Blog over alle activiteiten van het André Demedtsjaar 2012 (najaar 2012 - voorjaar 2013).
16-07-2012
Programma Koffieconcerten 2012-2013
Het programma voor de koffieconcerten van 2012-2013 is bekend. De koffieconcerten zijn een samenwerking tussen vzw André Demedtshuis en Davidsfonds Wielsbeke/Sint-Baafs-Vijve.
'Wij zullen hen vernederen die u belagen en zich verheugen in uw nood; wij willen voor u het laatste wagen, en uwe vrijheid zien vóór onze dood. En geen van ons zal ontwijken, wat hem zijn hart gebiedt, noch aarzelen of wijken, voor armoede of verdriet. Wij kunnen voor u het zwaarste dragen en hongeren lange tijd; achter het werk, achter het leed der dagen, zien wij het groeien van uw heerlijkheid, en dit belet ons moe te zijn of ooit te klagen om wat zo vaak verloren schijnt in deze strijd, om al de dingen die aan 't hart ons lagen en die we om u hebben vaarwel gezeid. Want door ons lijden en verzaken wordt uwe waardigheid vergroot, en schoon en goed willen we u maken én uwe vrijheid zien vóór onze dood.'
'Samenzijn, in vriendschap, onverwoord, één zijn in gedachten en één zijn in het woord. Van een gevuld en rijp seizoen de zachte naglans zoeken onder de late zomerzon en tanend groen en rustig-blij de herfst verwachten. En even ook de grote vriend bezoeken die ligt geborgen onder zerk en gras in aarde nog gedrenkt door Leie en vlas. Terwijl herinneringen rijzen uit z'n boeken hem nu terugzien of het gisteren was. Verwijlen bij z'n beeld in scherp profiel of, in de gloed van Garciarias bij het bureau waarop hij schreef in duizendvoud het leven dat het zijne was. De stilte horen en de echo van z'n ziel in dit z'n land aan de rivier met water dat nog blinkt als glas. En spellend lezen het gedicht in steen waarin z'n geest blijft leven boven stof en as. Dan afscheid nemen, woordenloos, in vriendschap één, verbonden, onverwoord, met al wie met ons is en was.'
Een prachtig gedicht van Luc Verbeke over zijn goede vriend André Demedts.
Pedro Garciarias: Spaans schilder van lyrisch-abstracte-mythische werken o.m. geïnspireerd door San Juan de la Cruz (1542-1591) en door Guido Gezelle. Hij stelde zijn werken tentoon in het Demedtshuis van 21 augustus tot 21 september 1993. Hij werd bij de opening tijdens de viering van 10 jaar Demedtshuis ingeleid door oud-minister Marc Galle.
Het gedicht 'Denkend aan André Demedts' werd gepubliceerd in 'Terugblik' (1994) van Luc Verbeke en werd na een bezoek van Rudolf Vandeperre aan het Demedtshuis, het borstbeeld, het in steen gebeiteld gedicht van Demedts 'Lof van mijn land' en tenslotte zijn graf gelegen op het kerkhof achter het Demedtshuis.
Er staat vandaag een mooi artikel over de fototentoonstelling van Lieve Blancquaert in De Streekkrant. Iedereen meer dan welkom om een kijkje te komen nemen. En laat achteraf hier ook even weten wat je ervan vond!
"WIELSBEKE - Half juni start in het André Demedtshuis een tentoonstelling met foto's van Lieve Blanquaert. Daarom zal het terras twee weken vroeger openen dan voorzien. Of de brug naar het Demedtshuis dan al open zal zijn, is nog een vraag. De gemeente hoopt dat het brugje snel kan openen, eventueel op eigen risico, maar een deskundige moet eerst zijn fiat geven."
Naar
aanleiding van het Demedtsjaar 20 jaar na het overlijden van André Demedts
geven we u hier nog een getuigenis mee van Frans-Vlaming Wido Bourel. Eind
vorig jaar verscheen van deze uitKaaster (Caëstre) afkomstige Vlaamse Nederlander Hier, en aan de overkant, het derde boekje in een reeks waarin Wintertijd in Vlaanderen en Een erfenis zonder testament vorig jaar
nog werden bekroond met de dr. Snellaertprijs. Een erfenis zonder testamentwas ook genomineerd voor de Luc Verbeke-prijs van het Komitee voor
Frans-Vlaanderen
André
Demedts contacteerde Wido Bourel in 1972 om voor BRT-West-Vlaanderen in de
radio-studio te Kortrijk nieuws te brengen over Frans-Vlaanderen.Op zijn website WIDOPEDIA vonden we een
treffende getuigenis over zijn kennismaking met André. Wido Bourel
André
Ik leerde André Demedts kennen in 1972. Vanaf toen
reed ik regelmatig met de fiets naar Kortrijk. Telkens werd ik in de Condédreef
als een koning ontvangen.
Het was André die me voorstelde om voor de
toenmalige BRT West-Vlaanderen nieuws te brengen over Frans-Vlaanderen. Ik
hield vanaf dan regelmatig een radiopraatje - toen nog in schabouwelijk
Nederlands - over Frans-Vlaanderen voor het programma De Zonnewijzer.
Hij introduceerde me ook bij de plaatselijke
notabelen. Zo werd ik op een dag onverwachts door hem gestuurd naar een zekere
... Vandekerckove gestuurd om financiële steun voor Frans-Vlaanderen in
ontvangst te nemen. Zonder op dat ogenblik te weten wie de man werkelijk was
praatte ik een hele namiddag met Michiel Vandekerckhove over onze activiteiten
en projecten. Een bezoek om nooit te vergeten.
Toen ik André bekend maakte dat ik één jaar in
Vlaanderen wou komen werken om mijn Nederlands te verbeteren, hielp hij me -
binnen de maand! - aan een job. Ik kon kiezen tussen werken bij een boomkweker
in Roeselare (ik dacht toen nog aan studies tuinarchitectuur ...) of in de
boekhandel van de VTB in Antwerpen. Ik koos voor dat laatste en deze stap heeft
dan ook mijn verder leven bepaald.
Op een dag gaf ik André toe dat ik zijn literaire
oeuvre nog niet kende. Hij antwoordde simpelweg : "Het heeft geen
belang". Bij een volgend bezoek gaf hij me dan een blad met de tekst van
zijn gedicht De erfenis, door hem stijlvol overgeschreven en ondertekend.
De erfenis
Zij
kwamen en namen het land. Zij stalden hun paarden,
zij
begrensden met één enkelen blik hun nieuw gebied.
De
mannen slaafden, de vrouwen baarden
er
was niet één onder hen, die het leven verried.
De
wildernis door wind en water gehavend,
het
bos en moeras werd een vruchtbaar veld.
De
dagen en jaren vergingen, morgen en avond,
men
viel op het werk toen de tijd was volteld.
Een
ander stond op : zij werkten en zwegen,
zij
deden hun zin, zij schikten de wegen,
de
eeuwen verliepen, doch hun bruisende bloed
sloeg
telkens weer over, hun kracht en hun moed
verstilden
tot deernis en liefde voor haar, voor de vrouw,
die
hun kinderen dragen en liefhebben wou.
Nu
liggen zij stil en gerust in hun aarde gedolven
en
ik nam hun alaam, en ik kreeg het gebied.
ik
erfde het bloed, voor mij is het golven,
het
rijzen en het dalen van land en van groen
tot
waar dat mijn blik geen keuren meer ziet.
Voor
mij is het stormen, de jeugd en het vuur,
de
rijzende zon, het koren dat groeit,
zo
lang als ik leef, zo lang als ik duur,
tot
dat voor het laatst de hazelaar bloeit.
Tot
dat wat ik kreeg mij weer wordt ontnomen
en
mijn hart door de dood wordt beklemd;
dan
zal hij er zijn, dan zal hij wel komen
wiens
helmende lach mijn snik overstemt,
dan
erft hij van eeuwen de smart en de tover,
zij
worden zijn vreugde, zij worden zijn straf,
te
zaam met het recht om onder het lover
te
vermolmen tot aarde in t eenzame graf.
André
Demedts
André
Demedts en Wido Bourel tijdens de 39e Cultuurdag op 28 september 1986 in
Waregem.
Demedts citaat : "Alles is zoals het moet zijn.
Ik loop in de voetsporen van mijn voorouders en weldra zullen mijn kinderen
langs dezelfde weg gaan. Alles heeft zin, want alles is met alles verbonden.
Het heeft geen belang tot wat wij geroepen waren, beslissend is hoe wij aan
onze roeping beantwoord hebben"André Demedts/ De dag voor gisteren/ 1966
Erfgoeddag staat dit jaar volledig in het teken van 'helden'. Speciaal daarvoor organiseerde Erfgoeddag een heldenwedstrijd met een publieksprijs. Ook André Demedts werd voorgedragen. Hij haalde knap 42 stemmen via de facebook-pagina, maar moest toch de duimen leggen voor Xena met ruim honderd stemmen. De deelname van Demedts was misschien niet bijzonder succesvol, maar het zorgde er wel voor dat de schrijver-cultuurpromotor in dit André Demedtsjaar opnieuw onder de aandacht kwam.
Over dat André Demedtsjaar mag je trouwens binnenkort meer informatie verwachten!
Demedts kandidaat-held bij nationale heldenwedstrijd Erfgoeddag
André Demedts (1906-1992) is kandidaat-held bij de nationale heldenwedstrijd van Ergoeddag. Erfgoeddag staat dit jaar volledig in het teken van 'helden' en speciaal voor die gelegenheid werd er een heldenwedstrijd uitgeschreven. De schrijver-cultuurpromotor werd geselecteerd op basis van onderstaande motivatietekst:
André Demedts was een simpele boerenzoon die door zelfstudie na 17 jaar boer-zijn opklom tot leraar Nederlands en zelfs directeur van BRT West-Vlaanderen. Hij was schrijver-dichter van een indrukwekkende lijst streekromans en gedichten. André bleek vooral belangrijk als cultuurpromotor: hij stichtte of was inspirator van het Komitee voor Frans-Vlaanderen, Ons Erfdeel, Openbaar Kunstbezit Vlaanderen en Kunsttijdschrift Vlaanderen, naast vele andere (grensoverschrijdende) initiatieven. Zijn speerpunt was de samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland/Frans-Vlaanderen, maar evengoed had hij oog voor de samenwerking met andere Nederlandssprekende landen, zoals bv. Suriname en Zuid-Afrika. Door zijn bescheiden en sober karakter is hij nu helaas vergeten, terwijl hij als held een onuitwisbare stempel op het literaire en culturele leven in Vlaanderen heeft gedrukt.
De juryprijs is een geldprijs van 200 euro en een persoonlijk heldengedicht van Sasia De Coster. Als André Demedts laureaat wordt, krijgt het gedicht een mooi plaatsje in het André Demedtshuis. Het geld kan goed gebruikt worden voor de vernieuwing van het André Demedtsmuseum. Er is ook een publieksprijs. Stemmen daarvoor kan via de link op www.facebook.com/andredemedts (tot en met 15 april 2012). De uitreiking vindt plaats op dinsdag 17 april in de Beursschouwburg in Brussel. Een kritisch panel met Dan Hassler-Forest (UvA), Bruno De Wever (UGent) en Elma Drayer (Trouw, Vrij Nederland, Verwende prinsesjes) neemt onder leiding van Sven Speybrouck een kijkje achter de schermen van het heldendom. Welke onderliggende processen zijn er aan het werk? Welke doelen dient de held?
Binnenkort vindt de Vlaamse Erfgoeddag plaats (www.erfgoeddag.be). Thema dit jaar is 'helden' en in dat verband lanceerde de coördinatie van Erfgoeddag een wedstrijd waarbij iedereen zijn held mocht insturen. De Coördinatie André Demedtsjaar stuurde Demedts in. De (korte) motivering vind je hieronder:
"André Demedts was een simpele boerenzoon die door zelfstudie
na 17 jaar boer-zijn opklom tot leraar Nederlands en zelfs directeur van BRT
West-Vlaanderen. Hij was schrijver-dichter van een indrukwekkende lijst
streekromans en gedichten. André bleek vooral belangrijk als cultuurpromotor: hij
stichtte of was inspirator van het Komitee voor Frans-Vlaanderen, Ons Erfdeel,
Openbaar Kunstbezit Vlaanderen en Kunsttijdschrift Vlaanderen, naast vele
andere (grensoverschrijdende) initiatieven. Zijn speerpunt was de samenwerking tussen
Vlaanderen en Nederland/Frans-Vlaanderen, maar evengoed had hij oog voor de
samenwerking met andere Nederlandssprekende landen, zoals bv. Suriname en
Zuid-Afrika. Door zijn bescheiden en sober karakter is hij nu helaas vergeten,
terwijl hij als held een onuitwisbare stempel op het literaire en culturele
leven in Vlaanderen heeft gedrukt."
Nu maar duimen dat Demedts dé held van Erfgoeddag wordt!
Bibliotheek Nieuwpoort pakt uit met tentoonstelling over Demedts
Tussen 5 april en 2 mei loopt er in de bibliotheek van Nieuwpoort een tentoonstelling over André Demedts, ereburger van Nieuwpoort en inspirator van de Frans-Vlaamse Cultuurdagen. Naar aanleiding van de tiende verjaardag van zijn overlijden presenteert de bibliotheek foto's en documenten uit de privécollectie van Etienne Desaever. Openingsuren en nieuws via http://www.nieuwpoort.be/nieuwpoort/view/nl/nieuwpoort/inwoner/cultuur/bibliotheek/nieuws
100 jaar Louis Paul Boon: Demedts over vroege Boon
Louis Paul Boon zou vandaag 100 jaar geworden zijn. André Demedts omschreef Boon in 1946 als volgt:
"Een jonge sterke kracht, die gedurende den oorlog
gedebuteerd heeft, is Louis-Paul Boon. Zijn werk is onder meer dan één oogpunt
verrassend. Het gebeurt zelden bij ons, dat door een jong auteur een werk als
het zijne wordt geschreven, dat zoo vol ontgoochelende levenskennis, zoo
boeiend en ontroerend is, zoo rijk aan feiten en personen, die ieder hun eigen
karakter bezitten en hun eigen levensweg verder gaan.
Louis-Paul Boon herinnert
tamelijk sterk aan Zola, maar aan een Zola met waziger contouren en minder
aandacht voor de persoonlijkheid van den mensch. Hij bezit ongewone
schrijversgaven. Dit blijkt niet alleen uit het meesterschap, waarvan opvatting
en bouw van zijn romans getuigen; het wordt al evenzeer bewezen door de
zelfzekerdheid, waarmede veel bijzonderheden worden voorgesteld, zoodat soms
één zinnetje voldoende is om een weidsch tafereel te ontvouwen of de
menschelijke ziel in haatvolle diepte te belichten [...] Slechts echte
kunstenaars bereiken zoveel met zulke geringe middelen."
Vandaag is André Demedts 'held van de dag' bij Erfgoeddag, het jaarlijkse erfgoedevenement dat in 2012 volledig in het teken van 'Helden' staat. Demedts wordt omschreven als een 'culturele allesbrander'. Of zoals Roel Daenen, de coördinator van Erfgoeddag het omschrijft: 's mans werk is inderdaad een ontdekking.' Prachtig! De korte biografie en een mooi tv-fragment van Demedts en Ernest Claes vind je via http://erfgoeddag.faronet.be/nieuws/andre-demedtsjaar-van-de-leie-tot-zuid-afrika
In 2012 is André Demedts immers 20 jaar overleden. In dat kader wil de Werkgroep André Demedtsmuseum een nieuw André Demedtsjaar in het leven roepen.
André Demedts was een Vlaams schrijver en cultuurpromotor, afkomstig van Sint-Baafs-Vijve. Hij verhuisde later naar Waregem, waar hij leraar was in het Heilig-Hartcollege en daarna naar Kortrijk toen hij directeur van BRT Kortrijk (nu Radio 2 West-Vlaanderen) werd. Demedts schreef onder meer de romantetralogie De eer van ons volk, de repressieroman De levenden en de doden en flink wat pakkende gedichten zoals Lof zij het land, Gelegenheidsvers en Mijn moedertaal. André engageerde zich in de KAJ en het Vlaamse verenigingsleven. Zo stond hij onder meer aan de wieg van het Komitee voor Frans-Vlaanderen, cultuurtijdschrift Ons Erfdeel, kunsttijdschrift Vlaanderen en was hij de inspirator van vele culturele instellingen (o.a. Festival van Vlaanderen). Demedts werd in 1966 ereburger van Sint-Baafs-Vijve en in 1986 van Waregem.
De Stuurgroep André Demedtsjaar 2012 doet dan ook graag een warme oproep om als individu of via uw vereniging/organisatie mee te werken aan het André Demedtsjaar, hetzij in Sint-Baafs-Vijve (Wielsbeke), Waregem, Kortrijk of elders. Bedoeling is om in het najaar van 2012 of het voorjaar van 2013 rond Demedts een activiteit te organiseren of een publicatie te verzorgen. Het is vooral de bedoeling om met een open, frisse en moderne geest de cultuurpromotor-schrijver via een mix van initiatieven terug onder de aandacht te brengen.
In de loop van de komende maanden start de digitale communicatie rond het André Demedtsjaar via www.bloggen.be/andredemedtsjaar2012, via Twitter en via Facebook. Suggesties voor en aankondigingen van activiteiten zijn welkom bij coördinator Bert De Smet (0495/14.41.83 of bertdesmet86@hotmail.com). Kennismaken met André Demedts kan via http://blog.seniorennet.be/adjaar.
Tegen 4 november 2012 wil de Werkgroep Demedtsmuseum een nieuwe fase toevoegen aan het André Demedtsmuseum. Het betreft een audiovisueel luik dat het museum nog toegankelijker en interactiever moet maken. Het is de bedoeling om André Demedts terug 'fysiek' aanwezig te laten zijn in het museum door middel van tv- en geluidsfragmenten. Daarvoor heeft de Werkgroep Demedtsmuseum vandaag een subsidiedossier bij de provincie West-Vlaanderen ingediend omdat de werkgroep niet in staat is het project alleen te dragen. Andere partners in het project zijn o.a. de Juliaan Claerhout-kring (heemkring Wielsbeke, http://www.bloggen.be/juliaanclaerhoutkring), Davidsfonds Wielsbeke/Sint-Baafs-Vijve (http://www.wielsbeke-sint-baafs-vijve.davidsfonds.be) en de gemeente Wielsbeke.
Noteer dus alvast het weekend van 4 november 2012 in je agenda, want dan is er heus openingsweekend!
Vereniging West-Vlaamse auteurs bestaat halve eeuw
De Vereniging van West-Vlaamse auteurs bestaat een halve eeuw. Ter gelegenheid van die verjaardag geeft de vereniging een nieuwe publicatie uit: 'Bibliotheek van de West-Vlaamse letteren'. Je vindt er onder andere werk van André Demedts. Of zoals het in het Nieuwsblad vermeld staat:
"In die Caleidoscoop van de West-Vlaamse Letteren wordt per jaar, van het stichtingsjaar 1961 tot 2011, een flard proza of een gedicht opgenomen dat een West-Vlaamse schrijver in dat jaar schreef. We vinden er werk van André Demedts en Hugo Claus, maar ook van Jozef Deleu en Willy Spillebeen. In zijn voorwoord schrijft voorzitter Jooris van Hulle: Dat eigen werk krijgt hier de aandacht, in de hoop dat de lezers ertoe aangezet worden verder op ontdekkingstocht te gaan.' "
Vandaag bezocht een delegatie van de multiculturele werkgroep van de gemeente Wielsbeke het André Demedtshuis. Ze kregen een rondleiding van coördinator Bert De Smet. De rondleiding werd erg gesmaakt en de aanwezigen hadden flink wat interesse in Demedts en het Demedtshuis. Na de rondleiding kreeg iedere aanwezige een dichtbundel van André Demedts en een drankje. In de namiddag werd nog een stuk van het Demedtspad gewandeld. Vanavond wonen de aanwezigen ook nog het koffieconcert van Pianoduo Mephisto (Katrijn Simoens en John Gevaert). Een aangenaam dagprogramma dus. Met dank aan de aanwezigen van de multiculturele werkgroep!
De grachten vol
gesneeuwd. De vijver dicht.
De eenden, neer
gestreken, kwamen kijken,
de wilde waren dat,
bij avondlicht,
een wig van wieken,
toen de dag ging wijken.
Zij riepen naar
elkaar er is geen wak,
geen open water dat
ons zwemmen laat,
geen voedselkorf,
geen pleisterplaats, geen dak,
zij stegen op, weer
naar de hemelstraat,
geen breder weg die
zwervers kunnen kiezen,
geen navelstreng of
doel, alleen een reis,
niets meer te
winnen, minder te verliezen,
een schimpscheut
slechts om winterdwang en ijs.
Beschut door 't
onderhout, angstig bijeen,
de waterhoenders
aan hun nest gebonden,
hun thuisland, 't
vijvervlak, en daar om heen
hoog lis en riet,
hun aan in 't gras gevonden,
zij vroegen aan
elkaar duurt het nog lang,
wordt het nog
lente, vader, en wanneer?
'k Heb honger,
moeder, 'k ben zo koud en bang,
daalt er geen zomer
uit de hemel meer?
Verstand, zegt hij;
geduld, zegt zij. Het zal
weldra wat knijpt
en kwelt vergeten zijn,
geluk vers groen en
vlees, je krijgt het al,
daarbij een
regenboog en zonneschijn.
Ik bid voor onze
brave hoenders, Heer,
heel hun geluk ligt
in een wak omsloten,
geen weggefladder
en geen wederkeer,
die zotheid hebben
zij uit zich gestoten,
zoals de broer van
de verloren zoon,
die buiten bleef en
zweeg, die alles had
en niets bezat. Zij
krijgen zelfs geen loon,
geminacht worden
zij en onderschat
omdat zij maar Uw
trouwe hoenders zijn.
Geef hun een wak,
waarop Uw sterlicht blinkt,
nu met de
eendenvlucht de dag verdwijnt
en allesloos de
nacht over hen zinkt.
In 2012 plant de stuurgroep van het André Demedtsmuseum een nieuwe fase in de vernieuwingswerken van het museum. Er zal een audiovisueel luik - met beeld- en radiofragmenten van en over André Demedts - aan het museum in Sint-Baafs-Vijve toegevoegd worden. Momenteel wordt de subsidieaanvraag afgewerkt en de definitieve conceptnota geschreven. Ook het openingsweekend in november krijgt stilaan vorm. Meer info over het project en het openingsweekend volgt in de loop van de komende maanden.
In het kader van het André Demedtsjaar worden stilaan de eerste lijntjes uitgeworpen en krijgen de eerste activiteiten stilaan vorm. Een eerste voorbeschouwing van het Demedtsjaar wordt een activiteit van de multiculturele werkgroep van de gemeente Wielsbeke waarbij de allochtone gemeenschap een rondleiding in het Demedtsmuseum krijgt en vervolgens het André Demedtswandelpad zal stappen. Maar ook de eerste gesprekken met verschillende vrijwilligers en professionelen komen op gang. En daarnaast wordt ook ijverig geschreven aan de projectsubsidie voor het audiovisuele luik van het Demedtsmuseum. Er staat dus vanalles op til, dus hou deze blog goed in de gaten!
Wido Bourel
Binnenkort vindt de Vlaamse Erfgoeddag plaats (www.erfgoeddag.be). Thema dit jaar is 'helden' en in dat verband lanceerde de coördinatie van Erfgoeddag een wedstrijd waarbij iedereen zijn held mocht insturen. De Coördinatie André Demedtsjaar stuurde Demedts in. De (korte) motivering vind je hieronder:
