Wat is nu het verschil wanneer we over suiker spreken of
over suikers? Wanneer we suiker zeggen bedoelen we in feite de geraffineerde
riet- of bietsuiker die we kennen als klontjessuiker, strooisuiker,
poedersuiker, Wanneer we over suikers spreken gaat het over de hele groep van
de koolhydraten. Zijn alle koolhydraten dan ongezond?? Neen, integendeel,
koolhydraten heb je hard nodig als voornaamste energiebron, samen met eiwitten
en vetten. Maar alle nodige energie kun je eigenlijk uit natuurlijke bronnen
halen als granen, groenten, fruit, deze zitten namelijk vol koolhydraten, dus
suiker heb je helemaal nergens voor nodig!
Een koolhydraat is een bepaalde binding tussen koolstof,
waterstof en zuurstof die in vele soorten en maten kan voorkomen. Wat al deze
varianten gemeen hebben is dat ze energie leveren aan het lichaam en voor
sommige functies, zoals bijvoorbeeld de hersenen, zelfs onmisbaar zijn. Vooral
de korte koolhydraten zijn verteerbaar en opneembaar als energie, maar niet
alle koolhydraten zijn voor de mens verteerbaar. Dit wil echter niet zeggen dat
ze niet nuttig zijn, deze onverteerbare koolhydraten behoren namelijk tot de
voedingsvezels die we nodig hebben in onze darmen.
De suiker zoals we die in de winkel kunnen kopen is dus
meestal sacharose. En sacharose of sucrose is een disacharide bestaande uit
een molecule glucose en een molecule fructose.
Het raffinageproces bij bietsuiker kan in één doorlopend
geheel uitgevoerd worden, wat bij
rietsuiker niet het geval is. Bij het raffineren van bietsuiker beginnen ze
met het grondig wassen en in dunne schijfjes snijden van de bieten. Deze
schijfjes worden samen met een antischuimmiddel in een waterbad gedaan. De
schijfjes en het warme water worden in tegenovergestelde richting bewogen om op
die manier zoveel mogelijk suikers uit de bieten te onttrekken. Dit water, wat
nu voor 10 à 15 % uit suikers bestaat wordt achteraf nog verrijkt met het sap
dat uit de natte bietschijfjes geperst is. Vervolgens wordt dit sap vaak met
formaldehyde behandeld om bacteriën en gisten te vernietigen.
Op dit moment in het proces bevat het sap nog veel
nutriënten van de suikerbiet (vitaminen, mineralen en eiwitten). Deze nutriënten worden echter als
onzuiverheden beschouwd omdat ze het uitkristalliseren van de suiker beletten.
Daarom wordt net als bij de rietsuiker een klaringsproces via carbonatatie
uitgevoerd. Hierna ondergaat het sap een aantal verdampingen om zo een dikke
geconcentreerde suikersiroop te bekomen. Eens dit gebeurt is wordt het vaak nog eens met
zwaveldioxide gebleekt. Nu is de siroop klaar om te kristalliseren.
Deze kristallisatie gebeurd echter niet vanzelf, om het op
gang te brengen moeten er een aantal suikerkorrels in de siroop 'gezaaid' worden. Na
dit proces gaat het nog eens door een centrifuge waarbij de pure, witte
geraffineerde suikerkorrels gescheiden worden van alles wat er nog aan
restmateriaal in zat. Hiermee bedoelen we de nog overige voedingsstoffen, het
antischuimmiddel dat eerder werd gebruikt, de bacteriedodende stoffen, en giften
uit de chemische landbouw. Deze overschot wordt de bietmelasse genoemd en is
niet geschikt voor menselijk gebruik.
Na een laatste drogingsproces zijn de witte suikerkristallen
klaar voor consumptie. Ze kunnen gewoon zo (als kristalsuiker) verkocht worden, of verder
fijngemalen tot de gewenste korrelgrootte (fijn, extra fijn, superfijn,
ultrafijn, poedersuiker, ), of ze worden als klontjes verpakt. Wanneer ze
bruine suiker willen bekomen wordt er gebrande suiker (karamel) of
rietsuikermelasse aan toegevoegd.
Conclusie (zowel van riet- als van bietsuiker)
We kunnen nu dus stellen dat geraffineerde suikers geen
natuurlijk product meet zijn. Ze zijn namelijk zodanig gezuiverd dat alle
mogelijk voedingsstoffen eruit zijn weggehaald. Bovendien werden hiervoor nog
eens allerlei chemische stoffen gebruikt om bijvoorbeeld de suiker te bleken of
om het plantenmateriaal er aan te onttrekken. Het heeft dus geen enkele
voedingswaarde meer, in tegendeel het onttrekt de voeding uit jou eigen lichaam. Om deze suikers te kunnen verteren heeft ons lichaam namelijk mineralen, vitaminen, eiwitten en vezels nodig, maar omdat deze niet meer in het product aanwezig zijn haalt het lichaam die dus uit onze eigen gezonde cellen. Vandaar komt dus de bijnaam 'nutriëntenrover' die suiker wel eens krijgt.
Hoe verloopt dat raffinageproces nu precies? Laten we dat
eens nader bekijken om zo inzicht te krijgen in wat we eigenlijk binnen steken
wanneer we geraffineerde suikers eten.
Om rietsuiker te maken wordt er vertrokken van suikerriet dat wordt gewassen, gesneden,
gemalen en geperst. Zo bekomen ze een suikerrijk sap dat vervolgens gefilterd
wordt om er de resterende vaste deeltjes uit te halen. Nu worden in een eerste
raffinageproces, dat affinatie genoemd word, een dikke siroop met
suikerkristallen, en een en siroop met veel niet-suikerdelen (vitaminen,
mineralen, eiwitten), van elkaar gescheiden. Deze laatste is dan de lichte
melasse. De dikke siroop kunnen ze nu laten uitkristalliseren en dan krijg je
ruwe rietsuiker of bruine rietsuiker. Maar ze kunnen er ook voor kiezen om de
siroop nog verder te raffineren en dus te klaren om zo een witte kleur te bekomen.
Dit wordt meestal gedaan via carbonatatie en/of fosfatatie. Dit wil zeggen
dat er kleine krijtdeeltjes of fosfaten aan de siroop toegevoegd worden. Deze
hechten zich dan aan de niet-suikerdelen in de siroop en worden er achteraf weer uitgefilterd.
Vervolgens wordt het bekomen sap ingedikt d.m.v. verdamping.
Nu kunnen ze het nog verder ontkleuren tot het een vrij helder sap wordt. Dit
sap wordt dan opnieuw ingedikt via verdamping en ondergaat nu een nieuwe
kristallisatie. Als laatste proces worden de kristallen nogmaals in een
centrifuge gestoken om ze zo ook nog eens te scheiden van een donkere siroop
die dan de ruwe of zwarte melasse wordt genoemd. Na een finaal droogproces
onder invloed van warme lucht zijn de suikerkristallen nu klaar om ingepakt en
verkocht te worden.
