hun manier strijd leveren tegen de bezetting: Addameer en Stop the Wall.
Addameer (www.addameer.org) ondersteunt de Palestijnse gevangenen. Op dit moment zitten zo'n 11.500 Palestijnen gevangen in Israëlische gevangenissen, onder wie ook vrouwen en minderjarigen. Een grote meerderheid van de Palestijnse mannen heeft een periode in de gevangenis achter de rug. Elke Palestijnse familie heeft er ervaring mee. Als je opgepakt wordt, kan je tot 8 dagen zonder enige verklaring worden opgesloten (tijdens de 2e intifada was dit zelfs 18 dagen), je kan bijna onbeperkt worden vastgehouden voor ondervraging en als je uiteindelijk voor de militaire rechtbank komt, is een verklaring tijdens de ondervraging voldoende om veroordeeld te worden. Zo is er het verhaal van een man die samen met twee anderen was opgepakt op beschuldiging van moord. De 2 anderen verklaren uiteindelijk dat die man erbij was. In de militaire rechtbank krijgt de man dan te horen op welk moment hij die moord zou hebben gepleegd. De tijdsspanne die ze hem geven, komt overeen met een periode dat hij in Jordanië was. Maar hij moet dat bewijzen (terwijl de Israëli alles bijhouden over het doen en laten van de Palestijnen). En uiteindelijk wordt hij toch veroordeeld... Dit soort verhalen zijn schering en inslag. Tijdens de ondervraging wordt gemarteld, zowel psychologisch als fysiek (hoewel dit de laatste jaren na kritiek op Israël verminderd is). En de wetten die overtreden worden, dat wordt bepaald door militaire verordeningen. Er zijn er zo'n 1500. Zo mag je geen boeken hebben van bepaalde auteurs, is het verboden om een Palestijnse vlag het hebben, is het verboden om met een afbeelding van Handalla rond te lopen, is het verboden lid te zijn van één van de Palestijnse partijen (als ze het zouden willen, kunnen ze zelfs de president oppakken...) of is het voldoende dat het vermoeden bestaat dat je mogelijks ooit eens in de toekomst een misdaad zou kunnen begaan
Zon arrestatie laat diepe sporen na, niet enkel bij de persoon die gearresteerd wordt, maar ook op heel het gezin. Heel vaak komt het Israëlisch leger midden in de nacht met een groot aantal soldaten de persoon arresteren, met veel machtsvertoon en voor de ogen van heel zijn gezin. Maar Palestijnen spreken hier niet graag over: ze proberen het leven verder te zetten.
%%%FOTO4%%%
Stop the Wall(www.stopthewall.org) verenigt quasi alle actiegroepen tegen de muur, het zogenaamde veiligheidshek dat Israël bouwt rond de bezette gebieden. Is het een muur? Is het een hek? Soms het ene, nooit het andere. Want een hek, dat dient om buren af te scheiden, maar daar kan je over klimmen. Over een muur van 8 meter bewaakt door cameras en wachttorens, of over een barrière van prikkeldraad en hekkens en veiligheidszones, daar klim je niet meer zomaar over. Als deze muur bovendien dient om nog eens hele stukken grond van de buur af te nemen, dan is het zeker geen hek meer. Als deze muur de buur verhindert om naar school te gaan, of zijn grond te bewerken, of zijn grond te irrigeren, dan mag je het woordje hek wel vergeten!!! En het veiligheidsexcuus moet je ook met een korreltje zout nemen. Israël claimt dat de muur ervoor gezorgd heeft dat er veel minder aanslagen zijn. Dat er minder aanslagen zijn, is zeker waar, maar dat de muur hiervoor gezorgd heeft? Overal zijn er op dit moment nog hele stukken muur onafgewerkt. Eender wie echt slechte intenties heeft, zou er zo overkunnen Als er minder aanslagen waren, dan is dit vooral een teken dat de Palestijnen echt hun beloftes in het vredesproces nakomen en dat Hamas het echt meent met het staakt-het-vuur. Bovendien neemt de muur hele stukken vruchtbare grond af van de Palestijnen, en bronnen en waterbekkens. Bovendien wordt niet enkel een muur gebouwd, maar komen er overal nog nederzettingen bij van Joodse kolonisten en wegen enkel voor de Palestijnen, waardoor er bijna geen ruimte meer overblijft om te leven, laat staan een staat te vormen
Na deze uitleg trokken we noordwaarts richting Beit Sira, een dorpje die zwaar te lijden heeft onder de muur: hele stukken landbouwgrond zijn nu onbereikbaar voor de dorpelingen en ingenomen door kolonisten. In Beit Sira is er ook een vrouwencoöperatieve opgericht, om de vrouwen te helpen hun gezin economisch te ondersteunen. Elke vrouw heeft haar eigen specialiteit. Zo is er een vrouw die zich specialiseert in steenkappen (voor de bouw), een andere is imker, nog een andere maakt artisanale zeep op basis van olijfolie en nog eentje heeft schapen Want met de torenhoge werkloosheid en de inkrimping van de gronden, moeten ze wel manieren vinden om hun gezin te ondersteunen. Ondertussen worden de vrouwen ook weerbaarder en mondiger, een leuk neveneffect
%%%FOTO7%%%
In Beit Sira konden we ook genieten van een heerlijke maaltijd, waarna we richting Bilin trokken. In Bilin (www.bilin-village.org) zijn er wekelijks protesten tegen de muur. Het dorp heeft ook een rechtzaak gehouden tegen Israël om de ligging van de muur aan te vechten. Dit proces hebben ze gewonnen, maar na 1 jaar is er nog niets veranderd. En zolang er niets verandert, zullen de protesten aanblijven.
s Avonds bij aankomst in Ramallah nog eens langsgeweest bij het graf van Arafat, waarna een avond zonder sprekers wel eens welkom was
- er zijn op de Golanhoogte 133 vernielde dorpjes
Overal zie je dus ruïnes
- het dorpje Syrische dorp Mjdal sjams aan de grens met Syrië
- zie de afsluithekkens meanderen... aan de overkant ligt Syrië
- watertank
- mijnenveld: er vallen nog steeds doden en gewonden, vooral kinderen
- mijnenveld: veel landbouwgrond wordt op die manier onbruikbaar gemaakt
- het Israëlisch leger op een bergkam middenin het dorp Mjdal Sjams
- in een cel van 1,5m op 3m moesten 10 gevangenen zitten. Ze stelden beurtrollen in om te slapen
- ondervragingskamer: de gevangene werd dagenlang vastgebonden en ondervraagd
- het gebouw wordt nu gebruikt als gemeenschapsruimte, waar tijdens de zomer ook zomerkampen plaatsvinden voor de kinderen uit het vluchtelingenkamp
- Freedom Theater
- checkpoint Jenin
- checkpoint Jenin met muur
- checkpoint Bartaa (zoek de 5 verschillen: alle zogenaamde terminals zien er eender uit)
%%%FOTO4%%%
%%%FOTO7%%%
