"Fyra, de ellende waar niemand om gevraagd heeft"

Er moet dringend werk gemaakt worden van aanvaardbare alternatieven voor de 'floptrein' Fyra, vindt Jos Digneffe. Digneffe was jarenlang namens de socialistische vakbond ACOD-vertegenwoordiger van het NMBS-personeel.

"We zullen moeten herbeginnen met een volledig wit blad", stelde Marc Descheemaecker, gedelegeerd bestuurder van de NMBS, zondag in De zevende dag. De eerste vraag die dan op dat blad dient te verschijnen is: 'Wat wensen de reizigers?' en niet 'Welke juridische stappen gaan we ondernemen om dit flopverhaal van ons af te wentelen?'

De pendelaar die op regelmatige basis pendelde tussen Brussel, Antwerpen, Mechelen, Den Haag , Rotterdam en Amsterdam, had geen nood aan een nieuwe highspeed-verbinding, want met Thalys bestond die al.

Toch vreemd dat een maatschappij zelf een product waarin ze - zij het beperkt - aandeelhouder is, gaat helpen beconcurreren. Volgens Descheemaecker is dat nochtans doordacht gebeurd en blijft hij met studies schermen die niemand ooit heeft kunnen inkijken. Een ongetwijfeld heel erg duur studiebureau dat twee keer hetzelfde product een goed idee vindt? Vreemd.

Waar de dagelijkse reiziger wel nood aan had, was hooguit een upgrade van de bestaande verbinding beter bekend onder de naam 'Amsterdammer'. Dit kon bijvoorbeeld door vanuit Antwerpen rechtstreeks over de hogesnelheidslijn naar Rotterdam te sporen en vervolgens het oude traject Den Haag-Schiphol-Amsterdam CS aan te houden.

Indien het waar is wat men in NMBS-kringen beweert, namelijk dat er meer vraag was naar supersnelle verbindingen, dan had men dat moeten oplossen door de frequentie van de bestaande Thalysverbindingen op te drijven. Punt.

Stille aanbidder
Uit goede bron vernam ik overigens ook dat Eurostar erover denkt om rechtstreeks van Amsterdam naar Londen te rijden... met een stop in Brussel-Zuid. Dat zou het aantal verschillende hogesnelheidstreinen tussen Amsterdam en Brussel al op drie brengen. Het kan niet op, terwijl de reiziger nog altijd niet heeft wat hij nodig heeft. Namelijk een flexibele en frequente intercityverbinding met voldoende stops in belangrijke provinciesteden.

De potten zijn echter gebroken en moeilijk te lijmen. De Amsterdammer is weg en zijn uitgespuwde vervanger rijdt gewoon niet. Een wél rendabel stukje openbare dienstverlening is op een wel heel brutale manier aan zijn einde gekomen. Je zou warempel gaan denken dat men het bij de NMBS erom doet.

Waarom zijn er veelvuldige problemen met de Fyratreinen? Toen die treinen aangekocht moesten worden, werd er alleen uitgegaan van het principe 'de goedkoopste aanbieder moet leveren'. Die aanbieder - of was het een stille aanbidder? - was de Italiaans fabrikant AnsaldoBreda, die eigenlijk alleen metrostellen maakte en die al geen al te goede reputatie had in het domein treinbouw. Denk maar aan de problemen in Denemarken. Bovendien had AnsaldoBreda nog nooit hogesnelheidstreinen gebouwd. Er werd bij de aanbesteding dus totaal geen rekening gehouden met opgedane ervaring, een onontbeerlijke factor als het gaat over het bouwen van een soort tgv.

En nu? Het ziet er naar uit dat een oplossing voor de Fyrasoap nog maanden op zich zal laten wachten. Volgens betrouwbare bronnen binnen de NMBS is de maatschappij al bijna de helft van haar clientèle op de relatie Brussel-Antwerpen-Amsterdam kwijtgespeeld.

De tijd dringt dus meer dan ooit. Tenzij - durf ik het zeggen - treinklanten het minste van je zorgen zijn. Want waarom blijft men het argument herhalen dat er geen geld van Europa mag worden gebruikt voor de Amsterdammer, terwijl er meer dan 60 miljoen euro door de NMBS alleen (met het NS-gedeelte dat veel hoger is, hou ik nog geen rekening) werd uitgetrokken om nieuw materiaal te kopen, voor een hogesnelheidstrein die eigenlijk niemand nodig had en heeft?

Om de mensen echt ten dienste te zijn, moet er dringend werk gemaakt worden van aanvaardbare alternatieven en bijgevolg moeten een aantal nieuwe pistes met bekwame spoed in overweging genomen worden.

Meer comfort en sneller
In een ideale wereld voer je gewoon een 'Amsterdammer +' in. Er is voldoende materiaal aanwezig bij de NMBS dat zonder problemen aan 200 km/u over de hogesnelheidslijn kan rijden. De overtollige wagons op het traject Brussel-Visé in combinatie met de type 13-locomotieven die momenteel wachten op verkoop bij Logistics komen hiervoor in aanmerking. Ik ben er zeker van dat dat onze Nederlandse vrienden ook materiaal op overschot hebben. In het slechtste geval koop je beiden nieuw materiaal aan dat je ook elders kan inzetten.

Succes verzekerd: je zal nog altijd sneller in Amsterdam zijn dan met de oude trein, het uiterst succesvolle principe blijft gewoon hetzelfde, maar beter. Meer comfort, flexibiliteit en sneller! Waarom dingen moeilijker maken dan ze werkelijk zijn.

Eigenlijk hebben we helemaal geen wit blad nodig. Het oude, mits wat upgrades, voldoet perfect aan de noden van vandaag, namelijk een basismobiliteit verzorgen tussen de grote steden in de Lage Landen. Daar hebben we helemaal geen Fyra voor nodig.