Er zijn opvallende gelijkenissen tussen zorg voor cultuur en zorg voor de natuur. Het zijn broze domeinen. Zowel bij natuur als cultuur kan een hoge intrinsieke waarde van toepassing zijn. Niet de kwantiteit maar de kwaliteit is belangrijk. Er zijn twee verschillende discoursen namelijk het discours over de kunsten en het discours over de participatie. Deze discoursen hebben geen interactie met elkaar. De ontwikkeling van de vrijetijdsbesteding kenmerkt zich met individualisering en democratisering. Individualisering door het streven naar privacy, maar ook door de opkomst van de private amusementsvoorziening. Met democratisering bedoelt men de trend van mondialisering. Deze trends staan tegenstrijdig tegenover elkaar. Men tracht kunst voor iedereen toegankelijk te maken via cultuurspreiding. Er bestaan horizontale en verticale cultuurspreiding. Bij het eerste investeert men in gebouwen. Verticale cultuurspreiding is nauw verbonden met kennis en gewoonte. Er zijn een aantal redenen om cultuur te spreiden. Er is sprake van een democratische drijfveer en cultuur is een voorwaarde voor andere waarden en het zorgt ook voor de dialoog tussen de samenleving en de kunstwereld.

De overheid draagt verantwoordelijkheid voor het welzijn van de burgers, waar cultuur een onderdeel van is. Ook het interveniëren in de ongelijke cultuurdeelname. Bourdieu benoemt het belang van primaire en secundaire socialisatiemilieu. Het eerste begrip gaat over de opvoeding en het ander begrip betekent school en opleiding. Er bestaan zeven drempels namelijk: fysieke beperkingen, tijdsgebrek, informatie-, sociale-, geografische-, financiële- en motivatiedrempel. Ook zijn er verschillende doelgroepen te onderscheiden namelijk: de hoogopgeleiden, de belangstellende deelnemers (gaan meerdere keren per jaar) en de incidentele deelnemers (weinig intrinsiek belang). Vroeger sprak men over cultuurspreiding, nu wordt de term cultuurparticipatie belicht. Dit gaat over de maximalisatie van de keuzemogelijkheden. Het gaat over een keuze. Bij deze term staat men ook stil bij verbreding, verdieping en vernieuwing. Verbreding stelt als doel om een ruimer en een ander publiek te bereiken. Bij verdieping verhoogt men de belevingswaarde door aan diverse artistieke activiteiten deel te nemen. Bij vernieuwing bedoelt men de verhoging van culturele competentie.

Er bestaan een aantal participatiestrategieën. Ten eerste het richten op de positieve vrijheid, dus oog voor de mogelijkheden en talenten van de mens. Vervolgens mag participatie niet reduceren. Ten derde moet participatie gebeuren in een context. Als vierde aspect moet geïnvesteerd worden in de culturele habitus en vooral beginnen tijdens de kinderjaren. Vervolgens heeft een gebrek aan participatie altijd te maken met uitsluitingsmechanismen. Een bemiddelaar zorgt dat de kunst in contact komt met het publiek. Op vlak van cultuureducatie wordt er tijdens de kleutertijd veel aandacht besteed aan cultuur, maar vanaf het eerste leerjaar vervaagd dat. Cultuurcommunicatie is een vaak onderschat aspect en men pleit dus voor meer aandacht op de openbare omroep.

Ik sta ook stil bij de verschillende misverstanden rond cultuurparticipatie. Ten eerste is het niet omdat er een hoge cultuurparticipatie is, dat het artistieke niveau verlaagt. Vervolgens moet men de lat op artistiek niveau niet lager leggen voor meer publiek. Ten derde moet niet iedereen naar een theater gaan, enkel als het een bewuste keuze is. Vervolgens is kunst voor iedereen die dat wil en dus niet verplicht. Kunstinstellingen gebruiken vaak moeilijk begrijpbare taal. Ten zesde mag er een onderscheidt gemaakt worden tussen hoge en lage cultuur, terwijl men eerder het tegenovergestelde denkt. Vervolgens moet er eerst een intrinsieke motivatie zijn vooraleer er gedacht wordt aan materiële en financiële drempels. Sociaal-artistiek werk is niet volledig bedoeld om cultuurparticipatie te verhogen. Ook heeft de media een invloedrijke impact voor het waarden- en normenkader van mensen. Als tiende aspect wil de artiest ook aandacht krijgen voor zijn werk en dus niet voor een lege zaal optreden. Ook zijn de regels niet voor iedereen duidelijk. Tot slot bereikt men niet iedereen via het beleid en cultuurspreiding.