Over een landelijke gemeente zoals ik ze kende en zag evolueren in de 20ste eeuw.
Verpoos even bij de teksten die weergeven hoe ik, sinds enkele decennia, het leven in onze gemeente heb ervaren.
20-09-2008
Sleidinge in oude foto's ! 2
Nu volgen een paar oude foto's van de kerk.
Opvallend eraan is de rijzige kerktoren die op de vroegere platte toren werd geplaatst in 1740 door pastoor Steyaert met toestemming van bisschop De Smet. Vroeg toestemming " tot het maecken van de Cappe op den tooren ... eene naelde te hoogte van omtrent sestig voeten ". Hier te Sleidinge zijn ze fier op hun toren : " Sleintoren zo scherp als een naald " ! Bij de 1ste foto merk je in de gevel nog goed een bisschoppelijke wapenschild. Dit is het schild van Mgr. Govardus Van Eersel die toeliet van 1772 tot 1778 de nieuwe bovenkerk af te werken. Thans is het schild onleesbaar geworden. De drie springende hondjes omheen een denappel zijn dan ook bijna niet meer te zien.
De 2de foto is die aan de huidige frituur op het Dorpsplein.
Voor de inwoners van Sleidinge is het wel opvallend hoe vroeger omheen het kerkdomein een groot hek stond met massieve gemetselde hekstijlen aan de toegangswegen. Een deel van dat hek is lang bewaard gebleven aan de voormalige villa van Dr. Ruyssen -thans deel van Cultureel Centrum in de Weststraat.
De 3de foto is die van de villa van Dr Ruyssen, geneesheer in de begingeschiedenis van de geneeskundig gestichten.
Hierna een aantal foto's genomen van oude prenten; op zich vertellen en reveleren ze de sfeer in de vroege jaren 1900.
De kwaliteit is niet altijd optimaal maar belangrijker is de nostalgie en de sfeer die ze uitstralen.
De eerste foto is die van de inhuldiging tot burgemeester van een illuster burgervader-nijveraar. Dhr. Maurice Ghijsbrechts was fel begaan met het wezijnl van zijn gemeente .
Door een neef liet hij één van de allereerste tuinbouwbedrijven uitbaten in de huidige Polenstraat. ( Waar nu de appartementen worden gebouwd naast frituur Christine. Zolang hij leefde kwam hij persoonlijk bijna dagelijks hoeveelheid en kwaliteit van de geteelde groenten contreleren. Ook stelde heel wat mensen te werk in zijn houtzagerij met oa ook een produktie vaan fruitbakken.
Wat dit te maken heeft met Sleidinge. Welnu, die man is er geboren in 1936 en er opgegroeid . Hij woonde in de Wittemoer op wat wij heetten " een klein hofstedeken". Zijn moeder - Stella - bleef als heel jonge weduwe achter met drie kinderen, Wilfried, Aimé en Daniël. Later is ze hertrouwd en uit dat huwelijk is ook nog een kind geboren, Rudi.
De moeder was een warme persoonlijkheid, zo heb ik ze in mijn kinderjaren althans ervaren, en achteraf gezien was ze toch wel een echte doorzetster. Zij runde, bij mijn weten, één van de eerste kippenkwekerijen bij ons in de omgeving.
Wilfried zelf heb ik steeds ervaren als een héél intelligente en gedreven persoon. Zijn stokpaard(je) was het ABN en de welsprekendheid. Waar hij ook kwam, streefde hij naar het leiderschap en meestal lukte hem dat ook.
Samen met hem hebben wij, toendertijd in de KSA, vele vakanties doorgebracht. Daarbij hoorden zowel kampperiodes ( o.a. in Bouge bij Namen ) als kilometers verre en urenlange fietstochten ( naar Walcheren ) tot de geplogenheden. Toen reeds kon hij zéér overtuigend zijn. Zo wist hij de wed. Ghijsbrecht, een vrij welstellende dame uit onze gemeente, zover te krijgen dat wij de tuin, met tuinhuis en vijverpartij, achter haar buitengoed mochten gebruiken voor vergaderingen en samenkomsten. Wij konden er sjorren en ravotten naar hartelust en voor onze afdeling was dit een unieke vergaderplaats
Over zijn latere politieke carrière laat ik U en geschiedenis maar oordelen. Mijn persoonlijk oordeel doet er dienaangaande heel weinig toe.
Wel wil ik jullie een foto van het boerderijtje in de Wittemoer, thans prachtig opgeknapt, niet onthouden.
Hierbij een kaart waarop de grote indelingen van Sleidinge in de middeleeuwen terug te vinden is.
Enerzijds is er "Sleidinge St. Baafs " aangeduid op de kaart met een cijfer I en anderzijds is er het gedeelte " Sleidinge de Keure ". aangeduid met het cijfer IV. De andere delen van de gemeente waren eigendom van ander rechthebbenden. Opvallend op die kaart is de aanduiding van:
- een kerk - een zestal molens - een galg aan de rand van de gemeente.
Sleidinge Keure: In september 1268 werd aan dit gebied een bijzondere keure gegeven: " Je Mergriete van Vlaenderen ende van Enegauwe gravinne, gheve alle wonachteghen lieden in Desseldonc, in Sleidinghe, in Lovendegem, die nu sijn ende die wezen sullen, deze cuere die in dezen brief es ewelike te houdene ... "
De verder bepalingen gaan over vierscharen ( één moest elke woensdag in Sleidinge zitting houden en desgevallend recht spreken ) en persoonlijke rechten de inwoners van die gewesten.
Koning Filips II verzaakte in 1560 aan zijn rechten van leenheer over de Keure, ten voordele van het Kapittel van St. Baafs, zodat de bisschop voortaan recht op de tienden-inkomsten over beide delen van Sleidinge bezat.
Achteraan in de zuidgevel van de kerk van Sleidinge bevindt zich een zogenaamde " lijkdeur ".
Het was in de late middeleeuwen, in sommige kerken, gebruikelijk dat na de uitvaartplechtigheid de afgestorvene niet door de normale in/uitgang werd buitengedragen maar door een lijkdeur.
Die gewoonte raakte in onbruik vanaf 1664. De lijkdeur werd toen dichtgemetseld en voorzien van een plint in Balgemse natuursteen.
Later raakte zij, na bepleistering en kalken van de kerk, vergeten. Pas in 1930, bij het verplaatsen van de grafkelder van de familie De Baets werd zij opnieuw blootgelegd.
Bij grote restauratiewerken aan de kerk in 1988, vond men het zinnig dit gebruik in herinnering te brengen. De oude lijkdeur werd toen opgevuld met mooie steentjes, zodat zij thans voor langere tijd ( altijd ?) zichtbaar , maar wel onbruikbaar, zal blijven.
Waar gebeurd ! Op 't einde van de oorlog, de geallieerden hadden stilaan de overmacht verworven in de lucht, werden systematisch allerlei doelen die voor de Duitsers nuttig waren gebombardeerd.
Zo was er bij ons in Sleidinge de juteverwerkende fabriek " Calcutta ". Men had er, via spionnen, ten onrechte lucht van gekregen dat daarin werd geweven voor de oorlogsvoering. Later bleek ook dat er was doorgegeven dat er in het fabriek parachutes werden geweven en opgeslagen - wat totaal foute informatie was -.
Op een meiavond, om precies te zijn 19 mei 1944 om 20.45, werd er aan een kapelleken, dat tegen de muur hing van de boerderij ( ook jeneverstokerij ) van de familie Heyde, gebeden. Tijdens de meimaand, zeker in de oorlogsjaren, was het de vaste gewoonte dat buren bij een kapelleken samenkwamen om daar de rozenkrans ( paternoster) te bidden. Ook die avond waren er tientallen buren ( zo'n 120 à 150 m/v/ en kdn ) van ver en dichtbij samengekomen. Terwijl iedereen aan het bidden was kwamen, vrij laag over de grond, vanuit de richting Gent ( over de Polenstraat ) een negental vliegtuigen aangevlogen. De bedoeling was het fabriek,dat aan de overkant van de straat lag, tegenover het kapelleken ( amper een 8 tal meter ) , te vernietigen. Acht bommen waren voltreffers ( slaan in op het fabriek ), twee werden gelost in Waarschoot en de anderen slaan in op Sleidingedorp en omgeving.
De voltreffers vernietigden quasi volledig de productiemogelijkheid van de Calcutta. Als bij wonder is bij dat bombardement niemand van de aanwezigen aan deze kapel gekwetst. Wel waren er gekwetsten op de aanvliegroute. Ook aan het huidige Sanderushuis waren mensen aan het bidden en daar verloor Maria De Clercq haar been door een niet ontplofte bom.
Het bomkapelletje werd ingewijd op 11 november 1946 en weegt 1600 kg. Het ontwerp was van architect Heene uit Eeklo die op dat moment verbleef in ' den Kneipp" ( huidig psychiatrich instituut ) te Sleidinge. De omhalingen voor het kapelletje leverden het voor die tijd méér dan vorstelijke bedrag op van 30.000 Bfr.
Er waren ook een aantal gekwetsten, een hoogst bizar voorval en zelfs doden( zes om precies te zijn ), van te vroeg gedropte bommen. Maar dat verhaal vertel ik later wel eens.
Sleidinge is in de loop van de 13de eeuw ontstaan als dochterparochie van Evergem. Toen behoorde alles tot het bisdom Doornik, dekenij Gent. Toen Gent zelf bisdom werd ressorteerde Sleidinge terug onder de dekenij Evergem.
Als parochie werd de St.-Jorisparochie voor het eerst vernoemd in 1263. Toen streek de St. Baafsabdij van Gent de jaarlijkse rente van Sleidinge op. Daardoor was zij ook verplicht op te treden als bouwheeer voor de kerk.
Een ander geschrift uit 1364 vermeldt de armenondersteuning . Vier armenmeesters hadden toen waarschijnlijk elk één van de vier wijken onder hun toezicht. Deze wijken, waarvan drie namen ook thans nog voorkomen ( onderstreept) waren Broek, Berrent,VolpenswegeenHoywegen.
Van in de vroege middeleeuwen ressorteerde Sleidinge onder twee rechtsmachten. Er was Sleidinge keure dat toebehoorde aan de graaf van Vlaanderen en er was Sleidinge Sint Baafs. Deze scheiding werd aangeduid met een dwars door de gemeente lopende gegraven gracht.
De laatste sporen daarvan zijn thans nog te zien naast het voetbalplein ( achter de woningen in de Herritakkerlaan ) en achter de nieuwe wijk die verbinding geeft met de Pruimelaarsstraat( rcihting Mithremstraat ). In mijn kinderjaren stonden , in dat niet verharde strraatje, langsheen de scheidingsgracht pruimelaars.
Deze laatste sporen van de vroeger opdeling zijn thans praktisch volledig verdwenen.
Ik heb mij ook maar eens gewaagd aan een blog. De opening is vlot gegaan en nu nog een goede indeling vinden en vooral interessante tekst en beelden. Met dit blogje tracht ik een beetje te schetsen hoe het er bij tijd en wijle kan toegaan en ook toeging in een, voorheen vrij gesloten, dorpsgemeenschap en dit over de voorbije halve eeuw. Ik hoop dat dit stukje mag groeien en vooral interessant wordt.
Het eerste beeld dat je van ons dorp krijgt als je vanuit Gent de dorpskom binnenrijdt is het zicht op de kerk. Door de omstandigheden werd de foto lapwerk ( er was kermis en dus was het dorpsplein helemaal bezet ) Deze foto wordt bij deze ( 31/03/2009) vervangen door een betere.
Als echte amateur kan je echter niet beginnen en . . . helemaal niets tonen. Toch kan hij enigszins illustreren waarvandaan de uitspraak komt :" Sleintoren zo scherp als een naald. "
Ik ben Willy , en gebruik soms ook wel de schuilnaam Slenneken.
Ik ben een man en woon in Sleidinge (België) en mijn beroep is reeds heel wat jaren gepensioneerd zijn.
Ik ben geboren op 18/05/1940 en ben nu dus 85 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Lezen,muziek beluisteren, reizen (ook weekendjes) en tuinieren ; een ruime algemene interesse..
Fier als ik ben op mijn gemeente, hoop ik die - ook zoals ze vroeger was- iets beter te laten kennen.
Achteraan in de zuidgevel van de kerk van Sleidinge bevindt zich een zogenaamde " lijkdeur ".
