Niet alledaagse kijk op merkwaardige, dikke of soms eeuwenoude bomen uit eigen streek.In de Polders het Houtland en het Meetjesland.De streek rondom Sijsele,Maldegem en Oedelem.
23-01-2009
Tussen Sijsele-Donk en Maldegem-Donk.
Verleden jaar in de herfstnevels van oktober trof ik in het bosrijk gebied achter het Oud Sanataorium van Sijsele of het huidige ALMA-Ziekenhuis deze flink uit de kluiten gewassen haagbeuk. Alhoewel de stam iets minder hoog is en de omtrek iets minder dan dat van de Dikke Bertha in het Ryckeveldebos te Sijsele, is deze boom met een omtrek van 5 m 016 waarschijnlijk de tweede oudste haagbeuk van het Sijseelse. De haagbeuk is nog in zeer goede staat en is minstens twee eeuwen oud en alhoewel erg afgelegen is de stam volgekerfd met namen en data die ons terug brengen tot tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bekijk ook de indrukwekkende kruin en het prachtig wortelstelsel, zeer een boom om komende zomer te herbezoeken voor meer foto's en kenmerken en gegevens te noteren. Volgens een plaatselijk landbouwer heet de boom in de volksmond "de Verbrande Boom" omdat in een ver verleden kwajongens tijdens de oogst ;stro tegen de boom hadden gestapeld om vervolgens in brand te steken, gelukkig overleefde de boom en volgens de landbouwer duurde het minstens twintig jaar eer de zwartgeblakkerde stam terug haar natuurlijke kleur kreeg. Onze boom staat in een klein bosje van loofbomen die volgens mij destijds dienst deden als zogenaamd stoofhout, de bomen en struiken kapte men om de vijf a zeven jaar om van de takken landbouwtuigen, gereedschap en met de afval aanmaak hout te kappen voor de komende winter. De Verbrande Boom werd allicht om de één of andere reden van het kappen en knoten ontzien waardoor hij kom uitgroeien tot deze prachtige oude knaap.
Bij de oude vijver van het Ryckeveldekasteel te Sijsele treffen we deze restand van de ooit monumentale Lange Jan, Lange Jan was een indrukwekkende beuk met een omtrek van ongeveer acht meter die het kasteelpark en de omliggende bossen van Ryckevelde domineerde. De indrukwekkende eukenboom was behoorde samen met de "Bokkenboom" van Oedelem en de "Dikke Bertha" te Sijsele tot de oudste en dikste beuken van West-Vlaanderen, jazelfs van Belgie. Helaas is de Dikke Bertha de nog enige levende boom van dit triumvaat, Lange Jan en de Bokkenboom vonden de dood tijdens de zwaarste stormwinden van eind 1990 begin 1991 die ons land geselden, tijdens deze stormen ging een derde van ons meerwaardig bomenbestand verloren. Deze periode van ongekende Tempeesten zoals Stijn Streuvels de stormwinden pleegde te noemen waren een zwarte bladzijde voor elke boomliefhebber en dendroloog, vooral het beukenbestand werd erg getroffen, beuken hebben nu eenmaal oppervlakkige wortels waardoor ze weinig stormbestendig zijn in vergelijking met bijvoorbeeld de zomereik die een enorme verankering van dieptewortels heeft, ook lange droogte en hevige vorst maken onder de beuken gewillige slachttoffers. Lange Jan was eerder in 1988 getroffen door blikseminslag waardoor de boom de helft van zijn indrukwekkende kroon verloor; hierdoor was de boom asimetrisch geworden en trok zijn gewicht op één kant. Alhoewel hij scheen te herstellen van deze aanslag gaf de stormstoot van 14 februarie 1991 de letterlijke doodstot aan de boom, nu bijna twintig jaar na zijn afsterven staat deze stronk van ongeveer 10 meter hoog nog steeds als een getuige van een ver verleden overeind. Meer wetenswaardigheden en fotomateriaal betreffende deze indrukwekkende reus volgen binnenkort de boom leeft heden verder in een loot van een tak van de stervende boom dewelke mijn broer deed wortel trekken en die nu in de tuin reeds een verschijning is van een volwaardige boom met een omtrek van 68 cm. Volgens berekeningen moet Lange Jan bij het afsterven ruim driehonderd jaar oud geweest zijn, hij was de onbetwiste koning van het bos een tittel die Dikke Bertha een prachtige haagbeuk heeft overgenomen. De Lange Jan as destijds een levend geschiedenisboek met ontelbare namen en data die zijn vroegere bewonderaars in zijn bast kerfden, van deze inkervingen bestaan nog foto's en de oudst vermelde data en naaminkerving waarvan we met zekerheid kunnen zeggen dat hij betrouwbaar en origineel was is Charles Goethals 1888, deze inkerving stond erg hoog in de boom op een hoofdspil en had de tand des tijds weerstazan doordat de inkerving bijzonder diep was en op deze hoogte vrij was van vandalisme of overkerving. Charles Goethals was wijlen mijn overgrootvader geboren in getogen in het Ryckevelde bos in 1866, hij was boswachter van Ryckevelde en Ten Torre gedurende meer dan vijftig jaar. Binnenkort volgen meer gegevens betreffende deze boom.
