Vandaag beschouw ik als een historische dag: ik heb De Kapellekensbaan van Louis Paul Boon uitgelezen! Het feit dat dit op de Dag van de Arbeid gebeurde geeft deze gebeurtenis natuurlijk nog een extra dimensie. De socialistische feestdag bij uitstek vormt immers een prima gelegenheid om dit boek, doorweven met de geboorte, moeizame groei en betreurde neergang van het socialisme volwaardig af te ronden.
Niettemin is mijn eerste indruk na het lezen: wat een chaos! Het is gewoon te overweldigend om er een touw aan vast te knopen. Gelukkig volgt er al meteen een tweede gedachte: hij kon in al die chaos toch goed schrijven... en ik durf te zeggen dat ik het bij momenten zelfs graag gelezen heb.
Tussen alles wat er op het internet te vinden is over Louis Paul Boon, vooral naar aanleiding van zijn 100e verjaardag vorig jaar, vond ik dit filmpje. Stefaan van Brabandt vat het hele verhaal van De Kapellekesbaan samen in 1 minuut. Natuurlijk doet men dit meesterwerk alleen maar oneer aan door het in al zijn grootsheid te reduceren tot zo'n korte samenvatting, maar voor lezers die even verward waren of zijn tijdens en/of na het lezen van dit boek als ik kan het misschien toch enige verheldering brengen.
Zal ik weggaan? Zal ik verdrietig worden en weggaan? Zal ik het leven eindelijk eens onbelangrijk vinden, mijn schouders ophalen en weggaan? Zal ik de wereld neerzetten (of aan iemand anders geven), denken: zo is het genoeg, en weggaan? Zal ik een deur zoeken, en als er geen deur is: zal ik een deur maken, hem voorzichtig opendoen en weggaan- met kleine zachtmoedige passen? Of zal ik blijven?
Zal ik blijven?
Toon Tellegen uit: Alleen liefde, Querido Amsterdam 2002
Dit gedicht van Toon Tellegen deed me denken aan de thematiek die we onlangs in Het dwaallicht van Elsschot gelezen hebben: de spanning tussen conformisme en escapisme. De dichter zit gevangen in de twijfel tussen vasthouden aan het vertrouwde, aan huis en haard of eerder de drang naar het nieuwe volgen, alles achterlaten en opnieuw beginnen. Anders dan bij Elsschot is het escapisme hier zeer voorzichtig opgevat. Het gaat niet meer om een wilde sprong in het duister, waarbij je bijna impulsief handelt. Het is eerder een vertwijfeld en schoorvoetend verlangen om alles eens los te kunnen laten, om eens eindelijk iets voor jezelf te doen.
Ik vind het gedicht eens zo leuk omwille van de luchtige schrijfstijl van Tellegen en de o zo herkenbare besluiteloosheid die hij erg treffend weergeeft. Als je andere gedichten van hem leest, merk je hoe hij allerlei thema's die we dagelijks tegenkomen of gedachten die we allemaal wel eens hebben op een of andere manier zo weet te verwoorden dat ze heel speels en bevattelijk overkomen. Een dichter om te blijven volgen dus.
