MARIANNE POSMAN brengt de gemeenteverkiezingen en de politieke partijen in Groot-Maldegem vanaf 1830 tot heden.

De fusie Maldegem, Adegem, Middelburg. Deel VII.

Bron: Archivaris Erik Blomme, Historicus Etienne Dhont.

Eens scrollen over de tekst. 

Enkele delen van de tekst zijn verdwenen, maar als u er over scrolt kan u alles lezen.

Ik breng dit wel eens in orde als 't regent... 

Al in 1974 besliste de toenmalige regering dat de Belgische gemeenten moesten fusioneren. Nog in datzelfde jaar werden aan de betrokken gemeenten de eerste fusievoorstellen gedaan, waarop de lokale besturen een advies moesten formuleren. Men wilde de fusies op korte termijn realiseren, zodat de gemeenteraadsverkiezingen van 1976 op het voorziene tijdstip konden doorgaan op het grondgebied van de nieuwe gemeenten.

De provincie Oost-Vlaanderen kende voor de fusie 241 gemeenten, met een gemiddelde oppervlakte van 12 km² en een gemiddeld bevolkingsaantal van 5.477 inwoners.

Na de fusie zou de provincie nog 65 gemeenten tellen, met een gemiddelde oppervlakte van 46 km² en een gemiddeld bevolkingsaantal van 20.308 inwoners. Toen duidelijk werd dat er ook in Maldegem een gemeentelijke fusie zat aan te komen, werden er vrij snel verkennende gesprekken gevoerd tussen de betrokken gemeenten. Men wilde immers zelf een voorstel doen aan de Minister van Binnenlandse Zaken.

De gesprekken met de buurgemeente Middelburg verliepen vlot en de situatie was dan ook snel uitgeklaard. Middelburg had als hele kleine gemeente bijzonder weinig overlevingskansen. Een fusie was dan ook de meest aangewezen oplossing.

Vrij snel koos de gemeente er dan ook voor om met Maldegem te fusioneren.

Daarnaast voerde men ook gesprekken met die andere buurgemeente van Maldegem, namelijk Adegem.

Daar was de situatie echter helemaal anders, er was namelijk veel weerstand tegen de fusie.

Getuige daarvan dit uittreksel van de eerste Adegemse gemeenteraad in 1974: “Eerste officiële woord over de fusies van gemeenten besproken. De raadsleden waren allen van mening dat Adegem het best zelfstandig kon blijven. Men kon immers spreken van een fraaie gemeente met een behoorlijk wegennet, met volledige openbare verlichting…enz. Verder lezen we: “Mededelen van gegevens die verstrekt werden ter gelegenheid van een vergadering bij de Heer gouverneur, ingericht voor de burgemeesters van de gemeenten van het arrondissement Eeklo, betreffende de fusies van gemeenten in dit arrondissement. Daaruit blijkt dat de gemeenten Adegem en Middelburg zouden samengevoegd worden met de gemeente Maldegem. Uit de daaruit spruitende discussie blijkt dat men algemeen van mening is dat de gemeente Adegem, gelet op haar uitgestrektheid en haar bevolkingsaantal, geen enkele behoefte heeft aan samenvoeging. Er wordt een afwachtende houding aangenomen”.

Het was trouwens niet evident dat Adegem met Maldegem zou fusioneren. Ook Eeklo was kandidaat om Adegem op te nemen in een gefusioneerde eenheid. De beide burgemeesters van de twee gemeenten Adegem en Maldegem hadden evenwel reeds de voorkeur gegeven aan een fusie tussen hun gemeenten. Hun intenties hadden ze dan ook vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst die ze beiden ondertekenden. Toen dit aan de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken werd voorgelegd, ging deze akkoord. Temeer omdat de fusie tussen deze twee gemeenten eigenlijk logischer was dan een fusie van Adegem met Eeklo.

Maldegem fusioneerde uiteindelijk met Adegem en Middelburg in 1976. Voor de fusie telde Maldegem 14.683 inwoners op een oppervlakte van 61,14 km2. Middelburg telde 598 inwoners en was 5,86 km2 groot. Adegem telde in 1976, 5.631 inwoners en was 27,65 km2 groot.

Na de fusie ontstond er dus een nieuwe gemeente met 20.869 inwoners op een totale oppervlakte van 94,65 km2. 42 jaar later is de bevolking aangegroeid met 2812 mensen en elke deelgemeente, elke grote wijk wil een vertegenwoordiger die voor de inwoners verbeteringen realiseert.

Alle info komt van historicus Etienne Dhont, die met de hulp van archivaris Erik Blomme en heel veel anderen een prachtige Erfgoeddag organiseerde op 22 april 2018.  Zie ook de bronnen begin van deze reeks. Een historicus is iemand die onderzoek verricht en soms aan de hand hiervan een artikel of boek schrijft, ze maken grondige analyses van historische gebeurtenissen aan de hand van archieven waarbij geprobeerd wordt de grote lijnen van de geschiedenis te ontrafelen. Die geschiedenis heeft ook een kleur.

We konden alle polemieken i.v.m. de fusie lezen in de regionale kranten jaren 70, toen werd er nog open en bloot gescholden en gepubliceerd, nu is iedereen voorzichtiger geworden. Elk woordje wordt gewogen want anders krijg je rechtzettingen alom, zelfs voor een typefout, een verkeerd woordje, of een foto van een centimeter groot.

De partijen zijn nu voorzichtiger want er worden misschien coalities gevormd. Iedereen loopt op de toppen van zijn tenen.

Elk burger stemt en hoopt op een mix van bekwame vertegenwoordigers van hun deelgemeente of overtuiging aan de top met oog voor iedereen en alle lagen van de bevolking. De programma’s van de partijen overlappen elkaar op enkele puntjes na.

Eens surfen Bevolkingscijfer in Groot-Maldegem op 31 december 2017. Eind december 2017 had Maldegem 23 681 inwoners intussen wel wat aangegroeid, dus per 1000 mensen is er ongeveer één persoon die hen vertegenwoordigt. Ik denk dat het moeilijk is voor één persoon om die 1000 mensen tevreden, gelukkig en verzorgd te houden. Een oppervlakte van  95 vierkante kilometer beheren is geen kinderspel.

Alle politici starten een loopbaan met de beste bedoelingen. Elke partij heeft idealistische kandidaten en het is de bevolking die min of meer een keuze maakt.

In Wallonië wordt sinds 2006 de burgemeester zo goed als rechtstreeks verkozen. De verkozene met de meeste voorkeurstemmen op de lijst, met de meeste stemmen binnen de gevormde meerderheidscoalitie, wordt automatisch voorgedragen als burgemeester. In Vlaanderen kan men de burgemeester niet rechtstreeks verkiezen. Hij wordt voorgedragen door het partijbestuur.   

Het is nu wel zo dat het moeilijk is voor het gemeentebeleid om iedereen tevreden te houden. De oudere generatie geboren voor, tijdens en na de oorlog kende gouden tijden, arbeider en bediende werden beschermd en verdienden goed, anderen evolueerden, haalden betere jobs, meestal gingen beide partners werken, kinderen kregen kansen tot in ’t oneindige en er kon toch nog gespaard worden. De auto’s deden hun intrede, de grote handelsketens, eet- en drankgelegenheden op de ring boden een waaier van goedkope, betaalbare handelswaren en ontspanning. Ze brachten ook werkgelegenheid. Intussen kan je ook shoppen online. Ondernemers en zaakvoerders groeiden en bloeiden en bezorgden werkgelegenheid ter plaatse. De wereld lag open voor iedereen, jong en oud gingen en gaan op reis, de wereld rond.

Andere tijden zijn aangebroken, God, kerk en geloof geraakten op de achtergrond. De kerken lopen al jaren leeg, de wereld rondom ons ligt open en iedereen geniet van wat de maatschappij te bieden heeft. Carpooling, autodelen, openbaar vervoer, kangoeroewoningen, co-housing worden reeds lang aangemoedigd, maar ja … dat is eigenlijk voor heiligen en die zijn zeldzaam geworden maar misschien komen ze terug. Generaties en karakters botsen soms en te dicht op elkaar wonen is ook niet ideaal.

Een regenboog van kleuren wordt ons aangereikt, de partijen overkoepelen alles een beetje …..

Mensen die hard werken liggen niet wakker van politiek, ze hebben het zwaar op hun werk om zich te handhaven, trotseren soms urenlang files als ze hier geen job hebben, als ze vrij zijn, genieten ze van hun gezin, ze trekken er eens op uit en ze hebben gelijk. ’t Leven is zo al kort genoeg.

Een aanzienlijk deel van de bevolking werkt niet, zij hebben een beperking, ze geraken aan geen werk, ze zijn te ziek of te oud en dan zijn er de jongeren die jarenlang studeren. Voor hen wordt ook gezorgd, via allerlei kanalen. Ze hebben uiteraard niet altijd genoeg, de levenstandaard is heel hoog maar daar is dan weer een kanaal voor of ze klussen wat bij. Die groep hoor je eigenlijk niet echt klagen. Ook de ouders hebben voor hen gezorgd en blijven bekommerd. Heel veel oude mensen wonen nog alleen, ze krijgen hulp en de kinderen en kleinkinderen, buren en vrienden houden sociale controle.

Van kindsbeen af betaalt elk mens een bijdrage aan de mutualiteit, sommigen nemen een all-in verzekering en de ziekteverzekering zorgt goed voor hen als er gezondheidsproblemen binnen sluipen.

Sinds begin vorige eeuw hadden we ook in Maldegem enkele ‘vreemdelingen’, Hongaren, Russen, Duitsers, Italianen, Spanjaarden, Nederlanders, Fransen, enz.  soms gemengde huwelijken met heel knappe nakomelingen.  Kinderen werden geadopteerd in verre landen en vonden hier ook hun weg. Intussen zijn er enkele nationaliteiten bij, ze passen zich aan, ze werken, ze dragen bij …. Iedereen, elke nationaliteit moet met respect behandeld worden.

Dan zijn er nog honderden vrijwilligers in jeugdbewegingen, verenigingen, parochies, ziekenhuizen, rustoorden, centrumactiviteiten, mutualiteiten, die hier en daar helpen …… Zij werken allen mee om het leven draaglijk en zinvoller te maken.

Eigenlijk wordt hier voor iedereen goed gezorgd. Ook de jeugd komt goed aan bod. Er is een groot aanbod onderwijs in het centrum, in de wijken en deelgemeenten. Gemeenschappelijke infrastructuren sport, cultuur en ontspanning zijn adembenemend in Maldegem. Goede subsidiering is hier wel noodzakelijk opdat ieder kind en/of jongvolwassene moet kunnen deelnemen. Alle kids van elk gezin van elke deelgemeente betrekken.  

De jeugd, die van drie tot achttien jaar, vijftien jaar lang, meer dan acht maanden per jaar en bijna acht uren per dag opgesloten zit in soms oudere gebouwen, moet meer in de gemeenschappelijke infrastructuren betrokken worden. De scholen moeten openstaan voor wat zich afspeelt in een dorp. De ouders moeten goed voorgelicht worden in diverse talen, het is niet omdat je Nederlands kan spreken dat je alle geschreven info kan lezen die de kinderen meekrijgen in de boekentas en overwerkte ouders lezen niet alles. De mensen met argwaan meer betrekken in de activiteiten buiten de school. Musiceren, tekenen, schilderen, toneelspelen, dansen, leren gedichten maken en uitbeelden, boetseren, sporten enz.… is gezond. Alles is er, maar heel veel gezinnen kunnen de extra-uitgaven voor de kinderen niet betalen, de schoolrekeningen wegen al ernstig door. Er is ook nog die schroom, niet iedereen wil bekennen dat ze het niet halen.  Inspringen voor wie het niet kan betalen, of beter gewoon alles gratis aanbieden en op andere buitensporige en geldverslindende projecten  besparen. Ideetjes genoeg.

Via het gemeentebeleid en heel veel andere diensten, verenigingen, raden,  worden ontzettend veel boeiende activiteiten georganiseerd een grootstad waardig en ook de jeugd kan er meer bij betrokken worden. De Week van de Amateurkunsten, Open Monumentendag, Erfgoeddag, orgelconcerten, toneelopvoeringen en zoveel andere activiteiten bieden een waaier van mogelijkheden om deel te nemen aan vrijetijdbestedingen ter plaatse zeker ook voor de jeugd, heerlijk groen. Veel kids worden na school opgevangen ergens in de kinderopvang of bij de grootouders. Deze vrije tijd proberen combineren, de uren aanpassen  met de opleidingen die de kinderen ter plaatse kunnen volgen. De leerkrachten zedenleer, godsdienst, esthetica, tekenen, geschiedenis of maatschappijleer, aardrijkskunde, talen, sport motiveren om vakoverschrijdend te denken en mee te werken aan sport en cultuur in eigen gemeente. Misschien een shuttle inlassen op vrije namiddagen of na school voor Donk, Kleit, Adegem, Maldegem en Middelburg?  Dan hebben we vanzelf een fusie.

Maldegem telt 23 683 inwoners, in 2012 waren er 16 304 kiezers – een verschil van 7 379? - Ik denk, ik weet het niet precies, dat er in Groot-Maldegem ongeveer 2500 à 3000 kinderen en jonge mensen van 0 tot 18 jaar zijn, ze hebben niet allemaal dezelfde kansen. De taal is soms een probleem. Nederlands is een van de moeilijkste talen in West-Europa.  Er zijn genoeg vrijwilligers die eens willen inspringen om de ouders die nog geen Nederlands kunnen lezen of schrijven, voor te lichten. De kinderen begeleiden tot de buitenschoolse ontspannings- en opleidingsmogelijkheden en er een beetje controleren tot ze afgehaald worden. Niet elke dienst moet betaald worden.  Ik schrijf dat omdat ik zeker weet dat heel veel kinderen en jongeren niet dezelfde kansen krijgen.

Gelukkige kinderen in Groot-Maldegem proberen samenbrengen en uitvissen    in welke wereld zij willen wonen, leven en werken binnen enkele jaren?  Investeren in hun toekomst? De kinderen willen minder of bijna geen wapens, minder schooldruk, geen racisme en vrijetijdsbestedingen voor iedereen.

Ik breng geen geschiedenis dat doen de kundigen wel. Ik rapporteer gewoon wat ik zie en hoor. Alles wat gezegd en geschreven wordt is gekleurd.

Fotograaf Els Stevens: Regenboog in kleur over Maldegem, ieder burger kiest een kleurtje.  Foto zwart-wit, iedereen tekent het beste kleurtje op de foto. Alle correcties zijn welkom:  livinaleonie@live.be.