Heemmuseum Het Smiske brengt je terug naar de tijd van toen
met een ingericht boerderijtje, een bakoven, een snoepwinkeltje en een
klompenmakerij in werking.
Dit jaar kan je er ook de tentoonstelling "De grenzen van
Rijmenam" bekijken.
In het heemmuseum kan je genieten van een frisse pint en een
hapje.
Open op alle zondagen van juli en augustus vanaf 14.00 u tot
20.30u.
29-06-2023 om 07:26
geschreven door willy
07-04-2023
Viering 250 jaar Grote Paal
Op 29 april a.s. wordt de
250ste verjaardag herdacht van het plaatsen van de Grote Paal als
grensscheiding tussen Rijmenam en Keerbergen.
De gemeentebesturen van
Keerbergen en Rijmenam (Bonheiden), volksdansgroep De Krekels van Bonheiden,
vendeliersgroep Pirrewit en de fanfares De Eendracht en Sint-Cecilia van
Keerbergen, heemkring De Botermolen van Keerbergen en heemkring Het Hoefyser van
Rijmenam, hebben een programma samengesteld om deze gebeurtenis te herdenken.
Er wordt samengekomen
tegen 14 uur aan de Grote Paal in de Oude Keerbergsebaan te Rijmenam, waar de
inhuldiging van een toeristisch infobord zal plaatsgrijpen en een korte toespraak.
Vervolgens wordt in optocht naar de Zeept gegaan (ongeveer 300 meter) waar
hetzelfde gebeurt bij een Kleine Paal. Nadien heeft er een volksfeest plaats
met diverse optredens en activiteiten. De beide heemkringen bieden er een eigen
biertje aan.Een gelegenheidsbrochure
met de ontstaansgeschiedenis van deze grenspaal zal ter beschikking zijn. Iedereen
is uiteraard welkom. Kom liefst met de fiets want de parkeermogelijkheden zijn
beperkt. Ofwel kan men de auto kwijt aan de vroegere Meuropfabriek, ofwel aan heemmuseum
Het Smiske. Dan bedraagt de te lopen afstand een kleine kilometer.
07-04-2023 om 11:42
geschreven door willy
27-10-2022
Mettevie
Sint-Maartensviering op woensdag 11 november 2022
Sinds 1977 richt de heemkring elk jaar op 11 november een ´Sinte Mettensviering' in, dit in
samenwerking met de plaatselijke jeugd .
Ouderen zullen zich nog herinneren dat de zondag volgend op 11 november
in Rijmenam Sinte Mettenskermis gevierd werd .
Bij de boeren werd het varken geslacht en pensenkermis gehouden .
In de kerk, toegewijd aan Sint-Martinus, was het gedurig aanbidding en
in de herbergen van het dorp werden beslagwafels verkocht.
Tot rond 1900 werden door de jeugd in die week bieten uitgehold die
moesten voorzien worden van kaarslicht. Deze spookachtig uitziende verlichting
werd in hagen en bomen geplaatst en enkele groepen trokken er in de vooravond
mee door het dorp, om ten laatste verzamelen te blazen op de Sint-Janshei.
Daar lag een grote hoop schaarhout en afval van het veld te wachten,
dat men de week te voren verzameld had.
Nu kon het grote feest beginnen: het vuur werd aangestoken en er werd
gezongen en gedanst tot het laatste kooltje was gedoofd.
Praktisch ieder gezin was vertegenwoordigd, de ouderen en de jeugd.
Het was een voorhistorisch gebruik, dat na het stichten van de parochie
aan Sint-Maarten werd gewijd.
In het jaar 1977 hebben we dit eeuwenoud gebruik weer ingevoerd en we
zullen trachten deze traditie in de toekomst in ere te houden.
Om 18.00 uur verzamelen we aan het heemkundig museum Het Smiske, gelegen
aan de Hoogstaat te Rijmenam. Om 18.15 u vertrekken wij en doen een omgang door
het dorp. Bij onze terugkomst wordt het Sint Mettenvuur aangestoken. In het Smiske
is het gezellig samenzijn en er wordt gezorgd voor pensen met appelmoes en een drankje. Alle kinderen tot 12 jaar krijgen een gratis drankbonnetje.
Ziehier het programma:
18.00 u: Verzameling aan heemmuseum Het Smiske, Hoogstraat 52A te
Rijmenam.
Iedereen, zowel jong als oud wordt verzocht voorzien te zijn van licht:
Een uitgeholde biet met een kaarske erin; een lampion; een stallantaarn.
18.15 u: Vertrek van de lichtstoet door het dorp .
19.00u: Ontsteking van het Sinte Mettensvuur .
27-10-2022 om 07:22
geschreven door willy
10-06-2022
Opening Smiske 2022
Het Smiske opent opnieuw elke zondag van juli en augustus vanaf 14:00 uur tot
21:00 uur haar deuren.
Er werd
dit jaar veel aandacht besteed aan het onderwijs in Vlaanderen. Laat dat dan
ook het onderwerp van onze nieuwe tentoonstelling zijn. Een overzicht wordt
gebracht over het schoolgebeuren in Rijmenam door de eeuwen heen.
De
wijkschool van de Mart - de meisjesschool van Brandheide - viert dit jaar haar
honderdste verjaardag en staat dan ook centraal in onze expositie.
Veel
kijkplezier gewenst!
10-06-2022 om 08:44
geschreven door willy
24-06-2020
Onze publicaties
Slag van
Rijmenam
3.00 Eur
Wassen en
strijken
3.00 Eur
De tram te
Rijmenam
4.00 Eur
Meten en wegen
met een gerust geweten
4.00 Eur
Rijmenam:
asperges en toerisme
4.00 Eur
Wees gelukkig en
kontent in 't zevende sacrament
4.00 Eur
N.V. Trefac - N.V. Meurop
4.00 Eur
Rijmenamse
processies
4.00 Eur
50 jaar Chiro te
Rijmenam
4.00 Eur
Deelnemers aan
de Sint Elooisprocessies
4.00 Eur
Rijmenamse jeugd
op de schoolbanken
6.00 Eur
Met mij gaat
alles goed .... en met moeder ook
6.00 Eur
Zoodra de oorlog
verklaard was ...
8.00 Eur
Oude gebruiken
rond sterven en begraven
8.00 Eur
Over staminees
en bier en andere toestanden
8.00 Eur
Ik verklaar de
zitting voor geopend... 200 jaar Rijmenams bestuur (1776-1976)
8.00 Eur
Rijmenam, Sint
Eloy - Een brouwerij aan de Dijle
8.00 Eur
Rijmenam, de
Dijle en haar brug
8.00 Eur
Klompen aan de
voet...
8.00 Eur
Bakhuizen in
Rijmenam
8.00 Eur
Sint-Sebastiaansgilde
van Rijmenam - Rekeningenboek (1616-1730) - Originele tekst voorzien van
toelichtingen
12.00 Eur
Hij heeft er
maer vier en eenen corinthen koeck - Vlaamse spreekwoorden uit Rijmenam in
1801
6.00 Eur
Oud papier -
Rijmenamse verhalen van de 17e tot de 20ste eeuw
Alle publicaties zijn nog voorradig en te verkrijgen in het Smiske tijdens de
openingsuren of na afspraak via email.
24-06-2020 om 00:00
geschreven door willy
04-04-2016
Eremerk voor onze voorzitter Luc Van Geel
Op zaterdag 19 maart 2016 had in onze gemeente onder grote belangstelling de jaarlijkse 'Gouwdag' plaats.
Na het officiële gedeelte met o.a. de statutaire vergadering, kwam Herman Clerincx aan het woord, een autoriteit in de geschiedenis van de Kelten. De toeschouwers luisterden dan ook aandachtig naar zijn uiteenzetting in de Rijmenamse Sint-Martinuskerk. De intermezzo's werden opgeluisterd door Cyriel Hendrickx die het gerestaureerde orgel vakkundig bespeelde.
Na het middagmaal verkende het gezelschap onze gemeente met zijn historische gebouwen en uiteraard het Smiske.
De gemeente Bonheiden had tegen de avond gezorgd voor een uitgebreide receptie waarvoor onze welgemeende dank. Ook dank aan het duo Flip en Flor die zorgden voor de gepaste muzikale omlijsting.
Maar het orgelpunt was wel dat onze voorzitter Luc Vangeel die dag in de prijzen viel. Hij kreeg uit de handen van gouwvoorzitter Ludo Helsen het begeerde eremerk toegekend voor zijn talrijke verdiensten op het gebied van de Rijmenamse heemkunde.
Wij wensen hem daarvoor van harte proficiat !
04-04-2016 om 00:00
geschreven door willy
19-06-2012
Boek: De Sint-Martinusparochie van Rijmenam â 1350 jaar geschiedenis
Eindelijk is het verschenen.
Indien u interesse
heeft om dit kunstvol uitgegeven boek, groot formaat, 350 paginas dik en met bijna 300 afbeeldingen,
aan te schaffen, kan u dit ofwel:
door het betalen van 20 euro en het af te halen bij voorkeur:
-
In
heemmuseum t Smiske, Hoogstraat 52A te Rijmenam, tijdens de zondagen van de maanden JULI en AUGUSTUS,
vanaf 14 uur;
-
Willy
DE VOS, archivaris van de heemkring, op DINSDAGAVOND na contactname via e-mail: willy.de.vos@skynet.be
-
Luc
VANGEEL, voorzitter van de heemkring, na telefonisch contact via het
telefoonnummer 0487 51 62 44 of via e-mail: lucvangeel169@gmail.com
Devertalingen van
de dekenale verslagen van 1574 tot 1803 zijn beschikbaar in een lijvige
brochure van 260 paginas. De kostprijs hiervan bedraagt 15 euro.
Wij danken u alvast voor
de betoonde belangstelling, en wensen u veel lees- en kijkgenot.
Er gaat geen dag voorbij of we horen wel iets over de opwarming van de aarde en de extreme temperaturen die we moeten ondergaan. Wie herinnert zich niet de hete en droge zomer van 1976 ?
Bij het lezen van oude documenten merken we dikwijls op dat extreme weersomstandigheden ook vroeger voorkwamen. Zo moet het voorjaar en de zomer van 1636 wel uitzonderlijk warm en droog zijn geweest.
Toen in dat jaar en meer bepaald op 5 mei de goederen van Hollaken werden opgemeten, lezen we dat landmeter Peeter Vranckx per trekschuit afreisde van Mechelen naar Rijmenam. Halverwege, te Muizen, werd echter halt gehouden voer eenen pot bier.
Niet zo opmerkelijk zouden we denken, maar in dezelfde rekening van het sterfhuis van wijlen Christóbal de Medina, die eigenaar was van het kasteel van Hollaken, lezen we verder dat twee van zijn beemden voor amper 70 gulden konden worden verhuurd omdat ze die zomer werden kaal gevreten door sprinkhanen Soo heeft den rendant debuoir gedaen [1]om de selver twee Strijbemden aen andere te verhueren, Eijndelijck (midts de drooghte ende dat de sprinckhanen den wasch van het gras grootelijcx hadden belet) Soo en heeft hij de selve voer het jaer 1636 nijet meer connen verhueren als tseventigh guldens, die hij heeft ontfangen vuijt handen van Andries Verswijver
Wanneer we weten dat deze twee Strijbeemden het jaar voordien voor respectievelijk 118 en 111 gulden werden verhuurd aan Peeter Verloij, dan krijgen we een idee over de aangerichte schade.
Sprinkhanenplagen kennen we hier niet meer, daar zullen de pesticiden wel voor verantwoordelijk zijn, maar natuurrampen, die zijn van alle tijden.
[1]devoir doen = inspanning doen, werk verrichten (zijn devoren doen)
18-01-2008 om 15:24
geschreven door willy
06-12-2007
100 jaar jaarmarkt of toch niet...
Op maandag 19 november 2007 had te Rijmenam de 100e editie plaats van de alombekende jaarmarkt. De deelnemers mochten niet klagen. Voor de gelegenheid werden ze verrast op vuurwerk en konden zelfs op een torenhoge kraan het panorama van het landelijke Rijmenam bewonderen. Ook de feestelijkheden in de herbergen en de grote tent duurden voor de gelegenheid nog iets langer dan andere jaren. Maar was het wel 100 jaar geleden dat de eerste jaarmarkt plaats vond?
Onze heemkring vond namelijk in haar archief enkele affiches uit het jaar 1959 waarop het Vijftig jarig bestaan van de veejaarmarkt werd aangekondigd .
In een artikel uit het programmaboekje van 1959, dat we ook nog konden terugvinden,worden een aantal zaken duidelijk. Hieronder volgt de integrale tekst:
Een en ander over het ontstaan van de Rijmenamse jaarmarkt.
Een goei vijftig jaar geleden kende Rijmenam bij gelegenheid van het feest van zijn patroon Sint Martinus een grote volkstoeloop. Sommige handelaars maakten van deze gelegenheid gebruik om hun waren langsheen de straten ten toon te stellen en te koop aan te bieden.
Louis Hendrickx, bijgenaamd De Floere was toen knecht bij Moemmeke, een groot veehandelaar op Pasbrug. Het ijverige knechtje kreeg van zijn baas de toelating om met enkele runderen naar Rijmenam te gaan met Sinte Mette.
Waarom zou men tussen die menigte ook al geen kooplustige vinden?
Deze eerste poging werd met een onverwacht succes bekroond. Het jaar daarop aarzelde Moemmeke niet zijn knecht met nog meer kalveren naar Rijmenam te sturen. De belangstelling was deze keer zo groot dat de Floere inderhaast een tweede vracht beesten uit Mechelen moest laten overkomen
De pogingen van Louis Hendrickx die aanvankelijk op een schaterlach werden onthaald, namen weldra zon ernstige vormen aan dat stilaan meerdere handelaars met Sinte Mette naar Rijmenam togen. Men kon, het spreekt vanzelf nog niet gewagen van een georganiseerde veemarkt. De belangstelling van kooplui en publiek groeide gestadig, de herbergiers wreven in hun handen voor het onverhoopt profijt, zij timmerden bij deze gelegenheid een staketsel voor hun inrichting en hieraan werden de dieren met touwen vastgebonden. In dien tijd kwamen ook deurwaarders bij de markt te pas want niet altijd was de koper bij machte kontant te betalen, een goede borg op zak duidde op een betaling met gereed geld en natuurlijk werd hiermede uitgepakt. De toestanden waren toen gans anders als die we nu kennen. De blauwe kiel, de zijde steek en rode halsdoek waren nog niet gans uit de mode, het was de tijd van het stenen pijpke, de holleblokken en eierkorven, de tijd van de Sint Maartensvuren met hun vermakelijkheden, van rijstpap; krentenbrodenvlaaien en bovenal het frisse gerstenat van de streek. Rijmenam boodt toentertijd een gans ander uitzicht, lage witte huisjes met rieten daken, groen geverfde plaveturen, hopen mutsaarden en open haarden, geen steenwegen, karliezen en putten maar een goed volk zoals overal in de Kempen.
De markt had in t begin van deze eeuw nog een primitief uitzicht, slechts enkele kramers, waaronder de meest bekende De Witte van Pasbrug een liekeszanger en een loterij. Rond 1909 kreeg het stilaan de vorm van een echte jaarmarkt, het genomen initiatief kreeg burgerrecht, een paar jaar later zou het gemeentebestuur zich met het geval inlaten een stevige organisatie werd een dwingende noodzaak.
Jaarlijks nam de markt uitbreiding, het is thans een der bizonderste veejaarmarkten uit de hele omtrek. In 1958 kwamen er niet minder dan 40 veehandelaars met circa 300 dieren meestal jongvee.
Het aanvoeren van de beesten is ook een heel spektakel reeds zeer vroeg in de morgen worden ze van zware kamions afgeladen, geborsteld, gekuist en op alle soorten van manieren opgesmukt, de vaardige hand van een kundig vakman tovert uit een zeer normaal kalfje, een pracht van een billeman. De kopers zijn desondanks zeer voorzichtig, de begeerde beestjes worden betast en bekeurd langs alle kanten, er wordt geschat, geboden.
Tot zover het artikel. Duidelijk wordt nu dat een juiste datum op de eerste Rijmenamse jaarmarkt plakken een moeilijke opgave is. Als we echter het jaar 1909 beschouwen als de eerste officiële editie, dan staat er ons binnen twee jaar opnieuw een groot feest te wachten Men zegge het voort!
06-12-2007 om 20:12
geschreven door willy
20-01-2007
RIJMENAM - Belasting op de neringdoenden anno 1695
Een interessant document uit het oud gemeentearchief van Rijmenam is het 20e penningboek van het jaar 1695. Het is op zich merkwaardig omdat het buiten de belasting op gronden en huizen, achteraan een settinghe op de neerringhe doenders bevat. Een lijst van de plaatselijke middenstand die ons een volledig beeld geeft van wie welk beroep uitoefende in de kleine gemeenschap die Rijmenam toen was.
Het originele document wordt bewaard in het Rijksarchief van Antwerpen Rijmenam - oud gemeentearchief nr 58 20e penningboek.
Voor de genealogen die enig belang stellen in Rijmenam en het gehucht Harent volgt hierna de opsomming :
Settinghe op de neerringhe doenders onder desen dorpe van Rijmenam,
- in den eersten Jan Paelemans over backen ende winckelwaere bedraecht saemen de somme van 0-8
- Jaecques Vrijmans over sijnen tap 0-4
- Michiel Palmaerts over sijn neringhe van winckelwaren 0-4
- Andries Keldermans smet 0-6
- Jan Van Deurne rademaecker 0-6
- Niclaes Verstraeten cleermaecker 0-2
- Mattheus Claes over sijnen tap ende schoenmaeckerije 0-6
- Hendrick Smeulders over sijnen tap ende andere winckelwaeren 0-8
- Michiel Volckaerts over sijnen tap 0-8
- Jan Vervloet over sijnen tap 0-8
- Jan De Punder over sijn tappen ende brouwen 1-4
- Jan La Lateur lijnen wever over sijn weven 0-6
- den meijer over sijn tappen 0-12
- Jan Boots over sijn tappen 0-2
- Peeter De Cremer over sijnen tap 0-2
Onder Harent
- Andries Gillis over sijn tappen 0-2
- Anthoen Meert cleermaecker 0-2
- Peeter Claes cleermaecker 0-2
- Louijs Oncia schoenmaecker over sijn schoenmaeckerije 0-4
- Jan Gillis smet 0-10
- Jan Segers over sijnen tap ende raedemaeckerswinckel 1-0
- Michiel Cornelis over sijnen tap 0-15
- Andries Ceulemans over sijnen tap ende andere winckelwaeren 0-6
- Jan Hollemans over sijn tappen 0-4
- Andries De Ceuster over sijnen tap 0-2
- Jan Verect over sijnen tap 0-6
- Peeter Stercx 0-4
- Servaes Vanden Eijnde 0-2
- de molens binnen dese heerlijckheijt 9-6 ½
ondertekend door Samuel Van Deurne secretaris van Rijmenam en Keerbergen
20-01-2007 om 00:00
geschreven door willy
12-01-2007
Catharina Joanna Houssiere I
François Van der Jeught vond in het archief Van het Aartsbisdom Mechelen verhoren van religieuzen voor het afleggen van hun professie. Catharina Joanna Houssiere, dochter van de drossaard van Rijmenam, was een van hen.
Hij schreef hierover een boeiend verhaal dat enig licht werpt op deze interessante familie. De heemkring Het Hoefijser dankt François hiervoor dan ook van harte.
Catharine Joanna Houssiere (°1712),
religieuze in de abdij
van Roosendael bij Walem (Mechelen)
Vooraf
Het archief van het Aartsbisdom Mechelen bewaart uit de periode 1618 - 1795 een tweehonderdtal ondervragingen van novicen vóór zij hun professie aflegden in de voormalige abdij van Roosendael bij Walem (Mechelen). Roosendael was een zeer vermaard cisterciënzerinnenklooster, met een lange en rijke geschiedenis.[1]
In deze documenten bevinden zich twee verklaringen van Catharina Joanna Houssiere, een dochter van Joannes Baptiste Henricus Houssiere, drossaard van Rijmenam, en die respectievelijk dateren van 3 augustus 1733 en van 2 augustus 1734.
Wie was zij? Wat was haar sociale achtergrond? Past zij in het gekende beeld van de religieuzen van Roosendael, namelijk dat zij afkomstig waren uit de (zeer) gegoede kringen van oude adel en ambtsadel. Deze bijdrage tracht hierop een antwoord te geven.
De familie Houssiere.
Aan de hand van de verwerkte parochieregisters en de weeskamer van Mechelen, kon volgende genealogische schets worden samengesteld van het gezin en de voorouders van Catharina Joanna Houssiere.[2]
I.Jacobus (Jacques) Houssiere, x Clara Van Wijck. Drossaard van Rijmenam.[3]Eigenaar van het huis De Witte Roose op de Veemarkt in Mechelen.[4]Hij @ Mechelen, Sint-Jan, 12 juli 1711 met het officie van een kerckelijck. Van wie:
1.Joannes Baptista Henricus (zie II).
2.Robertus Ignatius x Isabella Van Loij. Drossaard van Rijmenam.[5]Van wie:
a.Jacobus Ignatius, °18 april 1710 (doopheffers: Jacobus Houssiere en Catharina Sceppers).
b.Maria Isabella Joanna, °28 juli 1711 (doopheffers: Joannes Baptista Houssiere en Maria Anna Van Loij).
c.Catharina Theresia, °19 juni 1714 (doopheffers: Joannes Van Loij en Joanna Catharina Janssens), + Sint-Jan, 27 augustus 1716.
d.Joanna Francisca, °6 juli 1715 (doopheffers: Joannes Paulus Van Loij en Clara Francisca van Loij).
II.Joannes Baptista Henricus Houssiere x Joanna Catharina Janssens. Drossaard van Rijmenam. Hij + Mechelen, Sint-Jan, 7 januari 1721, met een kerckelijcke uitvaart. Hij liet o.a. een huis na in Mechelen op de Biest en beemden in Rijmenam den Thien Ham genoemd. Joanna Catharina Janssens was een dochter van apotheker Adrianus Janssens en Catharina Verhuijck (Verhaijck, Verheijck,...); zij had een zuster en een broer: Anna Francoise en Ferdinandus Franciscus. Zij huwde voor een tweede maal met Bernardus Henricus Jodogne en dit vóór 1733. Hij had een dochter: Joanna Francoise Jodogne.
Van wie, allen gedoopt in Mechelen in de kerk van Sint-Jan:
1.Catharina Joanna, °19 augustus 1712 (doopheffers: Robertus Ignatius Houssiere en Catharine Verheyck). Religieuze in de abdij van Roosendael bij Walem.
2.Isabella Theresia, °5 februari 1714 (doopheffers Adrianus Janssens en Isabella Clara Van Loij); @ Sint-Jan, 17 december 1717.
3.Franciscus Bernardus, °8 september 1715 (doopheffers: Franciscus Verheyck en Clara Verheyck). Hij x Maria Willebrinck. Van wie, gedoopt in Mechelen in de kerk van Sint- Katelijne:
a.Jacobus Martinus Josephus, ° 26 april 1744 (doopheffers: Jacobus Martinus Willebrinck en Maria Isabella Houssiere).
b.Ferdinandus Franciscus, °10 januari 1746 (doopheffers: Ferdinandus Franciscus Janssens en Susanna Janssens).
c.Maria Isabella Henrica, °23 april 1748 (doopheffers: Gielis D Huijoel en Isabella Clara Dauwens).
4.Maria Anna, °1 september 1716 (doopheffers Ferdinandus Franciscus Janssens en Maria De Gorter); + Sint-Jan, 1 november 1720.
5.Joannes Baptista, °1 maart 1719 (doopheffers: Ferdinandus Franciscus Janssens en Anna Francisca Janssens). Op 24-jarige leeftijd novice bij de Jezuïeten; professie in september 1743.
Met dank aan Jaak Buelens, die mij wees op de afkomst van Catharina Joanna Houssiere, wat meteen de aanleiding was om aan deze religieuze van Roosendael deze bijdrage te wijden.
RAA, SR Rijmenam, Goedenissen, nr. 11, 28 november 1689, f° 42v; nr. 12, 31 januari 1702, f° 166r.
RAA, Oud gemeentearchief Rijmenam, Cijnsboek Van Opstalle 1696-1706: onder Rijmenam m.b.t. den Theenham, 3 dagwand groot en onder Keerbergen, de koop van 1,5 dagwand beemd bij den Vagendonck.
Met dank aan Willy De Vos voor deze bronvermeldingen.
SAM, notaris M. Keijaerts, nr. 1.085, 28 maart 1719 (huur van beemd); notaris J. Van den Driessche, nr. 623, 21 oktober 1727 (land achter de kerk van Rijmenam); id., 20 november 1728 (wijlen Robertus Houssiere in sijn leven drossaert van Rijmenam); notaris P. Broers, nr. 306, 31 juli 1728 (verkoop van de hofstede De Ketelaer in Rijmenam). Met dank voor deze bronvermeldingen aan Willy De Vos.
12-01-2007 om 10:57
geschreven door willy
11-01-2007
Catharina Joanna Houssiere II
Handtekening van s(uste)rConstancia Houssiere onder haar verklaring van 2 augustus 1734 (AAM, Cisteaux - Roosendael, Walem, nr. 3)
Catharina Joanna Houssiere, religieuze in Roosendael
Uit deze genalogische schets blijkt overduidelijk dat Catharina Joanna Houssiere uit een familie met aanzien stamt: haar grootvader, vader en oom waren drossaard of baljuw. Haar grootvader langs moederzijde was apotheker. Bijkomende opzoekingen kunnen dit ongetwijfeld nog beter illustreren.
Bij zijn overlijden in januari 1721, liet Joannes Baptiste Henricus Houssiere zijn weduwe na met drie zeer jonge kinderen: Catharina Joanna, dan ca. 9 jaar, Franciscus Bernardus, ca. 6 jaar en Joannes Baptista, ca. 2 jaar oud.
Begin januari 1733, tijdens het abbatiaat van gravin Ludwina Van der Nath (1719-1742), trad Catharina Joanna Houssiere in, in de abdij van Roosendael. Zij was dan 20 jaar.
In opdracht van Thomas-Philippus Kardinaal dAlsace (1715-1759) ondervroeg kanunnik en aartspriester J.F. Foppens haar dat jaar op 3 augustus in verband met haar roeping.
Catharina Joanna verklaarde dat zij een half jaar voordien in t clooster quamp [en dat zij]de vaste resolutie genomen heeft om religieuse te worden met opsight alleen van godt te dienen, met volle deliberatie ende raet van haeren biechtvader, niet op vreese oft sollicitatie van moedere nochte van vrienden... Zij deelde mee dat zij de statuten en de regels van het klooster kende, aan niemand een huwelijksbelofte had gedaan en geen verborgen kwaal had, die haar professie zou beletten.
Het jaar nadien, op 2 augustus 1734, ondervroeg J.F. Foppens haar opnieuw in opdracht van de kardinaal, wat gebeurde in de abdij. Catharina Joanna Houssiere had als novice de kloosternaam Constancia aangenomen.
Zij deelde mee dat ze 22 jaar oud was, geboren uit het wettig gesloten huwelijk van Joannes Baptista Houssiere, inmiddels overleden, en Catharina Joanna Janssens. Zij verklaarde dat ze méér dan 10 maanden novice was en graag op 26 september e.k. haar professie zou afleggen. Zij had kort na haar intrede haar testament laten verlijden voor de Mechelse notaris Karel De Quertenmont. Voor het overige herhaalde zij wat zij het vorige jaar had meegedeeld. Ook deze verklaring ondertekende zij met een vlot en sierlijk geschrift.
Het was de gewoonte bij de intrede of vóór de professie en het afleggen van de geloften dat een novice haar testament liet verlijden voor een notaris. Dat gebeurt nu nog. Hiermee en samen met het aannemen van een kloosternaam, nam de novice op symbolische wijze definitief afscheid van de wereld, om als geestelijke een nieuwe wereld binnen te stappen.
Catharina Joanna Houssiere liet haar testament verlijden op 23 januari 1733.[1]Zij verklaarde dat haar moeder hertrouwd was met Bernardus Henricus Jodogne ende dat sij ontfangen [is]als religieuse in d abdije van Roosendael ontrent eene ure van dese stadt naer de seijde van de gene van Antwerpen. Zij wenste vóór haar dood of haar professie haar testament op te maken. Haar enige halfzuster Joanna Francoise Jodogne bedacht zij met een jaarlijkse rente van 10 gulden 10 stuivers courant. Haar beide broers Franciscus Bernardus en Joannes zouden na haar dood of professie ieder evenveel ontvangen van wat zij zou nalaten, behalve hetgene de comparante noodigh heeft gehad om te connen geraeken tot haeren roep van religieuse in de voors(chreven) abdije.
Om een geschil onder haar broers te vermijden, werd een inventaris opgesteld van datgene Catharina Joanna in Roosendael bij haar intrede inbracht, lijst die aan het testament werd toegevoegd.
Tot slot verklaarde zij dat al haar vorige testamenten met deze akte werden opgeheven, tenzij volgend gebedje zou opgenomen zijn:
Ô Jesu Godt en mensch doorboort met duijsent wonden,
en aen het cruys gehecht om onse grove sonden,
Ick bidde dat in doodt aen mij magh t leven sijn,
ende dat den bitteren kelck mij sij tot medecijn,
als mij de felle doodt en satan sal bestreijden,
wildt mij door u(edel)e daedt van alle quaet bevrijden,
al is mijn ziele naeckt, van t Decksel van de Deught,
verleent haar eventueel des hemels soete vreught.
Amen.
Het is duidelijk dat in een vorig testament dit gebed niet was opgenomen en dat het meteen diende om aan te tonen dat deze akte van 23 januari 1723 het enige geldige document was.
Als getuigen traden Jacobus Van Bouchaute op en Peeter Mols, geboortig van Geel, een brouwersgast, dan in Mechelen wonend. Catharina Joanna Houssiere ondertekende haar testament, alsook de inventaris. Deze vat aan met: voor den willecom int clooster comende.
Catharina Joanna Houssiere besteedde bij haar intrede een vierendeel wijn en ieder een stuijvers wittenbroodt (dus voor iedere medezuster).
Zij bracht o.a. mee naar Roosendael: twee witte saergen en een saergien rock ter waarde van 20 gulden 10 stuivers, twee paar lakens, vier fluwijnen, een oorkussen, een sitte kussen, vier ellen zwart laken, drie ellen flanel, twee stoffen rokken (een bruine en een zwarte), een wit slaepelijf, twee witte bombesijne, 18 ellen fijn lijnwaad, twaalf nieuwe hemden, twaalf voorschoijen, twee dozijn neusdoeken en zes handdoeken e.d.m.
Catharina Joanna Houssiere bracht ook een zilveren beker mee, een zilveren lepel, zilveren forchet en een gouden ring, verder een naaimand, een naaikussen en koffer, een koker met twee messen, een kam en borstel.
Zij bezat ook boeken: een brevier psalterium (een brevier met psalmen) en een livevrouw ghetijde (een getijdenboek), een iournaeltie en andere devote boeken.
De inventaris vermeldt dat voor haar kleding een pistool (munt) werd besteed en voor alderkinderendag zes pistolen.[2]
Zij had een lijfrente van 18 gulden per jaar en voorzag de tractatie ter gelegenheid van haar professie een aeme rijnse wijn.[3]
Tot slot vermeldt de inventaris dat, mocht zij uittreden, 200 gulden per jaar moest betaald worden aan Roosendael en 600 gulden voor de onkosten van de kleding en de maaltijd zowel van haar noviciaat als de professie.
Het is duidelijk dat Catharina Joanna Houssiere een hele uitzet meekreeg en dat zij op haar 20 jaar behoorlijk gegoed was.
Catharina Joanna Houssiere werd koornon in de abdij van Roosendael.
Na het overlijden van abdis Ludwina Van der Nath was zij één van 32 religieuzen die in 1742 Norbertine de Berghe (1742-1754) als haar opvolgster kozen. Zuster Constancia nam toen de 27ste plaats in. Bij de verkiezing van de nieuwe abdis in 1754, waaraan 28 religieuzen deelnamen, nam zij de 18de plaats in. Toen werd Agnes Haegens (1754-1788) gekozen.[4]
In het obituarium van de abdij van Roosendael wordt Constancia Houssiere vermeld op 18 april; het jaar waarin zij overleed staat helaas niet genoteerd.[5]
Nawoord
Met aantal bijdragen over de religieuzen van de voormalige abdij van Roosendael, illustreerden wij dat de koornonnen uitsluitend gerecruteerd werden uit families van oude adel of ambtsadel met naam en faam. Alle abdissen behoorden hier toe. Zelfs lekenzusters kwamen uit gegoede en geachte families. Roosendael had hierin een echte traditie.[6] Met Catharina Joanna Houssiere is dit beeld bevestigd.
Op Allerkinderendag (28 december) werd het zogenaamde kerkelijk zottenfeest gehouden. Vanaf de tiende eeuw tot aan het eind van demiddeleeuwen in de tijd rond Kerstmis en nieuwjaar deed dit feest de kloosters en kapittelkerken op hun fundamenten daveren met verkleedpartijen, drankgelagen en parodistische bespottingen van de eigen rituelen. Dergelijk feest had een ventielfunctie en bevestigde eigenlijk de strakke hiërarchische orde (cit. Herman Pleij). Vond dergelijk gefeest ook in Roosendael plaats?
Ame (of aam): inhoudsmaat van ca. 138 liter.De maat varieerde in de loop van de geschiedenis, van plaats tot plaats en van de soort vloeistof (olie, wijn).
Th. PLOEGAERTS, Les moniales de l Ordre de Cîteaux dans les Pays-Bas méridionaux depuis le XVIe siècle jusqu à la Révolution française : de 1550 à 1800 d après les rapports des élections abbatiales. Deel 1: les abbayes brabançonnes, Westmalle, p.107, 108, 110. Foutief vermeldde Th. Ploegaerts op p. 108 dat Constance Huissier geprofest werd op 26 september 1739.
Over Clara Van Eyewerven (°1542), Ursula Lettin (°ca. 1568), Anna Elisabeth De Ruysscher (°1736), Maria Joanna Rubens (1631), Anna Manriques (1631), Dorothea De Vulder (°1597) en Margareta De Vulder (°1603); ter perse: Joanna Tackx (ca. 1664), Emerantia Van Heijdenrijck (°1650), Maria Theresia Vermeulen (1765), Elisabeth Loockx (°1722), Catharina Buts (°1736) en Maria Elisabeth Frans (°1757).
11-01-2007 om 00:00
geschreven door willy
08-12-2006
Criminaliteit in het Rijmenam van 275 jaar geleden
Op 4 augustis 1730 werd Jan Leemans alias fluitien door rondganger Nicolaes Gasthuijs bij de kraag gevat in het gehucht van Peulis.[1]
Cornelis De Punder[2] stelde zijn paard en kar ter beschikking om de gevangene van Peulis naar Rijmenam te voeren. Dat gebeurde onder begeleiding van de voster[3], Francis Coghen[4], Peeter Vervloessem[5] en Nicolaes Gasthuis, die onderweg bij Anthoen Vermijlen[6] even halt hielden om hun honger en dorst te stillen. Dat het ritje voor fluitien geen plezierreis werd, wordt duidelijk wanneer we vernemen dat meier Jan Veroft[7] later ten huize van Cornelis De Punder een verklaring eiste om gevoert te hebben den selven gevanghen met sijne kaerre binnen Rijmenam over het storten van menigh bloets voorts comende uijt het hooft van den voors. gevanghen
In Rijmenam aangekomen werd Jan Leemans opgesloten en omdat men vreesde dat zijn eventuele companen hem zouden komen bevrijden[8], werd hij gedurende een dag en 2 nachten streng bewaakt. De 4 voornoemde mannen die deze niet ongevaarlijke klus klaarden werden er elk 2 gulden en 2 stuivers beter van.
Drossaard Philippus Judocus van Nuffel, meier Jan Veroft en de Rijmenamse schepenen namen hun tijd om de gevangene te ondervragen. Maar liefst 5 uur werd de ongelukkige geexamineert en aan allerlei verhoren onderworpen en werd er gekeken of hij niet besmet en was van eene brandtmerkt. We kunnen ons alleen maar inbeelden hoe het er aan toe ging bij die zogenaamde examinatie.
Op 6 augustus tenslotte werden paard, kar en begeleiders in gereedheid gebracht voor de reis naar Brussel om de arrestant over te leveren in handen van de drossaard van Brabant, de heer Van der Stegen. Dat gebeurde in aanwezigheid van de Rijmenamse drossaard Van Nuffel, immers hij moest aan zijn Brusselse ambtsgenoot persoonlijk de circumstantie expliceren betreffende de arrestatie van de gevangene.
Hiermee was het onderzoek naar de wandaden van fluitien nog niet ten einde. De man had blijkbaar in de wijde omgeving een kwalijke reputatie en op last van den heere Raedt asseseur werd prompt door de Rijmenamse gezagsdragers poolshoogte genomen in de gemeenten Hever, Boortmeerbeek en Sint-Katelijne-Waver naar zijn eventuele wandaden. Er werd afgereisd naar Smal-Brabant en meer bepaald naar de Schalliehoeve bij borgemeester Gillis Horckmans om te informeren of het juist was dat betrokkene aldaar een hemdrok met zilveren knopen had gestolen. s Anderendaags werd verder gereisd naar het Holle Blocken om aan de weet te komen of hij aldaar , toen hij er had gelogeerd, eene leijne juppon met groene cnoopgaeten had verkocht. Zelfs in Hombeek, Tisselt, Willebroek en Ternat werd geïnformeerd naar mogelijke vergrijpen gepleegd door de bewuste Jan Leemans. Ook werd aan de heer Van Gammeren, drossaard van Erps, een schrijven gericht dat door deze laatste pas op 6 februari 1731 werd beantwoord.
Het resultaat van al deze onderzoeksdaden moet meer dan belastend zijn geweest voor fluitien want op het antwoord van drossaard Van Gammeren werd niet gewacht. Op 3 februari 1731 werdde ongelukkige gevonnist, gegeseld en gebrandmerkt om voor altijd te worden gebannen uit de Nederlanden.
De rekening voor de hele operatie ten laste van het Kwartier van Arckel bedroeg maar liefst 104 gulden en 11 stuivers.
[1] Rijksarchief Antwerpen, Oud gemeentearchief Rijmenam, nr 62, 12 april 1731.
[2]Cornelis de Punder xx Joanna Van den Eijnde (x Rijmenam 12 mei 1729).
[6] Anthonius Vermijlen x Maria Veroft (x Rijmenam 25 februari 1729). Anthonius was de schoonzoon van meier Jan Veroft.
[7] Jan Veroft x Anna Camps. Jan Veroft was buiten meier nog herbergier in Het Hoefijser in het dorp van Rijmenam. Hij bleef zijn officiële functie uitoefenen tot aan zijn dood in 1740 en werd dan opgevolgd door zijn jongste zoon en naamgenoot, Jan Veroft.
[8] van apparentie sijnde dat den selven van sijne mede consoorten soude door eenich broelie verlost worden . Het woord broelie betekent groep maar kan best worden vertaald als dat hele zootje ongeregeld.
08-12-2006 om 22:07
geschreven door willy
28-11-2006
Openingsuren Smiske
Ons lokaal "Het Smiske" gelegen in de Hoogstraat te Rijmenam opent zijn deuren de zondag na Sint Jan (24 juni) en dit tot en met de laatste zondag van augustus van 14.00 uur tot 21.00 uur. Je kan er terecht voor een hapje en een drankje. Proef beslist onze vermaarde kruidenpannenkoeken! Tijdens deze 2 zomermaanden wordt telkens een tentoonstelling gehouden over een heemkundig of geschiedkundig onderwerp.
Op 11 november wordt naar aloude gewoonte omstreeks 18.00 uur het 'Mettevie' aangestoken. Kinderen wandelen met lantaarns en uitgeholde bieten voorzien van kaarsjes onder begeleiding door het dorp.
28-11-2006 om 00:00
geschreven door willy
27-11-2006
Contactadressen
Voorzitter: Luc Vangeel - 0487 51 62 44 - lucvangeel169@gmail.com Ondervoorzitter: Ward De Preter - 015 51 61 35 - warddepreter@hotmail.com Secretaris: Frederik Van Camp - heemkringthoefyser@gmail.com Penningmeester: Geert Van Rompaey - geert.vr1@gmail.com Conservator: Walter Van Looy - 015 51 36 88 en Herman Verstraeten - 015 51 20 41 Verantwoordelijke Smiske en Bruighuisje: Lutgarde Vandevelde - 015 51 28 06 - 0494 18 74 28 - lutgardevandevelde@hotmail.com
Archief en weblog: Willy De Vos - willy.de.vos@skynet.be
27-11-2006 om 00:00
geschreven door willy
25-11-2006
Heemkring 't Hoefijser - Welkom
Heemkring t Hoefyser werd gesticht op 11 februari 1965, door Philomène De Winter, onderwijzeres op rust en Guy Wauters, tuinbouwconsulent van de Belgische Boerenbond. Juffrouw De Winter die de eerste voorzitter werd, was reeds jarenlang actief op het vlak van de plaatselijke geschiedenis. Dr. Jozef Weyns vereerde de stichtingsvergadering met zijn aanwezigheid. De kring dankt zijn naam aan de oude herberg In het Hoefyser op het Frankische dorpsplein. In deze herberg werden de vergaderingen van de schepenen gehouden en verbleef de bisschop wanneer hij op kerkbezoek kwam. De oude herberg is verdwenen, maar de prachtige gevelsteen mét naam en jaartal, bleef in de gevel bewaard.
Eerste secretaris werd Guy Wauters. Amper 10 maanden na de stichting van de kring overleed hij op 36-jarige leeftijd. Hij werd opgevolgd door zijn schoonbroer Herman Verstraeten die nog steeds de toegewijde secretaris is. Juffrouw Philomène De Winter werd opgevolgd door haar schoonbroer dr.jur. Jozef Geens. Op dit ogenblik is Walter Van Looy voorzitter.
ACTIVITEITEN
In de loop van de voorbije jaren heeft de heemkring zich terdege toegelegd op de studie van de plaatselijke geschiedenis. Sedert 1975 worden trouwens ieder jaar in het museum thematentoonstellingen ingericht die een facet van de Rijmenamse geschiedenis aan het grote publiek kenbaar maken. Bij deze gelegenheden wordt gewoonlijk een brochure gepubliceerd die op deze wijze een hoofdstuk van het grote, nooit te schrijven geschiedenisboek, vormt. Een aantal van deze brochures is nog steeds te verkrijgen in onze museumwinkel.
Het Smiske opent zijn deuren met Rijmenam zomerkermis, d.i. de eerste zondag na 24 juni. Iedere zondag van de vakantiemaanden juli en augustus kan je er terecht vanaf 14 uur tot Je kan er lekkere kruidenpannenkoeken eten, of een boterham met kop en hersensaus. Lekker bier en een enthousiaste ploeg van leden in oude klederdracht zorgen voor een keurige bediening. In het boerderijtje vind je een spraakwaterval van een gids die je een hele namiddag desnoods kan boeien met allerhande sterke en andere verhalen. In het winkeltje staan twee pronte winkeldochters die aan vooroorlogse prijzen, snoep verkopen. Mèskesvliês, zuut-zaat, kalisjenaat, nestels, ankerkes, enz. zijn er te koop. Voor kinderen en snoepgrage volwassenen een must. Daarenboven wordt in het winkeltje om de veertien dagen het brood verkocht dat ter plaatse in de bakoven door specialisten met veel liefde en toewijding gebakken wordt. Je kan het hele bakproces volgen. Vanaf een uur of twee in de namiddag tot ongeveer vier uur duurt het vooraleer het brood gebakken uit de oven komt. De geur van Brueghel waart dan over de binnenplaats
In het verleden heeft de kring ook heel wat activiteiten ontwikkeld. Zo werden opgravingen gedaan langs de Raambeek, waarbij heel wat Romeinse scherven opgegraven werden die ons toelieten de plek te situeren in de tweede helft van de tweede eeuw. Er werden hierbij twee stempels gevonden met de letters CGPF die staan voor Classis Germanicae Pie Fidelitas.
Er werd een pre-Romeinse waterput opgegraven in de wijk Hollaken. Er werd in 1970 voor de restauratie van de aloude Sint-Elooiskapel gezorgd. Er werd meegewerkt aan tentoonstellingen in de plaatselijke school en in de parochiekerk.
De kring houdt verder enkele tradities in ere.Zo wordt op de vooravond van de 1ste mei de Meiboom geplant aan het kapelletje van Onze lieve Vrouw-met-de-Glimlach op de Sint-Janshei en wordt Lichtmis gevierd met het eten van boekseringk met varkenspatatten en het spelen met de lotto-kaarten. Vastenavondvlaaikens vormen het hoogtepunt van deze activiteit.
Een activiteit voor het grote publiek is wel het jaarlijks weerkerend Mettevie. Op 11 november wordt telkenjare om 18 uur verzamelen geblazen aan het Smiske. Een groep van gemiddeld 500 deelnemers trekt dan door het dorp met uitgeholde bieten met een brandend kaarsje in of brandende lantaarns om na ongeveer 20 minuten de binnenkoer terug te bereiken waar het grote Mettevie (Sint-Maartensvuur) wordt ontstoken. Pensen met appelmoes staan dan op het menu en het bier kan weer rijkelijk vloeien
25-11-2006 om 00:00
geschreven door willy
27-09-2005
Openingsuren Brughuisje
Het maken van een blog en het onderhouden is eenvoudig. Hier wordt uitgelegd hoe u dit dient te doen.
Als eerste dient u een blog aan te maken- dit kan sinds 2023 niet meer.
Op die pagina dient u enkele gegevens in te geven. Dit duurt nog geen minuut om dit in te geven. Druk vervolgens op "Volgende pagina".
Nu is uw blog bijna aangemaakt. Ga nu naar uw e-mail en wacht totdat u van Bloggen.be een e-mailtje heeft ontvangen. In dat e-mailtje dient u op het unieke internetadres te klikken.