Het is bij het schrijven van dit bericht al 170 dagen geleden dat er verkiezingen zijn geweest op zondag 13 juni. Zondag werd er in een rubriek in De zevende dag afgevraagd of België de volgende dobbelsteen zou kunnen zijn in de Eurozone. Naar mijn mening zal het allemaal niet zo'n vaart lopen, maar dit neemt niet weg dat er dringend, lees zeer dringend, een volwaardige regering moet komen die de problemen van dit land kan oplossen. Desondanks de hoge nood zit deze nieuwe regering er nog niet aan te komen. Met nog 24 dagen te gaan voor we ons vorig record regeringsonderhandelingen, behaald in het jaar 2007, verbreken, ziet het er slechter uit dan ooit. Maar waar liep het dan tussen 14 juni en vandaag, 30 november, fout? Wat zorgt ervoor dat de twee grote gemeenschappen van dit land niet meer tot een consensus komen? En waarom blijft men angstvallig bezig over de onafhankelijkheid van Vlaanderen?
Als je mij vraagt wat ervoor gezorgd heeft dat tot op heden er geen volwaardige regering is, zal ik gebruik moeten maken van mijn fantasie, immers veel over het verloop van de gesprekken lekt er niet uit naar de pers. Elke "nuchtere" Vlaming zal stellen dat Wallonië fout gestemd heeft. In het Noorden rechts, in het Zuiden links. Dus de Walen hadden maar rechts moeten stemmen en de gesprekken hadden veel vlotter verlopen. Of denkt U echt dat Bart De Wever moet dineren met de minister van Financiën, tot nader order partijleider van de MR, Didier Reynders om te weten te komen hoe de financiële staat van dit land is? De constante strijd tussen het rechtse N-Va en het linkse PS om zoveel mogelijk van hun respectievelijke partijprogramma gerealiseerd te krijgen, zorgt volgens mij voor een totale blokkade van de gesprekken. Dat ze beiden niet echt bereid zijn om toegevingen te doen, moge duidelijk zijn uit de uitspraken van beide partijvoorzitters. Zou het dan echt zo zijn dat we twee totaal verschillende democratieën geworden zijn?
Als Bart De Wever het nog vaak herhaalt, ga ik het misschien zelf nog geloven. Hij, en met hem waarschijnlijk nog vele anderen, zijn alvast tot die conclusie gekomen. Ik daarentegen blijf geloven in de Belgische formule. Niet dat ik zo'n belgisist ben, maar omdat ik geloof in het compromis. Het werkt want we hebben het jaren zelf ervaren hier in België, maar het wordt nog dagelijks toegepast over heel de wereld. Denken we maar aan de Europese Unie waar 27 lidstaten altijd weer tot een compromis komen. Europa dat, naargelang de tekst die je leest, 70 tot 90 procent van de Belgische wetgeving produceert. Dus waarom zou het dan nu in België niet werken? Daar zijn volgens mij verschillende verklaringen voor. Ten eerste is er de ongelijkheid in kennis. De N-Va, die een relatief nieuwe partij is, heeft een gebrek aan kennis en knowhow. Dit tegenover een partij als de PS met een eigen onderzoekscentrum is alles behalve goed voor het zelfvertrouwen. Voor toch toegang te hebben voor deze expertise hebben ze moeten aankloppen bij de voormalige kartelpartner CD&V. Dit zal tevens geen goed gedaan hebben voor de N-Va onderhandelaars, maar is wel te begrijpen voor zo'n nieuwe partij.
Naast de ongelijkheid in expertise en vaardigheden zal het Vlaamse karakter van de N-Va de onderhandelingen zeker bemoeilijkt hebben. Dit wordt vaak voorgesteld als het grootste probleem, maar is volgens mij slecht één van de problemen. Mag een Vlaamse partij geen Vlaamse uitstraling hebben en Vlaamse eisen hebben? In dit federale land kun je niet anders antwoorden dan: Jawel!. Het probleem ligt in het feit dat de N-Va pleit voor een onafhankelijk Vlaanderen, door de verdamping van België wat dat moge zijn. Onderhandelen met een partij die als uiteindelijk doel heeft het einde van een land, kan nooit makkelijk zijn. Wanneer zullen ze tevreden zijn? Als ze maatregelen hebben die het einde zo goed als zeker inluiden? Het lijkt me toch een ongemakkelijke spreidstand waarin de N-Va zich nu bevindt. Enerzijds gaan voor een onafhankelijk Vlaanderen en anderzijds bouwen aan het België van morgen. Zelf zie ik meer heil in een confederaal model waarin beide gemeenschappen een beleid kun voeren dat aangepast is aan de noden. Dit even geheel terzijde.
Tot slot is er het probleem van de verkiezingen. Bart De Wever, wiens peilingen er het rooskleurigste uit zien, liet enkele dagen geleden de bom vallen. "Verkiezingen zijn het enige plan B", en dat mag men vrij letterlijk nemen. In de achterhoofden van de onderhandelaars zit dit spook al een tijdje mee te spelen. Iedereen heeft schrik om de zwartepiet te krijgen voor het mislukken van de onderhandelingen. Toch hoort men de laatste dagen niets anders als pessimistische berichten over de kansen van de onderhandelingen. De vraag lijkt zich te verschuiven van "Hoe kunnen we eruit geraken" naar " Hoe kunnen we hier positief uit geraken, liefst met stemmenwinst". En dus zal het nog even duren voordat de onderhandelingen afgelopen zijn. Net zolang totdat de top van de N-Va merkt dat de publieke opinie er genoeg van heeft. Dan kan hij de Franstalige weer de schuld geven en is zijn thema, het einde van België, het verkiezingsthema. Winst gegarandeerd. Of dit echt zo is moet nog blijken want ik kan moeilijk geloven dat de helft van de N-Va stemmers effectief het einde van België wenst.
Zijn de onderhandelaars dus onverantwoord bezig? Ik vind van wel. Ze brengen ons land in gevaar in tijden dat wij, net zoals onze buurlanden, drastisch moeten saneren in onze overheidsuitgaven. Partijbelang gaat boven het "gezond verstand" waar Bart De Wever zo vol lof van is. In plaats daarvan zou men beter denken aan het belang van de burger, de inwoner van dit land, en stoppen met polarisatie die samenwerking steeds moeilijker maakt.
