Vluchtelingen in het onderwijs

In deze stap beantwoord ik de leervragen die ik vooraf voor mezelf had opgesteld (zie STAP 3).

mag de inschrijving van een vluchteling niet weigeren. Dit om de logische verklaring dat elk kind tussen zes en achttien jaar leerplichtig is in België.

De meeste regels en afspraken zijn net hetzelfde als deze voor niet vluchtende leerlingen. Zo krijgt de school

bijvoorbeeld werkingsmiddelen voor alle studenten (ook deze zonder papieren), zo geldt de schoolverzekering voor elke ingeschreven leerling, en eveneens kan een vluchtende student ook stage lopen zoals zijn klasgenoten en heeft hij ook het recht op het behalen van een diploma.

Recht op een studietoelage heeft een vluchtende leerling wel niet. Dit is een regel dat niet geldt voor leerlingen met Belgische papieren.

Bij deze vraag heb ik veel informatie gevonden en kan ik mijn antwoorden opsplitsen in twee duidelijke stukken.

Voor de vluchtende leerlingen (en ouders) is het belangrijk dat de school een sterke school is. Als de school voldoet aan onderstaande punten, is ze goed in het begeleiden, helpen en ontvangen van vluchtelingen.

de school staat

open

voor iedereen, zorgt voor een veilige sfeer door kinderen te accepteren, ze niet onder druk te zetten en zeker niet te dwingen om te praten.

Door het aanbieden van structuur in de school

(speelplaats, daglijn, organisatie) werk je aan voorspelbaarheid, dat op zijn beurt weer zorgt voor veiligheid bij de kinderen. Ook kan deze veiligheid nog worden versterkt wanneer de leerling weet dat hij of zij altijd terecht kan bij de leerkracht.

Door de leerling verantwoordelijkheid te geven d.m.v. het geven van kleine opdrachten (haalbare voor de leerling) wordt er gewerkt aan de groei van het zelfwaardegevoel.

Ondanks de situatie van de vluchtende leerling en alles wat hij of zij heeft meegemaakt, is het belangrijk om als school

/ leerkracht(en) het kind zo normaal mogelijk te behandelen. Het inspelen op de positieve vaardigheden en talenten van de leerling kan hier

een hulpmiddel bij zijn. Bij de normale behandeling dient er wel rekening gehouden te worden met de toch wat moeilijkere thuissituatie.

Als sterke school

is het belangrijk om te werken aan ouderparticipatie en hen zo veel mogelijk te betrekken bij het schoolgebeuren. Bij ouders van vluchtende leerlingen is dit niet altijd even makkelijk. Dit omdat het onderwijs vaak niet hun eerste zorg is, en ze met andere dingen in hun hoofd zitten. Toch is het belangrijk om te proberen en indien nodig hier

zelfs tolken voor in te schakelen. (indien de vluchtende leerling wat ouder is kan hij hier

voor instaan zie puntje verantwoordelijkheid)

Er zijn vele instellingen / netwerken buiten school waar op gerekend kan worden voor de extra

begeleiding van vluchtelingen in het onderwijs. Als sterke school is het een must om ook eens buiten de schoolmuren te kijken wat er gedaan wordt / kan worden. Enkele voorbeelden van zon netwerken zijn OCMW, vzws, armoedeorganisaties, CAW

Als leerkracht kan je jezelf op drie verschillende manieren rollen opstellen bij het begeleiden van de vluchtende leerlingen. Maar de belangrijkste rol blijft nog steeds deze van leerkracht. zorgen dat het kind zich goed voelt op school en zorgen voor de maximale ontwikkelingskansen

Als de leerkracht de reddersrol aan neemt, gaat hij of zij intensief betrokken zijn met de vluchtende leerling en sterk willen helpen. Dit doet hij door te luisteren naar verhalen van het kind en het aanbieden van oplossingen binnen de dagelijkse sleur. Hier is het belangrijk dat de leerkracht niet TE betrokken zal geraken, en alles zal meenemen naar het privéleven.

Wanneer de leerkacht bovenstaande rol aanneemt, gaat hij of zij de leerling doorverwijzen naar professionele getrainde hulpverleners of specialisten. Met andere woorden de leerkracht neemt afstand. Een mogelijke valkuil voor de wegwijzer is het te snel denken dat hij of zij niet kan helpen.

In de praktijk worden er meestal meerdere uren met de zorgjuf of SES leerkracht voorzien. In meer noodzakelijke gevallen wordt een psycholo(o)g(e), CLB... bijgehaald om de situatie te observeren en de kleuter verder te helpen.

De steunpilaar is vooral bezig met zijn job. Het zorgen voor gestructureerde lessen, regelmaat, het zorgen van opdrachten die het zelfbeeld bevorderen Wat bij deze rol gevaarlijk is, is het puur schools bekijken van de leerling en geen rekening houden met wat er zich bij hem of haar persoonlijk afspeelt.

Wanneer de kleuteronderwijzer(es) er voor kiest om als steunpilaar te functioneren is het wel belangrijk dat ze toch nog rekening houdt met datgene wat er zich afspeelt in het hoofd van de kleuter. De leerkracht kan er misschien voor kiezen om een BC op te starten in functie van de kleuter. Naar gelang de leeftijd kan er bijvoorbeeld gewerkt worden rond: samen zijn, kikker en de vreemdeling (is een prentenboek), het land en of de aparte cultuur van de kleuter...

Vraag 3:

Hoe ga je als leerkracht om met eventuele uitwijzing van het kind? (= het kind moet het land verlaten)

Gevonden antwoord:

Als leerkracht is het belangrijk om binnen de groene grenzen te blijven. Binnen deze grenzen ga je zelf beslissen wat je wil betekenen voor de kinderen, rekening houdend met de belangrijkste taak van je job als leerkracht Zorgen voor een stabiele omgeving en zoveel mogelijk ontwikkelingskansen aanbieden. Binnen de situatie het uitwijzen van een leerling is het moeilijk om binnen deze groene grenzen te blijven. Vele leerkrachten willen meer betekenen en gaan vaak een TE persoonlijke binding aan met het kind. Ze willen het kind redden of helpen door de redders rol (zie antwoord 2) of hulpverlener te zijn. Wanneer de leerkracht zich binnen deze zone beschikt is hij of zij op een zeer persoonlijke manier in contact met de leerling.

Naast de groene grenzen wordt er ook gesproken over de rode grenzen. Onder deze grenzen kunnen we het juridische kader en de Europese wetgeving plaatsen. Wanneer leerkrachten of scholen tegen deze rode grenzen willen ingaan / ze veranderen / verleggen zijn ze bezig met emmertjes water naar de zee te dragen. M.a.w. het haalt helemaal niets uit!

Daarom kom ik bij de conclusie van mijn derde vraag, en is het als leerkracht het beste om op een professionele manier om te gaan met de uitwijzing van een leerling. Het is een moeilijke taak om het persoonlijke te scheiden van het professionele, maar dit is in het belang van het kind. Een kind dat op het punt staat om uit gewezen te worden heeft meer aan een leerkracht dat 100% voor zijn of haar job gaat, en het kind een stabiele omgeving en meerdere ontwikkelingskansen aanbiedt. Dan een leerkracht dat zich opbokst tegen de rode grenzen en niet met volle goesting voor de klas staat omdat die met andere dingen bezig is in het hoofd. Deze conclusie haal ik uit verschillende bronnen, alsook uit het interview met mijn vriend Elvis. Hij heeft veel steun gehad aan zijn leerkrachten die hem les kwamen geven op zijn schuiladres, zij hielden dit puur professioneel en probeerde niet op te boksen tegen de wetgeving (rode grenzen). Ook steunde ze hem door de klas tekeningen te laten maken en aan hem mee te geven. De leerkrachten bleven binnen de groene grenzen en zorg(d)en voor een positieve indruk bij Elvis. De kleuter niet vergeten, hem bijvoorbeeld voor zijn of haar uitwijzing centraal zetten (indien dit past bij het karakter en de wil en welzijn van de kleuter), werken rond samen zijn, elkaar helpen en steunen... De kleuteronderwijzer is er om de kleuters te ondersteunen en verder te helpen. Of ze nu van een ander land komen, uit worden gewezen of bij ons in België zijn en blijven. Je staat er voor hen als echte juf! Onderwijs en vorming (2013). Asielzoekers in de klas & Interview Elvis Zehic