De ondraaglijke lichtheid van het bestaan (Milan Kundera)
Wauw. Dat was mijn eerste reactie toen ik de laatste pagina van het boek gelezen had. En dat was nog maar zacht uitgedrukt. Het boek is overdonderend, zet je aan het denken en krijgt waarschijnlijk emoties los bij elke persoon die het leest.
De eerste twee hoofdstukken waren even slikken. Als je daar je gedachten liet afdwalen, kon je opnieuw beginnen. Maar interessant was het wel. De vragen die er gesteld worden en de kronkels in Kunderas bedenkingen zijn veel om op te nemen, maar de moeite waard om over na te denken. Ook het probleem dat aan de kaart gebracht wordt (Is zwaarte positief of negatief?) en zijn mening hierover hebben mij even zoet gehouden.
Na deze hoofdstukken begint het eigenlijke verhaal. Het is een verhaal met meerdere hoofdpersonages, beginnend bij Tomas en Tereza. Daarna worden er meer personages bijgehaald: eerst Sabina en daarna ook Franz.
De hoofdpersonages worden mentaal zeer goed uitgewerkt, wat het boek ook heel interessant maakt. We merken duidelijk de verschillen in afkomst en in meningen en opvattingen. Zo worden de onmogelijke relaties tussen de personages niet alleen zichtbaar, maar zelfs begrijpelijk. Ook taboes zoals de dood krijgen een andere betekenis als je dit boek gelezen hebt.
Er is veel afwisseling in het boek, wat ook de nodige concentratie vergt: van flashback naar flash-forward, om daarna over te gaan tot een droom van Tereza en uiteindelijk terug te eindigen bij een situatie die zich ergens in het begin afspeelde.
Daarbij wordt het probleem over zwaarte en lichtheid regelmatig terug geïntegreerd in het verhaal, waardoor onze mening hierover kan veranderen, afhankelijk van de context waarin we het lezen.
Kundera brengt verschillende problemen van vroeger en nu in de kaart, en dit op een filosofische en zeer slimme manier. Tegelijkertijd laat hij duidelijk blijken dat de personages maar personages zijn, creaties van zijn fantasie.
Alsof dit nog niet voldoende is, brengt hij humor samen met serieuzere delen, en luchtigere stukken met breinbrekers.
Je kan dit boek - volledig terecht - een echt staaltje vakmanschap noemen!
