In Sepon en omstreken ligt het nog vol bommen (gelukkig geen mijnen). Tijdens de Vietnam oorlog werden er om en bij de 2 miljoen op Loatiaanse bodem gedropt. Het oorlogstuig kent momenteel veel gebruiken .... als aambeeld, pilonen om huizen op te bouwen, oud ijzer dat verkocht wordt ... Gegevens omtrent het jaarlijks aantal slachtoffers van dat oorlogstuig ben ik nog niet tegengekomen, maar het zal indrukwekkend zijn...
Laos, een gat ergens in Zuidoost Azie ... (Karen, voorjaar 2003)
Laos is een communistisch land, maar daar merk je op het eerste gezicht eigenlijk erg weinig van. Op enkele details na misschien. Zoals het drinkwater dat spotgoedkoop is (4bfr/l) omdat de overheid het subsidieert om haar werkkrachten gezond en fit te houden (met als fijn neveneffect voor ons dat na een maand Laos nog geen spoor van diarree te bespeuren valt )
Khamtai Sphandai, een militair generaal bestuurt het land en is bezig aan zijn derde ambstermijn, Dat is niet zon bijzondere prestatie, want zijn Lao People Revolutionary Party is de enig wettelijk toegelaten politieke partij. Ze bezet 98 van de 99 zetels in het parlement. Voorts bezit de overheid alle media en zijn niet-goevernementele organisaties net als betogingen- bij wet verboden! Buitenlandse ngos mogen hier wel werken en dat doen ze dan ook in grote getale. Al te veel vrijheid van meningsuiting heerst er hier dus niet. De gemiddelde laotiaan heeft dus niet zo gemakkelijk toegang tot alternatieve bronnen van informatie. Internet is de meest logische en handige connectie met de wereld maar is enkel voorhanden in de grote steden en gaat dan nog tergend traag.
De Laotianen zelf zijn een onvoorstelbaar vriendelijk en opgewekt volk. Ze beantwoorden elke blik of vraag steevast met een glimlach. Het is hier ook quasi onmogelijk om geen contact te leggen. Of je nu gaat zwemmen of wat Lao zit te studeren en een Wat (boedhistische tempel), er komt gegarandeerd een laotiaan(se) langs om wat te kletsen. Voorlopig beperkt zich dat spijtig genoeg vooral tot lichaamstaal en veel misverstanden. Na veel moeite kunnen Luc en ik al behoorlijk lezen, maar de hondertal woorden die we kennen, spreken we meestal op de foute toonhoogte uit. En zo krijg je in een eethuisje een fruitshake in plaats van de rekening of kip (kai) in plaats van het bedoelde ei (khai).
Ik werk hier voor het BTC (Belgische Technische Cooperatie), die hier momenteel 3 projecten lopen heeft, maar haar werking onder invloed van Boutmans gevoelig aan het uitbreiden is. Het project is vrij hoog gegrepen en vrij complex van structuur, maar ik probeer het hier kort uit te leggen. We werken in 5 domeinen : educatie, landbouw, watervoorziening, wegenbouw en een klein beetje in gezondheidszorg. Alles is geintegreerd binnen de laotiaanse ministeries. Dus we hebben ook onze bureaus daar. Bedoeling is om naast het uitvoeren van concrete projectactiviteiten (watervoorziening, viskweek enzomeer) in samenwerking met de technici van de ministeries, tegelijkertijd de capaciteit van de ministeries op te krikken. Een groot deel van het budget gaat dan ook naar vorming, op alle niveaus : dorpelingen, technici in de districten, tot de leidinggevende ambtenaren op provincieniveau.
Er zijn 3 mensen die op provinciaal niveau werken en 3 mensen op districtsniveau, aangezien het project in 3 districten wordt uitgevoerd (Sepon, Nong en Thapanthong). Binnen het project heb ik de verantwoordelijkheid voor de watervoorziening in 30 dorpen en zal ik ook de wegenbouw coordineren. Aangezien de projectactiviteiten in 3 districten uitgevoerd worden, zullen wij dus veel onderweg zijn. Ik ben gebaseerd in Sepon, een beetje het meest centrale district, ten zuiden ervan ligt Nong, maar dat betekent nu toch nog 2 uur rijden en in het regenseizoen zal dat alleen maar langer worden. Thapanthong daarentegen ligt in het zuiden van de provincie en dat betekent momenteel 6 uur rijden.
Momenteel zijn we de structuur van het project aan het opzetten. Op alle niveaus counterparts aan het zoeken, waarmee we concreet gaan samenwerken. Ook alle praktische zaken moeten georganiseerd worden : kantoren inrichten, meubilair aankopen, computers, communicatiesysteem . Daarnaast onze persoonlijke setteling, huizen zoeken in de districten en in Savannahket. En dat laatste hebben we deze week gevonden. Samen met Eric en Isabelle, mijn 2 collegas die ook in de districten gaan werken, hebben we een huis gehuurd in Savan. Het is eigenlijk een maison de passage, opdat we niet steeds in een hotel moeten gaan zitten elke keer we in Savan komen. Op die manier kunnen we ook in de weekends af en toe eens gaan uitblazen en van de geneugten van een stad genieten.
In Nong district, gelegen aan de vietnameze grens, stuikel je nog over de overblijfselen van de Vietnamoorlog uit de jaren 60. Alhoewel een heel stuk woud ontmijnd werd vooraleer we aan de wegenbouw begonnen, stuitten we toch op dit stuk oud ijzer : een 500 pond bom, genoeg om een half dorp de lucht in te blazen. Normaal verdwijnt dergelijk projectiel de nacht nadat je het vindt. De dorpelingen halen er de springstof uit, waarmee ze zelfgemaakte bommen maken om te gaan vissen. Het oud ijzer wordt daarna aan de vietnamezen verkocht en is in deze afgelegen streek een van de voornaamste inkomstbronnen voor de dorpelingen; het aantal eenarmigen of verminkten van deze praktijken liegen er dan ook niet om. Deze bom was blijkbaar toch een beetje te gevaarlijk, ze ligt er al meer dan 3 weken en niemand durft er aan te komen. Ik vrees dat we geluk gehad hebben dat de bulldozer niet op de oud ijzer markt terecht is gekomen.
In Nong district, gelegen aan de Vietnamese grens, struikel je nog over de resten van de Vietnamoorlog van de jaren 60. Alhoewel een hele sectie woud ontmijnd was, vooraleer we met de wegenbouw begonnen, stuitten we toch op volgend projectiel : een 500 pond bom waarmee je een half dorp opblaast. Normaal verdwijnt dergelijk spul de eerste nacht nadat je het gevonden hebt. De dorpelingen halen de springstof eruit, waarmee ze zelfgemaakte bommen fabriceren om mee te vissen. Het ijzer wordt dan de vietnamezen verkocht en is in die arme afgelegen regio een van de grootste inkomstbronnen van de dorpen. Deze bom was blijkbaar toch wel iets te gevaarlijk want die ligt er al meer dan 3 weken en niemand durft ze mee te nemen. Waarschijnlijk hebben we geluk gehad dat die bulldozer niet mee de lucht ingevlogen is ...
