Op maandag 19 november 2007 had te Rijmenam de 100^e editie plaats van de alombekende jaarmarkt. De deelnemers mochten niet klagen. Voor de gelegenheid werden ze verrast op vuurwerk en konden zelfs op een torenhoge kraan het panorama van het landelijke Rijmenam bewonderen. Ook de feestelijkheden in de herbergen en de grote tent duurden voor de gelegenheid nog iets langer dan andere jaren. Maar was het wel 100 jaar geleden dat de eerste jaarmarkt plaats vond?

Onze heemkring vond namelijk in haar archief enkele affiches uit het jaar 1959 waarop het “Vijftig jarig bestaan van de veejaarmarkt” werd aangekondigd….

In een artikel uit het programmaboekje van 1959, dat we ook nog konden terugvinden,  worden een aantal zaken duidelijk. Hieronder volgt de integrale tekst:

Een en ander over het ontstaan van de Rijmenamse jaarmarkt.

Een goei vijftig jaar geleden kende Rijmenam bij gelegenheid van het feest van zijn patroon Sint Martinus een grote volkstoeloop. Sommige handelaars maakten van deze gelegenheid gebruik om hun waren langsheen de straten ten toon te stellen en te koop aan te bieden.

Louis Hendrickx, bijgenaamd “De Floere” was toen knecht bij Moemmeke, een groot veehandelaar op Pasbrug. Het ijverige knechtje kreeg van zijn baas de toelating om met enkele runderen naar Rijmenam te gaan met Sinte Mette.

Waarom zou men tussen die menigte ook al geen kooplustige vinden?

Deze eerste poging werd met een onverwacht succes bekroond. Het jaar daarop aarzelde Moemmeke niet zijn knecht met nog meer kalveren naar Rijmenam te sturen. De belangstelling was deze keer zo groot dat de Floere inderhaast een tweede vracht beesten uit Mechelen moest laten overkomen…

De pogingen van Louis Hendrickx die aanvankelijk op een schaterlach werden onthaald, namen weldra zo’n ernstige vormen aan dat stilaan meerdere handelaars met Sinte Mette naar Rijmenam togen. Men kon, het spreekt vanzelf nog niet gewagen van een georganiseerde veemarkt. De belangstelling van kooplui en publiek groeide gestadig, de herbergiers wreven in hun handen voor het onverhoopt profijt, zij timmerden bij deze gelegenheid een staketsel voor hun inrichting en hieraan werden de dieren met touwen vastgebonden. In dien tijd kwamen ook deurwaarders bij de markt te pas want niet altijd was de koper bij machte kontant te betalen, een goede borg op zak duidde op een betaling met gereed geld en natuurlijk werd hiermede uitgepakt. De toestanden waren toen gans anders als die we nu kennen. De blauwe kiel, de zijde steek en rode halsdoek waren nog niet gans uit de mode, het was de tijd van het stenen pijpke, de holleblokken en eierkorven, de tijd van de Sint Maartensvuren met hun vermakelijkheden, van rijstpap; krentenbrodenvlaaien en bovenal het frisse gerstenat van de streek. Rijmenam boodt toentertijd een gans ander uitzicht, lage witte huisjes met rieten daken, groen geverfde plaveturen, hopen mutsaarden en open haarden, geen steenwegen, karliezen en putten maar een goed volk zoals overal in de Kempen.

De markt had in ’t begin van deze eeuw nog een primitief uitzicht, slechts enkele kramers, waaronder de meest bekende “De Witte van Pasbrug” een liekeszanger en een loterij. Rond 1909 kreeg het stilaan de vorm van een echte jaarmarkt, het genomen initiatief kreeg burgerrecht, een paar jaar later zou het gemeentebestuur zich met het geval inlaten een stevige organisatie werd een dwingende noodzaak.

Jaarlijks nam de markt uitbreiding, het is thans een der bizonderste veejaarmarkten uit de hele omtrek. In 1958 kwamen er niet minder dan 40 veehandelaars met circa 300 dieren meestal jongvee.

Het aanvoeren van de beesten is ook een heel spektakel reeds zeer vroeg in de morgen worden ze van zware kamions afgeladen, geborsteld, gekuist en op alle soorten van manieren opgesmukt, de vaardige hand van een kundig vakman tovert uit een zeer normaal kalfje, een pracht van een billeman. De kopers zijn desondanks zeer voorzichtig, de begeerde beestjes worden betast en bekeurd langs alle kanten, er wordt geschat, geboden.

Tot zover het artikel. Duidelijk wordt nu dat een juiste datum op de eerste Rijmenamse jaarmarkt plakken een moeilijke opgave is. Als we echter het jaar 1909 beschouwen als de eerste officiële editie, dan staat er ons binnen twee jaar opnieuw een groot feest te wachten… Men zegge het voort!

06-12-2007 om 20:12 geschreven door willy