Samen op de weg

De voordelen van het tai chi beoefenen in groep

Je bent alleen met jezelf, het is een prachtige ochtend in de lente. De zon verwarmt je gezicht al als je wandelt naar je plekje in de tuin of het park dat je hebt gereserveerd voor je dagelijkse oefensessie. Je neemt de tijd om rustig te aarden voor je begint aan de zoveelste keer dat je de vorm beoefent. Je lichaam reageert automatisch op de kleine aanpassingen die je onbewust maakt en je ademhaling wordt zachter en langzamer. Bij de eerste bewegingen voel je de blokkades wegebben en  je geest volgt de chi die “twinkelt” langs de energiebanen in je lichaam. 

In je hele universum ben jij alleen in eenheid met alle dingen en  het tijdloze van dat moment.

            Iedere beoefenaar van tai chi zal je kunnen bevestigen hoe geweldig het kan voelen om de vorm alleen te oefenen.  Als alles zo prachtig samenvalt als in de omschrijving, lijkt het wel het hoogst na te streven niveau van tai chi te zijn. Misschien wel?  Ik weet het niet want heb dit niveau nog lang niet bereikt. 

Uit eigen ervaring weet ik wel dat tai chi méér is dan alleen de vorm doen, naast deze beleving zijn er nog vele andere manieren van tai chi beoefenen die je helpen om met je energie te werken..

De weg van het tai chi beoefenen is er één die je niet alleen mag bewandelen. Het is zelfs niet aangewezen om deze weg alleen te gaan omdat je dan een essentieel onderdeel van je training zou verwaarlozen. Samen oefenen, samen de vorm toepassen in oefeningen met elkaar kan niet worden overgeslagen in het leerproces van tai chi chuan.  Alleen met jezelf kan je nooit bereiken wat je samen met anderen wel kan bereiken.

            Er zijn verschillende redenen waarom je de vorm in groep moet oefenen en applicaties zoals pushing hands en martiale toepassingen tot een onderdeel van je leerproces moet maken.

Reden 1 : een sprekende spiegel

Ieder van ons heeft zijn eigenheid. Dit komt al zeer snel tot uiting in de manier waarop je de bewegingen van de vorm maakt. Zelfs bij beginners valt onmiddellijk op wie op welke manier de vorm zal leren. 

Jezelf verbeteren, je eigenheid veranderen,  je eigen grenzen verleggen is zeer moeilijk, als het al niet onmogelijk is (cfr. Walter Marsoul  in de tao van winnen en verliezen)  De kans dat je in staat bent om je eigen fouten te zien, zelfs in een spiegel, is klein.  Als dit toch lukt, meestal na lange tijd de beweging fout te doen, sta je nog voor de immense opdracht om je beweging anders te gaan doen.

Samen oefenen geeft je een reflectiescherm.  Geen gewone spiegel maar een sprekende spiegel zoals de stiefmoeder van Sneeuwwitje er één had.  De leraar en collega’s tai chi beoefenaars zien je bewegen en kunnen direct feedback geven.  Als je luistert kan je heel veel leren van wat men over je zegt. 

Reden 2 : Energie leren voelen is geen hocus pocus maar wel leuk

Tai chi is en draait helemaal omtrent de energie en het stromen van de energie. De kwa’s open zetten, energie uit het Tan tien laten stromen, de blokkades op de meridianen opheffen en nog veel meer maakt deel uit van je training. Maar het is een hele klus om dit allemaal toe te passen en te voelen of de voorwaarden zijn voldaan en je energie echt stroomt..

Beginners kijken terecht een beetje raar als je hen dit allemaal vertelt. Ze voelen aanvankelijk ook niks. En eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat het mij ook nog altijd niet lukt om altijd mijn eigen energiehuishouding te voelen en te beheersen.

  De eenvoudigste manier om de energie te voelen is het oefenen van de toepassingen met een partner. Als de principes worden toegepast, dan lukt het gegarandeerd om je partner in beweging te krijgen. Zelfs als de beoefenaars nog maar een paar houdingen beheersen en een paar principes kennen en kunnen toepassen, kan men al ervaren wat energie kan bv. Een oefening met de Peng-houding waarbij de partner tegen de pols duwt om te controleren of er spanning is zonder spierkracht, heeft snel succes als men erin slaagt om goed te aarden en de kwa’s open te houden.

Al snel wordt het dan ook duidelijk dat energie gewoon en vanzelfsprekend is en niets met tovenarij te maken heeft. Mensen kunnen elkaar energie geven, als de beide partijen hiervoor open staan.

Reden 3 : Tai chi is een martiale kunst

Ik ga niet dieper ingaan op het ontstaan en de aard van tai chi chuan.  Hiervoor wil ik graag verwijzen naar de teksten van Walter Marsoul.  Tai chi die ik alleen beoefen voor de rust en de ontspanning is niet volledig. Er zijn heel wat softe versies van de yang-vorm in omloop die mensen een verkeerd beeld geven van de “meest ultieme”.

Nieuwe leerlingen schrikken van deze stelling. Het is voor sommigen zelfs een reden om niet verder te oefenen. Toch wil ik een pleidooi voeren voor het oefenen van de martiale toepassingen.  Er zijn niet alleen fysiek, maar zeker ook mentaal heel wat voordelen om samen de bewegingen uit de vorm om te zetten in een oefening van aanvallen en verdediging.

Het geeft je een duidelijk en realistisch beeld van de beweging. Bv. Wat kan je allemaal met de beweging “pak de vogel bij de staart”. Maar tegelijk helpt het je ook om de beweging juister te maken. Bv.  De beweging “pak de vogel bij de staart” doe je voor je centrum om goed contact te houden met de tegenstander anders gaat hij ontsnappen.

Het samen oefenen van de martiale toepassingen hoeft niet persé een Yang karakter te hebben.  Het is een uitdaging voor jezelf om ook in dit deel van de les goed in balans te blijven en niet te verstarren. Dit brengt ons bij de volgende reden om toepassingen te oefenen.

Reden 4 : blijf in evenwicht

Samen oefenen leert je vooral om in balans te blijven. Ook hier is het effect zowel fysisch als psychisch.

  Als mijn houding niet correct is bij het oefenen met pushing hands of martiale toepassingen omdat ik de basisprincipes uit het oog verlies, word ik omver geduwd. Ook mijn aanvallen zullen hun doel missen als ik niet de principes toepas. Ik kan dit compenseren met spierkracht maar meestal houd ik dat niet lang vol. Tijdens het oefenen kan ik leren om te aarden, de energie tot op het laatste moment te bewaren enz.

Op mentaal vlak is het samen oefenen een uitdaging om in balans te blijven. Als een toepassing niet lukt, word ik ongeduldig, de kans is vrij groot dat ik mijn partner de schuld geef van mijn mislukken. Zijn feedback op mijn houding kan zeer confronterend zijn en mijn reacties hard.  Dit is misschien nog wel de grootste uitdaging van het samen oefenen. 

Bv. Zelf ben ik ook meer dan eens geconfronteerd met mijn eigen ego. Als een beweging maar niet lukte, begon ik meer en meer op spierkracht te vertrouwen.  Gelukkig zijn er mijn fantastische collega’s Lief en Liesbeth. Zij leerden me tijdens het samen oefenen het principe van  aan te vallen “met liefde”.  Als ik nu verhard tijdens het oefenen, is het genoeg dat één van hen zegt “doe de beweging met liefde” om mezelf te corrigeren en yin te nemen.

Reden 5 : voor de lol

Een zeer belangrijke reden om samen te oefenen is het plezier. Tai chi is een energie-kunst. Samen lachen heeft een helende werking op je energie.  Dit is een effect van het samen oefenen dat we er gratis bij krijgen. Mooi meegenomen, zou ik zeggen.

Nu ik het belang van het samen oefenen heb aangetoond, wil ik nog een aantal tips en aanwijzingen geven die het oefenen met een partner en in groep een meerwaarde zullen geven.

De regels van het samen oefenen van de vorm en de toepassingen

-         Wees eerlijk maar tegelijk zorgzaam.  Je partner heeft er niks aan als je hem of haar beliegt. Als hij een beweging fout doet, heeft hij er alle belang bij dat je hem dat vertelt. Maar vertel het zo dat hij de feedback kan horen. Wees zorgzaam en attent en formuleer je opmerkingen met de grootste bescheidenheid en steeds als een suggestie die genegeerd kan worden.  (Tenzij je de leraar bent, wees dan vooral duidelijk).

-         Geef de ander iets om zich aan te spiegelen, wees een goede spiegel. In het samen oefenen moet je vaak de rol van aanvaller spelen of object om tegen te duwen.  Geef de ander dan ook iets om tegen de duwen of om af te weren.  Een zachte tik in het ijle is geen slag naar het gezicht.  Maar wees ten allen tijde voorzichtig.  Wees alert voor de signalen, spreek goed met elkaar af wie wat gaat doen. En stop als de leraar weer de aandacht vraagt of je partner teken doet dat hij wil stoppen.

-         Leer voelen. Ik beschreef al hoe moeilijk het is om energie te voelen. Dit lukt pas na een lang leerproces. Maar je moet jezelf van bij het begin open zetten om te willen voelen. Misschien is het moeilijk als je kritisch bent ingesteld om dit advies te volgen..Maar geef jezelf de kans om je deze unieke kunst eigen te maken. 

-         Geef nooit de ander de schuld van je eigen falen.  Als een beweging niet lukt zoek dan altijd de fout bij jezelf. Ga na of je alle principes uit de tai chi die je kent, toepast. Want je weet dat, als je er ook maar één vergeet, de energie niet kan stromen. 

Veel succes

Gie