Het meest voorkomend probleem bij de leerlingen zijn de vaktaalwoorden. In alle vakken komt dit probleem vaak voor. Voor het vak Natuurwetenschappen bijvoorbeeld kan de leerkracht aan een leerling vragen wat fotosynthese betekent. Als de leerling het niet beseft dat fotosynthese een proces is, zal de informatie die hij/zij krijgt niet op de goede plek terechtkomen.                                                                   Als leerkracht is het dan aan jou om zulke woorden te verduidelijken. Hierbij kan de leerkracht fotosynthese bijvoorbeeld vergelijken met het koken van aardappelen, om zo het woord “proces” aan te leren aan de leerlingen.

Daarbij worden er soms korte zinnen in schoolboeken gebruikt om de tekst grammaticaal minder complex te maken, maar dat maakt integendeel de tekst eerder onleesbaar dan makkelijker. Het vereenvoudigen van teksten is dan ook geen alternatief, want daarmee ontneem je de kans van de leerlingen om zich de (vak)taal eigen te maken.                                                                                                                                           In mijn vorige blog had ik als tip gegeven dat in zulke gevallen andere schoolboeken (handboeken en werkboeken) aangeraden wordt die meer bestemd zijn voor taalzwakke leerlingen.

Bovendien moet een leerkracht ook taalgericht vakonderwijs kunnen geven. Bij taalgericht vakonderwijs wordt naast vakdoelen de taalvaardigheid expliciet benoemd. Uitgangspunt van taalgericht vakonderwijs is dat taal, leren en denken onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Die vak – en taaldoelen worden gelijktijdig ontwikkeld via contextrijk onderwijs: vol interactie en met taalsteun.[1] Zo kan een leerkracht Natuurwetenschappen de leerlingen tijdens een experiment enkele woorden aanleren en deze dan ook laten gebruiken in een verslag dat ze aan het einde van de les moeten schrijven. Het is best wel aangeraden om de aangeleerde nieuwe woorden op het bord te noteren, zodat de leerlingen ook weten hoe de woorden geschreven worden. Zo kan je de leerlingen op een interactieve manier nieuwe woorden aanleren.

Interactie is bij het leerproces een heel belangrijke term. Er wordt steeds meer contextrijk onderwijs gegeven, maar interactief onderwijs niet altijd. Als leerkracht moet je de leerlingen de gelegenheid geven om bijvoorbeeld over een stof in discussie te gaan.                                                              “Het enige moment waarop je echt communicatie hebt is als twee mensen de taal even goed of even slecht spreken.” (Margaret Mead)

Ook een thema visueel maken is heel belangrijk voor de leerlingen. Zo kan het maken van schema’s de leerlingen enorm helpen.

Verder kunnen verbetersleutels bij een taak of eventueel bij een toets de taalzwakke leerlingen helpen. Als je na een toets of een opdracht aan de leerlingen een verbetersleutel geeft en hun eventueel verplicht om de toets/taak te verbeteren, kan dit hun schrijftaal bevorderen. Wat wel als leerkracht belangrijk is, is dat je het taalniveau van je leerlingen moet weten en zo te werk moet gaan.

22-05-2017 om 00:00 geschreven door tuce