Een overzicht van interessante nieuwe boeken en dvd's
10-05-2012
In gesprek met Etienne Vermeersch - Dirk Verhofstadt - 9789089241450
Etienne Vermeersch (1934) is filosoof, emeritus-hoogleraar, en al dertig jaar een van de meest toonaangevende filosofen in ons land. Oorspronkelijk studeerde hij voor priester, maar na vijf jaar trad hij uit de jezuïetenorde en werd atheïst. Hij weerlegt het bestaan van God, onderzoekt de historiek en de inhoud van de Bijbel en de Koran, en keert zich tegen de vrouwonvriendelijke praktijken in de geopenbaarde godsdiensten. Vermeersch neemt heldere standpunten in over geboortebeperking, de (bio)ethiek, het leefmilieu, de rechten van dieren, de Belgische communautaire problemen en de rol van paus Pius XII tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij verdiept zich in de oorsprong van het monotheïsme, menselijke vrijheid en hersenonderzoek, de wezenskenmerken van kunst, de onmogelijkheid van onsterfelijkheid, de constructie van een kunstmatige mens en de recente pedofilieschandalen in de katholieke kerk. Hij bewondert uiteenlopende persoonlijkheden zoals Johan Sebastian Bach, Hans en Sophie Scholl, Nelson Mandela, Ayaan Hirsi Ali, Vermeer, Baudelaire, Giorgione en Hugo Claus. Dirk Verhofstadt voerde in de zomer 2010 met Etienne Vermeersch lange, indringende gesprekken over de themas die de filosoof al zijn hele leven bezig houden in zijn zoektocht naar waarheid.
In gesprek met Paul Cliteur - Dirk Verhofstadt - 9789089242105
Paul Cliteur (°1955) is hoogleraar aan de Universiteit Leiden, filosoof en toonaangevend in het debat over de multiculturele samenleving. Als vrijdenker staat hij op de bres van de Verlichtingsidealen en bekritiseeert de impact van religies. Hij verwerpt de waarheidclaims van geopenbaarde godsdiensten, bepleit een universele seculiere moraal, kiest voor een neutrale overheid en staat pal voor de liberale grondwaarden. In de zomer van 2011 voerde Dirk Verhofstadt dagenlang gesprekken over de thema's die Cliteur behandelt in zijn boeken Moreel Esperanto, The Secular Outlook en Het monotheïstisch dilemma. Daarbij gaan ze dieper in op de vraag hoe mensen met verschillende, vaak tegengestelde visies toch harmonieus kunnen samenleven. Ze bespreken onder meer de vrijheid van meningsuiting, de scheiding van Kerk en staat, het recht op zelfbeschikking, de gelijkwaardigheid van elke mens en de rechten van dieren.
De herontdekking van een manuscript uit de oudheid werd de motor achter de renaissance. Rond 1400 werd het enige overgebleven exemplaar van het Romeinse gedicht De natuur van de dingen van Lucretius herontdekt. Een prachtig episch gedicht, meer dan tweeduizend jaar geleden geschreven, dat observaties en ideeën bevat die uiterst subversief waren en hun tijd ver vooruit: dat er geen reden is aan te nemen dat het universum met de hulp van een god functioneert; dat het universum bestaat uit een oneindige hoeveelheid atomen die willekeurig rond wentelen in de ruimte, in een eindeloos proces van creatie en destructie; dat de mens geen centrale plaats inneemt, maar onderdeel vormt van alle dierlijk leven op aarde. Het gedicht bevat de kern van het moderne denken over de wereld,. Stephen Greenblatt laat zien hoe de gedachten van Lucretius een fundamentele verandering in het menselijk denken veroorzaakten die de moderne wereld zoals we die nu denken mogelijk maakte. Door het ontdekkingsverhaal van het manuscript te verweven met de renaissance, het begin van de modernisering van ons denken te verbinden met de oudheid, brengt Greenblatt op een vernieuwende, spannende en uiterst toegankelijke wijze de geschiedenis tot leven.
De zwenking werd bekroond met de National Book Award 2011
