Kwaliteit van kunst en cultuur kan niet gemeten worden adhv het aantal bezoekers en betreders, maar wel aan de intrinsieke waarde ervan. à Het pleidooi over cultuurparticipatie moet zuiver worden gehouden! Er zijn immers 2 kanten. Die van de zuivere kunst en cultuur en die van de participatie. De kwaliteit van de kunst en cultuur heeft dus niets te zien met het pleidooi over cultuurparticipatie! Dit zijn 2 verschillende discussies.

Individualisering van de vrijetijdsbesteding - democratisering

Wanneer we kijken naar de huidige samenleving zien we een aantal nieuwe trends opduiken. De vrijetijdsbesteding is gedemocratiseerd. Daarnaast is er privatisering, de mogelijkheid om meer thuis van vrije tijd te genieten en dit ook van cultuur. Denk maar aan internet, home cinema, … Mensen kiezen meer autonoom naar culturele vrije tijd door het bredere aanbod ervan. Toch zijn democratisering en individualisering ook tegenstrijdig: de drang naar identiteit en groter verschil verdringt de culturele solidariteit en verdelende rechtvaardigheid. We zien ook een trend van ‘mondialisering’ waar we ons bewegen in een richting van uniformiteit (zelfde trends, kleren en muziek,enz). Media speelt hierin een rol!

Welke functie heeft cultuurspreiding en –participatie?

Welfare good: voorwaarde om andere waarden te kunnen realiseren. à als mensen rechten krijgen moeten ze er ook gebruik van kunnen maken.

Wat is de rol van de overheid? Men moet bijdragen tot het welzijn van zijn burgers. Cultuurparticipatie en beleving zijn hier een onderdeel in. Daarnaast hebben alle mensen recht op de ontwikkeling van een individueel kunstzinnig vermogen. Tot slot heeft de samenleving belang bij de productie, receptie en distributie van kunst door haar burgers dus ook hier is de overheid verantwoordelijk voor. Men moet de positieve vrijheid(vrij tot) en autonomie krijgen om zelf en voorkeur te ontwikkelen. Dit is participatie. Het recht op cultuur mag er dan wel zijn, mensen moeten ook over de mogelijkheden beschikken om te kiezen. Wie participeert aan cultuur zet ook stappen op andere vlakken zoals emancipatie en individualisatie maar ook socialisatie.

Participatiedrempels

Belang van primaire(thuisfront) en secundaire (school) socialisatie = hoofdsleutels tot participatie! Maar ook andere factoren dragen erbij toe om kunst te leren kennen. Er bestaat echter 7 drempels: informatie drempel, sociale drempel, fysische beperkingen, geografische drempel, financiële drempel, tijdsgebrek en motivatiedrempel.

Cultuurparticipatie vergt culturele competentie en mensen moeten de kans krijgen om te kunnen kiezen maar er zijn nog te veel belemmeringen om van een volledige keuzevrijheid te kunnen spreken. Zowel op materieel, sociaal en intellectueel vlak

Participatiestrategieën

Positieve vrijheid, brede context, niet beschouwd als middel, investeren in culturele habitus (school en thuis) bij kinderen en jongeren, uitsluitingsmechanismen bevragen en herkennen en dus meer divers zijn.

Mensen moeten cultuur leren en dus is cultuureducatie vanaf de kleuterschool belangrijk. Creatief denken wordt immers later ook nog gebruikt, denk maar aan creatief denken in werkomstandigheden. Ook in de vrije tijd en in het sociaal werk zijn er meer en meer vormen van cultuur terug te vinden. Het zijn deze organisaties die bruggen moeten slaan naar het onderwijs. En wat met cultuurcommunicatie? CultureelNet Vlaanderen = organisatie met vraaggericht beleid. Men gaat de mensen prikkelen, zin doen krijgen in cultuur. Het UITnetwerk staat dan weer voor collectieve communicatie (samenwerking en aandacht op plaatselijk niveau). Er is een pleidooi voor cultuurcommunicatie t.a.v. kranten en openbare omroep, magazines, TV, enz.