In deze tekst wordt onderzoek verricht naar de term kunsteducatie. Educatie benadrukt dat men het kan leren, iets van kunst leren en daarvoor is er een educatieve aanpak nodig. Hillaert benadrukt vier verschillende types van organisatie die deelnemen aan cultuureducatie: jeugdorganisaties, educatieve diensten, deeltijds kunstonderwijs en kunst educatieve organisaties gesubsidieerd door het Kunstendecreet. Deze types vergelijkt hij met elkaar en hij vindt dat iedere organisatie zijn eigen stek moet vinden, ondanks de verwantschap. De vergelijking van Hillaert mist complexiteit. Er wordt onbewust of bewust de vele nuances tussen deze instellingen genegeerd. Naast de verschillen tussen de organisatietypes, zijn er ook gelijkenissen. De vergelijking blijft onvolledig doordat Hillaert zich beperkt tot vier types. Naast de kunsteducatie over de vrije tijd, wordt er ook binnen het leerplichtonderwijs stilgestaan bij kunst. Binnen de schooluren komen kinderen vaak in contact met kunst en cultuur.

Bij kunsteducatie buiten de schoolmuren zijn er ook verschillen. Hillaert stelt dat binnen het kunstendecreet meer kunstenaars en professionals aangewezen worden om kunsteducatie te bepalen dan andere kunstorganisaties.

Kunst moet zorgen voor een betekenis. Men richt zich niet zomaar over het kunstwerk met zijn intrinsieke kenmerken, maar ook wat er zich afspeelt tussen het kunstwerk en de omgeving, context, publiek en individu. Dat proces noemt men een leerproces.

Hillaert heeft het blijkbaar niet zo voor de term “educatie”. Hij gebruikt vaak synoniemen van educatie. Het ontwijken van “educatie” staat gelijk met de tijdsgeest. Men focust zich meer op het individuele standpunt en minder op het institutionele standpunt. Op die manier wijst men het individu aan tot verantwoordelijkheid. Kunst educatief proces in scholen en culturele organisaties gaan gepaard met risico’s, wanneer men teveel focust op het aanbod en weinig oog heeft voor de lerende.

Hillaert ziet kunsteducatie als een wit blad. Hij stelt dat men steeds vertrekt vanuit een wit blad, “een sprong in het onbekende”, maar dat zou tijdrovend zijn. Men stelt de vraag of het aangewezen is om een begeleider aan te stellen zonder kennis of ervaring. Iedereen wil toch een begeleider die een planning kan voorleggen en weet hoe men een opdracht succesvol kan bereiken?

Cultuureducatie wordt als vernieuwde term gebruikt voor kunsteducatie. Onder meer omdat kunsteducatie zich enkel richt op de kunsten zelf. Cultuureducatie is een breder pad.

Kunsteducatie mag zich ten slotte niet terugtrekken op een eiland, maar moet in de wereld staan. Dit wil zeggen dat men moet nagaan welke vaardigheden er ook buiten een artistieke context bruikbaar kan zijn. Ook legt men de nadruk op de fundamentele betekenis van het leren met en over kunst. Kunsteducatie is namelijk belangrijk voor het omgaan met de kunst zelf. Daarnaast is kunst ook een deel van de samenleving.

Referentie: Vermeersch, L. (2013). Kunsteducatie: het dubbele van de helft. Rekto verso, 57.