Amateurfoto: Veerle Heyman (Astronomische Werk- groep Mercator, Rupelmonde.)
MAAN.
Deze experimentele opname van 14 maart 2001 behoort tot een van de eerste amateuropnamen van deze vereniging. De foto kwam tot stand d.m.v. een C8 Celestron Schmidt-Cassegrain telescoop (hoofdspiegel 203 mm. / F: ca. 2030 mm.) in combinatie met een Nikon Coolpix 885 fotocamera. Deze telescoop heeft bijgevolg een openingsverhouding f/10. Enkel om U een idee te geven wat er zelfs in een beginstadium reeds mogelijk is. De foto is trouwens zeer geslaagd te noemen, temeer omdat het over een onbewerkte foto gaat waarbij geen aanpassingssoftware e.d. aangewend werd en ... (u leest het goed) de foto werd genomen met de camera in de hand voor het oculair! In onze eigen vereniging zijn er een vijftal mensen die zich eveneens vrij intens met astrofotografie bezighouden. Aanvankelijk beschikten we hiervoor slechts over wat basismateriaal maar hierin is ondertussen behoorlijk verandering gekomen.
A.W. MERCATOR
Vereniging aangesloten bij VVS (Vereniging voor Sterrenkunde)
Klik op bovenstaand embleem om de website van A.W. Mercator te bezoeken. U vindt er tal van interessante artikels en fotos alsook een zeer duidelijk en practisch overzicht terug aangaande astrofotografie onder de rubriek Hoogtepunten.
Druk op bovenstaande button om terug te keren naar het hoofd- blog ASTERION.
20-06-2007
Fotosite Astronomievereniging ASTERION
Astronomievereniging ASTERION
Vereniging erkend door de Cultuurraden van de Gemeente Wuustwezel en de Provincie Antwerpen. Regioafdeling van VVS (Vereniging voor Sterrenkunde)
Samenwerkingsverband met Natuurpunt
Beste mensen,
Hier zullen in de toekomst een aantal astrofotos alsook een bondig verslag van onze waarnemimgsavonden verschijnen. Ook fotos en tekst i.v.m onze overige toekomstige activiteiten zullen hierin opgenomen worden. Indien u hierover vragen heeft kan u onderaan het betreffende artikel reageren
De Zon ging pas rond 21.00 h onder, maar de Maan was reeds voor zonsondergang goed waarneembaar. De kraters in de buurt van de terminator waren het spectaculairst om te zien. Naarmate de avond vorderde, was de Maan echter eerder een spelbreker: door het storende maanlicht waren enkel de helderste sterren te zien. Verschillende sterrenbeelden konden met het blote oog waargenomen worden, Preasepe was zelfs met de telescoop moeilijk te zien en de beoogde Herculescluster zat er helemaal niet in. De planeten Venus en Saturnus waren wel goed te observeren. Saturnus is steeds de moeite om te zien, maar ook Venus was de moeite waard omdat de planeet in de loop van de avond geleidelijk van kleur veranderde. Verder werd de telescoop ook nog gericht naar de dubbelsterren Algieba (Leeuw) en Castor (Tweelingen). Hoewel de omstandigheden zeker niet optimaal waren, was het toch een geslaagde waarnemingsavond. Het was heel fijn om Suzi, Peter en Dirk bij Asterion te mogen verwelkomen!
(Verslag: Koenraad Roelands)
Woensdag, 11 april 2007
De planeten Venus en Saturnus werden snel gevonden en waren uitstekend te zien. Bij Venus werd een schijngestalte waargenomen (te vergelijken met de schijngestalten van onze Maan). Bij Saturnus waren de mooie ringen, evenals Cassinischeiding goed te zien. Ook enkele Saturnusmanen, zoals Titan, Rhea, Dione en Thetys konden uitstekend waargenomen worden. De open sterrenclusters M36, M37 en M38 in het sterrenbeeld Voerman waren manueel niet gemakkelijk te vinden. Na enige tijd werd M37 toch gevonden. Wel gemakkelijk op te sporen was de open sterrenhoop M45 (Pleïaden), vlakbij Venus. Om af te sluiten zochten we nog naar dubbelsterren, nl. Mizar (Grote Beer) en Castor (Tweelingen). Dat Mizar een dubbelster was, was duidelijk te zien. Bij Castor moesten we toch wat beter kijken en haarfijn scherpstellen om te zien dat het inderdaad om een dubbelster ging.
(Verslag: Koenraad Roelands)
Zaterdag 16 februari 2008
Een groepje waarnemers van 10 personen (waaronder 2 KSGA leden) ging onder een heldere hemel van start met Maanwaarneming met diverse oculairs op de Vixenrefractor (Plössls met brandpunten 32,10,7.5 en 6 mm.). Hierbij werden zeer contrastrijke en haarscherpe beelden van kraters en andere oppervlaktedetails bekeken. Het volgende object was de planeet Saturnus. Hierbij werd de ring bekeken en ook enkele manen waren als fijne stipjes zichtbaar. De schitterende Pleïaden M45 kwamen vervolgens aan de beurt; de reflectienevels waren echter zo goed als niet zichtbaar gezien het felle Maanlicht. Tenslotte werd ook de Orionnevel M42 bekeken die duidelijk als een lichtjes paars gekleurd "wolkje" te zien was met het 32 mm Plössl oculair. Daarnaast werd ook de open sterrenhoop NGC1981 tot slot bekeken. Niettegenstaande de koude zeker de moeite om dit alles gedurende de ca. 3 uur durende sessie te bekijken. Bij een volgende waarnemingsavond bekijken we zeker ook Mars, enkele dubbelsterren, extra sterrenhopen en kunnen we de Orionnevel nog eens extra onder de loupe nemen.
In het verleden werden door amateurs de standaard spiegelreflexcameras gebruikt en de pellicule ontwikkeld al of niet in eigen dokakamer op de klassieke manier. Vele amateurastronomen zijn er in geslaagd op die manier zeer mooie opnamen te verwezenlijken. De mogelijkheden voor nabewerking waren van die aard dat je de foto eerst diende in te scannen (als je in die tijd reeds over een kwaliteitsscanner beschikte) en ze daarna bewerkte in een of ander fotosoftwareprogramma. Niet echt praktisch en optimaal dus. Met de komst van de digitale spiegelreflexfototoestellen is daar veel verandering in gekomen. Je kan de fotos maken en rechtstreeks via een USB kabel in je computer laden en ze daar verder nabewerken in bvb. Photo Express en tevens gebruik maken van de eerder vernoemde Registaxsoftware. De topmerken in deze types cameras zijn echter nog vrij duur. Als je het standaardobjectief erafschroeft en er een geschikte adapterring opplaatst kan de camera rechtstreeks op de focuser van de telescoop geplaatst worden. Hierdoor werkt de telescoop eigenlijk als een grote telelens. Wil je wat meer gaan uitvergroten dan dien je gebruik te maken van een extra hulpstuk nl. de oculairprojectieadapter. Het is eigenlijk niet meer dan een buisje met twee klemschroeven waarin een geschikt oculair kan geplaatst worden en dat tussen de camera en de telescoop aangebracht word. De lengte ervan kan variëren alnaargelang het object dat we willen fotograferen. Tegenwoordig bestaan er klemmen (in diverse richtingen verstelbaar) die op je telescoop kunnen geplaatst worden en waarmee ook de wat eenvoudigere digitale cameras goed gecentreerd kunnen worden t.o.v. het oculair. (vb. Baader Microstage). Met de eerste op de markt verschenen webcams was met het oog op kwaliteitsvolle astroopnamen niet veel te beginnen. Ze hadden redelijk veel problemen met veroorzaakte beeldruis. Sinds een tijd zijn er echter echte astrowebcams op de markt die daarvoor veel beter geschikt zijn. Een voorbeeld is de Philips ToU Cam Pro II uitgerust met een CCD chip met een resolutie van 640x480 pixels en een ruisarmer beeld. De gevoeligheid bedraagt 1 Lux. En je kan er 60 beelden per seconde mee opnemen. Hierbij maak je eigenlijk een kort filmpje dat bestaat uit een ganse reeks beelden. Deze kunnen dan later met Registax behandeld worden om er een goede komposietfoto mee te maken. Deze astrowebcam is momenteel zowat de standaard geworden voor de liefhebbers van zonne-,maan en planetenopnamen. Voor deep skyopnamen heb je bvb. webcams van Watec, Meade en Atik (fa. Perseu, Portugal) die op dit vlak zeer goed scoren. De Atik 2HS bijvoorbeeld beschikt over een zwart/wit chip met een resolutie van 640x480 pixels (8bits,256 grijswaarden). Pixels van 7,4 micron en belichtingstijden van 1/10.000e seconde tot onbeperkt. Hij is tevens voorzien van een ingebouwde ventilatie en connectie met de PC via USB en parallelle poort voor de langere belichtingstijden. Het nodige softwareprogramma is ook bijgeleverd. Een nadeel is wel dat zelfs indien je een oculair van 50 mm. zou gebruiken de chip je een beeldveld van ca. 5° laat zien. Ondertussen bestaat er in deze reeks ook een uitvoering die een wat groter beeldveld mogelijk maakt. Wat hierbij ook zeer handig is is het gebruik van een flip mirror systeem dat U toelaat terwijl de webcam aangesloten is rechtstreeks door het oculair te kijken (interessant voor juiste beeldcentrering). Een praktische ervaring van een amateurastronoom leert ons dat de hoge gevoeligheid van deze webcamera een groot pluspunt is. Op een opname van M 57 (Ringnevel Messier object) met een belichting van slechts 30 seconden kon hij op het beeldscherm van zijn laptop duidelijk de centrale ster van magnitude 14.5 zien. De camera is voldoende gevoelig om de helderste objecten meteen op het beeldscherm van de computer te tonen, zelfs bij korte belichtingstijden van 1/25e seconde. Met deze camera is het wel nodig om een laptop mee naar de waarnemingsplaats te nemen en deze door een USB kabel van ongeveer een meter aan te sluiten. Ikzelf schafte speciaal hiervoor een tweedehandslaptop aan omdat de omstandigheden in een dikwijls vochtige en koude omgeving nu niet bepaald ideaal zijn voor een PC. De foto hierboven toont een amateuropname van M57. Het is een van de bekendste planetaire nevels met een magnitude van 8.8 en een diameter van 1.2 boogminuten. De ster in het midden ligt aan de oorsprong van het ontstaan en heeft over ca. 20.000 jaar geleden deze gaswolk afgestoten. Deze is reeds waar te nemen met een kleine deep sky telescoop.
Reeds enkele jaren hield ik mij bezig met het waarnemen van diverse hemelobjecten, waaronder ook deepskyobjecten. Langzaam groeide het verlangen om deze indrukken vast te leggen in iets waarnaar je kon terugkijken. Je zou een tekening kunnen maken van wat je door het oculair ziet of je kan, zoals ik ergens in een boek las, een webcamopname maken van Zon, Maan en planeten. Dit idee stond mij wel aan en dus schafte ik mij prompt een Philips ToUcam webcam aan. Mijn allereerste opname kan je hier zien, deze is van Mars en werd genomen in oktober 2005. Na wat oefening met het programma Registax, hetwelke ik gebruik om een filmpje van het object te bewerken, bekwam ik een resultaat waar ik best tevreden over was. Sterker nog, zo had ik Mars nog nooit tevoren gezien. Door de luchtturbulentie danste het object bij telescoopwaarneming in het oculair heen en weer en kon je enkel details zien onder zeer gunstige waarnemingsomstandigheden. Dankzij de webcamtechnologie was ik er met beperkte middelen in geslaagd toch een goede afbeelding te bekomen. Een nieuwe hobby was gevonden: de webcamastrofotografie. Voor opnamen van deepskyobjecten leent een standaardwebcam zich niet tenzij je hem gaat ombouwen, de digitale reflexcamera echter is hier uiterst geschikt voor. De fotos van M13 en M57 werden dan ook genomen met een Canon 350D digitale reflexcamera op de Meade LX90 telescoop. Hoezeer ik met de webcamopnamen ook probeerde, langer dan 30 seconden belichten kon ik niet. Steeds verkreeg ik stersporen in plaats van mooie puntjes. Daarom besloot ik om mijn eigen sterrenwacht te bouwen met een vaste telescoopopstelling die parallel staat met de N-Z as van de Aarde. De telescoop staat gemonteerd op een stevige centrale zuil en is voorzien van een computersturing. De eerste nieuwe fotografische resultaten laten nog op zich wachten maar ze komen er ongetwijfeld aan. Dankzij onze werkgroepaktiviteit zullen we daarin zeker slagen. Het is de bedoeling om voor de toekomst in groepsverband zowel de digitale- als webcamfotografie te gaan beoefenen.
Omstreeks 10 uur die dag werd er op Antverpia aangevangen met de opstelling van twee Schmidt-Cassegraintelescopen en een 70 mm. Meade refractor voorzien van de nodige zonnefilters. Een van de telescopen was voorzien van een automatische sturing. Gezien deze bijeenkomst doorging op een weekdag was er een kleine maar enthousiaste groep geinteresseerden aanwezig die mede door de voldoende gunstige waarnemingsomstandigheden toch van het gebeuren genoten hebben. Ook een aantal toevallige voorbijgangers kwam daarbij een kijkje nemen. De zonsverduistering was in onze streken gedeeltelijk (ca. 21 % van de zonsdiameter) en was volledig in Rusland, Groenland en enkele delen van China en Azië. Voor ons ving ze aan omstreeks 10h38m met het maximum om 11h24m27s en nam een einde om 12h12m22s. Tijdens het maximum stond de Zon op een hoogte van 46 graden. De eerstvolgende eclips in België zichtbaar zal op zich laten wachten tot 4 januari 2011. Deze zal wel een magnitude hebben van ca. 76%. De Zonsfoto werd genomen met een digitale compactcamera los uit de hand voor het oculair. (een mooi resultaat en tegelijk een staaltje van perfectie)...
Hierna enkele prachtige opnamen van ons lid Wilfred Nolles uit Breda. Deze opnamen kwamen tot stand door oculairprojectie. Daarna in volgorde een foto van een zonsverduistering en de Noord - Amerikanevel in sterrenbeeld Zwaan. Dit sterrenbeeld is een van de meest opvallende van de zomersterrenhemel, ook wel het Noorderkruis genoemd. De nevel (NGC 7000) is een vrij zwakke emissienevel die reeds met een kleine kijker en een zeer lage vergroting kan bekeken worden. Mijn eerste eigen getoonde experimentele Zonnefoto werd genomen met een Nikon D40 digitale spiegelreflexcamera en tele 200 mm. ( afscherming astrosolarfolie van Baader). De overige details van Wilfred's opnamen qua telescoop, gebruikte oculairs enz. volgen later. Het is steeds interessant om in het algemeen te weten met welk materiaal de diverse opnamen tot stand kwamen.
Astroopnamen gemaakt met een Canon EOS 40D camera door Koenraad Roelands in de nacht van 13 op 14 juli 2009. De overtocht van het ISS werd daarbij vastgelegd (of Frank De Winne dit gemerkt heeft is zeer de vraag ). We zien het ruimtestation voorbijtrekken (schijnbaar welteverstaan) aan de sterrenbeelden Zwaan en Lier. Merk daarbij op dat het dit gebied is wat ook door de Keplertelescoop geobserveerd wordt op zoek naar mogelijk bewoonbare exoplaneten (planeten buiten ons eigen zonnestelsel). De laatste foto toont de schijnbeweging van de sterren rond de Poolster (sterrensporen tengevolge de lange belichting). In zijn geheel een prima fotografisch resultaat.
Deze driedaagse bijeenkomst (17 tot 19 augustus 2007) werd georganiseerd door de Werkgroep Deep Sky van VVS (Vereniging voor Sterrenkunde). Astrolab IRIS beschikt over een zeer uitgebreide infrastructuur met auditorium, bibliotheek en twee waarnemingslocaties waaronder een 200 mm. refractor opgesteld in een draaibare koepel. Een groepje leden van Asterion bezocht dit interessante "astro-praktisch evenement" op het domein van het prachtige natuurgebied de Palingbeek te Zillebeke/Ieper. Een zeer interessante bijeenkomst van vele amateurastronomen. Er konden vele waarnemingen verricht worden en tevens zeer interessante uiteenzettingen en workshops gevolgd worden die gegeven werden door echte specialisten uit binnen- en buitenland. Er was tevens een grote hoeveelheid aan astromateriaal te bewonderen en opgestelde kijkers van de aanwezigen. Uitwisseling van vele tips aangaande astronomie, materiaal en waarneming was eveneens aan de orde. Gedurende de dag werd er aan zonswaarneming gedaan met typische zonnekijkers.
Een deel van de tentoonstellingsruimte met op de voorgrond de Meade Schmidt-Cassegraintelescoop. Er werd tevens veel didactisch materiaal voor de telescoopbouw, sterrenkaarten, atlassen en lectuur tentoongesteld. Een beamerpresentatie aangaande het astrocomputerprogramma Stellarium gepresenteerd door Koenraad Roelands had eveneens veel belangstelling. Er stonden drie kijkers met toebehoren opgesteld.
Paul De Rydt in gesprek met Veerle Heyman, voorzitster van A.W. Mercator, vergezeld van een medebestuurslid en Wouter Vanwesenbeeck van Natuurpunt Antwerpen Noord (op de voorgrond links). Op de achtergrond een van onze refractoren. Een verslag van deze geslaagde opendeur die plaatsvond in het Vormingscentrum te Wuustwezel vindt U op de hoofdsite onder de rubriek berichtgevingen. Een dergelijke opendeur is zeker voor herhaling vatbaar naar de toekomst toe.
Een klein groepje leden had de gelegenheid om waar te nemen op een locatie aan de Egeische kust in Turkije. De nachten kunnen er zeer helder zijn en observeren is er dan ook een lust voor het oog. Op de foto zien we een van de leden aan de slag met de Skywatcher 102 mm./f5 refractor tijdens een van de kijkavonden. Deze telescoop is beter geschikt voor deepskywaarneming van de helderste objecten, maar leverde voor de planeetwaarneming toch een meer dan behoorlijk resultaat op met een maximum zinvolle vergroting tot 150x. Deze reistelescoop werd speciaal hiervoor vanuit Belgie tijdens de vliegreis getransporteerd. Door zijn compacte afmetingen en verpakt in een alukoffer samen met de overige optische benodigdheden vormde dit geen enkel probleem. Er werd o.a. gekeken naar de planeet Venus met gebruikmaking van een blauwfilter. Deze vertoonde duidelijk zijn schijngestalte en atmosfeer. Ook Jupiter met zijn manen werd met diverse oculairs geobserveerd. De gekleurde oppervlaktebanden waren hierbij goed zichtbaar. Saturnus tenslotte kwam iets minder goed tot zijn recht tengevolge van zijn toch wat minder goede helderheid op het moment van de waarneming. Tot slot werden er nog enkele sterren en objecten in de Melkweg bekeken. Deze laatste is in Turkije op de meeste plaatsen duidelijk met het blote oog te zien. Iedereen vond het een geslaagde kijkavond en iets na middernacht beeindigden we tevreden deze bijeenkomst. Tijdens vorige bijeenkomsten werd er o.a. aan Maanwaarneming gedaan met een 2" Speers Waler oculair (29 mm. 74° beeldveld) in combinatie met een 2" TS barlow factor 1.5 en 2 (ED glas) en gebruikmaking van een veranderlijk grijsfilter met zeer uitgestrekte, heldere en contrastrijke beelden tot gevolg. Volgend jaar zullen we deze locatie terug bezoeken en zullen er tevens enkele Duitse en Turkse mensen die ons initiatief mee willen steunen eveneens mee komen waarnemen...
Rond 20 h. waren de beide telescopen opgesteld en operationeel. Kort daarna kwamen de eerste geinteresseerden opdagen. Met gebruikmaking van een 26 mm. Plössl oculair waren de ringen van deze gasplaneet reeds duidelijk te zien. Bij het overschakelen op een 9 mm. oculair (vergroting ca. 277x) zag ik persoonlijk duidelijk de donkere band van de Scheiding van Cassini. Deze is ongeveer 3700 km breed, terwijl de buitenste ringen van het stelsel: de A ring ruim 15000 km en de B ring ca. 25000 km. breed zijn. Deze Schmidt-Cassegrain telescoop kan nog veel hogere vergrotingen aan (ca. 450x) en het optisch resultaat is uitstekend. Het is een speciale constructie met een hoofdspiegel van 250 mm. en overige optische componenten waardoor bij een korte bouwwijze toch een brandpuntsafstand van 2500 mm. verkregen wordt. Een volgende experiment als de sturing van deze telescoop volledig op punt zal staan voor de betreffende locatie is het gebruik van oculairs met kleinere brandpunten tot ca. 5 - 6 mm. Ook de Orionnevel en een open sterrenhoop werden met succes bekeken tijdens deze waarnemingsavond van 14.3 jl. De begeleiders gaven daarbij ook wat toelichting aangaande oriëntatie, diverse sterrenbeelden en details over de planeten.
Enkele leden aan de slag bij de waarneming van de schitterende planeet Venus in het westen. De schijngestalte van de planeet was niet zo duidelijk te zien door mistvorming. Ook het zevengesternte de Pleïaden kon redelijk goed bekeken worden met de refractor. Dit type sterrekijker is zeer goed geschikt voor planeet- maan- en zonnewaarneming. Zoals je waarschijnlijk reeds eerder las spelen hierbij de brandpuntsafstand en het feit dat het om een lenzenkijker gaat een belangrijke rol. (contrast en beeldscherpte). Een objectief van 90 mm. in Vixenkwaliteit geeft zeer scherpe en contrastrijke beelden voor waarnemingen binnen het zonnestelsel tot een vergroting van ca. 150x. Mijn practische ervaring is dat bij het gebruik van degelijke oculairs en bij ideale waarnemingsomstandigheden dit voor maanwaarnemingen zelfs mag oplopen tot bijna 200x, wat met een doorsnee kijker van dit formaat quasi onmogelijk is. We kunnen er ook sterren en de helderste deepskyobjecten mee observeren, maar voor deepskywaarneming in het algemeen scoort een Newtontelescoop met een optische hoofdspiegel van 150 à 200 mm. met een kortere brandpuntsafstand beter ( openingsverhouding ca. f/5 ). Deze zal dan op zijn beurt weer wat minder presteren voor planeetwaarnemingen. Kortom, een ideale kijker voor alle soorten van waarneming bestaat eigenlijk niet, behalve indien we de beperkingen van ieder type telescoop erbij willen nemen. Dit geldt zeker als we uitstekende waarnemingsresultaten nastreven. In het geval van deepskyobservatie best een kijker met 2" focuser gebruiken en met 2" oculairs werken met beeldvelden van 60/80° om een zo uitgestrekt mogelijk gebied te kunnen bekijken. Bij een eventuele persoonlijke aanschaf is de keuze best te maken in functie van datgene wat U het meest wil gaan bekijken. Voor volgende kijkavonden zetten we zeker de maan en voor een zonnige open dag de zon op het programma. Deze laatste bekijken we uiteraard met een veilig objectieffilter.
Om met astrofotografie van start te gaan is het fotograferen op statief van een aantal sterrenbeelden een goed begin. Bovenstaande foto toont een opname van het sterrenbeeld Orion. We zien duidelijk de drie gordelsterren v.l.n.r. Alnitak, Alnilam, Mintaka en de typische vorm van het sterrenbeeld. Ze werd genomen met een Canon AE1 toestel. Een wat ouder type camera waarop je sluitersnelheden, diafragma e.d. manueel kan instellen is hiervoor reeds prima geschikt. Een en ander kan experimenteel uitgetest worden. Uiteraard werken we met een voldoende stabiel statief.
Opname gemaakt in maart 1997 met een Nikon F60 fotocamera. De heldere komeet en de staartvorming zijn duidelijk te zien. Hij werd ontdekt door Amerikaanse astronomen (Alan Hale en Thomas Bopp) op 23 juni 1995. Op dat moment was de komeet ongeveer een miljard km. van de Aarde verwijderd met een magnitude van +10.5. Alan Hale is werkzaam geweest als beroepsastronoom o.a. voor het Jet Propulsion Lab van NASA. Thomas Bopp is een rasechte amateurastronoom met zeer veel waarnemingservaring. Op het tijdstip dat bovenstaande foto genomen werd bedroeg de afstand tot de Aarde nog ca. 198 miljoen km. Onder invloed van de planeet Jupiter werd deze komeet in een kortere elliptische omloopbaan om de Zon gedwongen dan voorheen (momenteel ca. 2300 jaar).
Tom Alderweireldt aan de laptop tijdens zijn boeiende presentatie aangaande webcamfotografie voor de Asterionleden op onze locatie te Brasschaat. Deze persoon werd uitgenodigd als gastspreker en heeft een jarenlange ervaring op dit vlak zowel persoonlijk als op een volkssterrenwacht. Een zeer degelijke theoretische uiteenzetting gevolgd door een praktisch gedeelte. Hierbij werd de laptop gekoppeld aan een ETX telescoop in buitenopstelling. Daarbij werd met het programma Registax een live demo uitgevoerd met de planeet Jupiter in het vizier. Tom toonde onze leden de diverse mogelijkheden van nabewerking met dit programma. Het opent perspectieven voor enkele van onze leden die geinteresseerd zijn in astrofotografie in het algemeen. Langs deze weg bedanken we hem voor de genomen moeite en de uitstekende presentatie.
afscherming astrosolarfolie van Baader). De overige details van Wilfred's opnamen qua telescoop, gebruikte oculairs enz. volgen later. Het is steeds interessant om in het algemeen te weten met welk materiaal de diverse opnamen tot stand kwamen. 
). We zien het ruimtestation voorbijtrekken (schijnbaar welteverstaan) aan de sterrenbeelden Zwaan en Lier. Merk daarbij op dat het dit gebied is wat ook door de Keplertelescoop geobserveerd wordt op zoek naar mogelijk bewoonbare exoplaneten (planeten buiten ons eigen zonnestelsel). De laatste foto toont de schijnbeweging van de sterren rond de Poolster (sterrensporen tengevolge de lange belichting). In zijn geheel een prima fotografisch resultaat.
