Ik ben Libens Jos
Ik ben een man en woon in Gingelom (België) en mijn beroep is Transition manager.
Ik ben geboren op 01/04/1955 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: kweek van kanaries in diverse kleuren.
Jos Libens en de Wereld der Zebravinken en Kleurkanaries
Mijn beleving van de hobby
05-03-2017
Hoe maak ik mijn eivoer klaar?
EIVOER / KRACHTVOER: wat het verschil is
tussen beiden weten we zelf niet echt goed. Meestal spreekt men over eivoer in
de kweekperiode en over krachtvoer in de rust- en ruiperiode, op onze site spraken
we alleen maar over eivoer en dit wordt het ganse jaar verstrekt. Ook grote commerciële
eivoerproducenten zoals Orlux, Witte Molen en Cédé spreken alleen over eivoer.
De term krachtvoer wordt door hen niet gebruikt.
Wat wel een zekerheid is, is dat een goede zaadmengeling niet volstaat om
volwaardige vogels op de show te brengen. Een goed eiwitrijk eivoer zal daarom
als aanvulling moeten gegeven worden. Het eivoer zal moeten aanvullen waar de
zaadmengeling tekort schiet op gebied van eiwitten, vitamines en mineralen. De
meest eenvoudige weg is het aankopen van een commercieel eivoer.
Normaalgezien zit in de gekende merken vrijwel alles wat een vogel nodig
heeft, alleen is er een probleem en dat is dat zebravinken of kanaries andere
smaken op prijs stellen dan parkieten en wildzang. Vele vogels doe je
een plezier met het toevoegen van honing; zebravinken evenwel niet. Dit
smaakprobleem zorgt ervoor dat aardig wat kwekers zich de haren uit het hoofd
zouden trekken, omdat hun vogels geen eivoer opnemen. Daarom zullen we hier
onze bereidingswijze bespreken. Het is gemaakt op basis van enkele ervaringen:
zo eten zebravinken of kanaries liever vochtig eivoer dan droog, en het eivoer
moet zacht zijn en niet hard.
o Tip 1: er moet
voldoende vocht in het eivoer. Het verstrekken van droog eivoer kan de dood
veroorzaken ven hele kleine jongen. Droog eivoer slorpt het lichaamsvocht uit
de kleine jongen waardoor ze verzwakken en uiteindelijk sterven.
o Stap 1: Ik begin met
200 water of appelsap of fruitsap in een kom te doen.
o Stap 2: Hierin doe ik
twee Comed-producten: Curol en Winmix. Dit zijn voedingssupplementen.
o Stap 3: toevoeging
van ofwel Couscous, ofwel rusk ofwel Perle Morbide.
§ Tot vorig jaar gaf ik
200 gram rusk in het water en liet dit 30 min trekken.
§ Nu geef ik Perle
Morbide en dit in een hoeveelheid van 100 gram? Dit alles twee uren minstens
laten trekken.
o Tip 2: couscous of
rusk of Perle morbide hebben eenzelfde functie zoals klei. Klei doe je in
bloemenaarde omdat klei vocht opslorpt en vervolgens in de loop van de dag het
vocht terug afgeeft. Je eivoer blijft hierdoor makkelijk een ganse dag rul.
o Stap 4: Voeg 400 gram
eivoer toe. Afhankelijk van welke kleur kanaries je kweekt is dat anders. Voor mijn
mozaïeken kies ik Bianco eivoer omdat er daar geen kleurstoffen inzitten die de
pennen kunnen geel maken. Momenteel geef ik Easyyem.
o Hieraan kan je nu nog
zaken toegeven als Spirulina of Black Magic voor het opkleuren van de hoorndelen, maar dit eivoer
staat nu reeds voor kwaliteit. Dit eivoer wordt zowel door zebravinken als kanaries
heel heel goed opgenomen.
o Tip 3: nat eivoer
gaat na verloop van tijd schimmelen. Daarom wekelijks je eetbakjes ontsmetten.
Percentages in de zaadmengelingen voor zebravinken en kanaries
ZAADMENGELING: Zebravinken en kanaries zijn
zaadeters en bij zulk soort vogels is de basis voor een goede voeding
natuurlijk de zaadmengeling. In praktijk zal deze bestaan uit slechts enkele
zaadsoorten.
Bij
zebravinken is dat gele panis, gele millet, Japanse millet en kanarie witzaad.
De percentages zal u zelf moeten invullen daar iedere stam vogels een andere
voedingsgewoonte heeft. Er moet echter van uitgegaan worden dat 30% moet
bestaan uit gele millet en gele panis, en de overige 70% zal dan bestaan uit
plat witzaad en Japanse millet.
Deze
mengeling geeft krachtige jongen als je gerantsoeneerd voedert en hen verplicht
om alles te eten. Voeder je zo niet dan heeft het zelf geen zin om de
allerduurste mengeling te kopen.
Sinds
1995 brengt Hobbyfarm Hoebregts uit Heers onze Libens-standaardmengeling op de
markt. Deze mengeling is bij hen te koop voor 20,5 voor 25 Kg.
Deze
zaadmengeling heeft een hoge energetische waarde en geeft een boost aan de pas
geboren jongen. Met deze mengeling haal je uit je jongen wat er genetisch in
zit. Natuurlijk moet deze High Energy mengeling aangevuld worden met een goed
eivoer en een goed voedingssupplement.
Een goede
zaadsamenstelling voor kanaries is de volgende: Witzaad 75%, raapzaad 10%,
haver gepeld 5%, nigerzaad 3,5%, kempzaad 2,5%, lijnzaad 2,5%, perilla bruin
1%, slazaad wit 0,5%.
Dit is
ook een mengeling met een hoge energetische waarde en moet gerantsoeneerd
gegeven worden.
Jonge
zebravinken kunnen van de ouders gescheiden worden op de leeftijd van 5 weken
of 35 dagen. De laatste week kan echter funest zijn voor de jongen daar sommige
oudervogels dan al weer aan een volgende broedronde denken en niet meer aan het
voederen van hun eigen jongen. Om dit op te vangen geven we de laatste week
trosgierst die een ganse dag vocht heeft zitten opzuigen in een emmer water.
Deze trosgierst is dan zeer mals en voor nog niet zelfstandige jongen van zeer
groot belang, het kan bepalend in het spel op leven of dood zijn. Best is ook
steeds badwater te geven daar ze de drinkfonteintjes meestal nog niet kennen.
Ik
verduidelijk me even bij de behandeling van de trosgierst. Op dag 1 doe je de
trosgierst in zijn geheel in een emmer water. Ik doe steeds een scheutje Javel
(Chloor) in mijn drinkwater, dat mag maximaal 2% zijn. Ik doe dit om bacteriën
te doden. Op dag 2, na 24 uur weken, haal je de trosgierst uit het water en
laat hem uitlekken. Het water zal licht bruin zijn maar dat is normaal. Op dag
3 kan je trosgierst aan de ouders met jongen geven. je zal staan kijken hoe
jong zebravinken zijn als ze reeds trosgierst eten. Dus iedere dag herhaal je
dit proces om steeds verse en malse trosgierst in voorraad te hebben.
Je kan
trosgierst ook laten kiemen in de aren. In plaats van de trosgierst op dag 3
aan de vogels te geven laat je hem nog 2-4 dagen rusten en dan komen de eerste
kiemen reeds door. Dat is tevens een bewijs dat je trosgierst nog vers is. Zo
kan je ook de versheid van je zaadmengeling testen. Laten weten en na 3 tot 5
dagen moeten de zaadjes gekiemd zijn. Als zaad niet kiemt heb je met oud en
dood zaad te maken dat weinig of geen voedingswaarde meer heeft.
Kanaries zijn dan weer vlugger zelfstandig en mogen op de leeftijd van
28 dagen gespeend worden.
De hiernavolgende tekst heb ik geschreven voor onze website The World
of Zebrafinches die tussen 2004 en 2014 online was.
De foto is van een nestje zwart rood mozaïek met vijf jongen. De foto is
van zondag 5 maart.
Ik heb als titel van dit item gekozen voor 'praktische' voeding omdat ik
heel bewust niet in detail wil gaan wat betreft de nutriënten of de bouwstoffen
in de vogelvoeding. Er zijn zo een 50-tal nutriënten bekend en deze uitvoerig
beschrijven zou te langdradig worden plus ik bezit er de kennis niet over.
Daarom verkies ik om me te beperken tot de praktische kant en ik moet al
onmiddellijk zeggen dat er weinig concreets bekend is over vogelvoeding en over
voeding van zebravinken of kanaries in het speciaal. Datgene wat jullie
hieronder te lezen krijgen is er gekomen dankzij verwoede pogingen van enkele
kwekers, waaronder ikzelf, om via experiment de voedingsgewoonten van de
zebravink te bepalen. Als zebravinken of kanariekweker zijn we grotendeels
aangewezen op verworven kennis op het gebied van nutsdieren en meer bepaald het
pluimvee. Dit is te erg om vast te stellen maar we moeten het nu eenmaal
aanvaarden.
Als jullie gedacht hadden om hier eens haarfijn te vernemen hoe zebravinken of
kanaries moeten gevoed worden, dan moet ik jullie gedeeltelijk ontgoochelen
omdat zoals reeds eerder gezegd alles gebaseerd is op experimenten en niet op
wetenschappelijke stellingen. Zelfs de grote specialisten in de grote bedrijven
moeten toegeven dat onze kleine siervogels economisch niet interessant zijn om
dure onderzoeken op uit te voeren. Dus blijft er niets anders over dan de
voedingssupplementen voor het pluimvee in die mate aan te passen aan het
gewicht van onze zebravinken of kanaries. Wat we op deze pagina willen bereiken
is dat jullie zelf beginnen nadenken en zo proberen om meer inzicht en kennis
te vergaren om jullie zebravinken of kanaries alles te geven en aangepast aan
de omgevingsfactoren.
Zebravinken komen uit Australië en hebben geen seizoenen met langere lichtduur
nodig om tot broeden over te gaan. Dat maakt dat ze onder alle omstandigheden
met succes gehouden en gekweekt kunnen worden.
Kanaries komen uit onze gewesten en bij ons is de lichtduur wel
belangrijk. De kunst van de voedingsleer bestaat er in eerste instantie in om
onze vogels steeds een optimale conditie te bezorgen, ongeacht de omgeving
waarin ze verblijven. Zebravinken of kanaries worden gehouden in verwarmde
kelders maar ook in koude tuinhuisjes met dunne en niet geïsoleerde wanden, in
broedkooien maar ook in volières, binnen en buiten, met constante maar ook met
wisselende temperatuur, bij daglicht of kunstlicht, met of zonder ventilatie,
met hoge of lage vochtigheidsgraad in de lucht. Al deze factoren hebben invloed
op de conditie van de vogel. En vermits we die conditie optimaal wensen te
houden moeten we de voeding aanpassen naar die omstandigheden. We kunnen via de
voeding veel bijregelen maar we moeten realist blijven en niet denken dat de
voeding bij de zebravinken of kanaries zwarte magie is.
We moeten besluiten dat de omgevingsfactoren en de voeding twee factoren
zijn die mekaar in twee richtingen beïnvloeden. Bij huisvesting in kooien is de
voeding meer kunstmatig dan in grote buitenvolières waar de zebravinken of
kanaries kunnen rondvliegen tussen allerlei beplanting, voorzien van alle
mogelijke insecten, en ze kunnen foerageren op de grond tussen de bladeren en
in de verse aarde. In een kunstmatig milieu zal u veel bewuster moeten omgaan
met de voeding.
Als we de toename van grootte en gewicht bij levende wezens over vele decennia
onderzoeken, dan komen we tot de vaststelling dat deze evenredig zijn met de
toename van eiwitten in de voeding. Bij de zebravinken of kanaries zal dat niet
anders zijn. Des te rijker en gevarieerder de voeding, des te groter en
struiser zullen de geboren jongen zijn. Hierbij moet natuurlijk rekening
gehouden worden met de erfelijke aanleg die het jong van zijn ouders
meegekregen heeft. Als je met kleine oudervogels zit, kan je de jongen niet
dubbel zo groot kweken als de ouders. Je kan er alleen voor zorgen dat wat er
genetisch inzit er ook maximaal uitkomt en dit door het geven van een
volwaardige voeding.
Het doel van aangepaste voeding is zeker niet om uw vogels groter te
kweken dan genetisch bepaald is, het doel van de voeding is in drie punten
samen te vatten:
1 Opbouw en de vervanging van weefselcellen in het lichaam,
2 Verschaffen van energie voor het handhaven van de lichaamswarmte en voor de
arbeid bij noodzakelijke lichaamsverrichtingen,
3 Ten aanzien van het pluimvee: iets te produceren, bijvoorbeeld vlees of
eieren, vluchtprestaties bij duiven, enz.
De opbouw van weefselcellen is van toepassing op jonge vogels terwijl de
vervanging ervan meer van toepassing is op volwassen vogels. De enige opbouw
bij volwassen zebravinken of kanaries is de vorming van het ei. Dat dit meer
van toepassing is bij poppen dan bij mannen zal u wel duidelijk zijn daar de
poppen de eieren moeten produceren. De verzorging en voeding van de pop voor de
leg begint is zeer belangrijk. Alleen goed gevoede poppen gaan zonder problemen
tot eileg overgaan. Poppen die niet goed doorvoed zijn gaan de laatste maand
voor de eileg hun schade moeten trachten in te halen, tenminste de kweker moet
dat proberen te doen door de voeding aan te passen. Houd er rekening bij dat
een nieuwe voedingsgewoonte minimum 30 dagen nodig heeft om effect te hebben op
het vogellichaam.
De voeding bestaat uit de
zaadmengeling, het eivoer, water en enkele aanvullingen zoals groenvoer,
geweekte zaden, onkruiden, insecten, grit en maagkiezel. Hieronder verduidelijk
ik hoe wij onze zebravinken of kanaries voederen. Dit kan een leidraad zijn
voor kwekers met problemen, maar ik wil benadrukken dat als jullie tevreden
zijn over jullie systeem van voederen, verander er dan totaal niets aan. Zeker
nooit tijdens de kweek veel veranderen.
In volgende items zal ik dieper ingaan op hoe een zaadmengeling
samenstellen in percentages?. Hoe eivoer klaar maken? Hoe extra
voedingssupplementen geven? Hoe en welke mineralen geven? Functie van
houtskool?
Gerantsoeneerd voederen vs het gebruik van voederautomaten of zaadsilo's
In een tijd dat alles duurder wordt en alle hobbys een flinke hap uit het budget nemen is het gerantsoeneerd toedienen van het eten een must. Anders gezegd: met gerantsoeneerd voederen bedoel ik dat je je vogels net zoveel zaad en eivoer geeft als ze dagelijks nodig hebben voor het onderhoud van hun vogellichaam. Geef je meer dan is het weggegooid geld want dan gaan ze morsen. Geef je minder dan raken je vogels uit conditie. Je zal dus moeten zoeken naar een gulden middenweg en dat kan het gebruik van een zaadsilo zijn.
Zaadsilos zouden zo ontwikkeld moeten zijn dat de vogels alleen zaadje per zaadje kunnen nemen en dat vervolgens opeten. Kanaries zijn echte lekkerbekken maar tegelijk morsers van het hoogste kaliber. Geef hen zaadjes in een open schotel en s avonds is de schotel leeg, alles ligt op de bodem en ze hebben alleen dat gegeten wat ze graag lusten. En dat is niet de bedoeling omdat het, zoals eerder geschreven, economisch gezien heel slecht is voor ons budget.
Maar zeker zo belangrijk is dat vogels net als kinderen opgevoed moeten worden. We moeten ze alles leren eten omdat ze ook echt alles nodig hebben en niet alleen wat ze graag eten. Die 75% plat witzaad is er in de mengelingen omdat kanaries 75% van dat zaad nodig hebben? Vooreerst als jonge vogel om uit te groeien tot een krachtig jong en later als oudere vogel om het onderhoud van het lichaam te verzekeren.
Ik denk echter dat het gebruik van voederautomaten of zaadsilos veel kwekers afschrikt. Meestal gebruik je ze als je minder tijd beschikbaar hebt en het risico niet wil lopen dat je vogels zonder eten komen te zitten. Wie steeds op hetzelfde tijdstip thuis is zal meestal geen zaalsilos gebruiken.
Weer andere kwekers hebben schrik dat die dingen verstopt raken en zodoende het leven kan kosten van de vogels. Deze schrik moet er niet zijn omdat die zaadsilos goed ontwikkeld zijn. En een echte liefhebber zal bijna dagelijks even die zaadsilos aantikken om te checken dat ze nog optimaal werken.
Ik heb een foto aangehecht van de zaadsilos die ik aangekocht heb voor mijn zebravinken en momenteel ook in gebruik zijn bij miin kanaries. Voor zebravinken zijn dit excellente zaadsilos, zebravinken eten mooi van het zaad en de pelletjes vallen in het doorschijnend bakje onderaan. Even uitblazen en de rest van het zaad kan weer terug in de zaadsilo.
Kanaries slagen er in om zulke zaadsilos op enkele uren leeg te kieperen. Soms zijn ze weken gedisciplineerd en eten ze mooi alles gerantsoeneerd en plots ligt alles er buiten. Dus deze zaadsilos zijn niet optimaal voor kanaries. Ik ben dus op zoek naar een zaadsilo voor kanaries waarbij ze verplicht zijn om zaadje per zaadje te zetten. Wie hierin ervaring heeft mag een foto sturen of de naam van een fabrikant. Bij het gebruik van zaadsilo's die slechts een verlies van >5 % zaad als resultaat geven dan steek ik geen tijd meer in het uitblazen der pelletjes.
