1.     Op welke manier kan een school aandacht hebben voor de verschillende culturen in de klas? 

      Ik leerde dat vooral het in de klas halen van de thuistaal en –cultuur belangrijk is voor de kleuters. Een belangrijke reden hiervoor is het welbevinden van de kleuters dat stijgt hierdoor. De kleuters voelen zich beter in de klas en voelen zich gewaardeerd. De verschillende thuistalen zouden welkom moeten zijn in elke klas, kleuters worden zich zo bewust van verschillende talen en kunnen tolken voor elkaar wat ook weer zorgt voor een hoger welbevinden. Scholen zouden de verschillende diversiteit moeten gebruiken als een troef, het verrijkt de school.  (Leemans L.(2015). We halen de thuistaal in de klas. Klasse) Scholen kunnen verschillende initiatieven nemen naar kleuters en ouder uit andere culturen, zo kan er een openklasdag georganiseerd worden op het einde van de grote vakantie zodat de ouders en kleuters op voorhand al eens kennisgemaakt hebben met de leerkracht en er meer tijd uitgetrokken kan worden voor een persoonlijk gesprek. Ouders kunnen betrokken worden bij de verschillende ‘evenementen’ die de school organiseert zoals een gezamenlijk opstart van het schooljaar. Zo kunnen de ouders zien waar hun kleuters mee bezig zijn als de taal nog een struikelblok is. Ook de godsdienst is hier een belangrijk punt, als niet katholieke school moet je ook hier aandacht voor hebben. De school kan uitstappen voorzien naar moskee, kerk,… en kan verschillende leerkrachten godsdienst inzetten voor de verschillende godsdiensten. (Uit het interview met Ingrid Vanaken)

2.   Hoe ga je als KO om met de taalproblemen die verschillende culturen al eens met zich meebrengen?

Hierboven schreef ik al dat het belangrijk is om de thuistaal van de kleuters toe te laten in de klas voor hun welbevinden. Veel scholen hebben een strikt alleen-Nederlands-beleid. Op het gebruik van andere talen wordt vaak afwijzend gereageerd. Kinderen worden berispt bij het gebruik van hun moedertaal op school in de hoop dat ze alleen nog Nederlands zouden spreken en oefenen. Dit kan ook op een andere manier, als KO is het ook belangrijk om de kleuters onder te dompelen in een talenbad.  Dit kan je als KO doen door de woorden bij een thema intensief aan bod te laten komen plus de woorden aanschouwelijk voorgestellen. De KO kan ook intensief werken met instructietaal omdat de kleuters dit heel snel oppikken. Als 1 kleuter het snapt en de handeling uitvoert volgt de rest vanzelf (imiteren). (Leemans L.(2015). We halen de thuistaal in de klas. Klasse) Als KO kan je ook nog een andere methode toepassen. leerproces Je kan de inbreng van kleuters of ouders vragen. Ouders kunnen eens een verhaal in hun moedertaal komen voorlezen en kleuters kunnen woorden vanuit hun thuistaal aanbrengen. Kinderen zijn trots dat ze een andere taal kennen en de ouders voelen zich meer betrokken. Of je kan aan talensensibilisering doen. Bij talensensibilisering leer je kleuters geen andere taal spreken, je laat hen met een open geest andere talen en culturen ontdekken. Na een tijdje kijken kleuters er dan niet meer van op als ze een andere taal horen. Als KO kan je ook heel eenvoudig andere talen in de klas brengen door bv. met een verjaardag een liedje in een andere taal te zingen. De kleuters voelen zich hierdoor gewaardeerd en zullen zich goed en betrokken voelen, hierdoor leren ze sneller, ook Nederlands. Als KO kan je dus gerust aan talensensibilisering doen met de thuistalen van de kleuters. De kleuters voelen zich aanvaard en raken minder snel gefrustreerd als hun taal welkom is in de klas. (Leenmans L. (2015). Gebruik de thuistaal van je kleuters. Klasse)  In het hele proces om een nieuwe taal te leren, wisselen kinderen voortdurend af tussen de verschillende fasen. Ze gebruiken moedertaal en Nederlands door elkaar (code-switching), ze hebben een stille periode, gebruiken één- of tweewoordzinnen,… Geef hen, zowel als KO en als ouder, de ruimte om hun weg te zoeken in dit leerproces. Ook belangrijk is het Informeren van  de ouders van anderstalige leerlingen over hoe het taalleerproces kan verlopen. Vaak verwachten ouders (net als leerkrachten) snelle resultaten, terwijl we kinderen net tijd moeten geven om hun weg te zoeken in beide talen. Het is niet altijd eenvoudig om talen en culturen te overbruggen, maar een open communicatie hierover kan helpen. (Bernaerts E. (2016). Over thuistaal en Nederlands. Kleutergewijs)

3.  Hoe kan je de thuistaal van de kleuters integreren in het klasgebeuren?

Als KO kan je verschillende stappen ondernemen om de thuistaal van de verschillende kleuters te integreren in de klas. Dit is belangrijk voor een goed gevoel van welbevinden. Als eerst kan je de verschillende thuistalen zichtbaar maken in de klas, zo kan je het woord ‘welkom’ of ‘smakelijk’ in verschillende talen laten schrijven, stempelen of kleuren. Of speel talenmemory in je klas. Vraag de ouders naar de uitspraak van die woorden. Zo geef jij het kind een warm en veilig gevoel. Een andere manier is het creëren van een familiemuur, de kleuters nemen enkele foto’s van thuis mee en de KO geeft die samen met de kleuters een plek in de klas. Zo voelen kinderen zich erkend in hun (thuis)identiteit. In de hoeken van de klas kan de KO ook de verschillende culturen integreren, door ze divers te maken. In de winkelhoek vinden de kinderen bijvoorbeeld naast aardappelen ook couscous. Voorzie in de leeshoek prentenboeken, maar ook meertalige boekjes en interactieve luisterboeken in de thuistaal van het kind.  Vier in de klas ook feesten uit de andere culturen, geef het Turkse kinderfeest, het Suikerfeest of Chanouka of het Joodse Lichtjesfeest een plaats in de klas. Je kan als KO van alles doen om de thuistaal van kleuters te integreren in de klas, toch is het belangrijk om als KO duidelijke afspraken te maken over het gebruik van thuistaal. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat er heel de dag verschillende talen worden gesproken in de klas. Maak duidelijk wanneer en waar de thuistaal gesproken kan worden. (De Maeght C. (2015). 10 Tips om moedertaal te integreren in de klas. Klasse)