Mollen
zijn niet meteen de meest populaire zoogdieren. Hoewel ze de bodem
gezond maken, zorgt hun graafgedrag en dan vooral de molshopen die
daar het resultaat van zijn, ervoor dat ze in gazon minnend Vlaanderen
geen graag geziene gasten zijn. Vaak worden ze dan ook hardhandig uit
de tuin verwijderd. Wie liever geen mollen in zijn tuin heeft, maar
ze ook niet wil doden, kan gelukkig een beroep doen op minder
drastische maatregelen.Dit bericht is gebaseerd op
een artikel dat verschijnt in het zomernummer van Zoogdier. Voor het
volledige verhaal en veel meer kan je terecht in het tijdschrift, dat
wordt uitgegeven door de Nederlandse Zoogdiervereniging en
Natuurpunt.
Bericht uitgegeven door
Natuurpunt Zoogdierenwerkgoep op woensdag 9 juli 2014
2014 is uitgeroepen tot het jaar van de steenmarter door Natuurpunt.
De steenmarter (martes fiona) een marterachtige die vroeger over gans het land verspreid was maar na de tweede wereldoorlog met de veranderende landbouwmethoden en de booming urbanisatie van ons land bijna geheel uit Vlaanderen verdwenen was. De laatste jaren zien we een voorzichtig herstel al is het aantal van voor 1940 nog steeds niet bereikt. De doorgedreven beschermingsmethoden en veranderende mentaliteit tegenover de natuur begint vruchten af te werpen. Een volwassen steenmarter is tussen de 40 en 50 centimer lang, met
relatief korte poten. De staart in ongeveer 25 centimer lang.
Steenmarters zijn bruin van kleur met een (grijs)witte vlek op hun keel
en borst. Mannelijke steenmarters wegen 1,5 tot 2,0 kilo, vrouwtjes
wegen 0,7 tot 1,7 kilo. Steenmarters hebben een heel eigen 'huppelende'
manier van lopen. Ze kunnen goed klimmen en sprongen tot 1,5 meter hoog
maken. Ook zijn steenmarters erg flexibel en kunnen ze kleine gaten (5
tot 7 centimer in doorsnee) kruipen. Steenmarters leggen uitwerpselen
van 4 tot 8 centimeter lang en 0,5-1,5 centimeter dik. Dit lijken
worstjes met een gedraaide punt, vaak in de vorm van een vraagteken.
Vaak zijn er nog pitten van steenvruchten in zichtbaar. De steenmarter is een nachtdier en leeft graag in menselijke nabijheid in tegenstelling tot zijn neef de boommarter (martes martes) die uitsluitend in bosgebieden leeft. Steenmarters eten vooral vlees (kikkers, muizen, ratten,
eekhoorns), aangevuld met vruchten en eieren. Als de steenmarter naar de
steden en dorpen trekt (wat steeds vaker gebeurt) dan eet de
steenmarter ook rondslingerend afval. Ook valt de steenmarter soms
kippen, konijnen of andere kleine huisdieren aan. Overdag zoeken ze vaak een rustige plek op,
wisselend zijn dat in de zomer, hopen takken, greppels en holle bomen.
In winter zijn spouwmuren, funderingen, zolders, kelders en schuren
favoriet. Wanneer de steenmarter actief is blijft hij graag in de
beschutting. Hij loopt niet graag op open terrein maar verplaatst zich
lang bosjes of gebouwen. Ook worden steenmarters waargenomen in
dakgoten, langs regenpijpen, in funderingen en in schuren. Marterachtigen leven meestal solitair. Ze verdedigen een territorium. In de paartijd verdragen mannetjes bronstige vrouwtjes in hun nabijheid. Het
voorjaar is de periode dat vele jonge dieren het levenslicht zien en
bij de steenmarter is dat niet anders. Tijdens deze periode van het jaar
zal een drachtig steenmarterwijfje zich terugtrekken in een
comfortabele schuilplaats en een nest van 2 à 3 jongen werpen. Deze zijn
nog een hele tijd hulpeloos en worden de daaropvolgende weken verzorgd
door hun moeder. Dat gebeurt tot ze na een tweetal maanden oud genoeg
zijn om de schuilplaats te verlaten. Steenmarters zijn gekend voor hun voorliefde voor rubber waardoor ze de rubberen slangen van auto's doorbijten. Ook kan de stank en het lawaai van nestelende steenmarters voor ernstige overlast zorgen. Hoe dit te voorkomen en te bestrijden kan je vinden op onderstaande links en bij lokale overheden.
natuurbericht: Twee op drie zoogdieren bedreigt in Vlaanderen
Twee op drie zoogdieren bedreigt in Vlaanderen (2 mei 2014)
Het
gaat niet goed met de Vlaamse zoogdieren. Voor twee derde van de
soorten is het onzeker of ze hier nog kunnen overleven. Dat staat te
lezen in de nieuwe Rode Lijst van zoogdieren, een rapport dat tot stand
kwam onder coördinatie van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
(INBO) en waaraan Natuurpunt meegewerkt heeft. Er is geen tijd te
verliezen voor soorten als de Boommarter, de Eikelmuis en de groep van
vleermuizen. Enkele concrete actieplannen om onze soorten te redden
liggen klaar, maar de Vlaamse regering heeft de afgelopen legislatuur
geen enkel van die plannen goedgekeurd of uitgevoerd. Hierdoor is het lot van de hamster in Vlaanderen al bezegeld. Het dier is het uitsterven nabij.
Een
Rode Lijst is een lijst van een groep onderzochte planten of dieren die
analyseert hoe groot de kans is dat een soort in een gebied zal
uitsterven. Het INBO coördineert de samenstelling van de Rode Lijsten Vlaanderen,
maar het is aan de minister van Natuur om ze te bekrachtigen.
In de berichten van natuurbericht vallen de aandacht voor de terugkeer op van de wolf in Vlaanderen en de invasie van de wasbeer in onze contreien. Voor meer info:
Olifanten zijn toegevoegd aan het lijstje van dieren met een
emotioneel inlevingsvermogen. Waar de meeste mensen het kunnen aanvoelen
wanneer iemand een knuffel nodig heeft, kunnen olifanten dit net zo
goed. Eerder was deze zeldzame gave al bij mensapen en hondachtigen
ontdekt.Dit is onderzocht door een groep van 26 Aziatische olifanten
een jaar lang te volgen in hun reservaat in Thailand.
Wanneer een olifant schikt of gestresst raakt, door
bijvoorbeeld een voorbijlopende hond, draait hij zijn oren naar buiten
om groter te lijken, zet zijn staart rechtop en maakt een soort grommend
geluid. Dikwijls doen ze dan ook schijnaanvallen.
Wanneer
een olifant dit gedrag vertoonde, zagen de verzorgers dat de andere
olifanten hierop reageerden door naar de gestreste olifant toe te gaan.
Vervolgens geven ze deze olifant een knuffel door hem zacht in het
gezicht aan te raken met hun slurf of deze zelfs in hun mond te stoppen.
Ook maakt de olifant dan een troostend, hoog geluid. Zoals mensen vaak
tegen puppys of babys praten. Dit gedrag is niet te zien wanneer de
groep ontspannen is. Dit is vergelijkbaar met een knuffel of handen
schudden. Dit is een erg kwetsbare positie om jezelf in te begeven
omdat je gebeten zou kunnen worden. Het zou een signaal kunnen geven dat
zegt, Stil maar, het is oké, zegt onderzoeker dr. Plotnik in een
persbericht van Emory University.
Het
onderzoek is wel uitgevoerd met olifanten in gevangenschap, deze
reageren mogelijk anders dan wilde olifanten. Plotnik zou het onderzoek
dan ook graag opnieuw uitvoeren met een wilde groep, maar dit is
moeilijk aangezien deze zeldzaam zijn door bedreiging.
Een prachtige dag, veel zon en warme stralen alles om een geslaagde dag te hebben. Helaas daagde er geen enkele gegadigde persoon op en bleven de organisatoren zitten op hun blaren. Wat de eigenlijke reden ook was zullen we nooit weten maar dat we er onze conclusies uit trekken is wel zeker. Hopelijk meer succes bij de volgende activiteit.
2014 is uitgeroepen tot het jaar van de steenmarter door Natuurpunt.
