Zaterdag 11 september 2010.

Campanile, Vineuil, Frankrijk.

2. Een dorpje op een dak.

Na een stille nachtrust gaan genieten van een fris ontbijt op het terras. Fijn dat we hier nog een nacht kunnen blijven slapen. Het hotel is rustig gelegen en het personeel is heel sympathiek.

We trokken op pad naar het kasteel van Chambord. Vijfentwintig jaar geleden konden we parkeren vlak voor het kasteel, tegenwoordig ligt de parking een heel eind verderop en krijg je niet meer het indrukwekkende gevoel het bouwwerk stilaan te zien opduiken van tussen de bomen vanop een dreef die vlak naar de voordeur leidde.
We hebben ons oude fotoalbum meegebracht, misschien kunnen we gaan poseren op dezelfde plaatsen? (Alhoewel, of dat nu een moreel erg verheffende bezigheid zou zijn weet ik toch nog zo net niet...) Destijds hebben we van onze vier dagen aan de Loire amper 30 foto’s genomen. Ik had toen een tweedehandse, half kapotte Nikon, en filmrolletjes waren voor ons erg duur.

Het meest fascinerende aan dit kasteel vond ik destijds de monumentale dubbele draaitrap waarvan vermoed wordt dat hij door Da Vinci zou kunnen getekend zijn. Ik vond hem nu nog altijd even indrukwekkend. Alleen heb ik er nu “iets” meer foto’s van genomen.

De twee trappen - die als slangen rond een middenzuil kronkelen - beginnen op dezelfde verdieping, je kan gelijktijdig naar boven gaan en mekaar toch niet tegenkomen. In de middelkoker zijn kijkgaten gemaakt en daar doorheen zie je af en toe een glimp van mekaar. Het geeft een heel vreemd Escheriaans effect. Je komt allebei tegelijk op de volgende verdieping aan en krijgt mekaar toch niet te zien. Van de opnames van deze trap had ik eigenlijk een hels fotoraadsel kunnen maken. Oh hoe zou ik iedereen hebben liggen gehad...






De kolom waarrond de trap zich slingert...

Aan de bouw van het kasteel werd in de 15de eeuw begonnen door François I van Frankrijk. Hij wist niet waar hij aan begon. Maar mooi is het wel. Hoewel ik soms denk dat die kastelen een vergiftigd geschenk zijn voor de Franse staat. Ze lokken veel toeristen en die betalen héél dapper mee aan het onderhoud en de restauratie, maar toch vrees ik dat zelfs die inkomsten niet voldoende zijn om het zaakje recht te blijven houden. Het beste bewijs is dat de daken van dit kasteel lekken en de bovenzalen kunnen beschadigd raken door vochtinsijpeling maar toch kan het nog niet gerepareerd worden. Het zou ook een reuze taak zijn, met een navenant prijskaartje...

Haast alle plafonds bestaan uit cassettes waarop afwisselend de letter “F” en een salamander die in vuur leeft staan afgebeeld. De symbolen van de bouwheer, en hij was duidelijk héél erg ingenomen met zichzelf.

Toch is hij niet te benijden, hij heeft amper 72 dagen op zijn kasteel doorgebracht. Stel u voor : een godgans leven aannemersmiserie en dan tot de conclusie komen dat wat ge gebouwd hebt niet af is, toch al veel te groot is, en niet warm te stoken. “Niet nadenken” is van alle tijden.



Een van de vele "trapjes".

Zichzelf “overbouwen” is dat ook. Dit betoverende witte tufstenen kasteel telt maar liefst 82 schoorstenen, 365 torens, 440 kamers en 1036 ramen.
Althans, die telde het wanneer het af was. Eeuwenlang is er aan uitgebreid. De onstaansgeschiedenis kregen we te zien in een diashow. Indrukwekkend om te leren dat groot nooit groot genoeg was en iedereen zich maar verder in de schulden stak om er alsnog een vleugeltje of een ommuring bij aan te breien. En dat allemaal in een moerassig gebied waar het uitstekend jagen was, maar waar je zelf wel werd verjaagd door de miljoenen muggen die deze plek ook wel fijn om wonen vonden.Het domein rond het gebouw is even groot als het oude Parijs. Het krioelde er van de herten en everzwijnen. Nu nog trouwens.

Samen met de trap heb ik ook het dak altijd heel boeiend gevonden. Het lijkt wel een op zichzelf staand dorpje. Ge wandelt er tussen de torenspitsen en schouwen en waterspuwers en kunt langs alle vier de kanten genieten van een uitzicht over het eindeloze parkbos. Zouden hier vroeger ligzetels gestaan hebben? Maar ja, ga nu wat in de zon zitten met zo’n klerenbos aan en ge moogt eigenlijk zelfs niet eens bruin worden want dat staat zo boers. Een prachtig dakterras voor niks dus. Weeral zotte kosten.

We hebben ons deze keer bij ons bezoek gewoon laten leiden door ons gevoel. Op tijd en stond rustpauzes ingelast op een klein terrasje op het binnenplein. Vrij rustig als er niet teveel volk over de knarsende kiezelstenen, die ik vanaf nu griezelstenen noem, liep. Ze verkochten er de heerlijkste quiche met zalm en spinazie. Aan kasteelprijzen wel te verstaan.

Irma : "Schoool, doe ze nog eens voool!
Paul : "Stel U niet aan, Irma, 't is alcoholvrij bier..."

Op de middaguren was het vrij rustig maar rond een uur of drie werd het even druk. Door de kreet van een kindje barstte de hel in mijn kop weer los. Dus werd er alweer een pauze op het terrasje ingelast. Na een nekmassage van Paul voelde ik me beter, maar vanaf nu zou ik alles moeten gaan bekijken met mijn dopjes in. En er was nog zoveel te zien...

Een afdeling met koetsen. Nooit gebruikte koetsen dan nog, want de man die dacht koning te worden en alvast alles laten had maken (het lederwerk kwam van Hermès in Parijs) werd nooit tot koning gekroond. Ge moet maar pech hebben.

Tijdens de tweede wereldoorlog werd het kasteel gebruikt voor de opslag van de kunstwerken uit het Louvre. De Mona Lisa werd hier door een paar arbeiders binnengedragen. De zalen stonden destijds vol kratten met kunstschatten, net als in de eindscène van “Raiders of the lost Ark”.

Het kasteel bevat ook verscheidene “appartementen”. De enorm hoge plafonds waren in de loop der tijd vervangen door valse lage plafonds. De haarden werden verkleind in de hoop toch enkele delen warm te krijgen.

Maar eenvoudig kan het nooit geweest zijn want ga hier maar hout sprokkelen. Ge zit dan wel middenin een woud, maar eer ge vanuit uw kamer, het kasteel uit, het binnenplein over, de omwalling achter u laat, via het park het bos bereikt... Enfin, daartegen hebt ge het waarschijnlijk van de inspanning al warm.

Althans, het personeel dat die job moest uitvoeren. Die mensen sliepen in piepkleine kamers die uitgaven op de reuzeslaapzalen van de bewoners. De eigenaars en hun gasten hadden majestueuze hemelbedden tot hun beschikking, met als sanitaire voorziening een pispotje en een commode met een wasschaal en een lampetkan. Alles vanzelfsprekend in het mooist bewerkte porcelein. Een sjiek ingelegd bureau om hun reisverhaal aan te schrijven. Een grote tafel met rijkbewerkte stoelen. En dan was er nog makkelijk 200m2 over om een danske te doen. Het was hier niet bepaald een Campanile waar ge in terecht kwam als ge op bezoek ging. De plafondbalken waren kleurig beschilderd, en aan de muren hingen enorme wandtapijten, maar wat de kamer echt domineerde was meestal de schouw waar makkelijk een speenvarken op kon geroosterd worden als hapje voor het naar bed gaan. Gesteld dat ge aan hout waart geraakt natuurlijk.

Ik zou hier vroeg in mijn bed gekropen zijn en mijn gordijntjes dicht getrokken hebben, zeker weten. Misschien kon je op die manier de nacht doorkomen zonder te bevriezen en zonder murw gebeten te worden door de muggen.

Als je uitging was er hier ook wel wat werk, want een en ander moest op slot gedaan worden. De hoeveelheid sleutels die hier nodig waren kunt ge beter in kilo’s dan in aantal uitdrukken.

Dag 2. Deel 2.

Omdat het kasteel van Chambord in oorsprong als jachtslot bedoeld was - een weekendhuisje “op den buiten” - waren de muren rijkelijk voorzien van geweien. Een vrouw, Madam Goldschmitt-Rotschild, had haar eigen zaal met jachttrofeeën, ze moet een van de belangrijkste jagers van die tijd geweest zijn. Ze bracht geweien mee van uit heel Europa en hing die trots aan de muren samen met het plaatje waar ze de dieren geschoten had. Het was wel een professional want ze schoot alleen volwassen dieren. Maar het is toch maar een morbide zicht, heelder kamers met niets dan geweien aan de muur. En dan nog de schaduwen van die geweien die op de muren vallen! Het lijken er wel dubbel zoveel. Heel de muur lijkt op ‘t eerste zicht op een raster van takjes.

Stel u voor dat ge hier als edele dame op bezoek komt in zo’n kasteel.
"Brunhilde! Maar kind toch, ge hebt milledieu mijn zondagse pruik vergeten! Maar allez, ‘t is niet erg, dan zet ik Irma wel op mijn kop voor Louis zijn avondfeest."
"Ludovic?!! Oú est tu?!!!"
 "Au deuxieme étage!"
 "Mais moi aussi..."
En dat dan allemaal zonder gsm om mekaar even te kunnen bellen.
 
Natuurlijk mag ook een kapel niet ontbreken. Ge zou anders nogal een eindje moeten stappen eer ge te biechten kunt gaan. Dit exemplaar was uiterst sober maar heel sfeervol door het licht dat door de fijngekleurde glas-in-lood ramen binnenviel. Misschien wel de lieflijkste en minst bombastische plek van het hele gedoe.

Momenteel loopt er in sommige zalen een tentoonstelling van grote houten moderne kunstwerken. Een beeld van 2 meter hoog en 7 meter lang toont hier nog altijd bescheiden. Het mooiste was een lange bibliotheek met allerlei soorten versleten boeken. Vanop afstand leek het écht een verzameling in leer gebonden boeken. Tot je er met je neus op stond en het allemaal blokjes hout waren! Scheef en krom, dik en dun, omgevallen en rechtop, verformfaaid en nieuw, het leken allemaal echte boeken!

Zonder horloge en met doppen in de oren brengt mijn vervoering me soms wel eens in de problemen. Plots zag ik dat de deur van de zaal achter me dicht was. En de zijdeur werd ook net met een sleutel afgesloten. Ik rende naar de zaalwachter en die vertelde me buiten te gaan langs de centrale hall. Maar daar staat nu toch net die fascinerende dubbele draaitrap die tot op het dak leidt... Zo’n kans kon ik nu toch niet laten liggen. Even helemaal alleen op dat toverdak rond te kunnen lopen... Pijlsnel rende ik naar boven - ‘t Is er nochtans niet de ideale trap voor - en toen was ik pas echt de koning te rijk! Ik kon nog even fotograferen in ‘t zachte licht en zonder toeristenkopjes. Zalig. Tot natuurlijk de drijfjacht op de laatste toerist begon. Al snel werd ik langs alle kanten ingesloten door zaalwachters die blijkbaar elke avond héél grondig hun toer maken zodat niemand stiekum achterblijft en de tijd van zijn leven heeft door hier een nachtje te blijven slapen.

Ik denk eigenlijk dat ik met die twee bezoeken die ik al aan Chambord maakte, meer plezier aan zijn kasteel heb beleefd dan de koning zelf.

Tijdens de rit naar de Campanile reden we een stuk door het bos. Naast de weg zat een jong everzwijn te grazen. Ik wou een foto nemen maar het rende dieper het groen in. Ik sloop dichterbij en zag een kudde van wel 20 diertjes. Ik zocht een stabiel steunpunt voor mijn fotoapparaat, er knapte een takje en plots kwam de mama van achter een boom en begon me heel boos te fixeren. Tijd om terug naar de auto te gaan. Zij leidde haar kudde in draf een eind dieper het bos in. De kleintjes bleven maar komen. Tientallen renden achter haar aan. De koning heeft hier duidelijk al lang niet meer geschoten. Dat is dan’t voordeel van een president te hebben. Die jagen duidelijk minder.

Hongerig naar de Campanile gereden waar we in’ t restaurant verwelkomd werden door de manager die spontaan de schuifdeur opende om ons naar een tafeltje op het terras te leiden. Goed ingeduffeld zaten we na te genieten van onze mooie dag, maar we moesten vanzelfsprekend naar het buffet binnen om ons eten te kiezen. Lekker, maar wel een identiek buffet als gisteren.

Tweemaal ging de schuifdeur dus even een halve meter open om binnen te glippen, en in ‘t terugkomen van het buffet wilden we eerst ons bord neerzetten alvorens de deur terug dicht te schuiven. En voor die paar seconden dat die deur openstond werd een oudere dame boos. Ons dessert konden we zelfs niet meer via die deur gaan halen want ze had ze stiekum in ‘t slot laten vallen... Ik werd er echt triest van. Zoveel onverdraagzaamheid. En later zag ik dat ze zelf met een stok liep. Natuurlijk, zulk een handicap is zichtbaar en goed gekend, en dan is het waarschijnlijk makkelijker om begrip te krijgen voor een probleem. In mijn geval is dat dus niet zo en dat maakt het er niet simpeler op.

Gelukkig had ik geen tijd om in een dipje te blijven hangen want we moesten na het diner onmiddellijk terug naar Chambord om het klank- en lichtspel te gaan bekijken.

Tegen half 10 wandelden we het park in en namen plaats op een kleine tribune die opgesteld was op een flinke afstand van de voorgevel van het kasteel. Er was weinig volk en de muziek stond niet heel luid. Ik was dus overmoedig en wou en zou het proberen zonder dopjes.

Op de enorme kasteelgevel werd een bos geprojecteerd. Met grazende herten, een boerinnetje, allemaal heel gemoedelijk. Tot er plots in de hoek een briesende draak opdaagde die vuur spuwde. Dat was letterlijk “amai, mijn oren”. Ik wist niet hoe snel ik mijn doppen moest pakken. En dat was niet gemakkelijk, in de pikkendonkere, op zo'n tribuneke met een sjakosj rond uw been, camera in de hand en ge hebt maar twee handen die ge niet tegelijk in uw oren kunt steken en ondertussen de doppen uit uw zak frutselen. Hier moet ik dringend iets op vinden.

Maar eens de oren beschermd was het puur genieten! 25 jaar geleden bestond het klank- en lichtspel uit de geschiedenis van het kasteel. Heel didactisch. En de techniek stond natuurlijk nog helemaal niet op het peil waar hij nu staat.

Tot onze grote verbazing kwamen we nu niet in een geschiedenisles terecht maar in een driedimensionaal megaspektakel! De witte gevel werd om de paar minuten omgetoverd in totaal verschillende bewegende scènes.

We zagen de hand van Da Vinci het ontwerp van het kasteel tekenen. Even groot als het echte kasteel! Dan werd het kasteel gebouwd, we kregen stellingen te zien, mensen die stenen houwden, hout verzaagden en alle andere materialen aansleepten. Eens het kasteel volledig af was begonnen er lichtjes achter enkele raampjes te branden (allemaal projectie) tot overal het licht aan was. Toen verschenen er feestende figuren achter de ramen en voor het kasteel. De mensen schreden waardig door reuzegangen in magnifieke kledij. Plots werd alles weer duister en kropen er reuzesalamanders over de gevel. Enkele minuten laterr lag het kasteel aan een rivier en kwamen er langs alle kanten allerhande boten aangevaren. Opeens verscheen er weer een salamander die langzaam veranderde in een sterrenbeeld, ook de andere beelden uit de dierenriem begonnen te verschijnen en alles begon te draaien. Dan weer werd er gedanst en kwamen we in een optocht van koetsen terecht. En dat alles in de meest uitzinnige kleuren. Nee echt waar, ik had geen LSD genomen.

Ik heb natuurlijk geprobeerd er foto’s van te nemen maar hier is mijn apparaatje niet tegen opgewassen. Dit was beslist de meest unieke ervaring die we tot hiertoe op gebied van projectie meegemaakt hebben. Later legde een personeelslid uit dat de driemensionele beelden geprojecteerd werden op kaders met watergordijnen die halverwege het kasteel en het publiek stonden opgesteld. Van deze opvoering bestaat nog geen video of boek want de vertoning loopt nog twee jaar. Van dezelfde makers, Skertzo, is er ook een klank-en lichtspel te zien in Le Mans. Alleszins nadat we dit gezien hebben zullen alle volgende spektakels elders maar magere beestjes zijn.

Het kasteel bleef na de show nog enkele minuten verlicht en eens ik een steunpunt had gevonden kon ik er nog enkele mooie foto’s van maken. Deze keer deden ze het “Mont St-Michelleke” pas als ik klaar was.

(Voor wie van mijn lezers nog niet weet wat een “Mont St-Michelleke” is, even een voetnoot. Vele, vele jaren geleden sleurde ik met een hele bak lenzen en een statief rond. Op een zekere avond komen we aan de Mont St-Michel die prachtig verlicht was. Ik pak mijn fotogerief uit, ga naar een goede plek om mijn statief neer te planten, kies de juiste lens, stel mijn apparaaat af, maak de perfecte cadrage, was zeer tevreden, drukte af... en net op dat moment deden ze de verlichting uit! Er stond dus niets op mijn foto.)

Het was weer zeer laat toen we in bed doken en we waren ook erg moe, maar deze dag hadden we niet willen missen. Jammer genoeg moeten we morgen verkassen, want ze hebben onze kamer nodig. Ben benieuwd waar we gaan terechtkomen...


Overbodig te vermelden dat niet iedereen met deze uitstap even gelukkig is...
En toen wist ze nog niet hoeveel kastelen haar nog te wachten stonden.


Het eerste deel van de, euh, "nogal uitgebreide", reportage van het sprookjeskasteel van Chambord
Misschien prettig om op deze regenachtige namiddag op het dak van een zonnig kasteel te wandelen?

http://picasaweb.google.com/laathi.webalbums/KastelenVanDeLoireDag2Chambord?authkey=Gv1sRgCLL58_-vn9HRBQ#
(Voor schermvullende foto's : op diavoorstelling en F11 klikken.)