Is een gemeente in de Italiaanse provincie Sondrio (regio Lombardije) vlak bij de grens van Zwitserland en Oostenrijk.
De plaats ligt in een breed dal in het hoogste deel van het Valtellina.
Bormio wordt gedomineerd door de 3075 meter hoge wand van de Monte Reit.
Langs de plaats stromen twee rivieren; de jonge Adda in het westen en de Frodolfo ten zuiden van het centrum.
Ten noorden en oosten van Bormio ligt het uitgestrekte Nationaal Park Stelvio.

Bormio is een belangrijk verkeersknooppunt, hier vangen de routes aan naar enkele bekend bergpassen.
De Stelviopas vormt de verbinding met het Duitstalige Südtirol, de Gaviapas verbindt het Valtellina met het zuidelijker gelegen Val Camonica en de Foscagnopas leidt naar het belastingvrije Livigno.

Cols rondom Bormio
Bormio 2000 (1938 m) -  Passo di Gavia (2621 m) - Passo del Mortirolo (1852 m) - Passo della Stelvio (2758 m) - Passo Umbrail (2501 m) - Passo di Foscagno (2291m) - Passo del Bernina (2328) - Passo d'Eira (2208 m) - Forcola di Livigno (2315 m) - Monte Scale (1931 m)

De Dolomiti's verkozen Hotel Valecetta:http://www.vallecetta.it/

                                               
Dit hotel is helemaal gericht op fietsers en het personeel is zeer flexibel en vriendelijk.
Eenvoudige kamers, prima eten (veel pasta) en bijna alles is mogelijk.

                     

   
 
Geografie

De Passo dello Stelvio (Duits Stilfserjoch) is een bergpas in de Italiaanse Alpen met een top die ligt op 2758 meter.
De bergpas is vooral bekend vanwege wieleretappes in de Giro d'Italia.

De Stelviopas ligt op de grens van de Italiaanstalige provincie Sondrio en het Duitstalige Zuid-Tirol.
Ten oosten van de pas liggen de Ortler Alpen met als hoogste punt de Ortler en nog dichterbij de Monte Livrio op wiens gletsjers gedurende het zomerseizoen geskied wordt.
In het noorden ligt de Dreisprachenspitze, het ontmoetingspunt van drie talen; Italiaans, Duits en Reto-Romaans. Tenslotte ligt in het zuiden de Monte Scorluzzo.

De pas ligt in het hart van het Nationaal Park Stelvio, één van de oudste (1936) en grootste nationale parken van Europa.
Nog geen drie kilometer van de pashoogte, in de afdaling naar Bormio, ligt de zijweg naar de Umbrailpas, de hoogste berijdbare pas van Zwitserland die op 2503 meter hoogte ligt.

Geschiedenis

Begin 18de eeuw wilde Ferdinand I van Oostenrijk een weg aanleggen die het Val Venosta direct verbond met Milaan dat toen onder Oostenrijks bewind stond.
De weg moest lopen over het bergzadel ten noordwesten van de Ortler.
Ingenieur Carlo Donegani uit Sondrio kreeg de taak de weg vorm te geven.
In 1822 werd met de bouw begonnen. Amper drie jaar later was de weg voltooid.

Tot 1915 werd de Stelviopas het gehele jaar bereden door koetsen.
Gedurende winter werd de weg door sneeuwscheppers berijdbaar gehouden.
Tegenwoordig is de pas echter voor verkeer gesloten van eind oktober tot begin mei.

Gedurende de Eerste Wereldoorlog vonden er zware gevechten plaats op de pas tussen het Italiaanse en Oostenrijkse leger.
Vanaf 1918 waren beide zijden van de pashoogte Italiaans.
De Stelviopas was niet langer meer de belangrijke verbinding Milaan - Wenen en werd hierdoor net als de andere hoge passen 's winters afgesloten.
Na de Tweede Wereldoorlog vestigde Giuseppe Pirovano van de Club Alpino Italiano hier een skischool en was het mogelijk hier 's zomers op de uitgestrekte gletsjers te skiën.
Tegenwoordig staan er op de pashoogte verschillende grote hotels en gaan er diverse skiliften verder het gebergte in

Gem: 7,4% - 24,3km - Max:12% - htm:1808m



Wielerhistorie

Hoewel de bergpas altijd voor spektakel zorgt in de Giro d'Italia, is hij slechts 8 keer verreden, omdat de bergpas in het voorjaar nog gesloten kan zijn vanwege sneeuwval.
De Passo dello Stelvio werd in 1953 voor het eerst in het schema van de Giro d'Italia opgenomen.
De Italiaan Fausto Coppi kwam er als eerste boven en reed na een indrukwekkende solo naar de overwinning.

In 1980 besliste Bernard Hinault de Giro op de Stelvio.
Twee dagen voor het einde van de ronde stuurde hij ploeggenoot Jean-Rene Bernaudau vooruit op weg naar de Stelvio.
In de klim sprong Hinault naar hem toe en samen reden ze het vlakke stuk van Bormio naar Sondrio.
Bernaudau kreeg de etappe en Hinault het roze, dat hij behield to Milaan.

In 1994 loste Marco Pantani de favorieten Miguel Indurain en de eindwinnaar van de Giro in dat jaar, Jevgeni Berzin.

1953	Fausto Coppi		-
1965	Graziani Battistini		Wegens sneeuwval klom men in 1965 slechts tot 1906 meter hoogte.
1972	José Manuel Fuente		-
1975	Francisco Galdos		-
1980	Jean-René Bernaudeau		-
1988	geannuleerd	-	Wegens sneeuwval geannuleerd.
1994	Franco Vona		-
2005	José Rujano		-

Monumenten

Op de top van de Passo dello Stelvio staat een monument ter ere van de Italiaan Fausto Coppi die in 1953 als eerste de top passeerde.

 
                                  

Het Verhaal

De Passo dello Stelvio is een van de bekendste, zwaarste, beruchtste, hoogste passen in Europa, 2758 meter hoog, 48 haarspeldbochten.
Ruim 20 kilometer klimmen om bijna 2000 meter hoogteverschil te overwinnen (zo'n 7,7 % gemiddeld stijgingspercentage).
De uitzichten zijn ongekend mooi, de berg is ongekend lang, steil en wisselend.

De noordkant vanaf Prato begint eenvoudig en wordt steeds steiler en heeft geen tunnels.
De eerste kilometers langs een riviertje zijn mooi en eenvoudig met 3 tot 6 procent stijging.
Later na het dorp Trafoi (1584 m) wordt het steiler met diverse pieken naar 12 % stijgingspercentages.

De zuidkant vanaf Bormio is iets gemakkelijker, heeft diverse gevaarlijke en smalle tunnels en ook vele haarspeldbochten.

Om de passo dello Stelvio te beklimmen met je racefiets moet je over een goede conditie en goede lichte versnelling hebben.
Advies is om minimaal 39 x 26 te hebben of zelf 34 x 27.
Reken op 2 uur klimmen als je 10 a 12 KM/uur kan fietsen bij 8 a 10 % stijgingspercentage.
De afdaling heeft veel korte stukken, waardoor het geen afdaling is voor hoge snelheden.
Helaas, maar de uitzichten zijn fenomenaal !
De mooiste uitzichten vanaf de Stelvio Pass zijn uniek in Europa.

Zelfs jaren later kun je het uitzicht op de top bij Rist. Rocca op 1861 meter hoogte nog exact herinneren, omdat je hier na een uur klimmen voor het eerst de top ziet liggen en je nog steeds 'maar' op de helft van de totale klim zit.

Het verhaal van vele……

Vlak voor het dorpje Trafoi zie ik plotseling een bord met 48. Zou dit de eerste haarspeldbocht zijn?
Ik had gelezen dat de nummering pas na het dorp zou beginnen, maar dat blijkt foute informatie te zijn.
Bocht 47 volgt snel op 48 en ik krijg kippevel bij de gedachte dat het nu echt begonnen is.
De bochten lopen lekker en het is heerlijk fietsen zo onder de bomen.
Bij bocht 43 denk ineens dat ik al weer zo oud ben. Tussen bocht 34 en 32 is het plotseling erg steil.
Het gaat nu niet meer zo lekker en ik moet naar mijn kleinste kransje.
Na bocht 32 vlakt het een beetje af en kan ik weer een fijn ritme rijden.

Ergens tussen de bochten 24 en 23 verdwijnen de bomen en kun je in de verte de winkels en restaurants op de top zien. Dit is zowel een prachtig gezicht als een dreun voor je kanis. Je kunt heel ver omhoog kijken en weet dat er nog een enorme klus in het verschiet ligt.
Ik besluit van het moment te genieten en me niet te focussen op de nummers.
De weg is prima geasfalteerd en af en toe wordt je ingehaald door een dure auto (Porsches, Lamborginies, Donkervoort, etc) en motoren. Die schijnen het ook leuk te vinden hier op de klim.

Hoe hoger ik kom hoe ijler de lucht. Ik merk dat mijn ademhaling moeilijker wordt.
Af en toe kijk ik naar beneden en geniet van het prachtige uitzicht. Zelden zulke mooie plaatjes gezien.
Bij bocht 1 staat nog een toerist wat plaatjes te schieten en ik groet hem vriendelijk.
Hij lijkt te denken: "Welke idioot gaat hier met de fiets omhoog?".
Misschien heeft hij wel gelijk, maar deze idioot vindt het schitterend.

                                           

                         

                          

                          

De Passo di Gavia is een bergpas in de Italiaanse Alpen, in de regio Lombardije.
Het is een van de hoogste paswegen van Europa. De top ligt op 2621 meter.
De bergpas is vooral bekend vanwege wieleretappes in de Ronde van Italië.

Geografie

De Gaviapas (Italiaans Passo di Gavia ) is een bergpas in de Italiaanse Alpen , in de regio Lombardije.
De weg voert dwars door het ongerepte Nationaal Park Stelvio.
Gedurende de winter is de pas afgesloten vanwege de enorme sneeuwval.
De pas is in mei en juni nog vaak afgesloten vanwege de grote hoeveelheid sneeuw.

Het weggedeelte tussen Ponte di Legno en de pashoogte is erg smal, vaak niet breder dan drie meter, inhalen is op het traject haast onmogelijk, hiervoor zijn uitwijkplaatsen aangelegd. Diep onder in het dal stroomt de rivier de Frigidolfo. Langs de diepe afgronden is op de meeste plaatsen een vangrail aanwezig. Maar op sommige plaatsen staat geen vangrail. Daar begint naast de weg direct de afgrond van ruim 500 meter diep. Dit maakt deze weg tot één van de gevaarlijkste bergpassen. De zijde van Santa Caterina Valfurva is iets breder en minder lang.

De pashoogte behoort tot de mooiste van de Alpen. Hier ligt het grote Lago Bianco met, naar het noorden, de berg San Matteo (3684 meter).
Het Lago Nero ligt iets lager aan de zuidzijde van de pas. Hier bepaalt de berggroep van de Adamello het uitzicht.

Geschiedenis

De weg is aangelegd in de Eerste Wereldoorlog voor de bevoorrading van Italiaanse soldaten die vochten in het Italiaans-Oostenrijks grensgebied.
Momenteel wordt de weg niet meer gebruikt voor doorgaand verkeer.
Die maken liever gebruik van de SS38, de weg van Bormio naar Tirano.

Het Profiel

Zo was het anno 2010

De Passo del Mortirolo (ook wel Passo di Foppa genoemd) is een bergpas in Italië met een hoogte van 1852 m, die vooral bekendheid heeft door de Giro d'Italia en de Italiaanse wielrenner Marco Pantani.

De Passo del Mortirolo ligt in Lombardije en vormt de verbinding vormt tussen de bergdalen Val Camonica en Valtellina.
Vanaf de S38 (Bormio-Tirano) bij het plaatsje Mazzo di Valtellina begint de klim.
De weg wordt niet vaak gebruikt, omdat het via Aprica makkelijker rijden is.
Bovendien mag verkeer van een bepaalde breedte niet over de pas.
Een aantal paaltjes aan de voet van de klim zorgen er voor dat breder verkeer er niet door kan.
De weg is smal en tegenliggers moeten gebruik maken van de "invoeghavens" om elkaar te passeren.
Een aantal kilometers onder de top komen aan de westkant twee wegen samen, die vanuit Mazzo di Valtellina en die vanuit Grosio. Aan de oost-kant splitst de weg zich richting Monno en richting Vezza d'Oglio.

Tot 1990 was de Passo del Mortirolo een onverharde weg.
Toen de weg werd geasalteerd werd de weg ook interessant voor de Giro d'Italia die in 1990 de eerste keer de pas gebruikte in een etappe.

De Mortirolo oprijden"zo doen zij het"

Zo zullen wij het doen... althans ikke toch...