een dag weg van de stad Modena naar het buitengebied
Biodiversiteit en landbouw hand in hand Zaterdag trokken we naar de noordelijke laaggelegen valleien van Mirandola, Basso Modonese. Een groot deel van de streek zijn Wetlands en vormen zo een regionaal landschap met grote natuurwaarde. Ze maken deel uit van het Europees web van natuurgebieden Natura 2000. Dank zij de agromilieumaatregelen en braakligging is de biodiversiteit hier sterk toegenomen. 4500 ha wetlands werden hersteld en maken van deze streek een zeer belangrijk ornithologisch gebied: meer dan 10 000 watervogels overwinteren hier. Honderden soorten waaronder 21 met verdwijning bedreigde soorten ( de taxa lijst voor de kenners) voelen zich hier thuis. 14% van alle wetlands in Europa bevinden zich nu hier. Dr. Spina gaf ons een indrukwekkende uiteenzetting over de studie van trekvogels. Ze hebben hier een broed-en voederplaats op hun weg van het hoge Noorden naar warm Afrika. Vogel behoren iedereen toe, ze kennen immers geen grenzen want ze migreren van land naar land, van continent naar continent. Zo vormen ze belangrijke indicators voor de kwaliteit van de leefomgeving en ook voor de globale klimaatswijzing. Studies wezen uit dat trekvogels hebben duidelijk hun migratiedata aangepast. Ringen van vogels is een fantastische methode om wetenschappelijke kennis te vergaren. www.euring.org. In Italië zetten zich sinds 20 jaar 25 000 vrijwillige vogelringers en tientallen wetenschappers in. Zo werden 4 miljoen data, gebaseerd op verscheidene parameters, verzameld en geanalyseerd. Vogels bereiden zich voor op de grote trek door een vetreserve aan te leggen waardoor hun gewicht kan verdubbelen bv van 10 naar 20 gram. Wie nog twijfelt aan de intelligentie van vogels: vanuit Spanje is de afstand naar hun bestemming ten zuiden van de Sahara groter dan vanuit Modenese. Wat bleek? De vetreserve van de vogels vanuit Spanje is minder groot!
Landbouw in een Natura 2000 gebied kan onder strikte voorwaarden. Voor boeren zijn duidelijke regels en correcte vergoedingen een voorwaarde om met overtuiging in dit gebied hun bedrijf te integreren. Het was de redding voor de streek want zoals in zovele Europese landen daalde het aantal boeren hier drastisch: van 1982 tot 2000 met één vierde. Deze neerwaartse spiraal werd gestopt door de erkenning van Parmigiano-Reggiano als D.O.P, een regionaal product volgens een specifiek lastenboek aangemaakt. De koeien moeten gevoederd worden met minstens 50% hooi en. Uiteraard is weidegang cruciaal. Wie kiest voor bio parmigiano creëert nog een extra toegevoegde waarde. Birdlife heeft zonet een studie uitgebracht duidelijk een positief verband aantoont tussen aanwezigheid van bepaalde broedvogels en de productie van de D.O.P parmezaan. Zowel in aantal als in soorten werd een grote verbetering vastgesteld. De zwaluw is het beste bewijs van het verband tussen landbouw en natuur: dat eten boeren in Vlaanderen ook als geen ander.
Regionale ontwikkeling promoot ook ecotoerisme en herstelt culturele waarden zoals lokale architectuur. Het bezoekerscentrum is een prachtig gerestaureerde 19e eeuwse koeien- of paardenstal en luistert naar de naam basiliek van de vallei. Zijn naam is niet gestolen, een zeshoekige ruimte waar nu100 fietsen gestald zijn, een prachtige tentoonstelling over de regio en een plaats waar we met meer dan 100 workshop bijwonen. Dit alles in één zeer aangename en natuurlijke koele ruimte terwijl buiten de temperatuur boven de 30° stijgt.
Biolandbouw en regionale landschappen, Natura 2OOO, lokale besturen en milieu-organisaties : ook in Vlaanderen kunnen we deze samenwerking nog versterken!
