|
Hier vind je een antwoord op de drie leervragen die ik mij
stel. De antwoorden zijn opgesteld vanuit de informatie die ik uit het
bronnenonderzoek haalde.
Wat zijn de voor- en nadelen van het M-decreet voor de school?
Deze vraag bestaat uit twee deelvragen. Ik zal ze dan ook
afzonderlijk beantwoorden om het zo duidelijk en helder mogelijk te maken.
1) Wat zijn de voordelen van het M-decreet voor de school?
Het boek Inclusief onderwijs in de praktijk leerde mij
dat kinderen met een beperking een enorme wil hebben om er bij te horen, bij te
dragen, te leren en te evolueren. Op die manier dragen ze zeker bij aan het
groepsgebeuren. Een juf uit de eerste kleuterklas geeft dit illustrerend
voorbeeld: Als Yasmine dingen zag van andere kindjes, bv. tong uitsteken dan
deed ze dat ook. Als ze zag dat kindjes aan het schilderen of aan het stempelen
waren dan wilde ze dat ook (na)doen. Yasmine leert veel van andere kinderen,
maar op haar eigen tempo dan.
In deze bron geven ook de leraren aan dat ze veel leren
door de aanwezigheid van een persoon met een beperking in hun klas. Op
onderwijskundig vlak zijn leraren dan genoodzaakt om meer te differentiëren. Ze
leren zich soepeler op te stellen ten aanzien van het leerprogramma. Ze leren
loslaten en hun verwachtingen bij te stellen. Ze denken meer in termen van
mogelijkheden. Ze erkennen de kleine stapjes en hebben meer waardering voor het
belang van niet-schoolse doelen. Leraren leren dat ze eens iets fout mogen
inschatten of van koers veranderen. Dit brengt ook een grote reflectie op het eigen
werk met zich mee.
Ook de zorgjuf waarbij ik een interview afnam haalde het
voordeel voor de leerkrachten aan. Het is een enorme leerschool, waardoor
leraren terug meer moeten differentiëren,
Maar ook klasgenoten en andere
leerlingen leren veel bij, ze leren omgaan met diversiteit, ze leren iedereen
te aanvaarden,
In het boek Inclusie en onderwijs; de uitdagingen
aangaan las ik het verhaal van de Kasteel Beiaardschool. In deze school is
inclusief onderwijs geen vreemd begrip meer. Al sinds hun oprichting is
iedereen welkom in hun school en proberen ze de leerlingen extra aandacht te
schenken indien nodig. Zij kunnen dan ook hun positieve ervaringen met dit
soort onderwijs toelichten: In het verleden hadden we reeds een goede samenwerking
met het MPI Heemschool. Twee rolstoelkinderen liepen elke namiddag school bij
ons. Het was voor iedereen, vooral voor de medeleerlingen zeker een positieve
ervaring. Wij willen verder werken aan dergelijke projecten. Door dit geïntegreerde onderwijs leren zelfs jonge
kinderen dat niet iedereen hetzelfde is en nemen ze Younes (persoon met een
beperking) onder hun hoede. Zij begrijpen meestal de situatie. Zij denken: hij
is anders in zijn hoofd, maar hij is toch een gelijke.
2) Wat zijn de nadelen van het M-decreet voor de school?
Naast de voordelen die hierboven reeds gegeven werden,
zijn er natuurlijk ook nadelen verbonden aan het M-decreet.
Ondanks dat de Kasteel Beiaardschool al ver gevorderd is
in het inclusieve onderwijs ervaren/ervaarde zij beperkende factoren tijdens
deze realisatie:
- Onvoldoende personeel om te kunnen individualiseren en
voldoende kansen te kunnen bieden aan leerlingen met een handicap of een
leerprobleem.
- Te grote klasgroepen.
- Gebrek aan financiële en materiële middelen.
- Het leerstofjaarklassensysteem dat werken in
niveaugroepen in de weg staat.
- Gebrekkige organisatie van de G.O.N.-begeleiding
(verplaatsingen, beperkte samenwerking met sommige scholen, korte duur van het
project, ontbreken van opleiding voor G.O.N.-begeleiders).
(Uit: Inclusie en onderwijs; de uitdagingen aangaan)
Ook mevrouw Crevits (Vlaams minister van onderwijs) ziet
in dat de middelen voor de kinderen achterblijven bij de scholen in het
buitengewoon onderwijs en dus niet mee verschuiven naar het gewone onderwijs.
Ze kondigt dan ook aan dat ze het M-decreet wilt bijsturen.
(Het Nieuwsblad, 2015).
Wat zijn de voor- en nadelen van het M-decreet voor de kinderen met
een beperking?
Ook deze vraag bestaat uit twee deelvragen. Ik zal ze dan
ook afzonderlijk beantwoorden om het zo duidelijk en helder mogelijk te maken.
1) Wat zijn de voordelen van het M-decreet voor de
kinderen met een beperking?
Het boek Inclusief onderwijs in de praktijk leerde mij
dat een reguliere schoolomgeving een plaats is waar kinderen met een beperking
van jongs af aan leren omgaan met hulp krijgen. Hulp kunnen vragen maar
evengoed hulp kunnen afwijzen is voor kinderen met een beperking, alsook voor
hun klasgenoten, een belangrijke vaardigheid voor de toekomst.
Ook Peter Adriaenssens, een bekend kinder- en
jeugdpsychiater, beaamt dit. Hij vertelt in De Standaard dat het M-decreet
zowel voor de jongeren met psychische problemen als de andere jongeren een
leerproces biedt dat hen als volwassene ten goede zal komen.
In het boek Inclusie en onderwijs; De uitdagingen
aangaan las ik het verhaal van Charlotte, Joeri en Younes. Drie kinderen met
een beperking die toch les volgen in het gewone onderwijs. Voor hun ouders was
dit een zeer bewuste keuze, waar ze goed over nagedacht hadden:
- Inclusie moet heel vroeg beginnen, niet op 21 jaar.
- Inclusie bevordert sociale integratie, zelfstandigheid
en weerbaarheid.
- De omgang met normaal begaafde kinderen betekent voor
onze kinderen een grotere stimulans om zaken aan te leren.
- Inclusie laat een normaal gezinsleven toe voor alle
gezinsleden. Er zijn geen lange busreizen naar een ver afgelegen school, je
vervreemdt niet van je kind,
- Wij willen onze kinderen wel beschermen, maar niet
afschermen.
Ook Schuman, H. heeft het in zijn boek Inclusief
onderwijs; dilemmas en uitdagingen over de lange busreizen. Scholen voor het
bijzonder onderwijs zijn vaak veel verder weg waardoor veel leerlingen op
internaat moeten. Wanneer je kiest voor een (gewone) school dicht bij huis,
hoeft dit niet.
In het boek Naar de gewone kleuterschool, als kiezen
minder vanzelfsprekend wordt kwam ik een opsomming tegen van mogelijke
argumenten voor het gewone onderwijs versus mogelijke argumenten voor het
buitengewoon onderwijs. Deze lijstjes kunnen de ouders van kinderen met een
beperking gebruiken wanneer ze zon moeilijke keuze moeten maken. Want zij
beslissen nog altijd waar hun kind naartoe gaat. Uit deze lijstjes kon ik
volgende voordelen voor het M-decreet (en dus een inschrijving in het gewone
onderwijs) halen:
- Het leeraanbod in de gewone school biedt veel boeiende
uitdagingen en prikkels. De rijke klasomgeving en leermaterialen kunnen
stimulerend werken.
- Het kind heeft in een gewone school veel kansen om
andere kinderen na te bootsen. Het kan van hen leren door te imiteren wat zij
(voor)doen.
- In de gewone school geeft men het kind nog alle kansen.
Net zoals zijn leeftijdsgenootjes krijgt het toegang tot alle activiteiten.
- Het kind vertoeft zoveel mogelijk in gewone omgevingen
dicht bij zijn huis en thuis. Zo krijgt het kansen tot sociale integratie in de
buurt.
2) Wat zijn de nadelen van het M-decreet voor de kinderen
met een beperking?
Heel wat
ouders zijn reeds overtuigt van het M-decreet, toch zijn er ook heel wat
nadelen aan verbonden.
Schuman,
H. heeft het in zijn boek Inclusief onderwijs; dilemmas en uitdagingen onder
meer over het mogelijke pestgedrag. Hij denkt dat personen met een beperking in
het gewone onderwijs sneller gepest zullen worden, omdat ze er anders uitzien
of het abnormale jongen of meisje zijn.
Daarnaast
zegt hij ook dat niet alle scholen het M-decreet kunnen toepassen omdat ze niet
alle nodige ondersteuning en begeleiding kunnen geven die de leerling nodig
heeft.
Ook in
Inclusie en onderwijs; de uitdagingen aangaan wordt het mogelijke pestgedrag
aangehaald. Zij merken op dat klasgenoten, kinderen met een beperking vaak
vergezeld zien van een volwassen ondersteuner. Dit legt een klemtoon op het
kind als iemand die geholpen moet worden. Het is dan ook een aandachtspunt voor
de ondersteuner om zich hier bewust van te zijn.
Zoals ik
bij de voordelen reeds aanhaalde kwam ik in het boek Naar de gewone
kleuterschool, als kiezen minder vanzelfsprekend wordt een opsomming tegen van
mogelijke argumenten voor het gewone onderwijs versus mogelijke argumenten voor
het buitengewoon onderwijs. Deze lijstjes kunnen de ouders van kinderen met een
beperking gebruiken wanneer ze zon moeilijke keuze moeten maken. Want zij
beslissen nog altijd waar hun kind naartoe gaat. Uit deze lijstjes kan ik
volgende nadelen voor het M-decreet (en dus voordelen voor een inschrijving in
het buitengewone onderwijs) halen:
- Het
gewone onderwijs kan moeilijk tot geen samenhangend geheel vormen van
gespecialiseerd onderwijs, therapeutische begeleiding en zorgvuldige medische
begeleiding.
- De
klasgroepen zijn veel te groot.
- Er is
te weinig personeel en te weinig deskundig geschoold personeel.
- In het
gewone onderwijs zijn weinig gespecialiseerde onderwijsmethodes en materialen
die aansluiten bij de bijzondere behoeften van het kind.
Tijdens
het zoeken naar bronnen kwam ik ook een filmreportage van Koppen tegen. De
cameraploeg draaide enkele dagen mee in een BUSO-school waardoor je zelf kan
ontdekken en beleven hoe het daar aan toe gaat. Enkele dingen die vermeld
werden in de reportage en mij sterk opgevallen zijn:
- In het
buitengewoon onderwijs is er een leerlingenbegeleider die op ieder moment kan
tussenkomen, wanneer de gewone leerkracht machteloos staat en het niet meer
weet. Deze leerlingenbegeleider is ook een zeer belangrijke persoon voor
kinderen met een moeilijke thuissituatie. Die zoeken namelijk geborgenheid en
liefde bij deze leerlingenbegeleider. Gaat een gewone school dat ook kunnen
bieden?
- In het
buitengewoon onderwijs wordt veel tijd gespendeerd aan het uitdelen van de
medicatie s ochtends en s middags. Ik denk niet dat ze daar in het gewone
onderwijs tijd voor hebben en dat gaat ten koste van de leerlingen.
Hoe wordt het M-decreet toegepast in andere landen/culturen?
In de informatieve brochure UPDATE M-decreet, uitgegeven
door Klasse vinden we een grafiek terug waarin we duidelijk zien dat België
veel meer dan andere landen voor een oplossing in aparte scholen kiest
(buitengewoon onderwijs).
Italië scoort het beste, want daar zitten bijna alle
leerlingen in inclusief onderwijs.
Wallonië scoort het slechtst, want zij maken het meeste
gebruik van speciale scholen.
Bijlagen:
Tabel M-decreet in andere landen.png (29.2 KB)
14-02-2016 om 00:00
geschreven door Anke Van Craen
|
