Zo we zijn zowat halfweg, ik heb de indruk dat we al zo ontzettend veel gezien hebben en tot nu toe is ons nog niets echt tegengevallen.

De mensen zijn aardig en beleefd, beginnen graag een praatje hoe moeilijk dat ook gaat, op straat stopte er een jonge man,begin 20 en begon gewoon een praatje met me, waar ik vandaan kwam, hoe ik het vond in Uzbekistan, of ik nog verder ging reizen in zijn land, gewoon gestopt en gezellig gepraat, sorry maar dat zie ik bij ons nog niet zo snel gebeuren. Toch niet dat ze speciaal stoppen om een gesprekje aan te gaan.

Gisteravond is de avondfotografie er niet meer van gekomen, toen we lekker gegeten hadden kwam de wind heel plots en fel op, zagen we bliksem schichten en grommelde het in de verte, we hebben dan ook maar besloten om gewoon naar het hotel te gaan.  En uiteindelijk is het droog gebleven, voor hetzelfde geld had het enorm kunnen regenen.  Alhoewel geld…. Dat is nog zoiets vreemds, doet me denken aan de Lire zoveel jaar terug, 1 euro is ongeveer 10.000 sum, ze hadden ons verwittigd dat je dus een grote tas nodig hebt voor je geld.  Wij hebben wel iets omgewisseld, om niet zonder geld rond te lopen, maar uiteindelijk heb ik alleen nog maar een paar grote flessen cola gekocht om op de kamer te drinken.  Beck zei dat alles op de rekening moest, maar in de minibar staan maar een paar flesjes fris en dan nog geen cola zero, dus dat is onze enige uitgave tot nu toe, verder is alles voor ons betaald, het hotel, het eten en drinken, entree gelden, noem maar op… is wel een super luxe gevoel J

Dus gisteavond na nog een koffie in de hotelbar, Americano met warme opgeschuimde melk apart en een schoteltje met een 10 tal lekkere koekjes op zijn we braafjes naar de kamer gegaan, John nog wat gewerkt aan het programma van vandaag en ik gelezen en via de app naar het nieuws gekeken,want Nederlandse of vlaamse TV hebben ze hier niet, wel Engels nieuws, frans, chinees, Duits, Italiaans, Koreaans. Japanees, Kazakh, Uzbek en Russisch natuurlijk.  Rond 12 uur dan maar proberen te slapen, vreemd maar voor mij voelt het dan geen 12 uur aan, mijn biologische klok is nog niet mee vrees ik, ben benieuwd hoe dat zal zijn bij terugkeer.

Vanmorgen dus na het ontbijt op weg het zou een moskeeen dag zijn.  We gaan ze niet alle 300 bekijken, maar John heeft er een paar mooie opgezocht en Beck weet een aantal nieuwe, dus we komen de dag wel rond.

Wat hier ook opvalt, het is zondag en alles is bijna gewoon open, de winkels. Garages… als je er iets over zegt vinden ze dat helemaal normaal, bedrijven moeten toch ten dienste staan van de mensen en mensen leven 7 dagen op 7 dus…. Verschillende scholen hebben ook op zaterdag gewoon les, de schoolplicht begint hier om 7 jaar en vanaf 3 jaar gaan ze naar de kleuterschool.

Terug naar de moskeeen, de minaretten worden hier niet gebruikt. In andere moslim landen hoor je de muezzin/muaddhin vijf keer per dag een oproep doen tot het gebed . de salat of salah en herhaalt hierbij de sjahada.

Moslims bidden 5 keer per dag, in de richting van Mekka. Daar staat het Huis van Allah, de Ka’aba. In een moskee zie je waar dit is omdat er (vaak0 een soort preekstoel staat van waarop er voorgebeden wordt.

De manier van bidden is zoals de Profeet Mohammed het heeft voorgedaan. De bekende lichaamshoudingen zijn het voorover buigen enmet het voorhoofd de grond aanraken. Voor ze gaan bidden wassen ze hun handen, gezicht en voeten, misschien daarom dat het toch niet naar zweetvoeten ruikt in een moskee waar heel dikke zachte tapijten liggen.

De tijden van het gebed wisselen elke dag, dit heeft te maken met de stand van de zon. Deze bepaalt wanneer de salah verricht moet worden. 

De 5 gebeden zijn:

1. Fadjr (ochtendgebed)
2. Dhor (middaggebed)
3. Asr (namiddag gebed)
4. Maghrib (avondgebed)
5. Isha (late avond/nachtgebed)

In de winter gaat de zon eerder onder, en is het Isha gebed op de kortste dag (21 december) om 18.15 uur,  

In de zomer gaat de zon later onder, en is het Isha gebed op de langste dag (21 juli) om 23.45 uur.

Aan elke moskee staan de tijden aangeduid op 1 of andere manier, soms digitaal, soms met klokjes.

Vrouwen bidden dus niet in de moskees in Uzbekistan, die bidden thuis.  Als het gebedstijd was, ben ik uit respect in de auto blijven zitten, want ik denk dat ik zelfs met een doekje op mijn hoofd er heel erg uit de toon zou vallen en ik wil deze lieve mensen zeker niet choqueren.

Ik heb nog altijd het gevoel dat de mensen bang zijn om je te antwoorden als je vragen stelt over hun geloof, want ze willen hun geloof hier zeker niet opdringen.

Naast sommige moskees zijn ook kerkhoven, bij een overlijden moeten de mensen hier binnen de 3 uur begraven worden, we zijn een begrafenis stoet tegen gekomen, die liggen dus niet in een kist maar op een soort draagberrie, de dode wordt gewassen en dan begraven, je ziet hopen grond dat zijn mensen die nog niet lang begraven zijn, nadien krijgen de meeste wel een steen.  Bij deze begrafenis stoet waren ook geen vrouwen.

Het is dus ramadam ik heb echt wel bewondering voor de mensen die hieraan meedoen, zoals Bagader onze chauffeur, die eet en drinkt dus niet van gans de dag, s middags gaan wij lunchen, hij blijft dan buiten of in een apart zaaltje zitten, s avonds als we rond 8 u eten gaat hij mee aan tafel, gaat hij wel eerst in de auto zijn avondgebed doen en komt dan mee eten, hij drinkt dan water of frisdrank, over gans de maaltijd maar een glaasje of 2, eet een zoete dadel of een zoet stukje fruit en eet dan heel gematigd, ik denk dat wij dan echt ons pensje dik en rond zouden eten, hij dus niet.

Weten jullie nog die foto met de dadel op ons bord die op facebook stond, was een raar zicht maar dat is dus de verklaring in de ramadam eten ze eerst een klein dingetje zoet, vandaar die dadel.

Nog een grappig iets, de radio staat op in de auto en plots horen wij het lied Suzanne uit 1985, maar dan in het Uzbeeks, vonden we zo grappig en wat keek Beck vreemd als wij hem vertelden dat het een Nederlands liedje is, ze hebben het you tube filmpje even doorgestuurd nu via messenger J wij zijn ook trots op onze taal en onze cultuur J (ik weet dat het origineel van Leonard Cohen is van 1967)