In elke klas van 25 kinderen worden er gemiddeld 3 of 4 kinderen gepest. Dit betekent dat er in de ganse wereld miljoenen kinderen gepest worden!
Wat is pesten? Pesten is het uitoefenen van geestelijk en/of lichamelijk geweld door één of meerdere personen tegenover één persoon. Dit gebeurt langdurig en herhaaldelijk, en zo dat de pesters de gepeste met opzet pijn willen doen. Het gaat altijd om een verstoord machtsevenwicht, waarbij de gepeste relatief machteloos is.
Vaak gaat het om één pester die steun krijgt van een aantal anderen. De pester geeft de aanzet tot de pesterijen, maar hij of zij pest niet alleen. Rond de pester verzamelen zich nog anderen, ze vormen samen een pestgroepje.
Wat is plagen? Plagen is meer als grap bedoeld en is onschuldiger. Het gebeurt eerder tussen 2 enkelingen (één tegen één) en niet steeds tussen dezelfde personen. Het situeert zich meer binnen het 'sociale spel', waarbij kinderen hun de omgeving aftasten (wie is wie?) en zoeken naar ieders plaats in de groep.
Wat is ruzie maken? Ruzie maken is zeker niet hetzelfde als pesten. Bij ruzie is er niet noodzakelijk een ongelijke machtsverhouding, zodat de kinderen dit vaak zelf kunnen oplossen. Dit is meer een éénmalige gebeurtenis, die niet zo'n langdurig karakter heeft als pesten.
Direct en indirect pesten Direct pesten: 'recht voor je raap' pesten, als iedereen kan zien of horen dat er gepest wordt Indirect pesten: 'stiekem pesten', het valt minder op, pesten als anderen het niet kunnen zien
Indirect pesten is moeilijker om het aan anderen duidelijk te maken. De persoon aan wie je het vertelt zal snel zeggen: het is gewoon toeval of zal jouw minder snel geloven.
Een voorbeeld: De pester is niet altijd degene die de trap uitdeelt. Het komt ook voor dat de pestkop een ander kind de opdracht geeft iemand te schoppen. Als de pestkop een kind aanspoort om te pesten, dan pest de pestkop indirect en de schopgever direct.
Hoe wordt er zoal gepest? *10 tot 12 - jarigen: vooral fysiek pesten (slaan, schoppen, aan kleren trekken,...) --> vooral bij het kiezen van groepen * 12 tot 14 - jarigen: meer verbaal en via de houding die ze aannemen tegenover iemand (onvriendelijk doen)
Enkele voorbeelden van pesten: cyberpesten, fietsbanden platsteken, kauwgum in het haar plakken, negeren, doodzwijgen, na de bijeenkomst van de jeugdbeweging opwachten, beledigen, bezittingen afpakken, cadeaus eisen, als slaaf behandelen, roddelen,...
Ter info: Een geliefkoosd Japans pestspel draagt de naam 'Ajuin'. Om het te kunnen spelen moet het slachtoffer wel een kleed dragen. De pesters tillen de rok of het kleed van het kind tot boven het hoofd en binden het dan dicht. Op die manier staat het gepest kind weerloos te kijken: het kan niets meer zien en het heeft de handen niet langer vrij. Het moet ongetwijfeld een heel kleinerende en kwetsende ervaring zijn als men jou op die manier voor schut zet.
Cyberpesten Tegenwoordig is het cyberpesten in populariteit erg toegenomen.
Meer info over cyberpesten kan je vinden in de bundel 'pesten in het jeugdwerk' of op de website van klasse: http://www.klasse.be/eerstelijn
De rechten van het kind Er zijn nog altijd de rechten van het kind. Deze rechten kan je vinden op http://www.kinderrechten.nl of in het boek: Pesten wat vind jij ervan? geschreven door Trix Van Dugteren.
Bron: VAN DUGTEREN, T., Pesten wat vind jij ervan?, Lannoo, Tielt, 2006, 72 pagina's.
We hebben een bundel gevonden over pesten in het jeugdwerk. We vonden het nuttig om dit hier op te plaatsen omdat de meeste kinderen tijdens de vakanties wel eens naar een opvangplaats gaan waar men ook soms in contact komt met pesten. In de bundel vindt je: - algemene informatie - hoe pesten aanpakken - werkvormen om leiding te sensibiliseren - spelen rond pesten - informatieve spelen - jeugdboeken over pesten
Er zijn al heel wat scholen die een pestactieplan opgesteld hebben of hieraan werken. Met een pestactieplan kan men pesten voorkomen. Het is heel belangrijk voor de kinderen en hun ouders dat er gewerkt wordt aan pesten, dat de ouders of kinderen weten dat ze er niet alleen voor staan, dat er maatregelen genomen worden. Wij hebben één pestactieplan uitgekozen van de school GBS Eindhout. Dit is een kleuter- en lagere school. Dit zijn de onderdelen die besproken worden in dit pestactieplan:
Bij de toegevoegde bijlagen kun je verschillende uitgewerkte activiteiten vinden die men in de kleuterklas kan gebruiken. Om het in het lager onderwijs te kunnen gebruiken kun je dit meer uitbreiden, moeilijker maken,...
We hebben hierbij ook zoveel mogelijk verschillende leergebieden proberen aan te halen. Hierbij gebruikten we het leerplan van het GO! onderwijs.
Het is belangrijk om te voorkomen dat kinderen pesten of gepest worden. Dit kan gans hun leven beïnvloeden of gevolgen hebben tot. Wij hebben geen folder gevonden van een school (daar worden meestal pestactieplannen gebruikt), maar we vonden wel op het werk (in een bejaardentehuis) een folder die het pesten tegengaat. In die folder wordt uitleg gegeven over pesten en hoe men te werk gaat, waar men terecht kan wanneer men met pestgedrag te maken heeft. We vonden het heel bijzonder en heel goed dat er ook bij volwassenen aandacht besteed wordt aan pesten. Ook bij hen kan het nog ernstige gevolgen hebben eventueel zelf tot zelfmoord leiden. Bij de toegevoegde bijlage kan je de folder bekijken. Wellicht zijn er wel op nog werkplaatsen zo'n folder te vinden.
Dit is één getuigenis van een moeder. Haar dochter wordt al jarenlang gepest. Op internet, tv, de krant, de radio, tijdschriften kan je honderden getuigenissen vinden van mensen die gepest werden, gepest worden, of iemand familie/vrienden hebben die gepest worden. Wij hebben willekeurig één getuigenis uitgekozen omdat deze getuigenis ons echt aangreep. Als moeder of vader van een gepest kind sta je machteloos, je probeert om dit zo snel en goed mogelijk op te lossen maar dit is niet altijd evident.
Hilde (42):'Mijn dochter wordt al jaren gepest.' Acht kilo viel Bieke af, denkend dat ze dan minder in de kijker zou lopen. Maar het pesten ging gewoon door. "Wij hebben letterlijk en figuurlijk alles in huis om ons enig kind van een goede opvoeding en een onbezorgde kindertijd te laten genieten. Maar genieten doet Bieke zelden of nooit: ze is altijd op haar hoede, ze heeft donkere kringen onder haar ogen van het piekeren, ze kan ook agressief uit de hoek komen als reactie op de strijd tegen haar kwelduivels die nu al drie jaar duurt. Bieke is nu negen, ze zit in het vierde leerjaar en in die klas zitten ook twee pestkoppen, die haar dagelijks op school het leven zuur maken. De school grijpt niet in en voert nog steeds geen pestbeleid zoals veel andere scholen doen. Haar twee juffen met een duobaan zijn wel van goede wil, maar op het gebied van pesten helemaal niet ervaren. Ze doen hun best, maar er verandert weinig. Ze zeggen bijvoorbeeld tegen Bieke dat ze het zich allemaal niet zo moet aantrekken, maar wie ervaring heeft met echt gemeen pestgedrag, weet dat dat een advies is waar je niets aan hebt. Toch is onze dochter beslist geen doetje of een zielig kind, integendeel. Ze is heel mondig, eerlijk en oprecht. Maar ze is ook een perfectionist die strikt en rechtlijnig denkt en weinig ruimte heeft voor fantasie. Als kleuter was ze zelfs een haantje-de-voorste in de klas. In het eerste leerjaar kwam ze in conflict met Tanja, een kind dat thuis heeft geleerd dat communiceren betekent dat je er desnoods maar op los moet slaan, als je maar overwicht hebt. Ze koos Bieke als slachtoffer uit voor haar plagerijen en pestgedrag. De meester van de eerste klas ging daar op een heel goede manier mee om. Hij greep in als kinderen te ver gingen, ook in het pestgedrag. In de tweede klas kreeg Tanja versterking van een nieuweling, een meisje met precies dezelfde opvoeding. Ik heb ondertussen alles gelezen wat er over pesten geschreven is en ik ben zeker eens met de vaststelling, dat pesters vaak onzekere kinderen met faalangst en een laag zelfbeeld zijn, die steun bij elkaar zoeken. De andere kinderen in de klas van achttien waar Bieke nu inzit, zijn zo bang voor die twee aanvoerders, dat ze uit angst liever partij kiezen voor hen, dan voor Bieke. Die heeft geen enkel vriendinnetje, wordt zelden uitgenodigd op een verjaardagsfeestje, is bijna altijd alleen. Het kind werd hiervan zo depressief, dat ze als achtjarige zei: "Mama, ik wil niet meer leven". Haar hobby is zwemmen, maar de invloed van de pesters strekt zich ook tot daar uit. Kinderen willen vaak niet met haar spelen of zelfs niet naast haar zitten. Ze houden afstand van haar met als gevolg dat ik mijn dochter met de dag zie vereenzamen. Laatst is het zelfs tot fysiek geweld gekomen en is Bieke van de trappen geduwd op school. Het breekt soms mijn hart hoe ze lijdt onder het pesten zelf en we niet in staat zijn om er een halt aan toe te roepen. Gelukkig kan ze met mij alles bespreken wat in haar omgaat, maar een vriendinnetje vervangen, dat kan ik niet. In haar poging om bij de groep te horen is erg ver gegaan. Ze werd vanwege haar molligheid vaak uitgescholden voor 'dikke olifant' en 'tientonner' en toen bedacht ze dat ze misschien wel vrienden zou krijgen als ze slanker was. Ze gaf me te kennen dat ze wilde afvallen. Nu stond ik daar wel achter, maar ik heb Bieke toch goed duidelijk gemaakt dat ik van haar hield zoals ze is, en dat ze mollig ook net zo mooi is. Met behulp van de huisarts is ze echter in korte tijd acht kilo afgevallen. Met een ongelooflijke wilskracht heeft ze zich alles ontzegd wat ze lekker vond, en dat vond ik bewonderenswaardig en eng tegelijkertijd. Veel volwassenen zeiden tegen Bieke dat ze er zo goed uitzag, wat haar wel eens zou kunnen laten denken dat ze inderdaad vroeger niet goed of mooi was. Ik weet dat zoiets de aanzet tot anorexia kan zijn, zeker bij zulke perfectionistische kinderen als Bieke. Ze was dan wel slanker, het pesten hield niet op. Het zijn vaak kleine futiliteiten, maar de aanvoerster Tanja is zo geraffineerd dat ze zich er altijd uit weet te liegen. Ik hoorde laatst dat haar broertje op dezelfde school ook zulke moeilijkheden veroorzaakt. Hij dreigde een tijdje geleden zelfs Bieke te "vermoorden", als ze nog ruzie durfde maken. Bieke is inmiddels in therapie bij onze huisarts, een jonge vrouw die haar aan het praten krijgt over wat er in haar omgaat, om er op objectieve en een verwerkende manier mee om te leren gaan. Ik hoop dat het op de lange duur zal helpen om haar van littekens te vrijwaren. Er wordt me vaak gevraagd waarom ik geen andere school voor mijn dochter zoek. Het zou inderdaad een oplossing kunnen zijn om alle oude patronen eens te doorbreken, en ik heb het ook serieus overwogen. Maar het moet ook de beslissing van mijn dochter zijn, zij moet de stap willen zetten. Ik stel er mijn hoop op dat de wegen van Bieke en Tanja zullen scheiden als ze naar het middelbaar onderwijs gaan, maar er is ondertussen dan al zoveel kapot gemaakt. Ik zie mijn dochter steeds stiller en teruggetrokkener worden,ze zit slecht in haar vel en ze heeft vaak geen fut of energie voor dingen, die zo normaal zouden zijn op haar leeftijd. Ik heb ten einde raad hulp gezocht bij een Nederlandse zelfhulpgroep op Internet, want als ouder van een gepeste sta je er volkomen alleen voor. In deze groep bevinden zich gepesten en ouders van gepesten en samen delen we onze ervaringen en proberen oplossingen te zoeken, actie te ondernemen, alles wat maar mogelijk is om de strijd aan te binden tegen het pesten. Je hele energie kruipt in het onderwerp pesten, je bent er dag en nacht mee bezig, want het is verschrikkelijk om mijn vrolijke, levenslustige dochter van weleer steeds meer te zien veranderen in een eenzaam kasplantje. Ik zal alles in het werk stellen om daar verandering in te brengen.
