MARIANNE POSMAN brengt de gemeenteverkiezingen en de politieke
partijen in Groot-Maldegem vanaf 1830 tot heden.
Terugblik
op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830.
Bron: Archivaris Erik Blomme, Historicus Etienne Dhont.
Zie bibliografie.
Deel III a
Kieswetgeving gemeenteraadsverkiezingen.
1.
Periode
cijnskiezers (1830-1893), negentiende eeuw.
Stemrecht was er enkel voor mannelijke kiezers van
minstens 25 jaar oud, die een minimum jaarlijkse belasting of cijns betalen!
-
tot 1848: een gedifferentieerde belasting volgens
de woonplaats, van 20 tot 80 gulden (ca.
540 tot 2160)
-
van 1848 tot 1893: uniforme cijns van 20 gulden (ca. 540)
Dit
kiescijnsstelsel zorgde ervoor dat in deze periode slechts 2 à 3 % van de
bevolking mocht kiezen. Toen waren dit 123
kiesgerechtigde mannen op 6147 inwoners in Maldegem.
Eén gulden zou vandaag ongeveer
27 euro bedragen.
Eén frank was in het begin en in het midden van de 19de eeuw
tussen de 18,50 à 25 euro waard.
In 1880 verdiende een volwassen mannelijke landarbeider een dagloon van
gemiddeld 1,95 frank of 0,05 euro. Het loon van een mijnwerker en van een
arbeider in de staalindustrie bedroeg 3,30 respectievelijk 3,60 frank of ca.
0,10 euro per dag.
Wie
zich wil verdiepen in de Maldegemse politiek vanaf 1830 kan alle info vinden in 100 jaar Adegem, Maldegem,
Middelburg, uitgave Heemkundige Kring Het Ambacht Maldegem 1986 p 8 e.v.
Elk burgemeester vanaf 1830, Notaris Pieter Wallijn, Johannes Domers, Bernard
Van Moffaert, herenboer Charles De Smet, Jean-Marie De Smet, Désiré De Meyer,
Dokter Lieven De Buck, dokter-brouwer Désiré Van Mullem en Hippoliet Cuelenaere
besteedde wel degelijk aandacht en belastingen aan renovatie, modernisering van
de nutsvoorzieningen wat ten goede kwam aan alle inwoners van Maldegem. Een
derde van de Maldegemse bevolking leefde toen in grote armoede.
We moeten er geen tekening bij maken, de periode
van cijns of belasting bevoordeligde een klein deel van de Maldegemse
bevolking, namelijk de welstellenden, van welke klasse dan ook. Het moet een
glorieuze periode geweest zijn voor hen die het al goed hadden bij hun geboorte,
sommigen moesten nooit werken, verrijkten zich op allerlei manieren en werden
gediend door een leger bedienden tegen kost en inwoon. Het kon niet anders dan
dat er tegen zou geprotesteerd worden door de minder bedeelden.
Het waren bovendien
bewogen tijden, economische crisis, noodsituatie in de vlasnijverheid en
textielbewerking, de hongerjaren 1846 1847, choleraepidemie in Strobrugge in
1866 en in Maldegem de strijd van Mevrouw Courtmans voor degelijk gemeentelijk
onderwijs. Eens surfen naar Mevrouw Courtmans (1811 1890) en je krijgt een
beeld hoe het er in Maldegem aan toeging op gebied van onderwijs. In de
publicaties van Rik Van de Rostyne werden de talrijke kantscholen voor
meisjes aangeklaagd als een verdekte vorm van kinderarbeid.
De oudere generatie van Maldegem herinnert zich nog enkele van hun voorouders
die in die periode geboren werden en geleefd hebben. Mijn grootvader Jozef
Posman werd geboren in 1840, ik heb bijna al 13 van zijn 16 zijn kinderen
gekend en die waren gezond en gelukkig. Op enkele uitzonderingen na, had de
huidige derde leeftijd toch de indruk dat de meeste mensen tevreden leefden met
wat ze hadden of konden verwezenlijken. De elementaire behoeften waren niet zo
groot. Brieven, fotos, documentjes uit het verleden, beschreven ook in de
jaarboeken AMBACHT, toonden dat de mensen werkten en hun zondag en feestdag
vrolijk doorbrachten meestal in hun eigen wijk of centrum. Het was niet
allemaal kommer en kwel.
In België en elders in Europa staan we nu bijna 200 jaar verder, 188 jaar
om precies te zijn en de situatie is voor het grootste deel van de bevolking
verbeterd, alhoewel
In andere werelddelen heersen nog bedroevende situaties zoals
hier 100 jaar en meer geleden die de wereldpers halen, de huiskamer binnen
sijpelen en vele onderdrukten vluchten
en belanden in onze welvaartstaat, hier en elders wat tot veel onrust en
ontevredenheid leidt. In onze huidige maatschappij is het voor ieder voor zich,
veel mensen zijn heel ontevreden ondanks de zekere vorm van welstand in alle
lagen van de bevolking. Liefde, vriendschap, begrip zijn een deel van onze
sociaal georiënteerde maatschappij maar negatieve gevoelens, jaloezie, afkeer,
vijandigheid, haat, geweld en pesterijen
sluimeren in gezinnen, in families, bij de buren, op scholen, op werkterreinen
bij alle lagen van de bevolking, dus die onvrede tegenover de duizenden
vluchtelingen of vreemdelingen die heel het land ook Maldegem overrompelen is
begrijpelijk. Het is aan de politiek, aan het beleid en aan ons, burgers om dit
alles menslievend en rechtvaardig op te lossen.
Zie
ook het rijke filmarchief van NOËL RYHEUL.
Voor
Erfgoeddag 2018 heeft Camera Obscura meegewerkt met een permanente voorstelling
van 41 archieffilmpjes over de verkiezingen te Maldegem in het jaar 1970 en het
jaar 1976.
De
filmpjes kunnen nog worden bekeken op www.camob.be in de mappen [VERKIEZINGEN
01] en[VERKIEZINGEN 02].
Dank
zij een grondige studie van deze publicaties kon historicus ETIENNE DHONT een prachtige
serie over de politieke geschiedenis in Maldegem verwoorden die gebracht wordt
in Vrij Maldegem door M. Posman. (wordt vervolgd).
Dank
zij een grondige studie van diverse publicaties kon historicus ETIENNE DHONT
een prachtige serie over de politieke geschiedenis in Maldegem brengen tijdens
ERFGOEDDAG die becommentarieerd wordt in Vrij Maldegem door M. Posman. Foto internet. (wordt
vervolgd).
|