ImmoBelgica.be het GRATIS en exclusieve vastgoedportaal van België
12-05-2009
Eerste tekenen van herstel
Eerste tekenen van economisch herstel
11/05/2009 16:00
In de Engelstalige financiële pers gaat er geen dag voorbij zonder dat er gewag wordt gemaakt van zogenaamde green shoots. Dit zijn eerste tekenen van een herstelbeweging of heropleving. Deze groene knoppen zijn de laatste weken vooral opgemerkt in China en de VS. Vraag is of die knoppen tot bloei gaan komen of zullen verkommeren.
Tekenen van herstel Letterlijk betekent green shoots, groene knoppen of planten die op het punt staan te ontschieten. Vooral in China en de VS zijn er veel van die ontluikende herstelbewegingen opgemerkt. In maart bijvoorbeeld steeg de industriële productie in China met 8,3 procent, een veelvoud van stijging van de drie maanden daarvoor. Ook investeringen zitten opnieuw in de lift. De verschillende stimuleringsplannen van de overheid ter waarde van 500 miljard USD zijn daar niet vreemd aan. In de VS zijn de green shoots van iets recentere makelij. Het consumentenvertrouwen valt niet langer terug, de huizenmarkt lijkt uit te bodemen terwijl de industriële productie het ergste achter de rug heeft. De voorzitter van de centrale bank, Ben Bernanke en president Obama deden eveneens hun duit in het zakje. De laatste weken nemen ze zeer vaak de term in de mond. Niet zonder effect overigens. Het opmerken van die green shoots heeft het optimisme opgetild en veel investeerders terug naar de aandelenmarkten gedreven. Velen willen immers het marktherstel, dat volgens een beurswijsheid zo'n zes maanden voor een economisch herstel plaatsvindt, niet missen.
Opgepast Toch kan het geen kwaad de nodige scepsis te bewaren. Een licht herstel na de enorme terugval van de economische activiteit is normaal. Dit betekent echter niet dat het om een duurzaam economisch herstel gaat. In veel conjunctuurgevoelige sectoren of bedrijven zoals scheepvaart, mijnbouw en transport is er van een structurele beterschap geen sprake. Tevens is het normaal dat van overheidswege alles in het werk wordt gesteld om het vertrouwen op te krikken en veel aandacht te geven aan deze groene knoppen. Ten allen prijs moet een depressie worden vermeden. Men heeft zelf het woord uit het vocabularium van ambtenaren geschrapt.
Electricité de France neemt SPE-Luminus over. Zo zit niet alleen het dominante Electrabel, maar ook de op een na grootste elektriciteitsleverancier in België in Franse handen. De liberalisering van de energie draait uit op een fiasco.
'De Belgische energiemarkt wordt voor buitenlandse groepen een wingewest dat geruild kan worden op dezelfde manier als Europese landen vroeger de koloniale gebieden in Afrika onder elkaar verdeelden', zo schreef onlangs de anders zo ingetogen beurskrant De Tijd. Maar ze had er alle reden voor, zeker nu SPE-Luminus in handen komt van Electricité de France (EDF) en België op energievlak helemaal afhankelijk wordt van Parijs.
De Britse energiegroep Centrica verkocht afgelopen weekend haar 51 procent in SPE-Luminus voor 1,3 miljard euro aan EDF. De overige 49 procent in SPE zit bij een reeks Belgische gemeenten, intercommunales en financiële partijen. SPE-Luminus is na Electrabel de grootste elektriciteitsleverancier in België. Electrabel was al in handen van de Franse groep GDF Suez, waarin de Franse staat met 36 procent veruit de grootste aandeelhouder is. De Franse staat controleert ook 85 procent van EDF. En aangezien Electrabel en SPE-Luminus instaan voor bijna 90 procent van de Belgische elektriciteitsproductie is er maar één conclusie mogelijk: de Franse overheid bezit een bijna-monopolie over de Belgische elektriciteitsmarkt.
België heeft niets meer in de pap te brokkelen als het om zijn energiebevoorrading gaat: het overnameakkoord tussen Centrica en EDF werd in Londen en Parijs onderhandeld. De overname van SPE-Luminus door EDF zet ook enkele Belgische politici in hun blootje. Toen Suez in 2005 Electrabel in handen kreeg, maakte premier Guy Verhofstadt (Open VLD) zich sterk dat het met de Franse invloed zou meevallen: hij had met de topman van Suez afgesproken dat België een gouden aandeel zou krijgen in GDF Suez, een vetorecht om de nationale strategische energiebelangen te verdedigen. Verhofstadt en daarna premier Yves Leterme (CD&V) verklaarden dat ze beloften en garanties hadden van de Franse president. Recentelijk bleek dat België naar dat gouden aandeel kan fluiten, er komt slechts een 'permanent overlegcomité'. Na de Franse overname van SPE-Luminus wordt dit nog pijnlijker.
De vraag rijst wat de Belgische gemeenten, intercommunales en financiële partijen na de overname door EDF gaan doen met hun blokkeringminderheid van 49 procent in SPE-Luminus. Voor banken en verzekeraars als Dexia en Ethias is de energiesector geen essentiële activiteit. De burgemeesters kunnen ook geld gebruiken nu ze zware verliezen lijden door de koersval van Dexia. De kans bestaat dan ook dat ook zij zullen verkopen.
De overname toont ook het failliet aan van de liberalisering van onze elektriciteitsmarkt: het is zeer onwaarschijnlijk dat Electrabel en SPE-Luminus elkaar sterk zullen beconcurreren. En uit een recente vergelijkende studie van de Europese Commissie bleek al dat de Belgische gezinnen erg veel betalen voor hun gas en elektriciteit. In slechts twee landen liggen de energieprijzen nog hoger: Ierland en Cyprus. Bovendien stegen de tarieven in ons land in 2008 nog sterk. De elektriciteitsprijzen zullen niet dalen nu de Franse overheid de baas is over onze twee voornaamste energieleveranciers.
Alles wijst er op dat de bouw in het eerste kwartaal van dit jaar in een recessie is beland. Dat zegt de Confederatie Bouw.
Gedetailleerde cijfers over het eerste kwartaal zijn er nog niet, maar volgens de bouwfederatie ziet het er niet goed uit. Zo werd de productie in de eerste maanden van dit jaar sterk geremd door de strenge winter. De Confederatie Bouw verwacht ook dat de herstelplannen van de overheid de crisis wel zullen kunnen verzachten, maar niet zullen kunnen compenseren.
21.000 werknemers nodig
Hoewel de meeste aannemers eerder een afname dan een toename van het personeel in de sector verwachten, wordt de productie geremd door een gebrek aan arbeidskrachten. Bovendien moet een pak van het bouwpersoneel vervangen worden. Om de werkgelegenheid in de sector op het peil van 2008 te houden, zouden dit jaar 21.000 werknemers moeten gerekruteerd worden.
Herstelplannen
Volgens de bouwfederatie hangt de werkgelegenheid ook sterk af van de economische toestand en van de herstelplannen van de verschillende overheden. Zo zullen de geplande overheidsinvesteringen vooral vanaf 2010-2011 een impact hebben. Daarnaast wijst de Confederatie Bouw er op dat de tijdelijke verlaging van de btw in de bouw haar doel voorbij dreigt te schieten als de maatregel niet verlengd wordt.
