Sam Gewissies (Engels: Samwise Gamgee) kortweg Sam is een personage uit In de ban van de ring, een boek van de Britse schrijver J.R.R. Tolkien. Hij begeleidt de centrale held Frodo Balings tijdens diens taak om de Ene Ring van het kwaad te vernietigen, om zo Midden-aarde te redden.
Sam Gewissies werd geboren in 1380 Gouwtelling als jongste zoon van Ham (de Gabber) Gewissies, tuinman van de Balingsen van Balingshoek. Nadat geen van de twee oudste zonen van de Gabber hem in zijn beroep wilde opvolgen, was het de jonge Sam die bij zijn bejaarde vader (wonend op Balingslaantje 3) bleef en de tuin van Balingshoek verzorgde. De Gewissies uit Hobbitstee waren bekend om hun behoudende instelling en gebrek aan eerzucht. Dit kwam voort uit eerbied en liefde voor het nederige ambacht van tuinman. De gezette en wat achterdochtige Sam was vaak in de herberg De Groene Draak' te vinden. Zijn vrienden omschreven hem als een aardige kerel, goed met zijn handen, maar een beetje een dromer. Sam was in zijn kindertijd verzot op de verhalen van Bilbo Balings en was vooral zeer geïnteresseerd in elfen. Ook had Bilbo hem leren lezen. Zijn vader zei altijd tegen hem: "Elfen en Draken! Kolen en aardappelen zijn beter voor mij en jou. Zorg dat je niet betrokken raakt bij de zaken van je meerderen, of je zult in moeilijkheden komen die te groot zijn voor je." (In de Ban van de Ring: De Reisgenoten, hoofdstuk 1. Vertaling: Max Schuchart)
Samenvatting van Sams avonturen.
In Gouwjaar 1418 werd Sam in goed vertrouwen, door twee vrienden van zijn meester (Merijn Brandebok en Pepijn Toek) in een samenzwering betrokken. Zij hadden hun vermoedens omtrent Frodos reisplannen, en Sam kreeg opdracht om te zien of hij iets te weten kon komen omtrent de bezoeken van de tovenaar Gandalf. Nadat hij op een morgen door de tovenaar betrapt werd toen hij voor luistervink speelde, kregen de samenzweerders echter niets meer van hem te horen. Het voorval leidde er bovendien toe dat Gandalf hem uitkoos om Frodo op een reis naar Rivendel te vergezellen; enerzijds om de kwestie van de Ring geheim te houden en anderzijds omdat Gandalf in hem een stoutmoedige, nuttige en trouwe metgezel voor Frodo zag.
In het huisje te Krikhol onthullen de samenzweerders uiteindelijk hun complot aan Frodo, en voelt Sam zich zeer ongelukkig als Frodo zich afvraagt wie hij nog kan vertrouwen. Gedurende de verdere reis bewijst Sam echter zijn trouw vele malen, en blijft hij voortdurend aan Frodos zijde. Het is Sam die Frodo direct helpt als hij gewond raakt op de Weertop, als Frodo in Rivendel de taak op zich neemt om de Ene Ring te vernietigen is Sam de eerste die aangeeft dat hij hem zal vergezellen, en hij schiet Frodo te hulp in de mijnen van Moria als een Ork-opperhoofd hem bevecht. Als Frodo op Amon Hen besluit alleen verder te gaan, weigert Sam achter te blijven.
Vanaf het moment dat Frodo en Sam alleen verder reizen beschouwt Sam het als zijn persoonlijke taak om op Frodos welzijn te letten. Hij draagt voortdurend het merendeel van de bagage, kookt maaltijden en houdt vele malen de wacht. Hoewel Sam het er niet mee eens is dat Gollem de twee Hobbits begeleidt als gids, berust hij in de beslissing van Frodo. Dit belet hem echter niet om het schizofrene wezentje voortdurend in de gaten te houden. Als Sam ten overstaan van Faramir van Gondor zich vergist, en hem onbedoeld het doel van Frodos queeste onthult, bepleit hij vol vuur de zaak van zijn meester. Mede door de oprechte woorden van Sam besluit Faramir hen vrij te laten en te helpen op hun reis naar Mordor.
Op de grens van Mordor redt Sam nogmaals de missie. Als Frodo vermoedelijk gedood is door de monsterspin Shelob verjaagt hij het gruwelijke wezen, en neemt de ring met het plan de tocht zelf te volbrengen. Daarmee wordt hij één van de ringdragers. Als Sam vervolgens ontdekt dat Frodo nog in leven is, redt hij hem uit de Ork-toren Cirith Ungol, waarna hij de Ring teruggeeft aan Frodo. Gedurende deze periode heeft Sam de Ring gebruikt om aan de Orks te ontsnappen, waardoor hij iets van Frodos last begint te begrijpen. Als hij op de Doemberg vervolgens de kans krijgt om zich op de verrader Gollem te wreken, blijkt zijn begrip voor deze voormalige ringdrager van doorslaggevend belang. Hij laat Gollem in leven, waardoor de Ring door diens toedoen vernietigd wordt.
Terug in de Gouw had hij een essentieel aandeel in de strijd die daar gevoerd werd. Hierna ontfermde Sam zich over het gehavende landschap van de Gouw, waardoor de gouden zomer van 1420 van uitzonderlijke schoonheid was. Om deze prestatie werd Sam onder Hobbits zeer geëerd. Daarnaast werd hij een befaamd persoon in de Gouw omdat hij zevenmaal het Burgemeesterambt vervulde. Hij trouwde met Roosje Katoen, de vriendin uit zijn jongensjaren, en zij schonk hem dertien kinderen van wie Elanor, bijgenaamd De Schone de oudste was. In 1421 begeleidde hij Frodo naar de Grijze Havens, waarna hij Frodos erfgenaam werd. Hij woonde tot 1482 Gouwtelling op Balingshoek en reed op zijn 102e jaar naar de Havens, als laatste van de Dragers van de Ring.
Sam wordt door vele lezers beschouwd als de echte held van het verhaal, omdat hij de enige is die de ring uit vrije wil opgeeft.
In Peter Jacksons filmtrilogie The Lord of the Rings speelde Sean Astin de rol van Sam.
is een Hobbit en de hoofdpersoon van In de Ban van de Ring, een boek van J.R.R. Tolkien. Hij is de centrale held van het verhaal, die de taak op zich neemt om de Ene Ring van het kwaad te vernietigen en zo Midden-aarde te redden.
Frodo wordt geboren op 22 september 2968 van de Derde Era (1368 Gouwtelling) in Bokland, als zoon van DrogoBalings, de achterkleinzoon van BalboBalings, en Primula Brandebok, het jongste kind van GorbadocBrandebok. Op zijn twaalfde verliesthij zijn ouders bij een bootongeluk, waarna hij opgroeit op deBrandenburcht in Bokland. Enkele jaren later wordt hij geadopteerd door zijn oom Bilbo Balings en gaat bij hem in Balingshoek wonen. Op Frodos drieëndertigste verjaardag vertrekt de befaamde Bilbo uit De Gouw na een spectaculaire verdwijntruc op zijn grootse verjaardagsfeest. Frodo erft Balingshoek en de gouden toverring. Bilbo had deze in een onderaardse tunnel gevonden tijdens zijn avontuur met de Dwergen van Thorin Eikenschild (zoals beschreven in het eerdere boek De Hobbit). De Ring heeft merkwaardige eigenschappen. Bilbo werd er bijvoorbeeld onzichtbaar door en bereikte schijnbaar onveranderd de voor Hobbits hoge leeftijd van 'elftig en één' (111 jaar). Frodo ontpopt zich als een ware erfgenaam van zijn excentrieke oom en maakt vaak lange eenzame wandelingen door de Gouw en heeft contact met Elfen. De Tovenaar Gandalf omschrijft Frodo als een parmantig Hobbit-kereltje met rode wangen, langer dan andere Hobbits, en blonder dan de meesten. Hij heeft een spleetje in zijn kin en heeft een heldere blik (zie: In de Ban van de Ring, hoofdstuk 10).
In 1418 keert Gandalf terug naar de Gouw en onthult Frodo de waarheid omtrent zijn toverring. Deze Ene Ring is de door en door kwaadaardige Meester-Ring, die de duistere heer Sauron in een ver verleden heeft gesmeed, en die vervolgens verloren is gegaan. De Ring heeft zoveel macht dat vrijwel iedereen die ermee in aanraking komt ervan in de ban raakt en tot het kwade verleid wordt. Hobbits, hoe klein en onopvallend ook, blijken echter meer dan andere wezens bestand tegen deze verlokkingen en daarmee is Frodo de aangewezen persoon om Midden-aarde voor de algehele machtsovername door de herrezen Sauron te behoeden. Hij neemt de queeste op zich om de Ene Ring in de Doemberg in Saurons rijk Mordor te gaan gooien; de enige manier om hem te vernietigen.
Hoewel Frodo vrijwel direct weet dat hij de Gouw moet verlaten, plant hij zijn vertrek uit de Gouw zorgvuldig, en trekt er enkele maanden voor uit; enerzijds omdat het beter is om de Gouw ongemerkt te verlaten, en anderzijds omdat hij geniet van de rust en eenvoud van de Gouw, en moeite heeft om zijn geboortegrond te verlaten. Hij verkoopt Balingshoek aan de Buul-Balingsen, en vertrekt (hoewel hij verontrust is over de afwezigheid van Gandalf) met zijn vrienden Meriadoc Brandebok, Peregrijn Toek en tuinjongen Sam Gewissies (die door Gandalf is uitgekozen als zijn metgezel op zijn reis) naar Krikhol in Bokland, waar Frodo een huisje heeft gekocht. Al in de Gouw wordt hij geconfronteerd met de afgezanten van Mordor (de mysterieuze Nazgûl), waardoor hij besluit om direct vanuit Krikhol verder te reizen naar Rivendel. Sam, Merijn en Pepijn gaan met hem mee.
Behalve de steun van zijn Hobbitvrienden krijgt Frodo gedurende zijn queeste hulp en vriendschap van vele uiteenlopende wezens; van Meester Tom Bombadil tot Aragorn. snel de moed om zich te verweren tegen de levensgevaarlijke Nazgûl; zowel op de Weertop als tijdens de vlucht naar de Voorde van Rivendel zijn zijn daden bijzonder dapper. De prijs die hij hiervoor betaalt is echter een vrijwel dodelijke verwonding door het hoofd van de Nazgûl, die hij de rest van zijn leven met zich mee zal dragen.
In Rivendel neemt hij de taak om de Ene Ring te vernietigen definitief op zich. Daar wordt een reisgenootschap samengesteld om hem te begeleiden, bestaande uit leden van alle vrije volkeren van Midden-aarde. In Rivendel krijgt Frodo van Bilbo het kleine elfenzwaard Prik (Sting) en een maliënhemd van mithril dat zijn leven redt in de Dwergenmijnen van Moria. In Lothlórien ontvangt hij een Elfenmantel van de Elfenvrouwe Galadriel en een klein flesje met het licht van Eärendil, om zijn pad te verlichten op donkere plaatsen wanneer alle andere lichten uitdoven. Het Reisgenootschap valt echter uiteen door vele gevaren. Gandalf wordt door de demonische Balrog de afgrond in getrokken en Boromir, de zoon van de stadhouder van Gondor, wil de Ene Ring gebruiken als een wapen voor Gondor en komt om terwijl hij een aantal reisgenoten verdedigt tegen Orks.
In de heuvels van Emyn Muil schenkt Frodo zijn vertrouwen aan Gollem, het kleine Hobbitachtige wezentje dat ooit de Ring heeft gedragen. Deze leidt hem en Sam naar Mordor. Frodo voelt zich verwant met Gollem, omdat deze de fatale macht van de Ring begrijpt. Toch verraadt Gollem hem uiteindelijk en leidt hem de tunnels van de oeroude spin Shelob binnen, waar hij in een spinnenweb belandt. Dankzij Sam overleeft Frodo dit, waarna deze hem verder leidt naar de Doemberg. Frodos krachten zijn inmiddels uitgeput door de duistere invloed van de Ring en de barre omstandigheden van de reis. Op de Doemberg kan Frodo de macht van de Ring niet langer weerstaan en eist hem voor zichzelf op. Slechts door ingrijpen van Gollem wordt de Ring uiteindelijk vernietigd; Gollem valt Frodo woest aan en bijt de ringvinger van diens hand. In zijn vreugdedans om de Ring valt hij vervolgens in de Doemspleten, waardoor de Ring vernietigd wordt. Frodo en Sam worden tenslotte gered door de adelaars van Manwë.
Nadat hij zijn queeste volbracht heeft keert Frodo terug naar de Gouw. Hij speelt slechts een beperkte rol in de strijd in de Gouw en de daaropvolgende wederopbouw. Wel fungeert hij korte tijd als plaatsvervangende Burgemeester. De fysieke, emotionele en psychische verwondingen die hij opgelopen heeft tijdens zijn queeste blijven hem echter achtervolgen. Op 22 September 1421 Gouwtelling verlaat Frodo voorgoed zijn geliefde Gouw, waarna hij de zee oversteekt om genezing en geestesrust te vinden. Omdat hij, zoals hij tegen Sam zegt, geprobeerd heeft om de Gouw te sparen. En hij is gespaard, maar niet voor mij. Het gaat vaak zo... als er dingen in gevaar zijn; iemand moet ze opgeven, verliezen, opdat anderen ze kunnen behouden. Tezamen met Gandalf, Elrond en Galadriel, de dragers van de drie Elfenringen, vertrekt hij op 29 september vanuit de Grijze Havens, naar het verre groene land onder een snelle zonsopgang'.
In Peter Jacksons verfilming van The Lord of the Rings wordt de rol van Frodo gespeeld door Elijah Wood.
De Gouw (Engels: The Shire) (Westron: Sûza) is een streek uit de boeken van J.R.R. Tolkien. Het is het thuisland van de Hobbits en is gelegen in het noorden van Midden-aarde in Eriador.
Stichting
De Gouw is in 1601 van de Derde Era gesticht door de gebroeders Marco en Blanco met een grote aanhang Breeg verlieten om nieuw land op te zoeken. Ze kregen van de koning van Arthedain, Argeleb III toestemming om de Baranduin (Brandewijn) over te steken. Daar stichtten ze een nieuw land, de Gouw. In de volgende jaren kwamen er veel meer Hobbits in de Gouw wonen, in ruil daarvoor hoefden ze van Argaleb III, die als koning van Arthedain ook de Gouw bezat, enkel de wegen en bruggen in de Gouw te onderhouden, de boodschappers van de koning helpen en zijn heerschappij erkennen.
Geografie
De oorspronkelijke Gouw is het gebied tussen de Brandewijn in het oosten en de Torenheuvels in het oosten. Dat gebied is onder te verdelen in het noorder-, zuider-, ooster-, en westerkwartier. Later kwamen daarbij de westmark en de oostmark, oftewel Bokland, het gebied tussen de Brandewijn en het Oude Woud dat werd 'gekoloniseerd' door de familie Brandebok. In de Gouw waren veel kleine dorpjes, maar geen steden. Ook was er weinig in de richting van een hoofdstad, behalve dan Grotedelft waar de burgemeester zetelde.
Klimaat
Het klimaat van de Gouw is een gematigd zeeklimaat, te vergelijken met Zuid-Engeland. Echt strenge winters en hete zomers komen weinig voor, en ook sneeuw valt er zelden. In het noorden is het gemiddeld iets kouder (op de hoge heiden in het Noorderkwartier valt vaker sneeuw) en in het zuiden iets warmer (het pijpkruid groeit daar).
Gezag
Een echte regering kende de Gouw niet, de meeste macht lag bij de hoofden van de families. Weliswaar viel de Gouw in het begin onder Arthedain, maar de koning bemoeide zich weinig met de Gouw en zorgde in feite enkel dat er indien nodig een leger was om dreigingen af te slaan. Toen Arthedain uiteindelijk ten onder ging en Eriador verwilderde, werd de rol van de koning overgedragen aan het Dinghoofd, die meestal het hoofd van de familie Toek was. Maar de enige taak die het Dinghoofd had was het bij noodgevallen bij elkaar roepen en leiden van een groep hobbits om het noodgeval te bestrijden, maar omdat noodgevallen in de Gouw zeldzaam waren geworden was dit eigenlijk vooral een erebaantje geworden. De functie die nog het dichtst bij staatshoofd kwam was de functie van de burgemeester van Grotedelft. Die had allerlei ceremoniële functies en was daarnaast Directeur van de posterijen en leider van de 12 zogenaamde Drosten, die min of meer de functie van wijkagenten hadden, licht bewapende grenswachten en ordehandhavers die voornamelijk de taak hadden ervoor te zorgen dat de sporadisch voorbijreizende Dwergen en andere wezens zich binnen de grenzen van de Gouw netjes gedroegen. Sam Gewissies bekleedde dit ambt zeven termijnen van zeven jaar.
Strenge Winter
De winter van 1311-12 Gouwtelling was een van de recentste dramatische gebeurtenissen, waarbij de Hobbits honger en kou leden en het bovendien moesten opnemen tegen witte wolven die de bevroren Brandewijn overstaken. Gandalf bood de Hobbits hulp. Saruman ontdekte eveneens de Gouw en begon naar Gandalfs voorbeeld te roken. Hiervoor kocht of verduisterde hij pijpkruid dat naar Isengard werd gebracht.
Slag bij Bijwater
Niet lang na het vertrek van Frodo neemt Saruman de Gouw min of meer over, en tiraniseert de Hobbits met een soort half-orks. Als Frodo met Sam, Merijn en Pepijn terugkeert zien ze alle ellende die Saruman heeft aangericht. Ze trommelen de Hobbits op en ontketenen een opstand. Het hoogtepunt is de slag bij Bijwater, een schermutseling tussen de hobbits en half-orks die door de hobbits wordt gewonnen. Hierna gaan ze naar Balingshoek waar Saruman intrek heeft genomen met Gríma. Frodo begint een gesprek met Saruman, die in het gesprek Gríma (die erbij staat) nogal vernedert. Gríma doodt Saruman met een messteek en wordt als hij probeert te vluchten geraakt door een aantal hobbitpijlen. Hierna keert de rust weer in de Gouw.
De wederopbouw
geplunderd, verwoest en verpest. Veel bomen zijn omgehakt en er zijn stenen gebouwen gebouwd in plaats van de typische Hobbitholen. Wanneer de vrede is weergekeerd, wordt de Gouw met man en macht in zijn oorspronkelijke staat hersteld. Dankzij het geschenk van Galadriel aan Sam groeit en bloeit alles als nooit tevoren en 1420 Gouwtelling is het meest vruchtbare en voorspoedige jaar Door de tirannie van de vreemdelingen is de Gouw dat de Gouw ooit gekend heeft. Ook worden er in dit jaar uitzonderlijk veel kinderen geboren.
De Gouw ligt in het gebied van Arnor, hoewel de Hobbits altijd zichzelf bestuurd hebben en meestal met rust gelaten werden door de 'grote mensen'. Wanneer het koninkrijk hersteld is onder koning Aragorn stelt deze de regel in dat de Gouw niet betreden mag worden door grote mensen zonder toestemming van de Hobbits. Effectief is de Gouw dus ook in de Vierde Era een zelfstandig land.
Klik op de kaart om een grote afbeelding te openen.
Frodo Balings
