Hamertenen zijn tenen, waarvan de gewrichtjes gebogen zijn. De reden hiervan is meestal een dysbalans tussen de buigspieren en strekspieren van de tenen. Dit ontstaat bv. door verkeerde schoenen en gewrichtsontstekingen.
Er zijn 2 typen hamertenen, te weten: 1. flexibele 2. rigide (stijve)
Deze indeling is gebaseerd op de beweging in de gewrichten. Een flexibele hamerteen is er een met flexibele teengewrichten die je met behulp van je vingers kunt strekken. Doorgaans zijn flexibele hamertenen minder pijnlijk dan rigide. De rigide hamerteen is dus niet met je vingers te strekken. De rigide hamerteen kan erg pijnlijk zijn en loopvermogen ernstig beperken. Op de hamertenen ontstaan vaak pijnlijke likdoorns, doordat ze tegen de schoen drukken en schuren. De hamertenen zorgen ook voor meer druk onder de voorvoet, deze kunnen daardoor overbelast raken.
Therapiemogelijkheden?
Likdoorns die op de hamertenen groeien kunnen door een gediplomeerd pedicure verwijderd worden. Blijken deze likdoorns snel te recidiveren kan een een podotherapeut hier oplossingen voor vinden. Deze oplossingen zijn afhankelijk van het soort hamerteen. Flexibele hamertenen kunnen vaak goed behandeld worden met een soepele orthese van silicone. Deze orthese zorgt ervoor dat de tenen gestrekt worden. Therapie van een rigide hamerteen is meestal meer gericht op protectie. Een strekkend effect is moeilijk te bereiken, dus protectie en behoud van de huidige stand. Pijnlijke voorvoeten als gevolg van hamertenen kan behandeld worden met een orthese of met een drukontlastende orthopedische inlegzool. Soms is het nodig om een hamerteen te opereren. Operaties vinden plaats in het ziekenhuis.
Platvoeten is een kreet die waarschijnlijk al langer bestaat dan de weg naar Rome. Er is daarom ook wel enige uitleg en duidelijkheid hier in mogelijk en nodig zo lijkt me. In de volksmond wordt een slechte voet al snel een platvoet genoemd.
De echte platvoet
Er is maar één echte voetstand die zich platvoet mag noemen en dat is de stand waarbij de binnenkant van de voet geheel grondcontact maakt in stand. De "normale" voetboog die daar behoort te zitten is geheel afwezig. Alleen deze stand van een voet mag zich een echte "platvoet" noemen.(zie figuur)
(voet 1: normale afdruk, voet 2: voet met grote neiging tot platvoet, voet 3: een platvoet)
De echte platvoet is in de meeste gevallen een aangeboren gegeven. Het is een bepaalde stand die in hoge mate erfelijk is. Dat wil zeggen 2 mensen die platvoeten hebben zullen geen kinderen krijgen met holvoeten. Platvoeten (in Latijn: pes plano valgus genoemd) kunnen bepaalde klachten geven. Veel voorkomende klachten zijn: -vermoeidheidsverschijnselen in voeten en onderbenen -lage rugklachten -pees- spierproblemen.
Kinderplatvoeten
Vaak op heel jonge leeftijd worden bij kinderen "platvoeten" geconstateerd door: huisarts, familie of consultatiebureau. Dit blijkt vaak gelukkig nogal mee te vallen. Het is heel normaal als kinderen op de leeftijd 2 tot 5 jaar een platvoet vertonen. Naarmate kinderen ouder worden en gaan groeien, vergroeien deze "kinderplatvoeten" meestal. Bij een natuurlijke gang van zaken is er geen reden tot ingrijpen door een podoloog. Er zijn echter klachten die al op jonge leeftijd op kunnen treden, zoals: - niet lang kunnen lopen/vermoeidheid -voet- of beenpijn in bed of na het spelen -makkelijk struikelen. In deze gevallen kan een podoloog met goede begeleiding en nodige aanpassingen vaak goed uitkomst bieden, om een bepaalde periode te overbruggen.
De zogenaamde platvoeten
De zogenaamde platvoeten zijn meestal de voeten die naar binnen neigen. Dat wil zeggen er is een voetboog aanwezig, ondanks de voetboog kantelt de voet naar binnen, deze komt in stand echter niet in contact met de grond! Meestal is voor een leek ook niet precies uit te maken welke voet nu gerangschikt wordt onder de platvoeten en welke niet. Een manier om te kijken of je een echte platvoet hebt is om met je natte voeten op een tegel of badkamervloer te gaan staan. Er is dan een mooie afdruk te zien. Kenmerkende klachten bij de zogenaamde platvoeten zijn: - overbelastingsklachten aan voeten of benen (pezen en spieren) - vermoeidheidsverschijnselen - rugproblemen.
Wat vooral belangrijk is....
Wat vooral belangrijk is om te weten: het wil zeker niet zeggen dat platvoeten makkelijker of meer klachten krijgen of hebben dan voeten die de platvoet neiging hebben. Het krijgen van klachten is afhankelijk van vele factoren; - leeftijd - lichaamsbouw - belasting - schoeisel - werkomstandigheden. Al deze factoren spelen mee bij het krijgen van klachten aan de voeten.
Samenvattend
Samenvattend kun je dus zeggen dat bepaalde voetstanden, zoals de platvoet in hoge mate erfelijk zijn. Dit is niet altijd geval overigens daar ziektes of bijvoorbeeld slecht schoeisel een aanleiding kunnen zijn. De mate van platvoet zegt niets over de mate van pijn of de hoeveelheid last je er van kunt hebben. Bij kinderen is een "platvoet" meestal fysiologisch (normaal). Bij overige mensen die klachten hebben bij platvoeten en voeten die naar een platvoet neigen kan een podoloog vaak zeer efficiënt optreden. Het doel is hierbij niet een nieuwe voetstand te creëren, maar om de functie van de voet te verbeteren en bepaalde aangedane lichaamsdelen ontlasten tijdens belasting..
Gal is afkomstig uit de lever en wordt afgevoerd naar het duodenum via de ductus choledochus. Deze mondt samen met de ductus pancreaticus uit op een verhevenheid in het slijmvlies van het duodenum, de zogenaamde papil van Vater. De uitgang is gedurende de maaltijd afgesloten door de sfincter van Oddi ( de galbuis heeft daarnaast nog een eigen afsluitklep, sfincter). De gal wordt dan opgeslagen in de galblaas, die door een zijbuis ductus cycticus verbonden is met de ductus choledocus. Door wateronttrekking wordt de gal in de galblaas ingedikt.
Dit gebeuren wijst esoterisch naar het vrouwelijke aspect ervan, zie de vrouw, moeder, passieve energiesfeer van de voet.
Verderop zullen we zien wat de functie van de gal is.
Door een vlotte uiting van agressiviteit onttrekt het lichaam water (= emotie) uit het lichaam, om de gal dik vloeibaar te maken. Zodra na voedselopname zure chymus en vet in het duodenum komen, zal het door het slijmvlies gevormde CCK-PZ (CholeCystoKinine-PancreoZymine) de sfincter van Oddi doen verslappen en de galblaaswand doen samentrekken.
De gal bevat zogenaamde galzure zouten, cholaten genaamd, het zijn de Na+ en K+ zouten van galzuren die in de lever uit cholesterol worden gevormd, en vervolgens worden verbonden met glycine tot glycocholzuur of met taurine tot taurocholzuur. De belangrijkste functie van deze galzure zouten is hun emulgerende werking op de vetten die hierdoor in microscopisch kleine druppeltjes worden verdeeld. Het aangrijpingsvlak voor lipase wordt daardoor enorm vergroot. Zonder toevoeging van gal aan de chymus is geen goede vetvertering mogelijk.
De galzouten worden voor 95 % weer door het ileum actief geresorbeerd en naar de lever teruggevoerd ( enterohepatische kringloop ). De rest wordt met de feces uitgescheiden. De omzetting van cholesterol in galzouten in de lever wordt gestuurd door de hoeveelheid geresorbeerde galzouten. Dit blijkt bij het afvoeren van gal buiten het lichaam. De lever gaat dan grote hoeveelheden cholesterol omzetten in galzouten.
Wat hierboven in de stofwisseling blijkt is van groot belang voor onze metafysische interpretatie van de gevoeligheid van de lever en de galfunctie. Iemand die zich dik maakt (= zijn agressiviteit opkropt) maakt te weinig galzouten waardoor de vetbelletjes uit de chymus te groot zullen zijn, en er dus meer vetstoffen in het bloed zullen opgenomen worden, en de vetblaasjes (ook vetzakjes genaamd) in de huid groter zullen worden. Hierdoor ontstaat een schijnbare verdedigingsbuffer tegen aanvallen van buitenaf, met als gevolg meer vetstoffen die zich in de vetlaag van de huid afzetten (een dikke huid hebben). Men kan zich dan beter verweren tegen een kille omgeving. Meestal beseft men pas later dat die dikke huid een isolement met die buitenwereld veroorzaakt, of tot gevolg kan hebben.
Iemand die vlot vetten wil afvoeren, moet regelmatig eens goed choleriek of kwaad kunnen worden. Dit is een manifestatie van kracht; en niet van zwakte!
Het is bij iemand die zich voldoende creatief kan uiten niet nodig om kwaad te worden. Hij of zij zal die creativiteit zelfs lichamelijk kunnen omzetten in hogere lichaamsactiviteit (sport, of andere lichamelijke activiteiten). Ofwel door een hogere toevoer van zuurstof (lucht) een grotere verbranding bewerkstelligen, waardoor een sterkere vetverbranding kan plaatsvinden. Hierop komen we terug als we spreken over de longen.
Het is belangrijk dat we men onze gevoelens krachtig, energiek en spontaan moeten omgaan. Dit wordt (moet) in de opvoeding door de moeder getoond (worden). Het is de manier hoe zij omgaat met haar creativiteit en energie, die aan het kind de kracht meegeeft om dit te kunnen.
De therapie bij overmatige eeltvorming en likdoorns/eksterogen
De behandelingen van deze vaak kleine maar ook zeer lastige problemen is van geval tot geval verschillend. De behandeling van de "gewone" eeltlaag kan veelal door een pedicure of podoloog plaatsvinden. Het eventuele branderige gevoel zal hierdoor afnemen. Likdoorns vragen vaak aandacht van een deskundig podoloog om de oorzaak te achterhalen. Deze oorzaak kan dus slecht passend schoeisel zijn, te strak, smal, kapot enzovoorts. Naast het weghalen van de likdoorn is een goed schoenadvies vaak al voldoende. Likdoorns onder de voet kunnen vaak behandeld worden met een drukontlastende zool, naast het weghalen van de likdoorn. Hierdoor ontstaat er minder druk op het gedeelte van de voet met de likdoorn, de likdoorn zal minder snel terugkeren en na verloop van tijd kan deze door de ontlasting geheel verdwijnen. En operaties dan? Operaties zijn meestal als laatste aan de orde. Als alle overige meest conservatieve therapieën niet slagen is dit een mogelijkheid. De voet in al zijn complexiteit blijft nog altijd een zeer moeilijk te opereren onderdeel van het lichaam. Een podoloog zal in alle gevallen een zo goed mogelijke inschatting maken, wat voor de patiënt de beste oplossing is. Hierbij rekening houdend met werkzaamheden en leefomstandigheden.
Een andere veel voorkomende huidaandoening: wratten
Wratten zijn goedaardige gezwelletjes van de huid die ontstaan door een virusinfectie. Een wrat heeft vaak een typisch bloemkoolachtig effect. Na enkele jaren verdwijnen wratten vaak weer spontaan. Op een voetzool willen wratten wel eens op een vervelende plaats zitten, waardoor behandeling noodzakelijk kan zijn. Rond en op een wrat ontstaat vaak eeltvorming waardoor een wrat nog wel eens voor een likdoorn wordt aangezien en andersom. Het kenmerk van een wrat, buiten het typische uiterlijk is dat het zijdelings in de wrat knijpen bijzonder pijnlijk is. Loodrechte druk niet in tegenstelling tot bij een likdoorn. De huisarts heeft meestal een zogenoemd "wrattenspreekuur", waarbij de wratten aangestipt worden. Een podotherapeut maakt vaak gebruik van een zalftherapie om het wrattenvirus te lijf te gaan. Wratten ontstaan dus niet door eelt, maar bij wratten onder de voet ontstaat vaak eelt. Andere mogelijkheden zijn , Cryogeentherapie (hier worden wratten aangestipt met vloeibaar stikstof dit is bevriezing, wordt in België door dermatologen toegepast.) Coterisatie (dit is het verbranden door aanstippen met een gloeiende stift, ook enkel door dermatologen uitgevoerd) en het gebruik van zalven op basis van salicylzuur dit wordt door podologen toegepast. Het vermelden waard is dat veel mensen die wratten maken dikwijls een tekort hebben aan methionine in hun lichaam.
Likdoorns of ook genoemd eksterogen kunnen ontstaan als gevolg van grote plaatselijke drukken of wrijvingen. Door overmatige druk of wrijving ontstaat er dus eeltvorming, ter bescherming van de huid Wanneer op één plaats de druk/wrijving extra hoog is ontstaat er meer eelt wat naar binnen gedrukt wordt. Er ontstaat dan als het ware een doorntje naar binnen. Een LIKDOORN is dus EELT wat naar binnen wordt gedrukt (groeit).
Likdoorns komen vaak voor op de bovenkant van de tenen door niet goed passend schoeisel. Ook tussen de tenen is het onstaan mogelijk, deze zijn vaak erg pijnlijk. Onder de voet verschijnen ze dikwijls onder de bal van de voet en niet zozeer onder de hiel. Likdoorns hebben dus een OORZAAK, deze dient aangepakt te worden wil dit euvel niet terugkeren!!!!!!!!
Eelt is een beschermende verdikking van de huid die ontstaat na abnormale druk en wrijving. Meestal is eelt te zien onder de bal van de voet, het kan echter ook op andere plaatsen op de voet voorkomen.
Eelt is dus eigenlijk een natuurlijke reactie van het lichaam om de huid te beschermen. Schoenen veroorzaken vaak eelt. De belangrijkste oorzaak van het onstaan van eelt is echter de erfelijke aanleg. Die erfelijke aanleg bepaald in grote mate de stand van de botjes ten opzichte van elkaar en hoe de voeten het lichaam kan dragen. Als er afwijkingen in bepaalde botjes zitten moeten anderen extra "werk" doen. Moeder natuur reageert hierop door een een natuurlijke absorberende laag te vormen. Dit noemen we dus EELT!
Welke problemen kan eelt veroorzaken?
Een "gewone" laag eelt kan een banderig gevoel onder de bal van de voet geven. Deze laag kan in enkele jaren opgebouwd worden of zelfs in enkele weken. Een kleine laag eelt die verder geen naar gevoel veroorzaakt is dus verder niets ernstigs, maar iets natuurlijks!
Beschrijving : Een amberkleurige of donkeroranje, stroperige vloeistof met een zoete, rijke, kruidige, aandachtige geur die beter wordt naarmate de jaren verstrijken.
Mengt goed met cistusroos, vetiver, sandelhout, cederhout, eikenmos, geranium, kruidnagel, lavendel, roos, neroli, bergamot, cassia, mirre, mekkabalsem, scharlei, en oosters getinte geuren.
Deze struik van ongeveer een meter hoog, met een harige stengel en grote aromatische, donzige bladeren heeft zijn oorsprong in tropisch Azië. Hier wordt de olie voornamelijk gewonnen om zijn antiseptische werking. Hiertoe wordt de olie over kleding en stoffen gesprenkeld. Eveneens kent men de olie mystieke krachten toe. Een interessante eigenschap van Patchouli is dat de olie bij geringe hoeveelheden een stimulerende werking en bij hoge dosering een kalmerende werking heeft. De kwaliteit van olie wordt door bewaring verbeterd, is ontstekingwerend en bevordert de huiddoorbloeding. Patchouli heeft een schimmeldodende werking, vooral bij huidschimmels, is een celvernieuwer en bevordert de genezing van wonden. De olie is ook belangrijk als middel tegen depressiviteit en heeft een goede reputatie als sexuele stimulans. De olie wordt gedestilleerd uit de (gedroogde, meestal gegiste ) bladeren en bloeiende toppen. Hij is stroperig met een geelbruine kleur en heeft een sterke, zware geur. De geur herinnert aan de Flowerpower tijd, de parfum van Patchouli werd in die tijd veelvuldig gebruikt. Patchouli gebruiken bij o.a. zwemmerseczeem, voetschimmel, impetigo, aambeien, spataderen, dermatitis, jeuk, acne/jeugdpuistjes, onzuivere vette huid, vet haar met roos, littekens, wonden, depressiviteit, cellulitis, kloven, open poriën, angst, nerveuze uitputting, frigiditeit, stress, rimpels, (nat) eczeem en koorts. Werkt aderwandversterkend en is celherstellend, ontstekingswerend, erotiserend, insectenverdrijvend. Wordt in Japan en Maleisië gebruikt als tegengif bij slangenbeten. Hier enige toepassingen van Patchouli: bij aambeien; 5 tot 8 druppels Patchouli in een eetlepel Amandel-olie OF 50 druppels in 50 ml. St. Janskruid-olie en hiermee de pijnlijke plaatsen deppen. bij onzuivere huid, eczeem, jeugdpuistjes, jeuk, kloofjes, wondjes en zweertjes; 15 tot 20 druppels Patchouli in een glas gekookt water en hiermee de huid 1 maal per dag deppen of afspoelen. bij eczeem; meng 5 tot 10 druppels Patchouli met 50 ml. basis olie en wrijf hier het eczeem dagelijks mee in. Nat eczeem eerst behandelen met Aloë Vera gel of Tea Tree. verdampen: 8 druppels Patchouli in de aromalamp past bij mensen die zichzelf voorbij lopen en hun lichaam hierdoor in de kou laten staan. verdampen: 5 druppels Patchouli en 3 druppels Ylang Ylang in de aromalamp voor een zinnenprikkelende stemming.
.. De meeste etherische oliën kunnen niet zonder risico ingenomen worden. Gebruik etherische oliën uitsluitend inwendig als u voldoende kennis heeft of raadpleeg een (homeopatische) arts. Over het algemeen is echter de werking bij uitwendig gebruik sterker dan bij inwendig gebruik.
Spiritueel : Patchoeli-olie heeft een diepbruine, soms naar rood neigende kleur en verspreid een sterke, aardachtige geur. In de parfumbereiding zou men de geur karakteriseren als een bastoon, en dat geldt in dit geval ook op het subtiele niveau. De olie wordt geassocieerd met de wortelchakra en heeft daarop dan ook een versterkende een aardende invloed. Ze werkt ook op de tweede chaka; veel deskundigen beschouwen patchoeli dan ook als een afrodisiacum. De tweede chakra wordt ook in verband gebracht met de waterige elementen in het lichaam - patchoeli bevordert de vochtafvoer uit het stoffelijke lichaam. Patchoeli heeft speciaal waarde voor dromers en mensen die de neiging hebben hun stoffelijke lichaam te verwaarlozen odf die het gevoel hebben dat zij buiten dat lichaam leven. Dat is overigens een bekende valkuil voor veel mensen die zich op een spiritueel pad begeven ; misschien hechten zij zo veel belang aan hun mentale/spirituele ervaringen dat dat ten koste gaat van het lichamelijke welzijn Patchoeli helpt ons onze enrgie te aarden en te integreren en zorgt ervoor dat we voeling blijven behouden met ons fysieke zelf Deze olie moet alleen in uiterst kleine hoeveelheden worden gebruikt Sommige mensen vinden de geur ron,duit onaangenaam en daardoor kan de goede uitwerking die ze anders zou hebben, teniet worden gedaan. Het werkt misschien beter om haar in kleine hoeveelheden met een andere olie te mengen.
P.S. Deze etherische olie kan je mengen met een creme voor de voeten bv. aloë voedende creme.
De Jacoform pasvorm is het resultaat van 25 jaar intensief onderzoek naar gezond lopen. In 1972 verwerkte de Deense heilgymnastiekleraar Jörgen Keller zijn kennis in een schoen die een tweede huid om uw voet vormt. Sindsdien is Jacoform wereldwijd bekend geworden als de meest comfortabele en gezonde schoen die voeten de vrijheid geeft die ze nodig hebben. In 1984 ontving Jacoform de Deense 'Award for Industrial Design'.
Algodystrofie is een pijnlijk syndroom aan hand, voet, of een heel lidmaat dat gepaard gaat met motorische en trofische (betreffende de voeding van de weefsels) stoornissen en een uitgesproken ontkalking van de botmassa. Achter de term algodystrofie schuilen ook aandoeningen als Sudeck-atrofie, voorbijgaande osteoporose, het schouder-hand syndroom, capsulitis, enz.
Bij algodystrogie speelt het sympathisch zenuwstelsel een rol, maar wat de oorzaak daarvan is, weet men niet. Daarom is een strikt behandelingsprotocol niet voorhanden. Meestal treedt de aandoening op tussen de leeftijd van 35 en 65 jaar, maar ze kan ook voorkomen bij jongeren en ouderen. Het gaat om een onvoorspelbare verwikkeling na een trauma (fractuur, verzwikking, enz.) of een chirurgische ingreep, maar soms valt er ook geen precieze oorzaak aan te wijzen.
Klinische tekens
Klinisch verloopt de ziekte in twee fases: de ene fase wordt warm genoemd en de andere koud. De pijn treedt brutaal op ter hoogte van het geraakte gewricht en wordt uitgelokt door een beweging of door plaatselijke druk, maar de pijn kan ook intens en aanhoudend zijn. De pijn is diffuus en kan een branderig gevoel geven of dat van een elektrische schok. Progressief treedt de pijnlijke verschrompeling op van hand, voet of een heel lidmaat. Daarbij stelt men een uitgesproken ontkalking van de botmassa op die in een eerste tijd gepaard gaat met oedeem (zwelling van de zachte weefsels) en een plaatselijk warmtegevoel. In tweede instantie treedt een koudegevoel op en gaat het weefsel dat aan de basis ligt van de gewrichtspijn, samentrekken.
De diagnose is gebaseerd op de bijzondere aard van de pijn en de stoornissen. De botaandoeningen kunnen al in een vroeg stadium opgespoord worden dankzij de ossale scintigrafie. Bij dat onderzoek wordt een radioactieve stof (die technetium bevat) ingespoten die zich op de botmassa vastzet. In geval van algodystrofie zal het geraakte lichaamsdeel meer radioactief product vasthouden. De vroegtijdige diagnose is erg belangrijk omdat zo al snel een doeltreffende behandeling kan ingesteld worden.
De behandeling
Voor de behandeling wordt een beroep gedaan op geneesmiddelen en op kinesitherapie. Het doel is dubbel: de pijn verlichten en de functionaliteit herstellen. Om de pijn te verlichten moet het geraakte lidmaat in de eerste plaats rusten. Daarna worden pijnstillers toegediend, niet-steroïdale ontstekingsremmers, plaatselijke corticotherapie en soms ook antidepressiva. Daarnaast kunnen ook calcitonine en vasodilatatoren voorgeschreven worden. De kinesitherapie moet pijnloos en progressief zijn en aanhouden tot de functionaliteit hersteld is. De therapie moet ook de pijn bestrijden en de gewrichtsamplitudes herstellen. Kinesitherapie mag wel pas vanaf het ogenblik dat de pijn voldoende onder controle is. Is dat niet het geval dan kan de therapie de toestand verergeren.
Een lange evolutie
In 60 à 75% van de gevallen verdwijnt algodystrofie spontaan en zonder letsels na 6 à 18 maanden, maar in 25 à 40% van de gevallen kan het syndroom langer aanhouden (soms tot twee jaar) en onherstelbare letsels veroorzaken zoals gewrichtsstijfheid, verlies aan kracht en of pijn.
13/09/2005 Isabelle Eustache, bewerkt door Marion Garteiser, gezondheidsjournaliste
Bijna 2% van de Belgische bevolking lijdt aan fibromyalgie. Deze patiënten zijn abnormaal gevoelig voor pijn. Naast dit centrale proces zou er echter ook een verband bestaan tussen deze ziekte en angststoornissen en depressie.
Fibromyalgie komt voor bij 3,4% van de vrouwen en 0,5% van de mannen. De oorzaak van deze ziekte is nog onbekend. Wellicht spelen genetische factoren een rol, want de familiale predispositie is erg duidelijk: het risico dat de ziekte zich ontwikkelt wordt met een factor acht vermenigvuldigd als een ouder van de eerste graad de ziekte ook heeft. Het vreemde van dit syndroom van chronische pijn is dat het in combinatie met andere symptomen tot uiting komt, die op hun beurt ook pijnlijk zijn, zoals bijvoorbeeld darmstoornissen, chronische hoofdpijn, chronische vermoeidheid of depressie. Deze verschillende gevoelige punten vormen een belangrijk aspect van de diagnose.
Algemene geneeskunde of psychiatrie?
Mensen met fibromyalgie zijn overgevoelig voor pijn. Toch zou er ook een verband bestaan tussen angststoornissen en depressie en fibromyalgie. Patiënten die aan fibromyalgie lijden, hebben namelijk meer familiale en persoonlijke antecedenten van depressie en angststoornissen dan mensen met andere ziekten van chronische pijn, zoals reumatoïde polyartritis. Een voorbeeld: 14% van de patiënten met reumatoïde polyartritis vertonen depressie, in vergelijking met 70% van de personen met fibromyalgie en 12% van deze patiënten vertonen angststoornissen in vergelijking met 47% van de patiënten met fibromyalgie. Bovendien verergert het bestaan van psychiatrische stoornissen de ernst van fibromyalgie. En ten slotte is de nutteloosheid van pijnstillers, corticoïden en niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen zo goed als bevestigd. De doeltreffendheid van bepaalde antidepressiva is echter bewezen en ze worden bij deze aandoening vaak voorgeschreven. Er lopen op dit moment doeltreffendheidstudies.
Een multidisciplinaire behandeling
De behandeling van deze ziekte moet echter tegelijk farmacologisch, psychologisch en lichamelijk zijn. Cognitieve gedragstherapieën zorgen ervoor dat de patiënten leren om de pijn op te vangen en er het hoofd aan te bieden. Kinesitherapie stimuleert autonomie. Relaxatie en begeleide aerobiclessen zijn ook heilzaam. Een beter begrip van de modulatiemechanismen van de pijn en het verband tussen dit syndroom en andere aandoeningen zou er in de toekomst voor moeten zorgen dat nieuwe therapielijnen kunnen worden ontwikkeld.
26/07/2005 Dr. Philippe Presles, bewerkt door C. De Kock, gezondheidsjournaliste
Huidaandoeningen die voorkomen bij diabetespatiënten
Huid en Diabetes ( suikerziekte )
Wat is diabetes? Diabetes is een veel voorkomende aandoening waarbij het bloedsuiker (glucose) gehalte in het bloed verhoogd is. Diabetes kan aanleiding geven tot complicaties in diverse organen zoals de bloedvaten, de ogen, de nieren, de huid en het zenuwstelsel. Er zijn twee typen diabetes:
Type 1 diabetes (ook wel insuline-afhankelijke diabetes mellitus, IDDM) wordt gekenmerkt door een vrij plotseling begin en komt relatief veel op jonge leeftijd voor. Voor het reguleren van type 1 diabetes is het gebruik van insuline noodzakelijk.
Type 2 diabetes (niet-insuline afhankelijke diabetes mellitus, NIDDM) ontstaat vaker op volwassen leeftijd en kan gereguleerd worden door dieetmaatregelen en/of orale medicijnen.
Beide typen diabetes kunnen op midellange termijn huidproblemen veroorzaken:
Huidaandoeningen die rechtstreeks worden veroorzaakt door diabetes
Diabetische dermopathie ('suikerplekken') De huidafwijkingen die bekend staan als diabetische dermopathie of suikerplekken (engels: diabetic shin spots) vormen het meest algemeen voorkomende huidprobleem bij mensen met diabetes. Ongeveer de helft van de patienten met diabetes heeft er in meer of mindere mate last van. Het zijn ovale rode plekken van 0,5 tot 1 cm groot die vooral ontstaan aan de scheenbenen. Het begint als kleine rode verhevenheden, die na verloop van dagen vlak worden en een lichte schilfering vertonen. Uiteindelijk verdwijnt de plek met achterlating van een bruine vlek. De plekken ontstaan waarschijnlijk door beschadiging van de allerkleinste bloedvaatjes in de huid door de diabetes en kunnen een voorbode zijn van neuropathie (zie hieronder)
Zweren ten gevolge van verminderde doorbloeding van de huid. Diabetes veroorzaakt op de lange termijn schade aan de bloedvaten, ondermeer aan de kleinste bloedvaten van de huid (de capillaire bloedvaten). De toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de huid toe vermindert hierdoor. Aangezien zowel zuurstof als voedingsstoffen essentieel zijn voor alle levende weefsels, kan een verminderde aanvoer tot problemen leiden. In ernstige gevallen kan de huid al problemen hebben om de huid intact te houden. Wanneer in een dergelijke situatie wondjes aan de huid ontstaan kan de aanvoer onvoldoende blijken te zijn om de huid weer te herstellen. Een dergelijk langdurig bestaande wond of zweer (die vaak aan de onderbenen is gelokaliseerd) noemt men een diabetisch ulcus. Onder invloed van diverse factoren blijkt vooral de huid van enkels en voeten zeer kwetsbaar voor diabetische wonden. Wanneer er sprake is van uitgebreide wonden en weefselversterf aan de voeten wordt wel gesproken van een diabetische voet
Zweren ten gevolge van aantasting van de zenuwen Ook het zenuwstelsel van de huid kan door diabetes worden aangetast. Dit begint vaak aan de voeten. Hierdoor treedt een verminderd gevoel op van de huid. Eventuele beschadigingen van de huid of onregelmatigheden in het schoeisel worden daarom niet gevoeld. Dit heet neuropathie. Wondjes worden daarom vaak niet tijdig opgemerkt en adequaat behandeld. Samen met het feit dat de doorbloeding van de huid is verslechterd levert dit vaak moeilijk te genezen wonden op en is er dus een 'diabetische voet' ontstaan. Langdurig bestaande diepe wonden vormen een gevaar omdat het uitgelezen groeiplaatsen zijn voor bacterien. Dit geeft op zijn beurt weer risico's op levensgevaarlijke bloedvergiftiging (sepsis). Het is daarom dat bij ernstige diabetische voeten uiteindelijk gekozen moet worden voor amputatie van de voet. Het probleem 'diabetische voet' is dus ernstig en moet tijdig onderkend worden!
Blaren door diabetes Diabetische blaren komen niet heel vaak voor. Ze worden vooral gezien bij mensen met een al lang bestaande diabetes mellitus en verschijnen vooral aan de voeten en onderbenen. Het zijn strak gespannen, met helder vocht gevulde blaren die binnen enkele dagen ontstaan zonder voorafgaande roodheid van de huid. Het genezingsproces daarna is vaak traag.
Huidaandoeningen die relatief vaker voorkomen bij diabetici
Huidinfecties Diabetici hebben vaker huidinfecties dan mensen zonder diabetes. De oorzaak hiervoor is niet geheel duidelijk; het zou kunnen gaan om een verhoogde suikerconcentratie in de huid die daardoor een betere 'voedingsbodem' voor de bacteriën en gisten zou kunnen zijn. Vrij algemeen zijn infecties met de gist Candida albicans. Het gaat dan vooral om infecties in de mond, rond de geslachtsdelen (bijvoorbeeld vaginale candida-infectie), de huidplooien en de nagelriemen. Bacterie-infecties met Stapyloccocus aureus komen ook vaker voor bij diabetici. Deze veroorzaken vooral ontstekingen van de haarzakjes (folliculitis)
Jeuk Er zijn veel oorzaken van jeuk. Bekend is dat uitgebreide jeukklachten kunnen voorkomen bij mensen met diabetes, vooral als de diabetes niet helemaal goed is ingesteld.
Granuloma annulare Granuloma annulare is een ontstekingsreactie in de huid die zich presenteert als rode, iets verdikte ringen. Granuloma annulare komt relatief vaker voor bij diabetici dan bij mensen zonder diabetes. Over granuloma annulare is een aparte informatiepagina geschreven.
Necrobiosis lipoïdica diabeticorum Necrobiosis lipoïdica is een ongevaarlijke huidaandoening van onbekende oorsprong. De aandoening komt vooral voor bij mensen met diabetes en daarom wordt de afwijking ook wel necrobiosis lipoïdica diabeticorum genoemd. De huidafwijkingen worden meestal aan de benen gezien.
foto: necrobiosis lipoidica
Vitiligo Ook vitiligo, een aandoening waarbij pigment uit de huid verloren gaat, komt relatief vaker voor bij mensen met diabetes. Zie ook: vitiligo.
Acanthosis nigricans Deze aandoening gaat gepaard met gepigmenteerde, fluweel-achtige, iets verdikte plekken die vooral in de plooien van de huid voorkomen, zoals de liezen, de oksels en in de hals. De aandoening komt relatief vaker voor bij diabetici.
foto: acanthosis nigricans in de oksel
Gesteelde fibromen De kleine huidkleurige- of gepigmenteerde huidflapjes in oksels, liezen, hals en nek komen zeer algemeen voor. Mensen met diabetes hebben vaak veel meer en veel grotere fibromen op deze plekken. De fibroompjes zijn eenvoudig door de arts te verwijderen.
Psoriasis is een chronische huidziekte gekenmerkt door rode vlekken bedekt met witte schilfers. Vaak voelen deze vlekken verdikt aan. De huiduitslag komt vooral voor op de hoofdhuid, de strekzijde van knieën en ellebogen, de onderkant van de rug, de benen en armen, de handen en voeten, de lichaamsplooien en het gezicht (vrij zeldzaam). Een veralgemeende vorm over het hele lichaam is zeldzaam. Soms treden nagelafwijkingen (putjes, dystrofie) of artritis (vingers, tenen) op. Psoriasis komt vaak voor met arthritis (10%), met de ziekte van Crohn e.a. Psoriasis heeft geen invloed op andere mogelijke ziektes. De ziekte komt dikwijls familiaal voor. Mensen worden met psoriasis geboren. Iedere persoon die de voorbeschiktheid heeft kan in zijn/haar leven psoriasis ontwikkelen. Dit betekent dat je niet noodzakelijk psoriasis zal krijgen, ook al heb je de voorbeschiktheid. Er bestaat ongeveer 10 procent kans dat een kind psoriasis krijgt indien één ouder psoriasis heeft; 50 procent kans indien beide ouders psoriasis hebben. Naar schatting leven er in België ongeveer 200 000 à 300 000 mensen met psoriasis.
Psoriasis vulgaris: de gewone psoriasis met plaque, de meest voorkomende vorm. Rode, symmetrische, scherp begrensde, verheven erupties of 'plaques', wisselend van grootte, met zilvergrijze, makkelijk verwijderbare schilfering. Vooral strekzijden van de ellebogen, knieeën, behaarde hoofdhuid (men preekt dan van psoriasis capitis), onderaan de rug. Psoriasis pustulosa: eerder zeldzame vorm gepaard aan grote puskoppen vooral op voeten en handen. Soms gegeneraliseerd over het hele lichaam, met koorts. Psoriasis arthropatica: psoriasis gepaard aan gewrichtsklachten Psoriasis capitis: psoriasis van de behaarde hoofdhuid Psoriasis inversa: psoriasis in de lichaamsplooien als oksels, lies, onder de borsten& De huid is rood en jeukerig, maar schilfert niet af. Zou vooral voorkomen bij zwaarlijvige mensen. Psoriasis unguum: nagelpsoriasis kan voorkomen op één nagel, maar ook op alle nagels van de handen en voeten. Vaak zitten er putjes in de nagelplaat en bruine verkleuring en soms laat de nagel zelfs los. Psoriasis ertrodermie: zeldzame vorm van psoriasis over het hele lichaam verspreid met felle roodheid. Komt voor in opstoten. Psoriasis guttata (druppelpsoriasis): acuut, gegeneraliseerd voorkomen van kleine rode vlekken, maximaal 1 cm doorsnee, vooral op de romp en de ledematen. Komt vooral voor bij kinderen en jonge volwassenen, soms na een of andere infectie, en geneest in het algemeen spontaan.
Bij 10 tot 30% van de psoriasispatiënten kan zich ook een of andere vorm van artritis (gewrichtsontsteking) ontwikkelen. Dit gaat gepaard met stijfheid en gewrichtspijn, beperking van de beweeglijkheid van het gewricht, enz. Alle gewrichten kunnen worden getroffen. De ziekte evolueert meestal vrij traag, maar kan soms zeer snel verergeren.
De preciese oorzaak van psoriasis is onbekend. Men vermoed dat het gaat om een immuniteitsstoornis waarbij ons immuunsysteem een verkeerd signaal geeft waardoor de groeicyclus van de huidcellen versneld wordt. Normaal vernieuwt de huid zich om de maand. In een psoriasisletsel evenwel treedt de celdeling in de opperhuid in zeer hoog tempo op, zodat de cellen zich ongveer 6 maal meer dan normaal in de richting van de buitenste laag van de huid verplaatsen. Daardoor treedt verhoorning of schilfervorming op. Schilfers zijn dus eigenlijk niets anders dan onrijpe huidcellen, die te vroeg zijn afgestoten. Enkel mensen met de erfelijke predispositie (voorbeschiktheid) krijgen deze huidkwaal. Psoriasis is daarenboven ook een stressgevoelige ziekte. Stress moet dan in zijn ruimste betekenis opgevat worden. Bewezen is bijvoorbeeld dat bij studenten in de blokperiode, bij gehuwden met gezinsmoeilijkheden de psoriasis uitbreekt of verergert. Anderzijds kan de psoriasis verminderen of zelfs helemaal verdwijnen wanneer een persoon zich happy voelt of met vakantie gaat. Andere uitlokkende factoren kunnen zijn : irritatie of wrijving, een kwetsuur, infecties gepaard gaande met koorts, invloed van de hormonen bij vrouwen, bepaalde geneesmiddelen en het klimaat. Belangrijk om weten is dat psoriasis NIET besmettelijk is.
Psoriasis is niet bij alle patiënten even erg en de leeftijd waarop de ziekte zich manifesteert kan ook verschillen. Sommige patiënten hebben maar hier en daar een vlekje, anderen staan van kop tot teen vol. Psoriasis kent ook een golvend verloop : periodes van opstoten worden afgewisseld met periodes van verbetering (remissies). Heel vaak treden de eerste tekenen van psoriasis op tijdens de tienerleeftijd, rond het 25ste levensjaar of rond de 50 jaar.
Graad van aantasting
Lichte psoriasisvorm ( ca 5%): komt voor bij ong. 75% van de patiënten Matige aantasting (tussen de 5 à 20 %) : bij ong. 20% van de patiënten. Erge psoriasis aantasting (tussen de 20 en de 100%) : minder dan 5% van de patiënten
De artsen hanteren momenteel de PASI (Psoriasis Area and Severity Index) score om de ernst van de aandoening in kaart te brengen. Hierbij deelt men het lichaam op in 4 zones en per localisatie bekijkt men het percentage getroffen oppervlakte.
De medicatie bij psoriasis bestrijdt de gevolgen en niet de ziekte zelf. Geen enkele behandeling kan dus blijvende genezing garanderen. Verder wijzen wij erop dat medicatie die bij de ene persoon goed werkt bij een andere misschien geen enkel resultaat zal geven. Bepaalde medicatie heeft zoveel nevenwerkingen dat je gezondheid er ernstig door geschaad wordt. Goed en eerlijk overleg met je behandelende arts is hier uiterst belangrijk. Experimenteer nooit op eigen houtje. Sommige behandelingen zijn er vooral op gericht om de huid tijdelijk te 'reinigen', andere zijn er meer op gericht om de ziekte onder controle te houden en opstoten te voorkomen. Doorgaans zal men, in functie van de ernst van de ziekte, beginnen met de lichtere behandelingen en zo nodig geleidelijk aan overschakelen op een andere behandeling. Men kan soms beter resultaat halen door combineren (2 of meer behandelingen tegelijkertijd) en roteren (de behandelingen afwisselen).
Zalven, crèmes, lotions op basis van teer (verouderd), anthralin (verouderd), cortisone en vitamine D3
Teer (koolteer of van minerale of plantaardige oorsprong) is een (verouderd) product dat nog wordt gebruikt in shampoos en diverse zalven, meestal in combinatie met andere stoffen. Teer verhoogt de gevoeligheid voor de zon. Bovendien kleurt het de kleren en kan het huidirritatie geven..
Vitamine D3 Calcipotriol en calcitriol zijn synthetische vormen van vitamin D3 die de aanmaak van huidcellen afremmen. Het is een effectief maar traagwerkend product. Wordt meestal toegepast in combinatie met andere behandelingen. Wordt niet gebruikt in het gezicht, noch bij kinderen. Nadelen: calcipotriol kan de huid irriteren, vooral in het begin van de behandeling. Het middel moet 2 maal daags op de plekken worden aangebracht.
Anthralin Anthralin is een oud product dat gebruikt wordt voor milde tot matige psoriasis, soms in combinatie met lichttherapie. Het kleurt de huid en de kleren en kan huidirritatie geven. Contact met ogen en slijmvliezen moet worden vermeden.
Salicylzuur Producten op basis van salicylzuur - soms in combinatie met andere producten - vergemakkelijken het loskomen van de witte schilfers, waardoor de werking van andere geneesmiddelen wordt verbeterd. Mag niet toegepast worden op grote lichaamsoppervlakken, noch bij kinderen.
Cortisone en afgeleiden Cortisonederivaten vormen een basisbehandeling, vaak in combinatie met salicylzuur, anthralin of koolteer. Ze zorgen voor een onstekingsremming en afname van de dikte van de psoriasis plekken. Vaak lukt het om met sterke corticosteroiden de huid vrijwel geheel rustig te krijgen. Cortison is een natuurlijk hormoon dat geproduceerd wordt door de bijnieren, maar wordt ook synthetisch aangemaakt. Er bestaan verschillende klassen. Hun gebruik is afhankelijk van de ernst van de psoriasis, de plaats van de letsels en de leeftijd van de patiënt. Vermits deze geneesmiddelen ernstige bijwerkingen kunnen veroorzaken, moet het gebruik steeds gevolgd worden door de arts en mogen ze slechts tijdens beperkte periodes worden aangewend. Bij psoriasis mogen nooit orale corticosteroïden worden genomen omwille van het risico op een verergering en veralgemening van de ziekte.
PUVA (pil + belichting) Dit is een behandeling waarbij ultraviolet licht wordt gecombineerd met een geneesmiddel (psoraleen) die de huid gevoeliger maakt voor UVA-licht. Door het ultraviolet licht wordt de celgroei beinvloed, evenals de ontsteking van de huid. Puva heeft bij de meeste psoriasispatiënten een gunstig effect dat echter slechts tijdelijk is. Omwille van de bijwerkingen (versnelde huidveroudering, huidkanker, oogbeschadiging ) wordt deze therapie slechts toegepast bij ernstiger vormen van psoriasis en voor een beperkte duur. Mag niet worden toegepast tijdens zwangerschap.
UVB : smalspectrum en breedspectrum Bij deze behandeling wordt de huid blootgesteld aan een specifieke golflengte van UV-licht, namelijk UVB. Het is een relatief veilige methode zonder de risico's van Puva-therapie, gebruikt voor matige tot ernstige vormen van psoriasis. Na een eerste intensieve behandeling van enkele weken kan overgeschakeld worden op een onderhoudsbehandeling.
Laser De nieuwe excimer X-trac laser biedt voor de behandeling van psoriasis een veelbelovende nieuwe ambulante toepassing van lasertechnologie in de lichttherapie aan. Het laserlicht wordt in een zeer hoge dosis op enkele actieve plaques van enkele cm groot geconcentreerd. Door die hoge dosis worden enkel deze plaatsen op de huid tot genezing gebracht en wordt het risico om de huid te beschadigen, verminderd. De nieuwe therapie zou vooral interessant zijn voor gelokaliseerde, hardnekkige psoriasis van het plaque type. Mensen met een middelmatige aandoening van psoriasis vulgaris stellen meestal een wezenlijke verbetering van de toestand van de huid na slechts 4 à 10 behandelingen met de Xtrac laser vast. In enkele gevallen zag men reeds een duidelijke verbetering na slechts 1 behandeling. Het bereikte resultaat na behandeling kan meer dan 6 maanden behouden blijven . De resultaten zijn zo te zien beter dan bij de conventionele fototherapie. Het aangename is dat de patiënten minder behandelingen per jaar nodig hebben, om van de symptomen bevrijd te worden. De therapie heeft geen extra medische geld, crèmes, noch enige andere medicatie nodig. Sinds kort bestaat deze laserbehandeling ook in België. Ze wordt door de ziekteverzekering niet terugbetaald.
Bij ernstige vormen van psoriasis die niet met lokale middelen of lichttherapie onder controle kan worden gebracht zal de dermatoloog een systemische therapie voorstellen. Controle en begeleiding van deze therapieen horen altijd door de medisch specialist te worden uitgevoerd. Er komen de laatste tijd steeds meer geneesmiddelen op de markt. De meest gebruikte zijn:
Methotrexaat Metrotrexaat wordt bij de behandeling van kanker gebruikt. Het verhindert de vermenigvuldiging van cellen. Het is een doeltreffend product maar wordt, omwille van de bijwerkingen, slechts gebruikt bij ernstige vormen van psoriasis die niet vatbaar zijn voor andere behandelingen. Het kan oraal of via een inspuiting worden gegeven. Bijwerkingen zijn o.m. misselijkheid, moeheid, verlies van eetlust, bloedarmoede, lever- en nierschade, enz. Het mag nooit aan zwangere vrouwen worden gegeven. Bij gebruik door jonge vrouwen moet gezorgd worden voor een effectief voorbehoedsmiddel. Het mag niet gecombineerd worden met diverse geneesmiddelen zoals aspirine en andere ontstekingsremmers, diuretica en de meeste antibiotica.
Retinoïden Retinoïden zijn synthetische afgeleiden van vitamine A. Het enige product op de Belgische markt voor de behandeling van psoriasis is acitretine. Het mag alleen bij de zwaarste vormen van psoriasis worden gebruikt en onder stricte medische controle. Mogelijke bijwerkingen zijn hoofdpijn, een droge mond, spierpijn, lever- en nierbaschadiging. Het is zeer giftig voor de foetus. Zwangere vrouwen mogen het niet gebruiken. Het moet steeds gecombineerd worden met een voorbehoedsmiddel, tot 2 jaar na gebruik van het product. Mag niet gecombineerd worden met vitamine A en alcohol en met de meeste antibiotica.
Cyclosporine Dit is eveneens een immuunonderdrukkend middel dat gebruikt wordt om orgaanafstoot na transplantatie tegen te gaan. Het wordt gebruikt voor ernstige vormen van psoriasis die niet reageren op andere behandelingen. Omwille van de bijwerkingen (o.m. verhoogde bloeddruk, nierbeschadiging) mag het slechts gedurende beperkte periodes worden gebruikt. Regelmatige controle van bloed en bloeddruk is nodig. Nooit in combinatie met onstekingsremmers, aspirine, de meeste antibiotica, diuretica, enz.
Climatotherapy Zonlicht heeft een gunstig maar tijdelijk effect op de psoriasisletsels. Dat heeft ook geleid tot speciale behandelingsprogramma's in combinatie met erg zout water, bv. aan de Dode Zee. Dit is een dure, maar wellicht aangename en blijkbaar ook effectieve behandeling die de huiduitslag tijdelijk kan terugdringen.
Dieet Er bestaat geen enkele aanwijzing dat het dieet enige invloed zou hebben op psoriasis, al zouden sommige mensen zich wel beter resp. slechter voelen na het eten van bepaalde voedingsproducten. Algemene richtlijnen - buiten een gezond en evenwichtig dieet - kunnen niet worden gegeven. Er bestaat ook geen enkel bewijs dat vitamines of andere voedingssupplementen enig effect hebben op psoriasis. Er bestaan wel enkele studies die suggereren dat visolie en supplementen op basis van teunisbloemolie een gunstig effect zouden hebben, maar de bewijzen blijven zwak.
Homeopathie/acupunctuur Er zijn tot nu toe geen degelijke studies bekend die enig effect van homeopathie of acupunctuur op psoriasis aantonen.
Meditatie/Relaxatie Vermits stress psoriasisopstoten kan uitlokken of verergeren, kan het zinvol zijn om relaxatietechnieken aan te leren om stress onder controle te houden. Studies hebben aangetoond dat relaxatie- en stressbeheersingstechnieken het effect van meer traditionele behandelingen kan versterken. Er zijn ook enkele studies gepubliceerd die een positief effect van hypnose suggereren.
Huidverzorgingsproducten Er bestaan tientallen huidverzorgingsproducten, vaak op basis van plantaardige olieën zoals Aloë, jojoba, toverhazelaar, enz, die aangeprezen worden voor psoriasisletsels. Hiervoor bestaan geen afdoende bewijzen, maar de vochtinbrengende eigenschappen van deze producten kunnen wel een verzachtend effect hebben. Bij het baden verdient badolie en badzout de voorkeur op badschuim die de huid kan uitdrogen.
/Herenschoen01A.jpg)
/Damesschoenen02B.JPG)
/Damesschoenen03A.JPG)
/Damesschoenen01A.jpg)
foto: necrobiosis lipoidica
foto: acanthosis nigricans in de oksel
foto: talloze fibroompjes in de oksel 
