Bij de vraag van welk effect ik het meest overtuigd ben van de deelname aan cultuur kies ik toch voor de realisatie van verschillende waarden. Waarom? Als ik naar mezelf kijk en de dingen die rond mij gebeuren is dit het effect die volgens mij er het meest uitspringt. 

Persoonlijk geloof ik het meest in de effecten van deelname aan kunst en cultuur ter realisatie van verschillende waarden. Vanzelfsprekend gebeurd dit op excentriek niveau maar dit gebeurd zeker ook op intrinsiek niveau. Meer zelf, ik ben er van overtuigd dat de realisatie van intrinsieke waarden zorgt voor effecten op andere levensdomeinen ook.

Kunst heeft niet alleen effect op toerisme, economie, socialisatie maar wanneer we deelnemen aan kunst educatieve evenementen, sociaal-artistieke projecten, … worden we ook uitgedaagd in ons denken en doen. Door deel te nemen aan cultuur leren we bij en leren we ook een kritische en onderzoekende houding te gebruiken. Mensen leren overstijgend denken over bepaalde onderwerpen en gaan hierover in dialoog met elkaar wat dan weer kan leiden tot socialisatie. Wanneer men deelneemt aan cultuur dan kiest men hier bewust of onbewust ook voor. Men is geboeid. Men is nieuwsgierig naar wat men te zien of te horen zal krijgen. Cultuur prikkelt een mens met al zijn zintuigen.

De waarde van cultuur ligt erin dat mensen hun eigen en andere culturen leren kennen, hier respect voor hebben, van kunnen leren en kritisch in vraag kunnen stellen. Cultuur verlegt grenzen, kunst verlegt grenzen. Om een concreet voorbeeld te kunnen geven denk ik aan een film of een boek. Dat is zo’n laagdrempelige vorm van cultuur die zomaar voor het grijpen ligt. Zo’n vorm van cultuur zorgt ervoor dat de belevingswereld van diens lezer of kijken zo ruim kan worden. Wanneer het dan ook nog eens een film of een boek over een bepaald onderwerp is (Bv: De slavernij van vroeger) kunnen mensen heel veel bijleren, respect krijgen voor, dingen in vraag stellen, en actie ondernemen in hun eigen leven.

Kunst is voor sommige mensen ook een vorm van ontsnappen aan het dagelijks leven en het verkennen van het onbekende. Het kan ook een taboe bespreekbaar maken. Denk maar aan de vele films, boeken en toneelstukken over armoede of een psychische aandoening (herkennen van het bekende).

Hoe mensen omgaan met kunst bepaald in grote mate welke persoonlijke ervaringen mensen opdoen die ten dienste staan van hun functioneren in de samenleving. Wanneer ik dit dan reflecteer bij mezelf denk ik aan een toneelstuk die ik ooit heb gezien over het thema armoede. Het toneelstuk ging over een gezin dat in armoede leefde en bracht alle thema’s en moeilijkheden in kaart waarmee dat gezin te kampen kreeg. Als jongere had ik op slag een heel ander zicht op armoede. Ik begreep vanwaar het kwam, wat het begrip inhield (want armoede was iets abstracts voor mij in die tijd) en ging er ook anders over praten en op reageren.

Bij een tweede voorbeeld wil ik graag verwijzen naar de aanslagen van vandaag in Brussel. Een gebeurtenis die ons allen zeer heeft aangegrepen. Mensen verwerken deze gebeurtenis elk op hun eigen manier: ze maken tekeningen, picto’s, schilderijen, afbeeldingen, komen op straat om erover te praten, muziek te maken, te zingen, schrijven gedichten, enz. Dit zijn allemaal vormen van kunst en cultuur. Mensen communiceren over deze gebeurtenis door zich te uiten met kunstvormen, ze verwerken dit met kunst aan hun zijde. Mensen komen samen om hun solidariteit uit te drukken. We zien hier iets moois gebeuren: Een muzikant drukt zijn verdriet uit en 100den mensen luisteren en gaan mee in dit verhaal. Via deze muziek gaan ze in interactie, in dialoog, ze socialiseren. We kunnen hier het belang van kunst zien voor de samenleving. Men is geboeid, men herkent het, het draagt bij aan de persoonlijke beleving en ervaring van mensen. Of deze nu positief of negatief ervaren wordt, toch is men geboeid. Het publiek wordt hier in contact gebracht met een gebeurtenis, met gevoelens, personen, … Men doet een appèl op de onderlinge verdraagzaamheid en het inlevingsvermogen van mensen. Aan de hand van gedichtjes en foto’s die mensen de wereld insturen laat men weten dat men droomt over een betere wereld. Men vertelt hier niet iets wat men kent, maar wat men wel graag zou kennen. Hier hebben we het over intrinsieke waarden, het onmeetbare van kunst maar waarvan we ons bewust zijn dat het aanwezig is.